Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 743
Поиск по словарям
ОДИН
ОГРЫЗОК м; разг. 1. ҡалдыҡ, кимерек; огрызок яблока алма ҡалдығы 2. киҫәк, төпсөк; огрызок карандаша ҡәләм төпсөгө
ОГУЗОК м 1. (мясо) һум ит, бот ите 2. (шкура ) арт һандың тиреһе
ОГУЛОМ нареч.; разг. тикшермәй-нитмәй, (бөтәһен) бергә, бер юлы; винить всех огулом барыһын бергә ғәйепләү
ОГУЛЬНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. нигеҙһеҙ, дәлилһеҙ; огульное обвинение дәлилһеҙ ғәйепләү 2. барыһына бер төрлө; огульная характеристика всего крестьянства крәҫтиәндәрҙең барыһына бер төрлө характеристика
огурЕц м ҡыяр
ОГУРЕЧНЫЙ, -ая, -ое ҡыяр ...ы; огуречные семена ҡыяр орлоғо; огуречный рассол ҡыяр тоҙламаһы
ОДА ж; лит. мәҙхиә, маҡтау шиғыры
ОДАЛЖИВАТЬ несов. см. одолжить
ОДАЛИСКА ж кәнизәк, һөйәркә
ОДАРЁННОСТЬ жһ һәләтлелек, талантлылыҡ
ОДАРЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от одарить 2. прил. һәләтле, талантлы; одарённый поэт һәләтле шағир
ОДАРИВАТЬ несов. см. одарить
ОДАРИТЬ сов. кого-что, чем 1. бүләкләү, бүләк биреү; одарить детей игрушками балаларҙы уйынсыҡтар менән бүләкләү 2. перен. биреү, күп итеп биреү; природа одарила его умом тәбиғәт уға аҡыл биргән
ОДАРЯТЬ несов. см. одарить
ОДЕВАТЬ несов. 1. см. одеть 2. кого-что кейендереү; одевать ребёнка со вкусом баланы зауыҡ менән кейендереү
ОДЕВАТЬСЯ несов. 1. см. одеться 2. кейенеү, кейенә белеү, кейенеп йөрөү; одеваться просто ябай (ғына) кейенеп йөрөү; одеваться с иголочки уҡтан-суҡтан (зауыҡ менән) кейенеү; уметь одеваться кейенә белеү 3. страд. от одевать
ОДЕЖДА ж 1. кейем, кейем-һалым, өҫ-баш; верхняя одежда өҫкө кейем; летняя одежда йәйге кейем; следить за одеждой өҫ-башты ҡарау; обновить одежду өҫ-башты бөтәйтеү 2. спец. (покрытие, облицовка) япма, ҡаплама
ОДЁЖКА ж; разг., уменьш. от одежда 1 ♦ по одёжке протягивай ножки юрғаныңа ҡарап аяғыңды һуҙ
ОДЕКОЛОН м одеколон
ОДЕЛИТЬ сов. кого-что, чем өлөш сығарыу, биреп (өләшеп) сығыу
ОДЕЛЯТЬ несов. см. оделить
ОДЁРГИВАТЬ несов. см. одёрнуть
ОДЕРЕВЕНЕЛОСТЬ ж ҡатып ҡалыу, ағас кеүек булыу, аяҡ-ҡул ойоу
ОДЕРЕВЕНЕЛЫЙ, -ая, -ое ағас кеүек ҡатҡан, ҡатып ҡалған; одеревенелый стебель
743
ҡатып ҡалған һабаҡ; одеревенелые пальцы ағас кеүек ҡатҡан бармаҡтар
ОДЕРЕВЕНЕТЬ сов. ағас кеүек ҡатыу, ҡатып ҡалыу, аяҡ-ҡул ойоу; одеревенеть от холода һыуыҡтан ҡатып ҡалыу
ОДЕРЖАТЬ: одержать верх өҫкә сығыу, өҫтөнлөк алыу; одержать победу еңеү, еңеп сығыу
ОДЕРЖИВАТЬ несов. см. одержать
ОДЕРЖИМОСТЬ ж мауығыу, ныҡ бирелгәнлек
ОДЕРЖИМЫЙ, -ая, -ое 1. ныҡ (артыҡ) бирелгән; одержимый страхом ҡурҡыуға ныҡ бирелгән; одержимый страстью к науке фәнгә мөкиббән бирелгән 2. ныҡ бирелеүсән, үтә мауы-ғыусан; одержимый человек үтә мауығыусан кеше 3. в знач. сущ. одержимый м и одержимая ж аҡылдан шашҡан кеше
ОДЁРНУТЬ сов. 1. что тартып ҡуйыу (төҙәтеү, рәтләү); одёрнуть фартук алъяпҡысты тартып төҙәтеү 2. кого; перен., разг. тыйыу, туҡтатыу; одёрнуть выступающего сығыш яһаусыны тыйыу
ОДЕТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от одеть 2. прил. кейенгән, кейенгән килеш, кейемле; хорошо одетый яҡшы кейенгән; он лежал одетый ул кейенгән килеш ята ине
одЕть сов. 1. кого-что кейендереү; одеть ребёнка баланы кейендереү 2. кого-что өҫ-башты бөтәйтеү, кейендереү; одеть всю семью бөтә ғаиләне кейендереү 3. что; перен. (покрыть) ҡаплау, солғау, ҡаплап (солғап) алыу; зима одела поля снегом ҡыш баҫыуҙарҙы ҡар менән ҡаплаған
одЕться сов. 1. кейенеү; тепло одеться йылы кейенеү 2. (приобрести одежду) кейенеү, кейенеп алыу; одеться по-человечески кеше рәүешле кейенеп алыу 3. перен. (покрыться) ҡапланыу, солғаныу, төрөнөү; одеться листвой япраҡ менән ҡапланыу
ОДЕЯЛО с юрған, одеял; стёганое одеяло һырылған юрған
ОДЕЯНИЕ с; уст., шутл. см. одежда 1
ОДИН м (одна ж, одно с) числ. 1. (число) бер 2. в знач. прил. (без других, в отдельности ) бер үҙе, яңғыҙ; он живёт один ул бер үҙе тора; ребёнок остался дома один бала өйҙә яңғыҙ ҡалды 3. в знач. прил. (только, исключительно ) бер, бер генә, ғына (генә), бары тик, фәҡәт; в одном платье күлдәксән генә; одна отрада торғаны бер ҡыуаныс; в вазе одни яблоки вазала бары тик алмалар ғына; меня одно беспокоит мине фәҡәт бер нәмә борсой 4. в знач. прил. (тот же самый, одинаковый, целостный, единый ) бер, бер үк, шул уҡ; в один и тот же час бер үк сәғәттә; они оба одного возраста улар икеһе лә бер үк йәштә; казаться одним существом бер үк зат булып күренеү 5. в знач. мест. (какой-л. в ряду сходных — в сочетании с
ОГРЫЗОК м; разг. 1. ҡалдыҡ, кимерек; огрызок яблока алма ҡалдығы 2. киҫәк, төпсөк; огрызок карандаша ҡәләм төпсөгө
ОГУЗОК м 1. (мясо) һум ит, бот ите 2. (шкура ) арт һандың тиреһе
ОГУЛОМ нареч.; разг. тикшермәй-нитмәй, (бөтәһен) бергә, бер юлы; винить всех огулом барыһын бергә ғәйепләү
ОГУЛЬНЫЙ, -ая, -ое разг. 1. нигеҙһеҙ, дәлилһеҙ; огульное обвинение дәлилһеҙ ғәйепләү 2. барыһына бер төрлө; огульная характеристика всего крестьянства крәҫтиәндәрҙең барыһына бер төрлө характеристика
огурЕц м ҡыяр
ОГУРЕЧНЫЙ, -ая, -ое ҡыяр ...ы; огуречные семена ҡыяр орлоғо; огуречный рассол ҡыяр тоҙламаһы
ОДА ж; лит. мәҙхиә, маҡтау шиғыры
ОДАЛЖИВАТЬ несов. см. одолжить
ОДАЛИСКА ж кәнизәк, һөйәркә
ОДАРЁННОСТЬ жһ һәләтлелек, талантлылыҡ
ОДАРЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от одарить 2. прил. һәләтле, талантлы; одарённый поэт һәләтле шағир
ОДАРИВАТЬ несов. см. одарить
ОДАРИТЬ сов. кого-что, чем 1. бүләкләү, бүләк биреү; одарить детей игрушками балаларҙы уйынсыҡтар менән бүләкләү 2. перен. биреү, күп итеп биреү; природа одарила его умом тәбиғәт уға аҡыл биргән
ОДАРЯТЬ несов. см. одарить
ОДЕВАТЬ несов. 1. см. одеть 2. кого-что кейендереү; одевать ребёнка со вкусом баланы зауыҡ менән кейендереү
ОДЕВАТЬСЯ несов. 1. см. одеться 2. кейенеү, кейенә белеү, кейенеп йөрөү; одеваться просто ябай (ғына) кейенеп йөрөү; одеваться с иголочки уҡтан-суҡтан (зауыҡ менән) кейенеү; уметь одеваться кейенә белеү 3. страд. от одевать
ОДЕЖДА ж 1. кейем, кейем-һалым, өҫ-баш; верхняя одежда өҫкө кейем; летняя одежда йәйге кейем; следить за одеждой өҫ-башты ҡарау; обновить одежду өҫ-башты бөтәйтеү 2. спец. (покрытие, облицовка) япма, ҡаплама
ОДЁЖКА ж; разг., уменьш. от одежда 1 ♦ по одёжке протягивай ножки юрғаныңа ҡарап аяғыңды һуҙ
ОДЕКОЛОН м одеколон
ОДЕЛИТЬ сов. кого-что, чем өлөш сығарыу, биреп (өләшеп) сығыу
ОДЕЛЯТЬ несов. см. оделить
ОДЁРГИВАТЬ несов. см. одёрнуть
ОДЕРЕВЕНЕЛОСТЬ ж ҡатып ҡалыу, ағас кеүек булыу, аяҡ-ҡул ойоу
ОДЕРЕВЕНЕЛЫЙ, -ая, -ое ағас кеүек ҡатҡан, ҡатып ҡалған; одеревенелый стебель
743
ҡатып ҡалған һабаҡ; одеревенелые пальцы ағас кеүек ҡатҡан бармаҡтар
ОДЕРЕВЕНЕТЬ сов. ағас кеүек ҡатыу, ҡатып ҡалыу, аяҡ-ҡул ойоу; одеревенеть от холода һыуыҡтан ҡатып ҡалыу
ОДЕРЖАТЬ: одержать верх өҫкә сығыу, өҫтөнлөк алыу; одержать победу еңеү, еңеп сығыу
ОДЕРЖИВАТЬ несов. см. одержать
ОДЕРЖИМОСТЬ ж мауығыу, ныҡ бирелгәнлек
ОДЕРЖИМЫЙ, -ая, -ое 1. ныҡ (артыҡ) бирелгән; одержимый страхом ҡурҡыуға ныҡ бирелгән; одержимый страстью к науке фәнгә мөкиббән бирелгән 2. ныҡ бирелеүсән, үтә мауы-ғыусан; одержимый человек үтә мауығыусан кеше 3. в знач. сущ. одержимый м и одержимая ж аҡылдан шашҡан кеше
ОДЁРНУТЬ сов. 1. что тартып ҡуйыу (төҙәтеү, рәтләү); одёрнуть фартук алъяпҡысты тартып төҙәтеү 2. кого; перен., разг. тыйыу, туҡтатыу; одёрнуть выступающего сығыш яһаусыны тыйыу
ОДЕТЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от одеть 2. прил. кейенгән, кейенгән килеш, кейемле; хорошо одетый яҡшы кейенгән; он лежал одетый ул кейенгән килеш ята ине
одЕть сов. 1. кого-что кейендереү; одеть ребёнка баланы кейендереү 2. кого-что өҫ-башты бөтәйтеү, кейендереү; одеть всю семью бөтә ғаиләне кейендереү 3. что; перен. (покрыть) ҡаплау, солғау, ҡаплап (солғап) алыу; зима одела поля снегом ҡыш баҫыуҙарҙы ҡар менән ҡаплаған
одЕться сов. 1. кейенеү; тепло одеться йылы кейенеү 2. (приобрести одежду) кейенеү, кейенеп алыу; одеться по-человечески кеше рәүешле кейенеп алыу 3. перен. (покрыться) ҡапланыу, солғаныу, төрөнөү; одеться листвой япраҡ менән ҡапланыу
ОДЕЯЛО с юрған, одеял; стёганое одеяло һырылған юрған
ОДЕЯНИЕ с; уст., шутл. см. одежда 1
ОДИН м (одна ж, одно с) числ. 1. (число) бер 2. в знач. прил. (без других, в отдельности ) бер үҙе, яңғыҙ; он живёт один ул бер үҙе тора; ребёнок остался дома один бала өйҙә яңғыҙ ҡалды 3. в знач. прил. (только, исключительно ) бер, бер генә, ғына (генә), бары тик, фәҡәт; в одном платье күлдәксән генә; одна отрада торғаны бер ҡыуаныс; в вазе одни яблоки вазала бары тик алмалар ғына; меня одно беспокоит мине фәҡәт бер нәмә борсой 4. в знач. прил. (тот же самый, одинаковый, целостный, единый ) бер, бер үк, шул уҡ; в один и тот же час бер үк сәғәттә; они оба одного возраста улар икеһе лә бер үк йәштә; казаться одним существом бер үк зат булып күренеү 5. в знач. мест. (какой-л. в ряду сходных — в сочетании с