Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, I том. Страница 90
Поиск по словарям
БЛЕДНЫЙ
ағарынғанлыҡ, нурһыҙлыҡ; бледность лица төҫ ҡасҡанлыҡ 2. асыҡ (сағыу) булмау, тоноҡлоҡ; бледность красок буяуҙар тоноҡлоғо 3. перен. баҙыҡһыҙлыҡ, көсһөҙ (тасуирһыҙ, ярлы) булыу; бледность изложения хикәйәләүҙең тасуирһыҙ булыуы
БЛЕДНЫЙ, -ая, -ое 1. төҫө ҡасҡан (киткән), ағарынған, нурһыҙ, көлһыу; бледное лицо нурһыҙ йөҙ 2. тоноҡ, төҫһөҙ; бледный узор төҫһөҙ биҙәк; бледная луна тоноҡ ай; бледный цвет тоноҡ төҫ 3. перен. (невыразительный, лишённый яркости — о языке, стиле и т. д.) көсһөҙ, баҙыҡ булмаған, төҫһөҙ; бледный рассказ төҫһөҙ хикәйә
БЛЁКЛОСТЬ ж төҫ уңған булыу, тоноҡлоҡ, һулығанлыҡ; блёклость красок буяуҙар(ҙың) тоноҡлоғо; блёклость цветов төҫтәрҙең уңған булыуы
БЛЁКЛЫЙ, -ая, -ое 1. шиңгән, һулыған; блёклая трава һулыған үлән; блёклые цветы шиңгән сәскәләр 2. (лишённый яркости окраски ) төҫөн юғалтҡан, тоноҡ, уңған; блёклый тон тоноҡ төҫ; блёклые краски төҫөн юғалтҡан буяуҙар
БЛЁКНУТЬ несов. 1. шиңеү, һулыу, ҡороу; цветы блёкнут сәскәләр шиңә(ләр) 2. төҫөн юғалтыу, тоноҡланыу, уңыу; перед рассветом звёзды блёкнут таң алдынан йондоҙҙар тоноҡла-на(лар)
БЛЕСК м 1. ялтырауыҡ, ялтырау, ялтыр; блеск солнца ҡояш ялтырауы; блеск молнии йәшен ялтырауы; блеск самовара потускнел самауырҙың ялтыры бөткән; придавать блеск ялтыр итеү, ялтыратыу 2. перен. (пышность, великолепие ) ҡупшылыҡ, күркәмлек, гүзәллек; блеск наряда кейемдең ҡупшылығы 3. чего; перен . (яркое проявление каких-л. достоинств, способностей) сағылыш; блеск таланта та-лант(тың) сағылышы; блеск ума аҡыл(дың) сағылышы ♦ во всём блеске матурлығы (күркәмлеге) менән балҡып торған; с блеском иҫ киткес шәп, ғәжәп яҡшы
БЛЕСНА ж ялтырауыҡ, ялтамбый, алдатҡыс, йылтырма (ҡармаҡ төбөнә ҡуйылған алдатҡыс йылтыр ҡалай); удочка с блесной йылтырмалы ҡармаҡ
БЛЕСНИТЬ несов. что и без доп.; рыб. йылтырмаға ҡаптырыу (балыҡты)
БЛЕСНУТЬ сов. 1. йылтырап (йылтлап) китеү, йылт итеп ҡуйыу (ҡалыу), ялтлау; блеснула молния йәшен ялтланы 2. перен. келт итеп иҫкә төшөү, ҡапыл башҡа килеү (төшөү), ҡабыныу, сағылып китеү; у меня блеснула мысль башыма ҡапыл бер уй килде; блеснула надежда ҡапыл өмөт ҡабынды
БЛЕСТЕТЬ несов. 1. чем и без доп. йылтырау, ялтырау, йылҡ-йылҡ итеү, йылҡылдау, йылмылдау, ялт (ялт-йолт) итеү, йым-йым итеү, йымылдау йылтылдау; на небе блещут звёзды
күктә йондоҙҙар йым-йым итә; роса блестит на солнце ҡояшта ысыҡ ялтырай 2. йылтырау, ялтырау; волосы блестят сәсе йылтырап тора 3. мызлау, йызлау, ялтырау, йылтырау; у него глаза блестят уның күҙҙәре мызлап тора 4. чем; перен. айырылып тороу (берәй сифаты менән), иҫ китереү, таң ҡалдырыу; он блещет талантом ул һәләте менән айырылып тора; она блещет красотой ул матурлығы менән таң ҡалдыра
БЛЁСТКИ мн. (ед. блёстка ж) 1. (украшение ) елбәҙәк, йылтыр-йышыр, йылтылдаҡ; вышитое блёстками платье елбәҙәк менән (елбәҙәкләп) сигелгән күлдәк 2. чего; перен. (отдельные яркие проявления каких-л. способностей , дарований) сатҡылар, осҡондар; блёстки таланта һәләтлек сатҡылары; блёстки поэзии шиғриәт сатҡылары
БЛЕСТЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от блестеть 2. прил. (яркий, сверкающий) ялтырап (йылтырап, мызлап) торған, ем-ем итеп (емелдәп) торған; блестящие звёзды емелдәп торған йондоҙҙар; блестящие глаза мызлап торған күҙҙәр 3. прил. (великолепный, роскошный) ҡупшы, күркәм, гүзәл, бик матур; блестящий вечер (бик) матур кисә; блестящий наряд бик ҡупшы кейем 4. прил.; перен. (замечательный, превосходный ) бик яҡшы (шәп, һәйбәт), иҫ киткес, һоҡландырғыс, бына тигән; получить блестящее образование бик яҡшы белем алыу; блестящий артист бына тигән артист; блестящие успехи бик шәп уңыштар
БЛЕФ м уйҙырма, буш ҡыуыҡ
БЛЕЯНИЕ с см. блеять
БЛЕЯТЬ несов. мәэлдәү, бәэлдәү, баҡырыу (һарыҡ, кәзә тураһында)
БЛИЖАЙШИЙ, -ая, -ее 1. превосх. ст. от близкий иң яҡын, иң яҡындағы; ближайшее почтовое отделение иң яҡындағы почта бүлексәһе 2. (первоочередной) беренсе сираттағы, яҡындағы; ближайшая задача беренсе сираттағы бурыс 3. (непосредственный, прямой) туранан-тура, туп-тура, төп, яҡындан; при ближайшем его участии уның туранан-тура ҡатнашлығы менән
БЛИЖНИЙ, -яя, -ее 1. яҡын, яҡындағы, яҡын ятҡан; ближние сёла яҡындағы ауылдар 2. (кратчайший, недальний) тура, урау булмаған, ҡыҫҡа; ехать ближней дорогой тура юл менән барыу 3. уст. (находящийся в кровном родстве) ҡан-ҡәрҙәш, (бик) яҡын; ближний родственник яҡын туған 4. в знач. сущ. ближний м (о человеке) яҡын кеше; заботиться о ближнем яҡын кеше(ң) тураһында хәстәрлек күреү
БЛИЗ предлог с род. п. эргәһендә, янында, яҡынында; близ дома өй эргәһендә; близ города ҡала янында
БЛИЗИТЬСЯ несов. яҡынайыу, яҡынлашыу, яҡынлау; близится туча болот яҡынлай; лето близится йәй яҡынлаша
90
ағарынғанлыҡ, нурһыҙлыҡ; бледность лица төҫ ҡасҡанлыҡ 2. асыҡ (сағыу) булмау, тоноҡлоҡ; бледность красок буяуҙар тоноҡлоғо 3. перен. баҙыҡһыҙлыҡ, көсһөҙ (тасуирһыҙ, ярлы) булыу; бледность изложения хикәйәләүҙең тасуирһыҙ булыуы
БЛЕДНЫЙ, -ая, -ое 1. төҫө ҡасҡан (киткән), ағарынған, нурһыҙ, көлһыу; бледное лицо нурһыҙ йөҙ 2. тоноҡ, төҫһөҙ; бледный узор төҫһөҙ биҙәк; бледная луна тоноҡ ай; бледный цвет тоноҡ төҫ 3. перен. (невыразительный, лишённый яркости — о языке, стиле и т. д.) көсһөҙ, баҙыҡ булмаған, төҫһөҙ; бледный рассказ төҫһөҙ хикәйә
БЛЁКЛОСТЬ ж төҫ уңған булыу, тоноҡлоҡ, һулығанлыҡ; блёклость красок буяуҙар(ҙың) тоноҡлоғо; блёклость цветов төҫтәрҙең уңған булыуы
БЛЁКЛЫЙ, -ая, -ое 1. шиңгән, һулыған; блёклая трава һулыған үлән; блёклые цветы шиңгән сәскәләр 2. (лишённый яркости окраски ) төҫөн юғалтҡан, тоноҡ, уңған; блёклый тон тоноҡ төҫ; блёклые краски төҫөн юғалтҡан буяуҙар
БЛЁКНУТЬ несов. 1. шиңеү, һулыу, ҡороу; цветы блёкнут сәскәләр шиңә(ләр) 2. төҫөн юғалтыу, тоноҡланыу, уңыу; перед рассветом звёзды блёкнут таң алдынан йондоҙҙар тоноҡла-на(лар)
БЛЕСК м 1. ялтырауыҡ, ялтырау, ялтыр; блеск солнца ҡояш ялтырауы; блеск молнии йәшен ялтырауы; блеск самовара потускнел самауырҙың ялтыры бөткән; придавать блеск ялтыр итеү, ялтыратыу 2. перен. (пышность, великолепие ) ҡупшылыҡ, күркәмлек, гүзәллек; блеск наряда кейемдең ҡупшылығы 3. чего; перен . (яркое проявление каких-л. достоинств, способностей) сағылыш; блеск таланта та-лант(тың) сағылышы; блеск ума аҡыл(дың) сағылышы ♦ во всём блеске матурлығы (күркәмлеге) менән балҡып торған; с блеском иҫ киткес шәп, ғәжәп яҡшы
БЛЕСНА ж ялтырауыҡ, ялтамбый, алдатҡыс, йылтырма (ҡармаҡ төбөнә ҡуйылған алдатҡыс йылтыр ҡалай); удочка с блесной йылтырмалы ҡармаҡ
БЛЕСНИТЬ несов. что и без доп.; рыб. йылтырмаға ҡаптырыу (балыҡты)
БЛЕСНУТЬ сов. 1. йылтырап (йылтлап) китеү, йылт итеп ҡуйыу (ҡалыу), ялтлау; блеснула молния йәшен ялтланы 2. перен. келт итеп иҫкә төшөү, ҡапыл башҡа килеү (төшөү), ҡабыныу, сағылып китеү; у меня блеснула мысль башыма ҡапыл бер уй килде; блеснула надежда ҡапыл өмөт ҡабынды
БЛЕСТЕТЬ несов. 1. чем и без доп. йылтырау, ялтырау, йылҡ-йылҡ итеү, йылҡылдау, йылмылдау, ялт (ялт-йолт) итеү, йым-йым итеү, йымылдау йылтылдау; на небе блещут звёзды
күктә йондоҙҙар йым-йым итә; роса блестит на солнце ҡояшта ысыҡ ялтырай 2. йылтырау, ялтырау; волосы блестят сәсе йылтырап тора 3. мызлау, йызлау, ялтырау, йылтырау; у него глаза блестят уның күҙҙәре мызлап тора 4. чем; перен. айырылып тороу (берәй сифаты менән), иҫ китереү, таң ҡалдырыу; он блещет талантом ул һәләте менән айырылып тора; она блещет красотой ул матурлығы менән таң ҡалдыра
БЛЁСТКИ мн. (ед. блёстка ж) 1. (украшение ) елбәҙәк, йылтыр-йышыр, йылтылдаҡ; вышитое блёстками платье елбәҙәк менән (елбәҙәкләп) сигелгән күлдәк 2. чего; перен. (отдельные яркие проявления каких-л. способностей , дарований) сатҡылар, осҡондар; блёстки таланта һәләтлек сатҡылары; блёстки поэзии шиғриәт сатҡылары
БЛЕСТЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от блестеть 2. прил. (яркий, сверкающий) ялтырап (йылтырап, мызлап) торған, ем-ем итеп (емелдәп) торған; блестящие звёзды емелдәп торған йондоҙҙар; блестящие глаза мызлап торған күҙҙәр 3. прил. (великолепный, роскошный) ҡупшы, күркәм, гүзәл, бик матур; блестящий вечер (бик) матур кисә; блестящий наряд бик ҡупшы кейем 4. прил.; перен. (замечательный, превосходный ) бик яҡшы (шәп, һәйбәт), иҫ киткес, һоҡландырғыс, бына тигән; получить блестящее образование бик яҡшы белем алыу; блестящий артист бына тигән артист; блестящие успехи бик шәп уңыштар
БЛЕФ м уйҙырма, буш ҡыуыҡ
БЛЕЯНИЕ с см. блеять
БЛЕЯТЬ несов. мәэлдәү, бәэлдәү, баҡырыу (һарыҡ, кәзә тураһында)
БЛИЖАЙШИЙ, -ая, -ее 1. превосх. ст. от близкий иң яҡын, иң яҡындағы; ближайшее почтовое отделение иң яҡындағы почта бүлексәһе 2. (первоочередной) беренсе сираттағы, яҡындағы; ближайшая задача беренсе сираттағы бурыс 3. (непосредственный, прямой) туранан-тура, туп-тура, төп, яҡындан; при ближайшем его участии уның туранан-тура ҡатнашлығы менән
БЛИЖНИЙ, -яя, -ее 1. яҡын, яҡындағы, яҡын ятҡан; ближние сёла яҡындағы ауылдар 2. (кратчайший, недальний) тура, урау булмаған, ҡыҫҡа; ехать ближней дорогой тура юл менән барыу 3. уст. (находящийся в кровном родстве) ҡан-ҡәрҙәш, (бик) яҡын; ближний родственник яҡын туған 4. в знач. сущ. ближний м (о человеке) яҡын кеше; заботиться о ближнем яҡын кеше(ң) тураһында хәстәрлек күреү
БЛИЗ предлог с род. п. эргәһендә, янында, яҡынында; близ дома өй эргәһендә; близ города ҡала янында
БЛИЗИТЬСЯ несов. яҡынайыу, яҡынлашыу, яҡынлау; близится туча болот яҡынлай; лето близится йәй яҡынлаша
90