Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 77


Поиск по словарям

Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том

БЕСПОРЯДОЧНЫЙ
БЕСПИСЬМЕННЫЙ, -ая, -ое яҙыуһыҙ, яҙыуы (алфавиты) булмаған; бесписьменные народности яҙыуы булмаған халыҡтар; беспИсьменные языки яҙыуы булмаған телдәр
БЕСПЛАНОВОСТЬ ж планһыҙлыҡ, план юҡлыҡ; бесплановость хозяйства хужалыҡтың планһыҙлығы
БЕСПЛАНОВЫЙ, -ая, -ое планһыҙ; бесплановая работа планһыҙ эш
БЕСПЛАТНЫЙ, -ая, -ое хаҡ (аҡса) түләмәгән, түләүһеҙ, буш(ҡа); бесплатная медицинская помощь түләүһеҙ медицина ярҙамы; бесплатное обучение түләүһеҙ уҡытыу; бесплатное питание бушҡа ашау
БЕСПЛАЦКАРТНЫЙ, -ая, -ое плацкартһыҙ; бесплацкартный вагон плацкартһыҙ вагон
БЕСПЛОДИЕ с 1. (неспособность производить потомство) түлһеҙлек, биҙәүлек, түлһеҙ булыу, биҙәү булыу 2. (неплодородие, неплодородность — о почве) уңдырышһыҙлыҡ, уңдырышһыҙ булыу
БЕСПЛОДНОСТЬ ж 1. см. бесплодие; бесплодность земли ерҙең уңдырышһыҙлығы 2. (безрезультатность) һөҙөмтәһеҙлек, һөҙөмтәһеҙ булыу, уңышһыҙлыҡ, уңышһыҙ булыу; бесплодность работы эштең һөҙөмтәһеҙ булыуы
БЕСПЛОДНЫЙ, -ая, -ое 1. (неспособный производить потомство) үрсемһеҙ, емешһеҙ (цҫемлектәр хаҡында); түлһеҙ, биҙәү (ҡатындар хаҡында); ҡыҫыр (хайуандар хаҡында) 2. (неплодородный) уңдырышһыҙ; бесплодная земля уңдырышһыҙ ер 3. (бесполезный, напрасный ) файҙаһыҙ, һөҙөмтәһеҙ, буш; бесплодная попытка һөҙөмтәһеҙ маташыу, файҙаһыҙға тырышыу; бесплодное ожидание бушҡа көтөү
БЕСПЛОТНЫЙ, -ая, -ое тәнһеҙ, кәүҙәһеҙ; бесплотный дух тәнһеҙ йән (кцҙгә кцренмәй торган йән)
БЕСПОВОРОТНЫЙ, -ая, -ое ҡырҡа, ҡәтғи, тайпылышһыҙ; бесповоротное решение ҡәтғи ҡарар
БЕСПОДОБНЫЙ, -ая, -ое разг. сағыштырғыһыҙ, тиңдәшһеҙ, тиңе (оҡшашы) булмаған, иҫ киткес; бесподобный голос иҫ киткес тауыш
БЕСПОЗВОНОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. умыртҡаһыҙ, умыртҡа һөйәкһеҙ; беспозвоночные животные умыртҡаһыҙ хайуандар 2. в знач. сущ. беспозвоночные мн.; зоол. умыртҡаһыҙҙар
БЕСПОКОИТЬ несов. кого-что 1. (нарушать покой) мәшәҡәтләү, борсоу, ҡамасаулау, бимазалау, маҙаһыҙлау, тынысһыҙлау; беспокоить соседей күршеләрҙе бимазалау 2. (причинять боль) һыҙлап (ауыртып) борсоу, тынысһыҙлау, һыҙлау, ауыртыу, маҙаға тейеү; меня беспокоит нога мине аяғым тынысһыҙлай; его беспокоит сердце уның йөрәге ауырта; уличный шум беспокоит больного урам шау-шыуы
ауырыуҙың маҙаһына тейә 3. (волновать) хәүефләндереү, борсоу, тынғы бирмәү; меня беспокоит отсутствие сына улымдың юҡлығы мине борсой
БЕСПОКОИТЬСЯ несов. 1. (тревожиться) борсолоу, тынысһыҙланыу, хәүефләнеү, хафаланыу; беспокоиться о детях балалар хаҡында борсолоу 2. (утруждать себя) мәшәҡәтләнеү, борсолоу, ҡайғыртыу; не беспокойтесь, я сам понесу вещи мәшәҡәтләнмәгеҙ, әйберҙәрҙе үҙем алып барырмын
БЕСПОКОЙНЫЙ, -ая, -ое 1. тынғыһыҙ, мәшәҡәтле; беспокойная дорога мәшәҡәтле юл; беспокойная работа тынғыһыҙ эш 2. тынысһыҙ; тынғы белмәгән; беспокойный человек тынысһыҙ кеше 3. борсоулы; беспокойный взгляд борсоулы ҡараш 4. тынысһыҙ; беспокойное море тынысһыҙ диңгеҙ
БЕСПОКОЙСТВО с 1. борсолоу, тынысһыҙлыҡ, тулҡынланыу, хафа, тынғыһыҙлыҡ; испытывать беспокойство тынғыһыҙлыҡ кисереү 2. тынысһыҙлау, мәшәҡәт, бимаза; причинять беспокойство мәшәҡәт яһау (тыуҙырыу)
БЕСПОЛЕЗНОСТЬ ж файҙаһыҙ булыу, файҙаһыҙлыҡ; бесполезность работы эштең файҙаһыҙ булыуы
БЕСПОЛЕЗНЫЙ, -ая, -ое файҙаһыҙға, бушҡа; бесполезная трата времени бушҡа ваҡыт әрәм итеү
БЕСПОЛЫЙ, -ая, -ое енесһеҙ ♦ бесполое размножение биол. енесһеҙ үрсеү (бцленец юлы менән црсец)
БЕСПОМОЩНОСТЬ ж ярҙамсыһыҙ булыу, кеше көнөнә ҡалыу, кеше көнлө булыу, ярҙамға мохтажлыҡ, көсһөҙлөк; беспомощность ребёнка сабыйҙың кеше көнлө булыуы
БЕСПОМОЩНЫЙ, -ая, -ое ярҙамсыһыҙ, кеше көнлө, ярҙамға мохтаж, көсһөҙ; беспомощный человек ярҙамға мохтаж кеше; быть в беспомощном положении кеше көнлө булыу
БЕСПОРОДНЫЙ, -ая, -ое тоҡомһоҙ, сортһыҙ; беспородный скот тоҡомһоҙ мал; беспородное зерно сортһыҙ иген
БЕСПОРОЧНОСТЬ ж намыҫлылыҡ, сафлыҡ, керһеҙлек; беспорочность поведения тәртиптең сафлығы
БЕСПОРОЧНЫЙ, -ая, -ое намыҫлы, саф, керһеҙ; беспорочная служба намыҫлы хеҙмәт
БЕСПОРЯДОК м 1. тәртипһеҙлек, тәртип юҡлыҡ; в комнате беспорядок бүлмәлә тәртипһеҙлек 2. мн. беспорядки сыуалыш, бола; студенческие беспорядки студенттар сыуалышы
БЕСПОРЯДОЧНОСТЬ ж тәртипһеҙлек, тарҡаулыҡ, буталсыҡлыҡ; беспорядочность мыслей фекерҙәр буталсыҡлығы; беспорядочность сюжета сюжет тарҡаулығы
БЕСПОРЯДОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. тәртипһеҙ, рәтһеҙ, рәте-сираты булмаған, буталсыҡ, тарҡау; 77