Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 513
Поиск по словарям
ТРЕВОГА
ТРАНСФОРМИРОВАТЬ сов., несов. үҙгәртеү, әүерелдереү
ТРАНСФОРМИРОВАТЬСЯ 1. сов., несов. (преобразовываться) үҙгәреү, әүерелеү 2. страд. от трансформировать
ТРАНСЦЕНДЕНТНЫЙ, -ая, -ое трансцендент (1. фәлс. тәжрибәнән ситтә булган 2. мат. алгебраик гәмәл аша сыгарып булмай торган); трансцендентное уравнение трансцендент тигеҙләмә
траншЕйный, -ая, -ое траншея ...ы
траншЕя ж траншея, соҡор; копать траншею траншея ҡаҙыу; силосная траншея силос соҡоро
ТРАП I м трап, баҫҡыс (караптарҙа, само-лёттарҙа); спустить трап трап төшөрөү
ТРАП II м; спец. трап, тишек (иҙәндә канализация өсөн махсус эшләнгән)
ТРАПЕЗА и ТРАПЕЗА ж аш табыны (өҫтәле)
ТРАПЕЦИЕВИДНЫЙ, -ая, -ое трапецияға оҡшаш, трапеция рәүешендәге
ТРАПЕЦИЯ ж трапеция (1. мат. ике ягы параллелле дцртмөйөш 2. спорт. ике бауга аҫыл-ган арҡыры агас, тимер)
ТРАССА ж; в разн. знач. трасса, юл; трасса метро метро трассаһы; трасса снаряда снаряд трассаһы; автомобильная трасса автомашина юлы
ТРАССИРОВАТЬ сов., несов. 1. что йүнәлеш билдәләү, юл һыҙыу 2. эҙ ҡалдырып осоу, яҡтыртып осоу (туп, пуля тураһында)
ТРАССИРОВКА ж см. трассировать
ТРАССИРУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от трассировать 2. прил. яҡтыртып осоусы; трассирующая пуля яҡтыртып осоусы пуля
ТРАТА ж 1. см. тратить; трата времени ваҡытты әрәм итеү 2. обычно мн. траты сығымдар; большие траты ҙур сығымдар
ТРАТИТЬ несов. что (деньги) тотоу, тотоноу, түгеү, әрәм (әрәм-шәрәм, исраф, сарыф, тәләф) итеү, тотоп (тотоноп) бөтөрөү; (силы) түгеү; (время) әрәм (сарыф) итеү
ТРАТИТЬСЯ несов. 1. тотоу, сығымланыу 2. страд. от тратить
ТРАУЛЕР м см. тральщик 1
ТРАУР м 1. (состояние скорби) матәм, траур 2. (чёрная одежда, повязка в знак скорби) траур кейеме, матәм билдәһе; носить траур траур кейемендә йөрөү
траурный, -ая, -ое 1. матәм ...ы, траур ...ы; траурная одежда матәм кейем 2. перен. ҡайғылы; траурное настроение ҡайғылы кәйеф
ТРАФАРЕТ м трафарет (1. рәсемде механик юл менән кцсерец өсөн ҡатырганан, ҡалайҙан һ. б. киҫеп яһалган өлгө 2. киҫеп эшләнгән хәрефтәр , һандар менән яҙылган яҙыу 3. кцсм. иҫкергән црнәк, һуҡырҙарса эшләнгән өлгө)
ТРАФАРЕТНЫЙ, -ая, ое 1. трафарет; трафаретный рисунок трафарет һүрәт 2. перен. (избитый , шаблонный) күп сәйнәлгән, иҫкергән; трафаретная мысль күп сәйнәлгән фекер
ТРАХ межд. 1. шарт, шатыр, гөрҫ 2. в знач. сказ.; разг. шап (шаҡ, гөп, гөрҫ, тыңҡ һ.б.) итеү; трах кулаком по столу йоҙроҡ менән өҫтәлгә шап итте
ТРАХЕИТ м; мед. трахеит (богарлаҡ тиресәһенең шешеце )
трахЕя ж 1. анат. боғарлаҡ, ҡурылдай, трахея 2. зоол., бот. трахея
ТРАХНУТЬ сов.; разг. 1. шарт (шатыр, гөрҫ) итеү; трахнуть из ружья мылтыҡтан шарт итеп атыу 2. кого - что и без доп. (ударить) шап (гөп) иттереп һуғыу
ТРАХНУТЬСЯ сов.; разг. 1. (сильно удариться ) тыңҡ (шаҡ) итеү 2. (упасть с шумом) шап (лып, лап) итеү; трахнуться на землю ергә лап итеү
ТРАХОМА ж трахома, бысый күҙ (йогошло кцҙ ауырыуы)
ТРАХОМАТОЗНЫЙ, -ая, -ое мед. 1. трахома ...ы, трахоматоз; трахоматозные изменения трахома үҙгәрештәре 2. трахомалы; трахоматозный больной трахомалы ауырыу
ТРАХОМНЫЙ, -ая, -ое см. трахоматозный 2
ТРЕ... и ТРЁХ... урыҫ телендә ҡушма һцҙ-ҙәрҙең өс бер төрлө сифатҡа эйә булыу, өс кц-ләм мәгәнәләрен аңлатҡан тәцге өлөшө, мәҫ., треногий өс аяҡлы; трёхактный өс акттан торған трЕбник м доғалыҡ, доға китабы
ТРЕБОВАНИЕ с 1. см. требовать 1; 2. талап, ҡәтғи һорау; настоятельное требование ныҡышмалы талап; требование времени заман талабы 3. (официальный документ) требование (рәсми ҡагыҙ); писать требование требование яҙыу
ТРЕБОВАТЕЛЬНОСТЬ ж талапсанлыҡ; проявить требовательность талапсанлыҡ күрһәтеү
ТРЕБОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (строгий, взыскательный) талапсан, талап итеүсән, талапты ҡаты ҡуйыусан; требовательный учитель талапсан уҡытыусы 2. (разборчивый) талапсан, айыра белеүсе; требовательный читатель талапсан уҡыусы
ТРЕБОВАТЬ несов. 1. талап итеү, һорау, даулау, талап итеп даулау; требовать объяснений аңлатмалар талап итеү; требовать свободы ирек даулау 2. чего, от кого - чего талап итеү; закон требует закон талап итә 3. чего (нуждаться) кәрәк (булыу); дом требует ремонта өйгә ремонт кәрәк
ТРЕБОВАТЬСЯ несов. 1. талап ителеү, кәрәк (булыу); заводу требуются рабочие заводҡа эшселәр кәрәк 2. безл. (необходимо, нужно) кәрәк ине; что и требовалось доказать ошоно иҫбат итеү кәрәк тә ине 3. страд. от требовать 1
ТРЕБУХА ж эсәк-ҡарын (һуйылган малдың)
ТРЕВОГА ж 1. (беспокойство, волнение) шомланыу, ҡурҡыу, хәүеф, шом, хафа, борсоу; быть в тревоге шомланып тороу 2. (переполох) шау-шыу, ғауға; в доме поднялась тревога өйҙә шау-шыу ҡупты 3. (знак опасности) тревога;
513
17 зак. 2.0007.06
ТРАНСФОРМИРОВАТЬ сов., несов. үҙгәртеү, әүерелдереү
ТРАНСФОРМИРОВАТЬСЯ 1. сов., несов. (преобразовываться) үҙгәреү, әүерелеү 2. страд. от трансформировать
ТРАНСЦЕНДЕНТНЫЙ, -ая, -ое трансцендент (1. фәлс. тәжрибәнән ситтә булган 2. мат. алгебраик гәмәл аша сыгарып булмай торган); трансцендентное уравнение трансцендент тигеҙләмә
траншЕйный, -ая, -ое траншея ...ы
траншЕя ж траншея, соҡор; копать траншею траншея ҡаҙыу; силосная траншея силос соҡоро
ТРАП I м трап, баҫҡыс (караптарҙа, само-лёттарҙа); спустить трап трап төшөрөү
ТРАП II м; спец. трап, тишек (иҙәндә канализация өсөн махсус эшләнгән)
ТРАПЕЗА и ТРАПЕЗА ж аш табыны (өҫтәле)
ТРАПЕЦИЕВИДНЫЙ, -ая, -ое трапецияға оҡшаш, трапеция рәүешендәге
ТРАПЕЦИЯ ж трапеция (1. мат. ике ягы параллелле дцртмөйөш 2. спорт. ике бауга аҫыл-ган арҡыры агас, тимер)
ТРАССА ж; в разн. знач. трасса, юл; трасса метро метро трассаһы; трасса снаряда снаряд трассаһы; автомобильная трасса автомашина юлы
ТРАССИРОВАТЬ сов., несов. 1. что йүнәлеш билдәләү, юл һыҙыу 2. эҙ ҡалдырып осоу, яҡтыртып осоу (туп, пуля тураһында)
ТРАССИРОВКА ж см. трассировать
ТРАССИРУЮЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от трассировать 2. прил. яҡтыртып осоусы; трассирующая пуля яҡтыртып осоусы пуля
ТРАТА ж 1. см. тратить; трата времени ваҡытты әрәм итеү 2. обычно мн. траты сығымдар; большие траты ҙур сығымдар
ТРАТИТЬ несов. что (деньги) тотоу, тотоноу, түгеү, әрәм (әрәм-шәрәм, исраф, сарыф, тәләф) итеү, тотоп (тотоноп) бөтөрөү; (силы) түгеү; (время) әрәм (сарыф) итеү
ТРАТИТЬСЯ несов. 1. тотоу, сығымланыу 2. страд. от тратить
ТРАУЛЕР м см. тральщик 1
ТРАУР м 1. (состояние скорби) матәм, траур 2. (чёрная одежда, повязка в знак скорби) траур кейеме, матәм билдәһе; носить траур траур кейемендә йөрөү
траурный, -ая, -ое 1. матәм ...ы, траур ...ы; траурная одежда матәм кейем 2. перен. ҡайғылы; траурное настроение ҡайғылы кәйеф
ТРАФАРЕТ м трафарет (1. рәсемде механик юл менән кцсерец өсөн ҡатырганан, ҡалайҙан һ. б. киҫеп яһалган өлгө 2. киҫеп эшләнгән хәрефтәр , һандар менән яҙылган яҙыу 3. кцсм. иҫкергән црнәк, һуҡырҙарса эшләнгән өлгө)
ТРАФАРЕТНЫЙ, -ая, ое 1. трафарет; трафаретный рисунок трафарет һүрәт 2. перен. (избитый , шаблонный) күп сәйнәлгән, иҫкергән; трафаретная мысль күп сәйнәлгән фекер
ТРАХ межд. 1. шарт, шатыр, гөрҫ 2. в знач. сказ.; разг. шап (шаҡ, гөп, гөрҫ, тыңҡ һ.б.) итеү; трах кулаком по столу йоҙроҡ менән өҫтәлгә шап итте
ТРАХЕИТ м; мед. трахеит (богарлаҡ тиресәһенең шешеце )
трахЕя ж 1. анат. боғарлаҡ, ҡурылдай, трахея 2. зоол., бот. трахея
ТРАХНУТЬ сов.; разг. 1. шарт (шатыр, гөрҫ) итеү; трахнуть из ружья мылтыҡтан шарт итеп атыу 2. кого - что и без доп. (ударить) шап (гөп) иттереп һуғыу
ТРАХНУТЬСЯ сов.; разг. 1. (сильно удариться ) тыңҡ (шаҡ) итеү 2. (упасть с шумом) шап (лып, лап) итеү; трахнуться на землю ергә лап итеү
ТРАХОМА ж трахома, бысый күҙ (йогошло кцҙ ауырыуы)
ТРАХОМАТОЗНЫЙ, -ая, -ое мед. 1. трахома ...ы, трахоматоз; трахоматозные изменения трахома үҙгәрештәре 2. трахомалы; трахоматозный больной трахомалы ауырыу
ТРАХОМНЫЙ, -ая, -ое см. трахоматозный 2
ТРЕ... и ТРЁХ... урыҫ телендә ҡушма һцҙ-ҙәрҙең өс бер төрлө сифатҡа эйә булыу, өс кц-ләм мәгәнәләрен аңлатҡан тәцге өлөшө, мәҫ., треногий өс аяҡлы; трёхактный өс акттан торған трЕбник м доғалыҡ, доға китабы
ТРЕБОВАНИЕ с 1. см. требовать 1; 2. талап, ҡәтғи һорау; настоятельное требование ныҡышмалы талап; требование времени заман талабы 3. (официальный документ) требование (рәсми ҡагыҙ); писать требование требование яҙыу
ТРЕБОВАТЕЛЬНОСТЬ ж талапсанлыҡ; проявить требовательность талапсанлыҡ күрһәтеү
ТРЕБОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (строгий, взыскательный) талапсан, талап итеүсән, талапты ҡаты ҡуйыусан; требовательный учитель талапсан уҡытыусы 2. (разборчивый) талапсан, айыра белеүсе; требовательный читатель талапсан уҡыусы
ТРЕБОВАТЬ несов. 1. талап итеү, һорау, даулау, талап итеп даулау; требовать объяснений аңлатмалар талап итеү; требовать свободы ирек даулау 2. чего, от кого - чего талап итеү; закон требует закон талап итә 3. чего (нуждаться) кәрәк (булыу); дом требует ремонта өйгә ремонт кәрәк
ТРЕБОВАТЬСЯ несов. 1. талап ителеү, кәрәк (булыу); заводу требуются рабочие заводҡа эшселәр кәрәк 2. безл. (необходимо, нужно) кәрәк ине; что и требовалось доказать ошоно иҫбат итеү кәрәк тә ине 3. страд. от требовать 1
ТРЕБУХА ж эсәк-ҡарын (һуйылган малдың)
ТРЕВОГА ж 1. (беспокойство, волнение) шомланыу, ҡурҡыу, хәүеф, шом, хафа, борсоу; быть в тревоге шомланып тороу 2. (переполох) шау-шыу, ғауға; в доме поднялась тревога өйҙә шау-шыу ҡупты 3. (знак опасности) тревога;
513
17 зак. 2.0007.06