Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 515
Поиск по словарям
ТРЕСКОТНЯ
күнекмә үткәреү ...ы; тренировочный зал күнекмә үткәреү залы; тренировочный самолёт өйрәнеү самолёты
ТРЕНОГА ж 1. см. треножник 2. (путы для лошадей) кешән; спутать треногой лошадь ке-шән менән ат кешәнләү
ТРЕНОГИЙ и ТРЁХНОГИЙ, -ая, -ое разг. өс аяҡлы; треногий стол өс аяҡлы өҫтәл
ТРЕНОЖИТЬ несов. кого - что кешәнләү, ты-шау(лау)
ТРЕНОЖНИК м өстаған, өсаяҡ; поставить чугун на треножник өстағанға суйын ҡуйыу
ТРЕНЬКАТЬ несов.; разг. 1. теңкелдәү, дең-келдәү, дыңҡылдау, теңкел-теңкел килеү; тренькает балалайка балалайка теңкел-теңкел килә 2. на чём (бренчать) дыңғырлатыу, зымбырлатыу, сиртеү
ТРЕПАК м трепак (урыҫ халыҡ бейеце һәм шуға яҙылған музыка әҫәре)
ТРЕПАЛКА ж талҡы, ҡаҡҡы (етен, тарма сцсен, йөндө таҙартыу ҡоралы)
ТРЕПАЛО с см. трепалка
ТРЕПАЛЬНЫЙ, -ая, -ое тәрәпләү ...ы, талҡыу ...ы, тетеү ...ы; трепальная машина тәрәпләү машинаһы
ТРЕПАЛЬЩИК м и ТРЕПАЛЬЩИЦА ж тәрәпләүсе, талҡыусы
ТРЕПАН м трепан (хирургтарҙың һөйәк ти-шец ҡоралы)
ТРЕПАНАЦИЯ ж; мед. трепанация (һөйәк ҡыуышлығына тишеп цтец операцияһы); трепанация черепа баш һөйәген трепанациялау
ТРЕПАНГ м трепанг (Алыҫ Көнсығыштағы диңгеҙҙәрҙә йәшәцсе хайуан)
ТРЕПАНИРОВАТЬ сов., несов. что; мед. трепанациялау, трепанация яһау; трепанировать череп больного ауырыуҙың баш һөйәгенә трепанация яһау
ТРЁПАННЫЙ, -ая, -ое прич. от трепать
ТРЁПАНЫЙ, -ая, -ое 1. спец. талҡыған, талҡылған; трёпаный лён талҡыған етен 2. разг. таушалған, туҙған, йыртылған, йыртылып бөткән; трёпаная книга туҙған китап 3. разг. туҙғыған, таралмаған; трёпаные волосы туҙғыған сәс
ТРЕПАТЬ несов. 1. кого (теребить, дёргать ) тартыу, йолҡоу, тартҡылау; трепать бороду һаҡалды тартҡылау 2. (похлопывать, поглаживать ) һыйпау, (һөйөп) ҡағыу, (тыпылдатып) һөйөү 3. что; разг. (изнашивать) туҙҙырыу, таушалдырыу, ылбыратыу 4. кого; разг. ҡалтыратыу, дерелдәтеү; её треплет лихорадка уны биҙгәк дерелдәтә 5. что; разг. (о ветре) елберләтеү, туҙҙырыу, таратыу; ветер треплет волосы ел сәсте туҙҙыра 6. что; с.-х. тәрәпләү, талҡыу; (о шерсти) тетеү 7. тартыу; трепать за уши ҡолаҡтан тартыу ♦ трепать языком лығырлау, сүбәк сәйнәү; трепать нервы ҡан боҙоу, теңкәгә тейеү
ТРЕПАТЬСЯ несов. 1. (развеваться) елберләү, туҙғыу, һелкенеү 2. (изнашиваться) туҙыу, таушалыу, ылбырау; обувь треплется аяҡ кейеме туҙа 3. груб., прост. юҡ-барҙы һөйләү 4. страд. от трепать 1 — 3, 5 — 7
ТРЕПАЧ м; груб., прост. лығырлаҡ (кеше), бушбоғаҙ
трЕпет м 1. (мелкая дрожь) дерелдәү, ҡалтырау, ҡалтыраныу; трепет листьев япраҡтарҙың дерелдәүе 2. перен. (страх, ужас) ҡот осоп тороу, тетрәү, ҡалтырау
ТРЕПЕТАНИЕ с см. трепетать
ТРЕПЕТАТЬ несов. 1. (колебаться, дрожать ) дерелдәү, тетрәү, ҡалтырау; (о знамени) елберләү 2. за кого - что и без доп.; перен. (тревожиться ) ҡот осоп тороу, ҡалтырау, ҡалтыраныу; трепетать за своих детей балаларың өсөн ҡот осоп тороу 3. (испытывать волнение) тулҡынланыу, ашҡыныу, лепелдәү; сердце трепещет от радости шатлыҡтан йөрәк лепелдәй 4. перед кем - чем; перен. ( испытывать страх) ҡалтырап (ҡурҡып) тороу, ҡурҡыу
ТРЕПЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. (дрожащий, колеблющийся ) ем-ем итеп торған, емелдәгән, елпелдәп торған; (о знамени) елберләгән, елберләп торған; трепетный свет свечи шәмдең емелдәгән яҡтыһы 2. (прерывающийся — о голосе, звуках ) ҡалтыраған, ҡалтыраулы, ҡалтыраҡ, тулҡынланған; трепетный голос ҡалтыраған тауыш; 3. болоҡһоған, йөрәкһегән, тулҡынланған; трепетное чувство йөрәкһегән хистәр
ТРЁПКА ж; прост. 1. см. трепать 1, 2, 6; 2. (побои, наказание) туҡмау, шелтәләү, орошоу
ТРЕПЫХАТЬ несов.; разг. см. трепыхаться
ТРЕПЫХАТЬСЯ несов.; разг. 1. (дёргаться) бәрелеп-һуғылыу, тырпырау; рыба трепыхается на берегу балыҡ яр башында тырпырап ята 2. (дрожать) ҡалтырау, һелкенеү; деревья трепыхаются ағастар һелкенә
ТРЕСК м 1. шарт-шорт килеү, шатырлау; треск моторов мотор шатырлауы; с треском ломается сук ботаҡ шатырлап һына 2. перен., разг. (шумиха) шау-шыу, шаулау, шапырыныу ♦ с треском провалиться хур булыу
ТРЕСКА ж тәрәс, тәрәс балығы, треска
ТРЕСКАНИЕ с см. трескаться I
ТРЕСКАТЬСЯ I несов. сатнау, ярылыу, шартлау; лёд трескается боҙ ярыла
ТРЕСКАТЬСЯ II несов. см. треснуться
ТРЕСКОВЫЙ, -ая, -ое 1. тәрәс ...ы, треска ...ы, тәрәс балығы ...ы; тресковый жир треска майы 2. в знач. сущ. тресковые мн.; зоол. треска һымаҡтар
ТРЕСКОТНЯ ж; разг. 1. (непрерывный треск) шатырлап тороу, шатыр-шотор килеү, тырылдап тороу; трескотня пишущих машинок яҙыу машиналарының шатырлауы 2. перен. (болтовня) туҡтауһыҙ һөйләнеү, лағыр-лоғор килеү, сатырлау
515
17*
күнекмә үткәреү ...ы; тренировочный зал күнекмә үткәреү залы; тренировочный самолёт өйрәнеү самолёты
ТРЕНОГА ж 1. см. треножник 2. (путы для лошадей) кешән; спутать треногой лошадь ке-шән менән ат кешәнләү
ТРЕНОГИЙ и ТРЁХНОГИЙ, -ая, -ое разг. өс аяҡлы; треногий стол өс аяҡлы өҫтәл
ТРЕНОЖИТЬ несов. кого - что кешәнләү, ты-шау(лау)
ТРЕНОЖНИК м өстаған, өсаяҡ; поставить чугун на треножник өстағанға суйын ҡуйыу
ТРЕНЬКАТЬ несов.; разг. 1. теңкелдәү, дең-келдәү, дыңҡылдау, теңкел-теңкел килеү; тренькает балалайка балалайка теңкел-теңкел килә 2. на чём (бренчать) дыңғырлатыу, зымбырлатыу, сиртеү
ТРЕПАК м трепак (урыҫ халыҡ бейеце һәм шуға яҙылған музыка әҫәре)
ТРЕПАЛКА ж талҡы, ҡаҡҡы (етен, тарма сцсен, йөндө таҙартыу ҡоралы)
ТРЕПАЛО с см. трепалка
ТРЕПАЛЬНЫЙ, -ая, -ое тәрәпләү ...ы, талҡыу ...ы, тетеү ...ы; трепальная машина тәрәпләү машинаһы
ТРЕПАЛЬЩИК м и ТРЕПАЛЬЩИЦА ж тәрәпләүсе, талҡыусы
ТРЕПАН м трепан (хирургтарҙың һөйәк ти-шец ҡоралы)
ТРЕПАНАЦИЯ ж; мед. трепанация (һөйәк ҡыуышлығына тишеп цтец операцияһы); трепанация черепа баш һөйәген трепанациялау
ТРЕПАНГ м трепанг (Алыҫ Көнсығыштағы диңгеҙҙәрҙә йәшәцсе хайуан)
ТРЕПАНИРОВАТЬ сов., несов. что; мед. трепанациялау, трепанация яһау; трепанировать череп больного ауырыуҙың баш һөйәгенә трепанация яһау
ТРЁПАННЫЙ, -ая, -ое прич. от трепать
ТРЁПАНЫЙ, -ая, -ое 1. спец. талҡыған, талҡылған; трёпаный лён талҡыған етен 2. разг. таушалған, туҙған, йыртылған, йыртылып бөткән; трёпаная книга туҙған китап 3. разг. туҙғыған, таралмаған; трёпаные волосы туҙғыған сәс
ТРЕПАТЬ несов. 1. кого (теребить, дёргать ) тартыу, йолҡоу, тартҡылау; трепать бороду һаҡалды тартҡылау 2. (похлопывать, поглаживать ) һыйпау, (һөйөп) ҡағыу, (тыпылдатып) һөйөү 3. что; разг. (изнашивать) туҙҙырыу, таушалдырыу, ылбыратыу 4. кого; разг. ҡалтыратыу, дерелдәтеү; её треплет лихорадка уны биҙгәк дерелдәтә 5. что; разг. (о ветре) елберләтеү, туҙҙырыу, таратыу; ветер треплет волосы ел сәсте туҙҙыра 6. что; с.-х. тәрәпләү, талҡыу; (о шерсти) тетеү 7. тартыу; трепать за уши ҡолаҡтан тартыу ♦ трепать языком лығырлау, сүбәк сәйнәү; трепать нервы ҡан боҙоу, теңкәгә тейеү
ТРЕПАТЬСЯ несов. 1. (развеваться) елберләү, туҙғыу, һелкенеү 2. (изнашиваться) туҙыу, таушалыу, ылбырау; обувь треплется аяҡ кейеме туҙа 3. груб., прост. юҡ-барҙы һөйләү 4. страд. от трепать 1 — 3, 5 — 7
ТРЕПАЧ м; груб., прост. лығырлаҡ (кеше), бушбоғаҙ
трЕпет м 1. (мелкая дрожь) дерелдәү, ҡалтырау, ҡалтыраныу; трепет листьев япраҡтарҙың дерелдәүе 2. перен. (страх, ужас) ҡот осоп тороу, тетрәү, ҡалтырау
ТРЕПЕТАНИЕ с см. трепетать
ТРЕПЕТАТЬ несов. 1. (колебаться, дрожать ) дерелдәү, тетрәү, ҡалтырау; (о знамени) елберләү 2. за кого - что и без доп.; перен. (тревожиться ) ҡот осоп тороу, ҡалтырау, ҡалтыраныу; трепетать за своих детей балаларың өсөн ҡот осоп тороу 3. (испытывать волнение) тулҡынланыу, ашҡыныу, лепелдәү; сердце трепещет от радости шатлыҡтан йөрәк лепелдәй 4. перед кем - чем; перен. ( испытывать страх) ҡалтырап (ҡурҡып) тороу, ҡурҡыу
ТРЕПЕТНЫЙ, -ая, -ое 1. (дрожащий, колеблющийся ) ем-ем итеп торған, емелдәгән, елпелдәп торған; (о знамени) елберләгән, елберләп торған; трепетный свет свечи шәмдең емелдәгән яҡтыһы 2. (прерывающийся — о голосе, звуках ) ҡалтыраған, ҡалтыраулы, ҡалтыраҡ, тулҡынланған; трепетный голос ҡалтыраған тауыш; 3. болоҡһоған, йөрәкһегән, тулҡынланған; трепетное чувство йөрәкһегән хистәр
ТРЁПКА ж; прост. 1. см. трепать 1, 2, 6; 2. (побои, наказание) туҡмау, шелтәләү, орошоу
ТРЕПЫХАТЬ несов.; разг. см. трепыхаться
ТРЕПЫХАТЬСЯ несов.; разг. 1. (дёргаться) бәрелеп-һуғылыу, тырпырау; рыба трепыхается на берегу балыҡ яр башында тырпырап ята 2. (дрожать) ҡалтырау, һелкенеү; деревья трепыхаются ағастар һелкенә
ТРЕСК м 1. шарт-шорт килеү, шатырлау; треск моторов мотор шатырлауы; с треском ломается сук ботаҡ шатырлап һына 2. перен., разг. (шумиха) шау-шыу, шаулау, шапырыныу ♦ с треском провалиться хур булыу
ТРЕСКА ж тәрәс, тәрәс балығы, треска
ТРЕСКАНИЕ с см. трескаться I
ТРЕСКАТЬСЯ I несов. сатнау, ярылыу, шартлау; лёд трескается боҙ ярыла
ТРЕСКАТЬСЯ II несов. см. треснуться
ТРЕСКОВЫЙ, -ая, -ое 1. тәрәс ...ы, треска ...ы, тәрәс балығы ...ы; тресковый жир треска майы 2. в знач. сущ. тресковые мн.; зоол. треска һымаҡтар
ТРЕСКОТНЯ ж; разг. 1. (непрерывный треск) шатырлап тороу, шатыр-шотор килеү, тырылдап тороу; трескотня пишущих машинок яҙыу машиналарының шатырлауы 2. перен. (болтовня) туҡтауһыҙ һөйләнеү, лағыр-лоғор килеү, сатырлау
515
17*