Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 518
Поиск по словарям
ТРЕЩИНА
ярылып (сатнап) барыу ♦ трещать по всем швам см. шов
ТРЕЩИНА ж 1. ярыҡ, сатнаған урын; сквозная трещина үтәләй ярыҡ; трещина в стене стеналағы ярыҡ; трещина на чашке сынаяҡтың сатнаған урыны 2. перен. (разлад) боҙолоу; трещина в отношениях мөнәсәбәттәр боҙолоу
ТРЕЩОТКА ж 1. (игрушка) шылтырауыҡ уйынсыҡ 2. шаҡылдауыҡ, шаҡылдаҡ, шалтыраҡ; трещотка сторожа ҡарауылсының шаҡыл-дауығы 3. тимер бырауы, тимер тишкесе (слесарь ҡоралы) 4. перен., разг. лаҡылдаҡ, лыҡылдаҡ, лабырлаҡ (кцп һөйләцсән кешегә ҡарата)
ТРИ числ. өс; три раза өс мәртәбә; три человека өс кеше
ТРИ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреең “ өс ”, “ өслө ”, “ өслөк ”, “ өсләтә ” мәгәнәләрен биргән беренсе өлөшө, мәҫ., триединый өс яҡлы
ТРИАДА ж 1. книжн. триада, өс таған (өс айырым киҫәктән, өлөштән торган берҙәмлек) 2. триада (Гегель фәлсәфәһендә идеяның өс баҫҡыслы цҫеше: тезис, антитезис, синтез)
ТРИАСОВЫЙ: триасовый период геол. триас осоро (мезозой дәцеренец беренсе осоро)
ТРИБУН м трибун (1. тар. Боронго Римда төрлө вазифалы хеҙмәткәрҙәрҙең атамаһы 2. кцсм. кцренекле йәмәгәт эшмәкәре, оратор)
ТРИБУНА ж; в разн. знач. трибуна; произносить речь с трибуны трибунанан телмәр тотоу; газета — трибуна народа гәзит — халыҡ трибунаһы; левые трибуны һул трибуналар
ТРИБУНАЛ м трибунал (хәрбиҙәрҙе һәм ҡаты енәйәтселәрҙе хөкөм итец өсөн махсус орган ); военный трибунал хәрби трибунал; отдать под трибунал трибунал ҡарамағына биреү
ТРИВИАЛЬНОСТЬ ж күп сәйнәлгәнлек (тылҡылғанлыҡ)
тривиальный, -ая, -ое күп сәйнәлгән (тылҡылған); тривиальная мысль күп сәйнәлгән фекер
ТРИГОНОМЕТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое тригонометрия ...ы, тригонометрик; тригонометрические таблицы тригонометрик таблицалар 2. геод. тригонометрик; тригонометрический знак тригонометрик знак ♦ тригонометрические функции мат. мөйөш функциялары
ТРИГОНОМЕТРИЯ ж тригонометрия (геометрияның бер бцлеге)
ТРИДЕВЯТЫЙ: тридевятое царство трад. -поэт. Ҡаф тау артында, ете диңгеҙ артында, ер сигендә
ТРИДЕВЯТЬ: за тридевять земель трад. -поэт . ер аяғы, ер башы; йәһәннәм аръяғы (арты)
ТРИДЦАТИЛЕТИЕ с 1. (срок) утыҙ йыл 2. (о годовщине) утыҙ йыллыҡ, утыҙ йәшлек
ТРИДЦАТИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (срок) утыҙ йыл, утыҙ йыллыҡ 2. (о годовщине) утыҙ йыллыҡ 3. (о возрасте) утыҙ йәшлек, утыҙҙағы
ТРИДЦАТЫЙ, -ая, -ое числ. утыҙынсы; тридцатые годы утыҙынсы йылдар
ТРИДЦАТЬ числ. утыҙ; тридцать человек утыҙ кеше
ТРИЕДИНЫЙ, -ая, -ое өс өлөштән торған, өс яҡлы, өс нәмәнән ғибәрәт; триединая задача өс нәмәнән ғибәрәт бурыс
ТРИЕР м триер (орлоҡ таҙарта, төрҙәргә айыра торган машина)
ТРИЖДЫ нареч. 1. өс тапҡыр (мәртәбә, ҡат); сказать трижды өс ҡат әйтеү 2. өсөң, өс тапҡыр; трижды три — девять өс өсөң туғыҙ
ТРИЗНА ж тризна (1. боронго славяндарҙа цлгән кешене кцмец йолаһы, аҙагында уйындар, ярыштар һәм мәжлес 2. кит. вафат булган кешене иҫкә алыу мәжлесе)
трикО с нескл. трико (1. йөн туҡыма 2. тәнгә һылашып торган трикотаж кейем 3. ҡатын - ҡыҙҙар өсөн трикотаж панталондар)
ТРИКОТАЖ м трикотаж (машинала бәйләнгән туҡыма һәм шунан тегелгән нәмәләр)
ТРИКОТАЖНЫЙ, -ая, -ое 1. трикотаж ...ы; трикотажная фабрика трикотаж фабрикаһы 2. бәйләм, трикотаждан эшләнгән; трикотажная рубашка бәйләм күлдәк
ТРИЛИСТНИК м 1. бот. өсъяпраҡ (туҡранбаштың бер төрө) 2. (лист тройчатого строения ) өсәрле япраҡ 3. спец. өсәрле япраҡ һүрәте
ТРИЛЛИОН числ. триллион (мең миллиард)
ТРИЛОГИЯ ж трилогия (авторҙың бер цк идея менән һугарылган өс әҫәре); трилогия З.Биишевой З.Биишеваның трилогияһы
ТРИНАДЦАТЫЙ, -ая, -ое числ. ун өсөнсө
ТРИНАДЦАТЬ числ. ун өс; тринадцать человек ун өс кеше
ТРИО с нескл.; в разн. знач. трио; трио для фортепьяно фортепьяно өсөн трио; трио баянистов баянсылар триоһы
триОд м триод (өс электродлы лампа) триолЕт м; лит. триолет (шигыр төрө) ТРИПЛЕКС м; спец. триплекс (ике ҡатлы быяла)
трИппер м; мед. триппер (венерик ауырыу)
ТРИПСИН м; физиол. трипсин (ашҡаҙан аҫты биҙе бцлеп сыгарган һуттың мөһим ферменты )
ТРИПТИХ м триптих (1. сәнг. идеяһы ягы-нан берләштерелгән өс һцрәт һ.б. 2. әҙ. дөйөм фекер менән берләштерелгән өс шигырҙан һ. б. торган әҫәр 3. өскә бөкләп һалына торган икона)
ТРИСТА числ. өс йөҙ; триста лет өс йөҙ йыл ТРИСТИХ м; лит. өс юллы строфа тритОн м тритон, һыу кеҫәрткеһе (ер - һыу йәнлеге )
ТРИУМВИРАТ м триумвират (1. Боронго Римда югары хакимиәтте ҡулга төшөрөц өсөн өс сәйәси эшмәкәрҙең союзы 2. берәй нәмә эш-ләц өсөн берләшкән өс кеше)
518
ярылып (сатнап) барыу ♦ трещать по всем швам см. шов
ТРЕЩИНА ж 1. ярыҡ, сатнаған урын; сквозная трещина үтәләй ярыҡ; трещина в стене стеналағы ярыҡ; трещина на чашке сынаяҡтың сатнаған урыны 2. перен. (разлад) боҙолоу; трещина в отношениях мөнәсәбәттәр боҙолоу
ТРЕЩОТКА ж 1. (игрушка) шылтырауыҡ уйынсыҡ 2. шаҡылдауыҡ, шаҡылдаҡ, шалтыраҡ; трещотка сторожа ҡарауылсының шаҡыл-дауығы 3. тимер бырауы, тимер тишкесе (слесарь ҡоралы) 4. перен., разг. лаҡылдаҡ, лыҡылдаҡ, лабырлаҡ (кцп һөйләцсән кешегә ҡарата)
ТРИ числ. өс; три раза өс мәртәбә; три человека өс кеше
ТРИ... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреең “ өс ”, “ өслө ”, “ өслөк ”, “ өсләтә ” мәгәнәләрен биргән беренсе өлөшө, мәҫ., триединый өс яҡлы
ТРИАДА ж 1. книжн. триада, өс таған (өс айырым киҫәктән, өлөштән торган берҙәмлек) 2. триада (Гегель фәлсәфәһендә идеяның өс баҫҡыслы цҫеше: тезис, антитезис, синтез)
ТРИАСОВЫЙ: триасовый период геол. триас осоро (мезозой дәцеренец беренсе осоро)
ТРИБУН м трибун (1. тар. Боронго Римда төрлө вазифалы хеҙмәткәрҙәрҙең атамаһы 2. кцсм. кцренекле йәмәгәт эшмәкәре, оратор)
ТРИБУНА ж; в разн. знач. трибуна; произносить речь с трибуны трибунанан телмәр тотоу; газета — трибуна народа гәзит — халыҡ трибунаһы; левые трибуны һул трибуналар
ТРИБУНАЛ м трибунал (хәрбиҙәрҙе һәм ҡаты енәйәтселәрҙе хөкөм итец өсөн махсус орган ); военный трибунал хәрби трибунал; отдать под трибунал трибунал ҡарамағына биреү
ТРИВИАЛЬНОСТЬ ж күп сәйнәлгәнлек (тылҡылғанлыҡ)
тривиальный, -ая, -ое күп сәйнәлгән (тылҡылған); тривиальная мысль күп сәйнәлгән фекер
ТРИГОНОМЕТРИЧЕСКИЙ, -ая, -ое тригонометрия ...ы, тригонометрик; тригонометрические таблицы тригонометрик таблицалар 2. геод. тригонометрик; тригонометрический знак тригонометрик знак ♦ тригонометрические функции мат. мөйөш функциялары
ТРИГОНОМЕТРИЯ ж тригонометрия (геометрияның бер бцлеге)
ТРИДЕВЯТЫЙ: тридевятое царство трад. -поэт. Ҡаф тау артында, ете диңгеҙ артында, ер сигендә
ТРИДЕВЯТЬ: за тридевять земель трад. -поэт . ер аяғы, ер башы; йәһәннәм аръяғы (арты)
ТРИДЦАТИЛЕТИЕ с 1. (срок) утыҙ йыл 2. (о годовщине) утыҙ йыллыҡ, утыҙ йәшлек
ТРИДЦАТИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (срок) утыҙ йыл, утыҙ йыллыҡ 2. (о годовщине) утыҙ йыллыҡ 3. (о возрасте) утыҙ йәшлек, утыҙҙағы
ТРИДЦАТЫЙ, -ая, -ое числ. утыҙынсы; тридцатые годы утыҙынсы йылдар
ТРИДЦАТЬ числ. утыҙ; тридцать человек утыҙ кеше
ТРИЕДИНЫЙ, -ая, -ое өс өлөштән торған, өс яҡлы, өс нәмәнән ғибәрәт; триединая задача өс нәмәнән ғибәрәт бурыс
ТРИЕР м триер (орлоҡ таҙарта, төрҙәргә айыра торган машина)
ТРИЖДЫ нареч. 1. өс тапҡыр (мәртәбә, ҡат); сказать трижды өс ҡат әйтеү 2. өсөң, өс тапҡыр; трижды три — девять өс өсөң туғыҙ
ТРИЗНА ж тризна (1. боронго славяндарҙа цлгән кешене кцмец йолаһы, аҙагында уйындар, ярыштар һәм мәжлес 2. кит. вафат булган кешене иҫкә алыу мәжлесе)
трикО с нескл. трико (1. йөн туҡыма 2. тәнгә һылашып торган трикотаж кейем 3. ҡатын - ҡыҙҙар өсөн трикотаж панталондар)
ТРИКОТАЖ м трикотаж (машинала бәйләнгән туҡыма һәм шунан тегелгән нәмәләр)
ТРИКОТАЖНЫЙ, -ая, -ое 1. трикотаж ...ы; трикотажная фабрика трикотаж фабрикаһы 2. бәйләм, трикотаждан эшләнгән; трикотажная рубашка бәйләм күлдәк
ТРИЛИСТНИК м 1. бот. өсъяпраҡ (туҡранбаштың бер төрө) 2. (лист тройчатого строения ) өсәрле япраҡ 3. спец. өсәрле япраҡ һүрәте
ТРИЛЛИОН числ. триллион (мең миллиард)
ТРИЛОГИЯ ж трилогия (авторҙың бер цк идея менән һугарылган өс әҫәре); трилогия З.Биишевой З.Биишеваның трилогияһы
ТРИНАДЦАТЫЙ, -ая, -ое числ. ун өсөнсө
ТРИНАДЦАТЬ числ. ун өс; тринадцать человек ун өс кеше
ТРИО с нескл.; в разн. знач. трио; трио для фортепьяно фортепьяно өсөн трио; трио баянистов баянсылар триоһы
триОд м триод (өс электродлы лампа) триолЕт м; лит. триолет (шигыр төрө) ТРИПЛЕКС м; спец. триплекс (ике ҡатлы быяла)
трИппер м; мед. триппер (венерик ауырыу)
ТРИПСИН м; физиол. трипсин (ашҡаҙан аҫты биҙе бцлеп сыгарган һуттың мөһим ферменты )
ТРИПТИХ м триптих (1. сәнг. идеяһы ягы-нан берләштерелгән өс һцрәт һ.б. 2. әҙ. дөйөм фекер менән берләштерелгән өс шигырҙан һ. б. торган әҫәр 3. өскә бөкләп һалына торган икона)
ТРИСТА числ. өс йөҙ; триста лет өс йөҙ йыл ТРИСТИХ м; лит. өс юллы строфа тритОн м тритон, һыу кеҫәрткеһе (ер - һыу йәнлеге )
ТРИУМВИРАТ м триумвират (1. Боронго Римда югары хакимиәтте ҡулга төшөрөц өсөн өс сәйәси эшмәкәрҙең союзы 2. берәй нәмә эш-ләц өсөн берләшкән өс кеше)
518