Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 521
Поиск по словарям
ТРУСЦОЙ
ТРУДИТЬСЯ несов. 1. (работать) хеҙмәт итеү, эшләү; трудиться на благо Родины Тыуған ил мәнфәғәтенә хеҙмәт итеү 2. над чем эшләү, көс һалыу, аҙапланыу; трудиться над задачей мәсьәлә өҫтөндә эшләү 3. с неопр. и без доп. (прилагать усилия) тырышыу, мәшәҡәтләнеү; трудиться понять аңларға тырышыу
трудно 1. нареч. ауырлыҡ менән, ҡыйынлыҡ менән; телега двигалась трудно арба ауырлыҡ менән бара 2. в знач. сказ.; в разн. знач. ауыр, ҡыйын; тебе трудно безл. һиңә ҡыйын; трудно дышать ауыр тын алыу; трудно жить ҡыйын йәшәү
ТРУДНО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреец “ ауыр ”, “ ҡыйын ” мәгәнәЦендә ҡулланылган тәцге өлөшө, мәҫ., труднопонимаемый ауыр аңлайышлы
ТРУДНОВОСПИТУЕМЫЙ, -ая, -ое тәрбиәгә (тәрбиәләүе) ауыр (кеше тураһында)
ТРУДНОДОСТУПНЫЙ, -ая, -ое юлһыҙ, барырға (менергә, инергә) юлы ҡыйын (булған); труднодоступный район барырға юлы ҡыйын булған район
J___£________
ТРУДНОИЗЛЕЧИМЫЙ, -ая, -ое дауалауы ауыр (булған)
J ___±__________' __м_
ТРУДНОПРОХОДИМЫЙ, -ая, -ое үтергә ҡыйын; труднопроходимая местность үтергә ҡыйын урын
ТРУДНОСТЬ ж 1. ҡыйынлыҡ, ауырлыҡ; трудность пути юлдың ауырлығы 2. обычно мн. трудности ҡыйынлыҡтар, ауырлыҡтар; большие трудности ҙур ауырлыҡтар; преодолеть трудности ҡыйынлыҡтарҙы еңеү
трудный, -ая, -ое 1. ауыр, ҡыйын; трудная работа ауыр эш; казаться трудным ауыр тойолоу; трудный год ҡыйын йыл 2. (мучительный) ауыр, ыҙалы, ғазаплы, яфалы, ҡыйын; трудная смерть ғазаплы үлем 3. мәшәҡәтле, ҡыйынлыҡ килтергән, ҡатмарлы, ауыр; трудный ребёнок мәшәҡәтле бала; трудный человек ауыр кеше 4. (о болезни) ҡурҡыныс, ауыр 5. (о больном) хәле ауыр (хөрт, мөшкөл)
ТРУДО... урыҫ телендә ҡушма Ццҙҙәреец “хеемәт”, “эш” мәгәнәЦендә ҡулланылган тәцге өлөшө, мәҫ., трудодень хеҙмәт көнө
ТРУДОВОЙ, -ая, -ое 1. хеҙмәт ...ы, эш ...ы; трудовая дисциплина хеҙмәт тәртибе; трудовые споры юр. хеҙмәт дәғүәләре 2. (живущий своим трудом) хеҙмәтсән, хеҙмәт ...ы, эшсән, эшләп көн күреүсе; трудовой человек эшләп көн күреүсе кеше; трудовой народ хеҙмәтсән халыҡ 3. (приобретённый трудом) эшләп тапҡан; трудовые деньги эшләп тапҡан аҡса ♦ трудовая книжка хеҙмәт кенәгәһе
ТРУДОДЕНЬ ж эш (хеҙмәт) көнө
ТРУДОЁМКИЙ, -ая, -ое күп хеҙмәт (көс, тырышлыҡ) талап иткән; трудоёмкая работа күп хеҙмәт талап иткән эш
ТРУДОЁМКОСТЬ ж күп көс (хеҙмәт, тырышлыҡ) талап итеү
ТРУДОЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое эш һөйөүсән, егәрле, эшһөйәр; трудолюбивый человек эш һөйөүсән кеше
ТРУДОЛЮБИЕ с эш һөйөүсәнлек, егәр, егәрлелек; показать трудолюбие егәрлелек күрһәтеү
ТРУДОСПОСОБНОСТЬ ж эшкә (хеҙмәткә) булдыҡлылыҡ (һәләтлелек, яраҡлылыҡ); утрата трудоспособности эшкә яраҡлылыҡты юғалтыу
ТРУДОСПОСОБНЫЙ, -ая, -ое эшкә булдыҡлы (яраҡлы, һәләтле); трудоспособное население эшкә яраҡлы халыҡ
ТРУДОУСТРОЙСТВО с эшкә урынлашыу (инеү), эшкә урынлаштырыу; трудоустройство молодёжи йәштәрҙең эшкә урынлашыуы
ТРУДЯЩИЙСЯ, -аяся, -ееся 1. прич. от трудиться 2. прил. хеҙмәт ...ы, хеҙмәт итеүсе, эшләүсе; трудящиеся массы хеҙмәт эйәләре 3. в знач. сущ. трудящийся м хеҙмәтсән; трудящиеся города и деревни ҡала һәм ауыл хеҙмәтсәндәре
ТРУЖЕНИК м и ТРУЖЕНИЦА ж эш (хеҙмәт) кешеһе, эшсән, хеҙмәтсән; труженики полей баҫыу эшсәндәре
ТРУНИТЬ несов. над кем - чем и без доп. шаяртыу, мәрәкәләү
ТРУП м үлек, мәйет; кремация трупа мәйетте яндырыу ♦ живой труп тере мәйет; переступить (перешагнуть) через труп кеше башы аша йөрөү (берәй маҡсатҡа ирешец өсөн); только через мой труп үлһәм дә ризалығым юҡ
ТРУПНЫЙ, -ая, -ое үлек ...ы, мәйет ...ы; трупный запах үлек еҫе
ТРУППА ж труппа (артистар коллективы); балетная труппа балет труппаһы
ТРУС м и ТРУСИХА ж ҡурҡаҡ, йөрәкһеҙ, ҡуян йөрәк ♦ трусу (труса) праздновать шөрләү, ҡурҡыу
ТРУСИТЬ несов. ҡурҡыу, шыртлау, шөрләү; перед ним начал трусить уның алдында шөрләй башланы; трусить оставаться одной в темноте ҡараңғыла яңғыҙ ҡалырға ҡурҡыу
ТРУСИТЬ I несов.; прост. что (сыпать) һелкеү, ҡағыу (мәҫ., тоҡтан ондо)
ТРУСИТЬ II несов.; разг. (бежать мелкой рысью — о лошади) юрғалау, өлкөлдәү; (ехать мелкой рысью — о человеке) юрғалап (йыбырлап) атлау
ТРУСЛИВОСТЬ ж ҡурҡыусанлыҡ, ҡурҡаҡлыҡ
ТРУСЛИВЫЙ, -ая, -ое ҡурҡаҡ, ҡурҡыусан; (о лошади) өркәк
ТРУСОСТЬ ж ҡурҡаҡлыҡ, өркәклек
ТРУСЦА ж; разг. (неторопливый бег ) өлкөлдәп барыу, юрғалау, яй ғына юртыу
трусцОй нареч.; разг. 1. юрғалау; ехать трусцой юрғалап барыу 2. (быстрым, мелким шагом) ваҡ-ваҡ баҫып атлау
521
ТРУДИТЬСЯ несов. 1. (работать) хеҙмәт итеү, эшләү; трудиться на благо Родины Тыуған ил мәнфәғәтенә хеҙмәт итеү 2. над чем эшләү, көс һалыу, аҙапланыу; трудиться над задачей мәсьәлә өҫтөндә эшләү 3. с неопр. и без доп. (прилагать усилия) тырышыу, мәшәҡәтләнеү; трудиться понять аңларға тырышыу
трудно 1. нареч. ауырлыҡ менән, ҡыйынлыҡ менән; телега двигалась трудно арба ауырлыҡ менән бара 2. в знач. сказ.; в разн. знач. ауыр, ҡыйын; тебе трудно безл. һиңә ҡыйын; трудно дышать ауыр тын алыу; трудно жить ҡыйын йәшәү
ТРУДНО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәреец “ ауыр ”, “ ҡыйын ” мәгәнәЦендә ҡулланылган тәцге өлөшө, мәҫ., труднопонимаемый ауыр аңлайышлы
ТРУДНОВОСПИТУЕМЫЙ, -ая, -ое тәрбиәгә (тәрбиәләүе) ауыр (кеше тураһында)
ТРУДНОДОСТУПНЫЙ, -ая, -ое юлһыҙ, барырға (менергә, инергә) юлы ҡыйын (булған); труднодоступный район барырға юлы ҡыйын булған район
J___£________
ТРУДНОИЗЛЕЧИМЫЙ, -ая, -ое дауалауы ауыр (булған)
J ___±__________' __м_
ТРУДНОПРОХОДИМЫЙ, -ая, -ое үтергә ҡыйын; труднопроходимая местность үтергә ҡыйын урын
ТРУДНОСТЬ ж 1. ҡыйынлыҡ, ауырлыҡ; трудность пути юлдың ауырлығы 2. обычно мн. трудности ҡыйынлыҡтар, ауырлыҡтар; большие трудности ҙур ауырлыҡтар; преодолеть трудности ҡыйынлыҡтарҙы еңеү
трудный, -ая, -ое 1. ауыр, ҡыйын; трудная работа ауыр эш; казаться трудным ауыр тойолоу; трудный год ҡыйын йыл 2. (мучительный) ауыр, ыҙалы, ғазаплы, яфалы, ҡыйын; трудная смерть ғазаплы үлем 3. мәшәҡәтле, ҡыйынлыҡ килтергән, ҡатмарлы, ауыр; трудный ребёнок мәшәҡәтле бала; трудный человек ауыр кеше 4. (о болезни) ҡурҡыныс, ауыр 5. (о больном) хәле ауыр (хөрт, мөшкөл)
ТРУДО... урыҫ телендә ҡушма Ццҙҙәреец “хеемәт”, “эш” мәгәнәЦендә ҡулланылган тәцге өлөшө, мәҫ., трудодень хеҙмәт көнө
ТРУДОВОЙ, -ая, -ое 1. хеҙмәт ...ы, эш ...ы; трудовая дисциплина хеҙмәт тәртибе; трудовые споры юр. хеҙмәт дәғүәләре 2. (живущий своим трудом) хеҙмәтсән, хеҙмәт ...ы, эшсән, эшләп көн күреүсе; трудовой человек эшләп көн күреүсе кеше; трудовой народ хеҙмәтсән халыҡ 3. (приобретённый трудом) эшләп тапҡан; трудовые деньги эшләп тапҡан аҡса ♦ трудовая книжка хеҙмәт кенәгәһе
ТРУДОДЕНЬ ж эш (хеҙмәт) көнө
ТРУДОЁМКИЙ, -ая, -ое күп хеҙмәт (көс, тырышлыҡ) талап иткән; трудоёмкая работа күп хеҙмәт талап иткән эш
ТРУДОЁМКОСТЬ ж күп көс (хеҙмәт, тырышлыҡ) талап итеү
ТРУДОЛЮБИВЫЙ, -ая, -ое эш һөйөүсән, егәрле, эшһөйәр; трудолюбивый человек эш һөйөүсән кеше
ТРУДОЛЮБИЕ с эш һөйөүсәнлек, егәр, егәрлелек; показать трудолюбие егәрлелек күрһәтеү
ТРУДОСПОСОБНОСТЬ ж эшкә (хеҙмәткә) булдыҡлылыҡ (һәләтлелек, яраҡлылыҡ); утрата трудоспособности эшкә яраҡлылыҡты юғалтыу
ТРУДОСПОСОБНЫЙ, -ая, -ое эшкә булдыҡлы (яраҡлы, һәләтле); трудоспособное население эшкә яраҡлы халыҡ
ТРУДОУСТРОЙСТВО с эшкә урынлашыу (инеү), эшкә урынлаштырыу; трудоустройство молодёжи йәштәрҙең эшкә урынлашыуы
ТРУДЯЩИЙСЯ, -аяся, -ееся 1. прич. от трудиться 2. прил. хеҙмәт ...ы, хеҙмәт итеүсе, эшләүсе; трудящиеся массы хеҙмәт эйәләре 3. в знач. сущ. трудящийся м хеҙмәтсән; трудящиеся города и деревни ҡала һәм ауыл хеҙмәтсәндәре
ТРУЖЕНИК м и ТРУЖЕНИЦА ж эш (хеҙмәт) кешеһе, эшсән, хеҙмәтсән; труженики полей баҫыу эшсәндәре
ТРУНИТЬ несов. над кем - чем и без доп. шаяртыу, мәрәкәләү
ТРУП м үлек, мәйет; кремация трупа мәйетте яндырыу ♦ живой труп тере мәйет; переступить (перешагнуть) через труп кеше башы аша йөрөү (берәй маҡсатҡа ирешец өсөн); только через мой труп үлһәм дә ризалығым юҡ
ТРУПНЫЙ, -ая, -ое үлек ...ы, мәйет ...ы; трупный запах үлек еҫе
ТРУППА ж труппа (артистар коллективы); балетная труппа балет труппаһы
ТРУС м и ТРУСИХА ж ҡурҡаҡ, йөрәкһеҙ, ҡуян йөрәк ♦ трусу (труса) праздновать шөрләү, ҡурҡыу
ТРУСИТЬ несов. ҡурҡыу, шыртлау, шөрләү; перед ним начал трусить уның алдында шөрләй башланы; трусить оставаться одной в темноте ҡараңғыла яңғыҙ ҡалырға ҡурҡыу
ТРУСИТЬ I несов.; прост. что (сыпать) һелкеү, ҡағыу (мәҫ., тоҡтан ондо)
ТРУСИТЬ II несов.; разг. (бежать мелкой рысью — о лошади) юрғалау, өлкөлдәү; (ехать мелкой рысью — о человеке) юрғалап (йыбырлап) атлау
ТРУСЛИВОСТЬ ж ҡурҡыусанлыҡ, ҡурҡаҡлыҡ
ТРУСЛИВЫЙ, -ая, -ое ҡурҡаҡ, ҡурҡыусан; (о лошади) өркәк
ТРУСОСТЬ ж ҡурҡаҡлыҡ, өркәклек
ТРУСЦА ж; разг. (неторопливый бег ) өлкөлдәп барыу, юрғалау, яй ғына юртыу
трусцОй нареч.; разг. 1. юрғалау; ехать трусцой юрғалап барыу 2. (быстрым, мелким шагом) ваҡ-ваҡ баҫып атлау
521