Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 505
Поиск по словарям
ТОПИТЬСЯ
рөлгән 4. мед. йөрәк тибеү тауышы (йөрәк эшмәкәрлегенән килгән тауыш) 5. (стиль поведения) мөғәмәлә, үҙеңде тотоу; хороший тон үҙеңде яҡшы тота белеү ♦ задать тон см. задать; попасть в тон яйын (көйөн) табыу
ТОНАЛЬНОСТЬ ж 1. муз. тоналлек; тональность до мажор до мажор тоналлеге 2. муз. (регистр голоса) тауыш; высокая тональность юғары тауыш 3. иск. өҫтөн төҫ, тоналлек; тональность картины картинаның тоналлеге
ТОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. тон ...ы, буяу ...ы, төҫ ...ы 2. муз., иск. тональ
ТОНЗИЛЛИТ м; мед. тонзиллит (миндаль биҙҙәренең шешеце)
ТОНИЗИРОВАТЬ сов., несов. что; физиол.
хәл кертеү, тонусты күтәреү
ТОНИЗИРУЮЩИЙ, -ая, -ее көс биреүсе, тонусты күтәреүсе; тонизирующий напиток тонусты күтәреүсе эсемлек
ТОНИЧЕСКИЙ I, -ая, -ое лит. тоник (баҫымлы һәм баҫымһыҙ ижектәрҙец сиратлашып ки-леценә нигеҙләнгән шигыр төҙөлөшө)
ТОНИЧЕСКИЙ II, -ая, -ое физиол. тонуслы, тонусҡа ҡағылышлы; тонический рефлекс тонуслы рефлекс
тонкий, -ая, -ое 1. йоҡа, нәҙек; тонкая тетрадь йоҡа дәфтәр; тонкий слой йоҡа ҡатлам; тонкие пальцы нәҙек бармаҡтар 2. (высокий — о звуке) нәҙек, сәңгел; тонкий голос нәҙек тауыш 3. нескә, нәфис; тонкий запах нескә еҫ 4. үткер, нескә; тонкий критик үткер тәнҡитсе; тонкий юмор нескә юмор 5. (учтивый) әҙәпле, нәзәкәтле; тонкое обращение нәзәкәтле мөғәмәлә 6. (о чертах лица) нәфис 7. (чуткий) үткер, һиҙгер; тонкий слух һиҙгер ҡолаҡ ♦ тонкая кишка анат. нәҙек эсәк; кишка тонка см. кишка
ТОНКОВОЛОКНИСТЫЙ, -ая, -ое нәҙек сүсле; тонковолокнистый хлопок нәҙек сүсле мамыҡ
ТОНКОКОЖИЙ, -ая, -ее йоҡа ҡабыҡлы (тиреле); тонкокожий плод йоҡа ҡабыҡлы емеш
ТОНКОНОГИЙ, -ая, -ое нәҙек аяҡлы
ТОНКОРУННЫЙ, -ая, -ое нәҙек йөнлө; тонкорунная овца нәҙек йөнлө һарыҡ
ТОНКОСЛОЙНЫЙ, -ая, -ое йоҡа ҡатламлы, йоҡа
ТОНКОСТВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое нәҙек көбәк-ле (мылтыҡ); нәҙек олонло (агас)
ТОНКОСТЕННЫЙ, -ая, -ое йоҡа стеналы (быялалы, тимерле, ҡалайлы), йоҡа; тонкостенный сосуд йоҡа һауыт
ТОНКОСТЬ ж 1. йоҡалыҡ, нәҙеклек, нескәлек; тонкость волокна сүстең нәҙеклеге 2. (вкуса , запаха и т. п.) нескәлек, тәмле еҫлелек 3. (учтивость ) нәзәкәтлелек 4. (чувствительность) зирәклек, һиҙгерлек, үткерлек 5. мн. тонкости (подробности) ентеклелек, нескәлек; вдаваться в тонкости ентекләп тикшереү ♦ до тонкостей бөтә нескәлектәренә тиклем, энәһенән ебенә тиклем
505
ТОНКОШЁРСТНЫЙ и ТОНКОШЁРСТЫЙ, -ая, -ое 1. нәҙек (ваҡ) йөнлө (һарыҡ) 2. (из тонкой шерсти) нәҙек йөндән эшләнгән; тонкошёрстное сукно нәҙек йөндән эшләнгән буҫтау
ТОНМЕЙСТЕР м тонмейстер (телевидениеның , радиотапшырыуҙарҙың һ. б. тауышының дөрөҫ яҙылыуын кцҙәтецсе хеҙмәткәр)
ТОННА ж тонна; весом в две тонны ике тонна ауырлыҡта
ТОННАЖ м тоннаж (1. диң. судноларҙың тонна иҫәбе менән ауырлыгы йәки кцләме 2. махс. вагон һәм автомобилдәрҙең тонналап йөк кц-тәрә алыусанлыгы 3. махс. тонналап продукция эшләп сыгарыу)
ТОННЕЛЬ м см. туннель
ТОНУС м тонус
ТОНУТЬ несов. 1. батыу; дерево в воде не тонет ағас һыуҙа батмай; корабль тонет карап бата 2. в чём (вязнуть, утопать) батыу, сумыу; тонуть в снегу ҡарҙа батыу; тонуть в грязи бысраҡҡа батыу 3. перен. (становиться невидимым) сумыу, сумып ултырыу, күмелеү; дома тонут в зелени садов йорттар баҡса йәшеллегенә күмелә
ТОНЧАТЬ несов.; разг. йоҡарыу, нәҙегәйеү, йоҡара (нескәрә) төшөү
ТОНЬШЕ нареч. нескәрәк
тОня ж; рыб. (участок для лова рыбы неводом ) тартым (йылым ташлап балыҡ тотҡан урын )
ТОП и ТОП-ТОП межд. 1. (звукоподражание шуму шагов) тып-тып 2. в знач. сказ.; разг. тибеү, тибеп ҡуйыу; топ ногой аяҡ тибеп ҡуйыу
ТОПАЗ м топаз, һары яҡут (аҫыл таш) топазовый, -ая, -ое топаз, һары яҡут, һары яҡут ...ы, топаз ...ы; топазовый перстень һары яҡут ҡашлы йөҙөк
ТОПАНЬЕ с см. топать
ТОПАТЬ несов. 1. тапылдатыу, аяҡ тибеү 2. прост. (идти, ходить вообще) барыу, китеү, китә биреү; топать надо барырға кәрәк
ТОПИНАМБУР м топинамбур (цҫемлек)
ТОПИТЬ I несов. что 1. яғыу, тоҡандырыу; топить печь мейес яғыу 2. (обогревать) йылытыу; топить квартиру фатирҙы йылытыу
ТОПИТЬ II несов. кого-что 1. (заставлять тонуть) батырыу, сумырыу; топить неприятельские суда дошман караптарын батырыу 2. что баҫыу; вода топит берега һыу ярҙарҙы баҫа 3. перен ., разг. (губить) харап (һәләк) итеү
ТОПИТЬ III несов. что 1. иретеү, ҡыҙҙырыу; (о сале) һыҙыу, һыҙҙырыу; топить масло май иретеү 2. ҡайнатыу; топить молоко һөт ҡайнатыу
ТОПИТЬСЯ I несов. 1. яныу; печь топится мейес яна 2. (отапливаться) яғылыу; этот дом давно не топится был йорт күптән яғылмай 3. страд. от топить I
ТОПИТЬСЯ II несов. 1. һыуға батыу, батып үлеү, һыуға ташланыу 2. страд. от топить II
рөлгән 4. мед. йөрәк тибеү тауышы (йөрәк эшмәкәрлегенән килгән тауыш) 5. (стиль поведения) мөғәмәлә, үҙеңде тотоу; хороший тон үҙеңде яҡшы тота белеү ♦ задать тон см. задать; попасть в тон яйын (көйөн) табыу
ТОНАЛЬНОСТЬ ж 1. муз. тоналлек; тональность до мажор до мажор тоналлеге 2. муз. (регистр голоса) тауыш; высокая тональность юғары тауыш 3. иск. өҫтөн төҫ, тоналлек; тональность картины картинаның тоналлеге
ТОНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. тон ...ы, буяу ...ы, төҫ ...ы 2. муз., иск. тональ
ТОНЗИЛЛИТ м; мед. тонзиллит (миндаль биҙҙәренең шешеце)
ТОНИЗИРОВАТЬ сов., несов. что; физиол.
хәл кертеү, тонусты күтәреү
ТОНИЗИРУЮЩИЙ, -ая, -ее көс биреүсе, тонусты күтәреүсе; тонизирующий напиток тонусты күтәреүсе эсемлек
ТОНИЧЕСКИЙ I, -ая, -ое лит. тоник (баҫымлы һәм баҫымһыҙ ижектәрҙец сиратлашып ки-леценә нигеҙләнгән шигыр төҙөлөшө)
ТОНИЧЕСКИЙ II, -ая, -ое физиол. тонуслы, тонусҡа ҡағылышлы; тонический рефлекс тонуслы рефлекс
тонкий, -ая, -ое 1. йоҡа, нәҙек; тонкая тетрадь йоҡа дәфтәр; тонкий слой йоҡа ҡатлам; тонкие пальцы нәҙек бармаҡтар 2. (высокий — о звуке) нәҙек, сәңгел; тонкий голос нәҙек тауыш 3. нескә, нәфис; тонкий запах нескә еҫ 4. үткер, нескә; тонкий критик үткер тәнҡитсе; тонкий юмор нескә юмор 5. (учтивый) әҙәпле, нәзәкәтле; тонкое обращение нәзәкәтле мөғәмәлә 6. (о чертах лица) нәфис 7. (чуткий) үткер, һиҙгер; тонкий слух һиҙгер ҡолаҡ ♦ тонкая кишка анат. нәҙек эсәк; кишка тонка см. кишка
ТОНКОВОЛОКНИСТЫЙ, -ая, -ое нәҙек сүсле; тонковолокнистый хлопок нәҙек сүсле мамыҡ
ТОНКОКОЖИЙ, -ая, -ее йоҡа ҡабыҡлы (тиреле); тонкокожий плод йоҡа ҡабыҡлы емеш
ТОНКОНОГИЙ, -ая, -ое нәҙек аяҡлы
ТОНКОРУННЫЙ, -ая, -ое нәҙек йөнлө; тонкорунная овца нәҙек йөнлө һарыҡ
ТОНКОСЛОЙНЫЙ, -ая, -ое йоҡа ҡатламлы, йоҡа
ТОНКОСТВОЛЬНЫЙ, -ая, -ое нәҙек көбәк-ле (мылтыҡ); нәҙек олонло (агас)
ТОНКОСТЕННЫЙ, -ая, -ое йоҡа стеналы (быялалы, тимерле, ҡалайлы), йоҡа; тонкостенный сосуд йоҡа һауыт
ТОНКОСТЬ ж 1. йоҡалыҡ, нәҙеклек, нескәлек; тонкость волокна сүстең нәҙеклеге 2. (вкуса , запаха и т. п.) нескәлек, тәмле еҫлелек 3. (учтивость ) нәзәкәтлелек 4. (чувствительность) зирәклек, һиҙгерлек, үткерлек 5. мн. тонкости (подробности) ентеклелек, нескәлек; вдаваться в тонкости ентекләп тикшереү ♦ до тонкостей бөтә нескәлектәренә тиклем, энәһенән ебенә тиклем
505
ТОНКОШЁРСТНЫЙ и ТОНКОШЁРСТЫЙ, -ая, -ое 1. нәҙек (ваҡ) йөнлө (һарыҡ) 2. (из тонкой шерсти) нәҙек йөндән эшләнгән; тонкошёрстное сукно нәҙек йөндән эшләнгән буҫтау
ТОНМЕЙСТЕР м тонмейстер (телевидениеның , радиотапшырыуҙарҙың һ. б. тауышының дөрөҫ яҙылыуын кцҙәтецсе хеҙмәткәр)
ТОННА ж тонна; весом в две тонны ике тонна ауырлыҡта
ТОННАЖ м тоннаж (1. диң. судноларҙың тонна иҫәбе менән ауырлыгы йәки кцләме 2. махс. вагон һәм автомобилдәрҙең тонналап йөк кц-тәрә алыусанлыгы 3. махс. тонналап продукция эшләп сыгарыу)
ТОННЕЛЬ м см. туннель
ТОНУС м тонус
ТОНУТЬ несов. 1. батыу; дерево в воде не тонет ағас һыуҙа батмай; корабль тонет карап бата 2. в чём (вязнуть, утопать) батыу, сумыу; тонуть в снегу ҡарҙа батыу; тонуть в грязи бысраҡҡа батыу 3. перен. (становиться невидимым) сумыу, сумып ултырыу, күмелеү; дома тонут в зелени садов йорттар баҡса йәшеллегенә күмелә
ТОНЧАТЬ несов.; разг. йоҡарыу, нәҙегәйеү, йоҡара (нескәрә) төшөү
ТОНЬШЕ нареч. нескәрәк
тОня ж; рыб. (участок для лова рыбы неводом ) тартым (йылым ташлап балыҡ тотҡан урын )
ТОП и ТОП-ТОП межд. 1. (звукоподражание шуму шагов) тып-тып 2. в знач. сказ.; разг. тибеү, тибеп ҡуйыу; топ ногой аяҡ тибеп ҡуйыу
ТОПАЗ м топаз, һары яҡут (аҫыл таш) топазовый, -ая, -ое топаз, һары яҡут, һары яҡут ...ы, топаз ...ы; топазовый перстень һары яҡут ҡашлы йөҙөк
ТОПАНЬЕ с см. топать
ТОПАТЬ несов. 1. тапылдатыу, аяҡ тибеү 2. прост. (идти, ходить вообще) барыу, китеү, китә биреү; топать надо барырға кәрәк
ТОПИНАМБУР м топинамбур (цҫемлек)
ТОПИТЬ I несов. что 1. яғыу, тоҡандырыу; топить печь мейес яғыу 2. (обогревать) йылытыу; топить квартиру фатирҙы йылытыу
ТОПИТЬ II несов. кого-что 1. (заставлять тонуть) батырыу, сумырыу; топить неприятельские суда дошман караптарын батырыу 2. что баҫыу; вода топит берега һыу ярҙарҙы баҫа 3. перен ., разг. (губить) харап (һәләк) итеү
ТОПИТЬ III несов. что 1. иретеү, ҡыҙҙырыу; (о сале) һыҙыу, һыҙҙырыу; топить масло май иретеү 2. ҡайнатыу; топить молоко һөт ҡайнатыу
ТОПИТЬСЯ I несов. 1. яныу; печь топится мейес яна 2. (отапливаться) яғылыу; этот дом давно не топится был йорт күптән яғылмай 3. страд. от топить I
ТОПИТЬСЯ II несов. 1. һыуға батыу, батып үлеү, һыуға ташланыу 2. страд. от топить II