Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 516
Поиск по словарям
ТРЕСКУЧИЙ
ТРЕСКУЧИЙ, -ая, -ее прям., перен. яңғырауыҡлы, шау-шыулы; трескучий удар грома күк күкрәүенең яңғырауыҡлы тауышы; трескучие фразы яңғрауыҡлы һүҙҙәр ♦ трескучий мороз сатнама һыуыҡ, ҡаты һыуыҡ
ТРЕСНУТЫЙ, -ая, -ое ярыҡ; (в разных местах ) ярыҡ-йороҡ; треснутое бревно ярыҡ бүрәнә
треснуть сов. 1. сатнау, шартлау, ярылыу; (о коже) ярылыу; кожа на руках треснула ҡулдың тиреһе ярылды; чашка треснула сынаяҡ сатнаған; земля треснула от мороза ер һыуыҡтан ярылған 2. кого-что и без доп.; прост. (ударить ) һуғып ебәреү, ҡундырып алыу, тондороу 3. шарт итеү; вдруг треснула ветка ҡапыл ботаҡ шарт итте ♦ хоть тресни прост. шартлаһаң да (булмай)
треснуться сов.; прост. бәрелеү, һуғылыу; треснуться лбом о дерево маңлай менән ағасҡа бәрелеү
ТРЕСТ м трест (1. бер типтагы продукция эшләп сыгара торган дәцләт предприятиелары берләшмәһе 2. иҡт. бер нисә предприятиеның монополистик берләшмәһе)
ТРЕСТА ж; с.-х. талҡымаған етен (киндер)
трЕстовский, -ая, -ое трест ...ы; трестовский капитал трест капиталы
ТРЕТЕЙСКИЙ, -ая, -ое третей ...ы (дәгцәлә-шецсе ике яҡтың цҙ - ара килешеце буйынса һай-ланган өсөнсө яҡ); третейский суд третей суды
ТРЕТИЙ, -ья, -ье 1. числ. өсөнсө; третья страница өсөнсө бит; в третий раз өсөнсө тапҡыр 2. в знач. сущ. третья ж өстән бер; две третьих өстән ике 3. в знач. сущ. третье с (сладкое блюдо) өсөнсө, өсөнсө блюдо; на третье — компот өсөнсө блюдоға — компот 4. (беспристрастный ) битараф, бер яҡлы ла булмаған; он в этом деле третья сторона был эшкә ул битараф кеше 5. в знач. вводн. сл. третье; уст., разг. см. в-третьих ♦ третьего дня элекке, элгәрге көн; из третьих рук кеше арҡыры; третьи петухи таң тишеге, өсөнсө әтәс
ТРЕТИРОВАТЬ несов. кого - что эре ҡыланыу, өҫтән (кәмһетеп) ҡарау
ТРЕТИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. өсөнсө, өсөнсөл; третичный период болезни ауырыуҙың өсөнсө периоды 2. геол. өсөнсө; третичный период өсөнсө осор (геологияла кайназой дәцеренең беренсе осоро менән бәйле)
ТРЕТЬ ж өстән бер, өстән бер өлөш; треть года йылдың өстән бере
ТРЕТЬЕ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙең “өсөнсө ” мәгәнәһендә ҡулланылган тәцге өлөшө , мәҫ., третьесортный өсөнсө сортлы
ТРЕТЬЕГОДИЧНЫЙ, -ая, -ое өс йыллыҡ
ТРЕТЬЕКЛАССНИК м и ТРЕТЬЕКЛАССНИЦА ж өсөнсө синыф уҡыусыһы, өсөнсө синыфта уҡыусы
ТРЕТЬЕКУРСНИК м и ТРЕТЬЕКУРСНИЦА ж өсөнсө курс студенты, өсөнсө курста уҡыусы студент
ТРЕТЬЕСТЕПЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (малозначительный ) өсөнсө дәрәжәләге, уртаса 2. (посредственный ) уртаса, урта ҡул; третьестепенный актёр урта ҡул актёр
ТРЕУГОЛКА ж треуголка, өс мөйөшлө эшләпә (революцияга тиклем Рәсәй хәрбиҙәре кейгән)
ТРЕУГОЛЬНИК м 1. (геометрическая фигура ) өсмөйөш, өскөл; прямоугольный треугольник тура мөйөшлө өсмөйөш; равносторонний треугольник тигеҙ яҡлы өсмөйөш 2. чего (предмет ) өсмөйөшлө (нәмә); треугольник письма өсмөйөшлө хат 3. (музыкальный инструмент) өсмөйөш; зазвенел треугольник өсмөйөш дыңғырлай башланы
ТРЕУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое өсмөйөшлө, өскөл; треугольная пирамида өсмөйөшлө пирамида; треугольное письмо өскөл хат
треУх м ҡолаҡсын (бүрек), ҡолаҡлы бүрек
ТРЕФОВЫЙ и ТРЕФОВЫЙ, -ая, -ое карт. треф ...ы, треф; трефовый король треф короле; трефовая семёрка треф етелек
трЕфы мн. (ед. трефа ж); карт. треф
ТРЁХ... см. тре...
ТРЁХБАЛЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. өс баллы; трёхбалльный ветер өс баллы ел 2. өс балға нигеҙләнгән; трёхбалльная система өс балға нигеҙләнгән система
ТРЁХГОДИЧНЫЙ, -ая, -ое өс йыллыҡ, өс йыл; трёхгодичное обучение өс йыллыҡ уҡыу
ТРЁХГОДОВАЛЫЙ, -ая, -ое өс йәшлек, өс йәштәге; трёхгодовалый бык өс йәшлек үгеҙ
трёхголОсный, -ая, -ое өс тауышлы, өс тауыш өсөн яҙылған; трёхголосная фуга өс тауыш өсөн яҙылған фуга
трёхгрАнный, -ая, -ое 1. өс ҡырлы; трёхгранный напильник өс ҡырлы игәү 2. мат. өс яҡлы; трёхгранный угол өс яҡлы мөйөш
ТРЁХДНЕВНЫЙ, -ая, -ое өс көнлөк, өс көн; в трёхдневный срок өс көн эсендә
ТРЁХДЮЙМОВЫЙ, -ая, -ое 1. өс дюймлы; трёхдюймовое орудие өс дюймлы туп 2. өс дюйм ҡалынлыҡтағы (киңлектәге, бейеклектәге); трёхдюймовая доска өс дюйм ҡалынлыҡтағы таҡта трёхзнАчный, -ая, -ое өс урынлы; трёхзначное число өс урынлы һан
ТРЁХКЛАССНЫЙ, -ая, -ое өс синыфлы (класлы); трёхклассная школа өс синыфлы мәктәп
ТРЁХКОЛЁСНЫЙ, -ая, -ое өс тәгәрмәсле (ҡуласалы); трёхколёсный велосипед өс тәгәрмәсле велосипед
ТРЁХКОПЕЕЧНЫЙ, -ая, -ое өс тинлек, өс тинле; трёхкопеечная монета өс тинлек аҡса
ТРЁХКРАТНЫЙ, -ая, -ое өс тапҡыр; платить в трёхкратном размере өс тапҡыр арттырып түләү
516
ТРЕСКУЧИЙ, -ая, -ее прям., перен. яңғырауыҡлы, шау-шыулы; трескучий удар грома күк күкрәүенең яңғырауыҡлы тауышы; трескучие фразы яңғрауыҡлы һүҙҙәр ♦ трескучий мороз сатнама һыуыҡ, ҡаты һыуыҡ
ТРЕСНУТЫЙ, -ая, -ое ярыҡ; (в разных местах ) ярыҡ-йороҡ; треснутое бревно ярыҡ бүрәнә
треснуть сов. 1. сатнау, шартлау, ярылыу; (о коже) ярылыу; кожа на руках треснула ҡулдың тиреһе ярылды; чашка треснула сынаяҡ сатнаған; земля треснула от мороза ер һыуыҡтан ярылған 2. кого-что и без доп.; прост. (ударить ) һуғып ебәреү, ҡундырып алыу, тондороу 3. шарт итеү; вдруг треснула ветка ҡапыл ботаҡ шарт итте ♦ хоть тресни прост. шартлаһаң да (булмай)
треснуться сов.; прост. бәрелеү, һуғылыу; треснуться лбом о дерево маңлай менән ағасҡа бәрелеү
ТРЕСТ м трест (1. бер типтагы продукция эшләп сыгара торган дәцләт предприятиелары берләшмәһе 2. иҡт. бер нисә предприятиеның монополистик берләшмәһе)
ТРЕСТА ж; с.-х. талҡымаған етен (киндер)
трЕстовский, -ая, -ое трест ...ы; трестовский капитал трест капиталы
ТРЕТЕЙСКИЙ, -ая, -ое третей ...ы (дәгцәлә-шецсе ике яҡтың цҙ - ара килешеце буйынса һай-ланган өсөнсө яҡ); третейский суд третей суды
ТРЕТИЙ, -ья, -ье 1. числ. өсөнсө; третья страница өсөнсө бит; в третий раз өсөнсө тапҡыр 2. в знач. сущ. третья ж өстән бер; две третьих өстән ике 3. в знач. сущ. третье с (сладкое блюдо) өсөнсө, өсөнсө блюдо; на третье — компот өсөнсө блюдоға — компот 4. (беспристрастный ) битараф, бер яҡлы ла булмаған; он в этом деле третья сторона был эшкә ул битараф кеше 5. в знач. вводн. сл. третье; уст., разг. см. в-третьих ♦ третьего дня элекке, элгәрге көн; из третьих рук кеше арҡыры; третьи петухи таң тишеге, өсөнсө әтәс
ТРЕТИРОВАТЬ несов. кого - что эре ҡыланыу, өҫтән (кәмһетеп) ҡарау
ТРЕТИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. өсөнсө, өсөнсөл; третичный период болезни ауырыуҙың өсөнсө периоды 2. геол. өсөнсө; третичный период өсөнсө осор (геологияла кайназой дәцеренең беренсе осоро менән бәйле)
ТРЕТЬ ж өстән бер, өстән бер өлөш; треть года йылдың өстән бере
ТРЕТЬЕ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙең “өсөнсө ” мәгәнәһендә ҡулланылган тәцге өлөшө , мәҫ., третьесортный өсөнсө сортлы
ТРЕТЬЕГОДИЧНЫЙ, -ая, -ое өс йыллыҡ
ТРЕТЬЕКЛАССНИК м и ТРЕТЬЕКЛАССНИЦА ж өсөнсө синыф уҡыусыһы, өсөнсө синыфта уҡыусы
ТРЕТЬЕКУРСНИК м и ТРЕТЬЕКУРСНИЦА ж өсөнсө курс студенты, өсөнсө курста уҡыусы студент
ТРЕТЬЕСТЕПЕННЫЙ, -ая, -ое 1. (малозначительный ) өсөнсө дәрәжәләге, уртаса 2. (посредственный ) уртаса, урта ҡул; третьестепенный актёр урта ҡул актёр
ТРЕУГОЛКА ж треуголка, өс мөйөшлө эшләпә (революцияга тиклем Рәсәй хәрбиҙәре кейгән)
ТРЕУГОЛЬНИК м 1. (геометрическая фигура ) өсмөйөш, өскөл; прямоугольный треугольник тура мөйөшлө өсмөйөш; равносторонний треугольник тигеҙ яҡлы өсмөйөш 2. чего (предмет ) өсмөйөшлө (нәмә); треугольник письма өсмөйөшлө хат 3. (музыкальный инструмент) өсмөйөш; зазвенел треугольник өсмөйөш дыңғырлай башланы
ТРЕУГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое өсмөйөшлө, өскөл; треугольная пирамида өсмөйөшлө пирамида; треугольное письмо өскөл хат
треУх м ҡолаҡсын (бүрек), ҡолаҡлы бүрек
ТРЕФОВЫЙ и ТРЕФОВЫЙ, -ая, -ое карт. треф ...ы, треф; трефовый король треф короле; трефовая семёрка треф етелек
трЕфы мн. (ед. трефа ж); карт. треф
ТРЁХ... см. тре...
ТРЁХБАЛЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. өс баллы; трёхбалльный ветер өс баллы ел 2. өс балға нигеҙләнгән; трёхбалльная система өс балға нигеҙләнгән система
ТРЁХГОДИЧНЫЙ, -ая, -ое өс йыллыҡ, өс йыл; трёхгодичное обучение өс йыллыҡ уҡыу
ТРЁХГОДОВАЛЫЙ, -ая, -ое өс йәшлек, өс йәштәге; трёхгодовалый бык өс йәшлек үгеҙ
трёхголОсный, -ая, -ое өс тауышлы, өс тауыш өсөн яҙылған; трёхголосная фуга өс тауыш өсөн яҙылған фуга
трёхгрАнный, -ая, -ое 1. өс ҡырлы; трёхгранный напильник өс ҡырлы игәү 2. мат. өс яҡлы; трёхгранный угол өс яҡлы мөйөш
ТРЁХДНЕВНЫЙ, -ая, -ое өс көнлөк, өс көн; в трёхдневный срок өс көн эсендә
ТРЁХДЮЙМОВЫЙ, -ая, -ое 1. өс дюймлы; трёхдюймовое орудие өс дюймлы туп 2. өс дюйм ҡалынлыҡтағы (киңлектәге, бейеклектәге); трёхдюймовая доска өс дюйм ҡалынлыҡтағы таҡта трёхзнАчный, -ая, -ое өс урынлы; трёхзначное число өс урынлы һан
ТРЁХКЛАССНЫЙ, -ая, -ое өс синыфлы (класлы); трёхклассная школа өс синыфлы мәктәп
ТРЁХКОЛЁСНЫЙ, -ая, -ое өс тәгәрмәсле (ҡуласалы); трёхколёсный велосипед өс тәгәрмәсле велосипед
ТРЁХКОПЕЕЧНЫЙ, -ая, -ое өс тинлек, өс тинле; трёхкопеечная монета өс тинлек аҡса
ТРЁХКРАТНЫЙ, -ая, -ое өс тапҡыр; платить в трёхкратном размере өс тапҡыр арттырып түләү
516