Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 338
Поиск по словарям
РЫК
РЫК м аҡырыу, үкереү, олоу; львиный рык арыҫлан үкереүе
РЫКАТЬ и РЫКАТЬ несов. үкереү, олоу, аҡырыу (яман тауыш менән); лев рыкает арыҫлан үкерә
РЫЛО с 1. морон, томшоҡ; свиное рыло сусҡа мороно 2. груб., прост. (лицо) бит, йөҙ, ҡиәфәт
РЫЛЬЦЕ с 1. уменьш. -ласк. от рыло 1;
2. бот. емешлек ауыҙы 3. (передняя часть ствола орудия и т. п.) көбәк осо (ауыҙы) ♦ рыльце в пуху у кого кемдец ҡулы бысранған (насар эштә ҡатнашлығы булған кеше тураһында )
РЫНОК м; в разн. знач. баҙар; купить на рынке баҙарҙа һатып алыу; продавать на рынке баҙарҙа һатыу; внешний рынок эк. тышҡы баҙар; мировой рынок эк. донъя баҙары
РЫНОЧНЫЙ, -ая, -ое баҙар ...ы; рыночные отношения баҙар мөнәсәбәттәре; рыночные цены баҙар хаҡтары
РЫПАТЬСЯ несов.; прост. -ға/-гә ынтылыу (ашҡыныу)
РЫСАК м юртаҡ ат
РЫСЁНОК м һеләүһен балаһы
рЫсий, -ья, -ье һеләүһен ...ы
РЫСИСТЫЙ, -ая, -ое юртаҡ; рысистый конь
юртаҡ ат
РЫСИТЬ несов. 1. (бежать рысью — о животных ) юртыу; рысить под горку тау аҫтына табан юртыу 2. (ехать рысью) юрттырыу, юрттырып барыу
РЫСКАТЬ несов. 1. прям., перен. ҡыҙырып (эҙләнеп, темеҫкенеп) йөрөү; волк рыщет бүре эҙләнеп йөрөй; рыскать по городу ҡала ҡыҙырып йөрөү 2. мор. (курстан) тайпылыу (ситләшеү, тайшаныу, ситкә сығыу)
РЫСЦА ж; разг. ваҡ ҡына (яй ғына) юртыу; перейти с рысцы на шаг яй ғына юртыуҙан атлауға күсеү
рысцОй нареч.; разг. 1. (мелкой рысью) юртып; ехать рысцой юртып барыу 2. (бегом) йүгерә-атлап; направиться рысцой йүгерә-атлап йүнәлеү
РЫСЬ I ж юртыу; перейти на рысь юртыуға күсеү
РЫСЬ II ж һеләүһен; ловить рысь һеләүһен тотоу
РЫСЬЮ нареч. 1. юрттырып, юртаҡлап, юртып; двигаться рысью юрттырып барыу 2. разг. йүгереп, шәп, йүгерә-атлап; ходить рысью йүгереп йөрөү
РЫТВИНА ж тәгәрмәс эҙе, юлдағы соҡор-саҡыр
РЫТЬ несов. что 1. ҡаҙыу, соҡоу, өңөү; рыть землю ер ҡаҙыу; рыть окоп окоп соҡоу 2. разг. (перебирать в поисках чего-л.) соҡоноу, бутау ♦ рыть яму кому кемгәлер соҡор (баҙ) ҡаҙыу (этлек эшләц)
РЫТЬЁ с см. рыть 1; рытьё канавы канау ҡаҙыу
РЫТЬСЯ несов. 1. ҡаҙыныу, соҡоноу; рыться в песке ҡомда соҡоноу 2. в чём аҡтарыныу, эҙләнеү, соҡоноу, ҡаҙыныу; рыться в журналах журналдарҙа аҡтарыныу; рыться в карманах кеҫәләрҙә эҙләнеү 3. страд. от рыть
РЫХЛЕНИЕ с см. рыхлить; рыхление почвы тупраҡты йомшартыу
РЫХЛЕТЬ несов. 1. көпшәкләнеү, йомшарыу, лапшыу, кәүшәкләнеү; земля от обработки рыхлеет эшкәртеүҙән тупраҡ йомшара; снег рыхлеет ҡар көпшәкләнә 2. разг. (о теле) былҡыланыу (тәнгә ҡарата)
РЫХЛИТЕЛЬ м йомшартҡыс
РЫХЛИТЬ несов. что йомшартыу, кәүшәк-ләндереү, көпшәкләндереү; рыхлить грядки тү-тәлдәрҙе йомшартыу
РЫХЛОСТЬ ж йомшаҡлыҡ, кәүшәклек, был-ҡылыҡ; рыхлость грунта ерҙең йомшаҡлығы
РЫХЛЫЙ, -ая, -ое 1. йомшаҡ, кәүшәк, көпшәк; рыхлый снег көпшәк ҡар; рыхлая земля йомшаҡ ер 2. разг. былҡы, йомшаҡ; рыхлое тело былҡы тән 3. перен. ихтыярһыҙ, йомшаҡ холоҡло; рыхлая натура йомшаҡ тәбиғәтле
РЫЦАРСКИЙ, -ая, -ое 1. рыцарь ...ы, рыцарҙар) ...ы; рыцарская честь рыцарь намыҫы; рыцарский долг рыцарь бурысы 2. перен. намыҫлы, выжданлы, егеттәрсә, ҡаһармандарса; рыцарский поступок ҡаһармандарса ҡылыҡ
РЫЦАРСТВО с 1. собир. рыцарҙар 2. рыцар-лыҡ дәрәжәһе 3. егетлек, ҡаһарманлыҡ
РЫЦАРЬ м 1. рыцарь (Көнбайыш Европала хәрби һәм ер биләцселәр ҡатламы) 2. высок. батыр, ҡаһарман, егет кеше
РЫЧАГ м 1. һалмауыр, рычаг; поднять рычагом һалмауыр менән күтәреү 2. рычаг; рычаг управления идара итеү рычагы; рычаг скорости тиҙлек рычагы 3. перен. ҡуҙғатҡыс, этәргес көс, күтәреүсе сара; грамотность — рычаг культуры белем — мәҙәниәтте күтәреүсе сара
рычАжный, -ая, -ое рычаг ...ы; рычажная система рычаг системаһы
РЫЧАТЬ несов. ырылдау, үкереү, аҡырыу; львы рычат арыҫландар ырылдай; медведь рычит айыу үкерә; рычать на всех бөтөнөһөнә ырылдау
РЬЯНОСТЬ ж ихласлыҡ, тырышлыҡ, хиреслек; рьяность к работе эшкә ихласлыҡ
рьЯный, -ая, -ое 1. тырыш, ихлас, хирес; рьяный хозяин тырыш хужа; рьяный к работе эшкә хирес 2. разг. (резвый — о лошади) шәп, етеҙ; рьяные кони етеҙ аттар
РЭКЕТ м янап (ҡурҡытып, көсләп) алыу (аҡса , мөлкәт һ. б.)
РЭКЕТИР и РЭКЕТЁР м янап (ҡурҡытып, көсләп) алыусы
РЮКЗАК м биштәр, рюкзак; уложить в рюкзак биштәргә һалыу
338
РЫК м аҡырыу, үкереү, олоу; львиный рык арыҫлан үкереүе
РЫКАТЬ и РЫКАТЬ несов. үкереү, олоу, аҡырыу (яман тауыш менән); лев рыкает арыҫлан үкерә
РЫЛО с 1. морон, томшоҡ; свиное рыло сусҡа мороно 2. груб., прост. (лицо) бит, йөҙ, ҡиәфәт
РЫЛЬЦЕ с 1. уменьш. -ласк. от рыло 1;
2. бот. емешлек ауыҙы 3. (передняя часть ствола орудия и т. п.) көбәк осо (ауыҙы) ♦ рыльце в пуху у кого кемдец ҡулы бысранған (насар эштә ҡатнашлығы булған кеше тураһында )
РЫНОК м; в разн. знач. баҙар; купить на рынке баҙарҙа һатып алыу; продавать на рынке баҙарҙа һатыу; внешний рынок эк. тышҡы баҙар; мировой рынок эк. донъя баҙары
РЫНОЧНЫЙ, -ая, -ое баҙар ...ы; рыночные отношения баҙар мөнәсәбәттәре; рыночные цены баҙар хаҡтары
РЫПАТЬСЯ несов.; прост. -ға/-гә ынтылыу (ашҡыныу)
РЫСАК м юртаҡ ат
РЫСЁНОК м һеләүһен балаһы
рЫсий, -ья, -ье һеләүһен ...ы
РЫСИСТЫЙ, -ая, -ое юртаҡ; рысистый конь
юртаҡ ат
РЫСИТЬ несов. 1. (бежать рысью — о животных ) юртыу; рысить под горку тау аҫтына табан юртыу 2. (ехать рысью) юрттырыу, юрттырып барыу
РЫСКАТЬ несов. 1. прям., перен. ҡыҙырып (эҙләнеп, темеҫкенеп) йөрөү; волк рыщет бүре эҙләнеп йөрөй; рыскать по городу ҡала ҡыҙырып йөрөү 2. мор. (курстан) тайпылыу (ситләшеү, тайшаныу, ситкә сығыу)
РЫСЦА ж; разг. ваҡ ҡына (яй ғына) юртыу; перейти с рысцы на шаг яй ғына юртыуҙан атлауға күсеү
рысцОй нареч.; разг. 1. (мелкой рысью) юртып; ехать рысцой юртып барыу 2. (бегом) йүгерә-атлап; направиться рысцой йүгерә-атлап йүнәлеү
РЫСЬ I ж юртыу; перейти на рысь юртыуға күсеү
РЫСЬ II ж һеләүһен; ловить рысь һеләүһен тотоу
РЫСЬЮ нареч. 1. юрттырып, юртаҡлап, юртып; двигаться рысью юрттырып барыу 2. разг. йүгереп, шәп, йүгерә-атлап; ходить рысью йүгереп йөрөү
РЫТВИНА ж тәгәрмәс эҙе, юлдағы соҡор-саҡыр
РЫТЬ несов. что 1. ҡаҙыу, соҡоу, өңөү; рыть землю ер ҡаҙыу; рыть окоп окоп соҡоу 2. разг. (перебирать в поисках чего-л.) соҡоноу, бутау ♦ рыть яму кому кемгәлер соҡор (баҙ) ҡаҙыу (этлек эшләц)
РЫТЬЁ с см. рыть 1; рытьё канавы канау ҡаҙыу
РЫТЬСЯ несов. 1. ҡаҙыныу, соҡоноу; рыться в песке ҡомда соҡоноу 2. в чём аҡтарыныу, эҙләнеү, соҡоноу, ҡаҙыныу; рыться в журналах журналдарҙа аҡтарыныу; рыться в карманах кеҫәләрҙә эҙләнеү 3. страд. от рыть
РЫХЛЕНИЕ с см. рыхлить; рыхление почвы тупраҡты йомшартыу
РЫХЛЕТЬ несов. 1. көпшәкләнеү, йомшарыу, лапшыу, кәүшәкләнеү; земля от обработки рыхлеет эшкәртеүҙән тупраҡ йомшара; снег рыхлеет ҡар көпшәкләнә 2. разг. (о теле) былҡыланыу (тәнгә ҡарата)
РЫХЛИТЕЛЬ м йомшартҡыс
РЫХЛИТЬ несов. что йомшартыу, кәүшәк-ләндереү, көпшәкләндереү; рыхлить грядки тү-тәлдәрҙе йомшартыу
РЫХЛОСТЬ ж йомшаҡлыҡ, кәүшәклек, был-ҡылыҡ; рыхлость грунта ерҙең йомшаҡлығы
РЫХЛЫЙ, -ая, -ое 1. йомшаҡ, кәүшәк, көпшәк; рыхлый снег көпшәк ҡар; рыхлая земля йомшаҡ ер 2. разг. былҡы, йомшаҡ; рыхлое тело былҡы тән 3. перен. ихтыярһыҙ, йомшаҡ холоҡло; рыхлая натура йомшаҡ тәбиғәтле
РЫЦАРСКИЙ, -ая, -ое 1. рыцарь ...ы, рыцарҙар) ...ы; рыцарская честь рыцарь намыҫы; рыцарский долг рыцарь бурысы 2. перен. намыҫлы, выжданлы, егеттәрсә, ҡаһармандарса; рыцарский поступок ҡаһармандарса ҡылыҡ
РЫЦАРСТВО с 1. собир. рыцарҙар 2. рыцар-лыҡ дәрәжәһе 3. егетлек, ҡаһарманлыҡ
РЫЦАРЬ м 1. рыцарь (Көнбайыш Европала хәрби һәм ер биләцселәр ҡатламы) 2. высок. батыр, ҡаһарман, егет кеше
РЫЧАГ м 1. һалмауыр, рычаг; поднять рычагом һалмауыр менән күтәреү 2. рычаг; рычаг управления идара итеү рычагы; рычаг скорости тиҙлек рычагы 3. перен. ҡуҙғатҡыс, этәргес көс, күтәреүсе сара; грамотность — рычаг культуры белем — мәҙәниәтте күтәреүсе сара
рычАжный, -ая, -ое рычаг ...ы; рычажная система рычаг системаһы
РЫЧАТЬ несов. ырылдау, үкереү, аҡырыу; львы рычат арыҫландар ырылдай; медведь рычит айыу үкерә; рычать на всех бөтөнөһөнә ырылдау
РЬЯНОСТЬ ж ихласлыҡ, тырышлыҡ, хиреслек; рьяность к работе эшкә ихласлыҡ
рьЯный, -ая, -ое 1. тырыш, ихлас, хирес; рьяный хозяин тырыш хужа; рьяный к работе эшкә хирес 2. разг. (резвый — о лошади) шәп, етеҙ; рьяные кони етеҙ аттар
РЭКЕТ м янап (ҡурҡытып, көсләп) алыу (аҡса , мөлкәт һ. б.)
РЭКЕТИР и РЭКЕТЁР м янап (ҡурҡытып, көсләп) алыусы
РЮКЗАК м биштәр, рюкзак; уложить в рюкзак биштәргә һалыу
338