Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 522
Поиск по словарям
ТРУСЫ
ТРУСЫ мн. трусик; спортивные трусы спорт трусигы
ТРУТ м (материал для высекания огня) саҡма мамығы, ҡау (саҡма таш менән ут тоҡандыра торган мамыҡ, кипкән бәшмәк һ.б.)
ТРУТЕНЬ м 1. пчел. һоро ҡорт, әре, әре ҡорт (ата бал ҡорто) 2. перен., разг. һоро ҡорт, әрәмтамаҡ
ТРУТОВИК м ҡыу бәшмәк, ағас бәшмәге
ТРУТОВКА ж; пчел. эшсе ҡорт (йомортҡа һалыусы ҡорт)
ТРУХА ж 1. серек, ҡау, онтаҡ (бесән, һалам тураһында); превратиться в труху онтаҡҡа әйләнеү 2. перен., разг. сүп-сар, сүп, ваҡ-төйәк
ТРУХЛЯВЕТЬ несов. сереү; старый пень трухлявеет иҫке төпһә серей
ТРУХЛЯВЫЙ, -ая, -ое серек, серегән; трухлявый пень серек төпһә
трущОба ж 1. (труднопроходимое место) шырлыҡ 2. (глушь, захолустье) ҡараңғы мөйөш, төпкөл 3. (бедная, грязная часть города) емерек (ярлы) өй(ҙәр)
ТРЫН-ТРАВА ж в знач. сказ.; разг. сүп тә түгел, бер ни түгел; им всё это трын-трава улар өсөн был сүп тә түгел
ТРЮИЗМ м; книжн. (избитая истина) трюизм
ТРЮК м трюк (1. оҫта алым 2. кцсм. оҫта эшләнгән, хәйләле, мәкерле эш)
ТРЮКАЧ м; разг. трюктар яһаусы (1. артист-акробат 2. кцсм. мәкерле эштәр ҡылыусы кеше )
ТРЮКАЧЕСКИЙ, -ая, -ое трюктар яһау; трюкаческие приёмы трюктар яһау алымы
ТРЮКАЧЕСТВО с трюктар яһарға әүәҫлек
ТРЮМ м трюм (1. диңг. караптың тцбәнге палубаһы менән төбө араһындагы урын 2. театр . сәхнә аҫтындагы урын)
трЮмный, -ая, -ое трюм ...ы; трюмное отделение трюм бүлеге
трюмО с нескл. трюмо (ҙур көҙгө, стена көҙгөһө )
ТРЮФЕЛЬ м трюфель (1. бәшмәк 2. шоколадлы кәнфит )
ТРЮФЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. трюфель ...ы, трюфелдән әҙерләнгән; трюфельная приправа трюфелдән әҙерләнгән аш тәмләткес 2. трюфель, трюфель ...ы; трюфельные конфеты трюфель кәнфит
ТРЯПИЦА ж; разг. см. тряпка 1
ТРЯПИЧНИК м сепрәк-сапраҡ йыйыусы
ТРЯПИЧНИЦА ж 1. см. тряпичник 2. разг. сепрәк ҡоло (кейем - һалым менән мауыҡҡан ҡатын - ҡыҙ )
ТРЯПИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. сепрәк ...ы; тряпичный лоскут сепрәк киҫәге 2. сепрәк, сепрәктән яһалған; тряпичные половики сепрәк балаҫ
трЯпка ж 1. сепрәк, сепрәк киҫәге; белая тряпка аҡ сепрәк 2. мн. тряпки; разг. (женские наряды) кейем-һалым 3. разг., пренебр. (безвольный человек) йомшаҡ, ебегән, мәмәй (кеше)
ТРЯПОЧНЫЙ, -ая, -ое сепрәктән яһалған, сепрәк; тряпочная кукла сепрәк ҡурсаҡ
ТРЯПЬЁ с собир .; разг. алам-һалам, сепрәк-сапраҡ; собирать тряпьё алам-һалам йыйыу
ТРЯСИЛЬНЫЙ ж; спец. ҡаҡҡыс, таҙартҡыс (етен сцсен таҙарта торган машина)
ТРЯСИНА ж 1. күтер, батҡаҡлыҡ 2. чего, какая ; перен. батҡаҡлыҡ, һаҙлыҡ; трясина обывательщины обывателлек һаҙлығы
ТРЯСИННЫЙ, -ая, -ое күтерле, һиңкелдәк; трясинное болото һиңкелдәк һаҙлыҡ
ТРЯСКА ж см. трясти 1, 3, 4, трястись 1, 2 ♦ задать тряску әрләү, туҡмау
трЯский, -ая, -ое 1. һиңкелдәк, һелкетә торған; тряская телега һиңкелдәк арба 2. (вызывающий тряску, с тряской) һикәлтәле, һелкетә торған, соҡор-саҡырлы; тряская дорога һикәлтәле юл
ТРЯСОГУЗКА ж сәпсек; белая трясогузка аҡ сәпсек; горная трясогузка тау сәпсеге
ТРЯСТИ несов. 1. кого - что (колебать) һелкеү, һелкетеү; трясти руку ҡулын һелкетеү 2. кого - что ҡалтыратыу, дерелдәтеү; его трясёт лихорадка уны биҙгәк ҡалтырата 3. (вытряхивать ) ҡағыу; трясти мешок тоҡто ҡағыу 4. кого -что (раскачивая, вызывать падение плодов) һелкетеү, һелкендереү; трясти дерево ағасты һелкетеү 5. чем (качать) сайҡау, һелкетеү; лошадь трясёт гривой ат ялын һелкетә
ТРЯСТИСЬ несов. 1. (качаться, дрожать) ҡалтырау, һелкенеү; трястись от страха ҡурҡыуҙан ҡалтырау 2. разг. (ехать раскачиваясь, подпрыгивая на тряской дороге) һелкенеп барыу; трястись на машине машинала һелкенеп барыу 3. над кем - чем; перен., разг. ҡурҡып (ҡалтырап) тороу; трястись над ребёнком бала өсөн ҡурҡып тороу 4. (бояться) ҡурҡыу, ҡалтырау, ҡурҡып (ҡалтырап) тороу; трястись перед начальством түрәләр алдында ҡалтырап тороу ♦ поджилки трясутся теҙ быуындары ҡалтырай
ТРЯСУНКА ж ҡылбырбаш (ҡыяҡ цлән)
ТРЯХНУТЬ сов. см. трясти 1, 4, 5; тряхнуть за плечо яурындан һелкетеү; телега тряхнула арба һиңкетте; тряхнуть головой баш сайҡау ♦ тряхнуть стариной үткәнде иҫкә төшөрөп алыу
ТСС межд. тсс, сеү, шшш (“шауламагыҙ” мәгәнәһендә )
ТУАЛЕТ м 1. (наряд, одежда) туалет, кейем-һалым (кцберәк ҡатын - ҡыҙҙыҡы) 2. в разн. знач. туалет; утренний туалет иртәнге туалет; причёсываться перед туалетом туалет алдында тараныу 3. (уборная) бәҙрәф, туалет, әбрәкәй
522
ТРУСЫ мн. трусик; спортивные трусы спорт трусигы
ТРУТ м (материал для высекания огня) саҡма мамығы, ҡау (саҡма таш менән ут тоҡандыра торган мамыҡ, кипкән бәшмәк һ.б.)
ТРУТЕНЬ м 1. пчел. һоро ҡорт, әре, әре ҡорт (ата бал ҡорто) 2. перен., разг. һоро ҡорт, әрәмтамаҡ
ТРУТОВИК м ҡыу бәшмәк, ағас бәшмәге
ТРУТОВКА ж; пчел. эшсе ҡорт (йомортҡа һалыусы ҡорт)
ТРУХА ж 1. серек, ҡау, онтаҡ (бесән, һалам тураһында); превратиться в труху онтаҡҡа әйләнеү 2. перен., разг. сүп-сар, сүп, ваҡ-төйәк
ТРУХЛЯВЕТЬ несов. сереү; старый пень трухлявеет иҫке төпһә серей
ТРУХЛЯВЫЙ, -ая, -ое серек, серегән; трухлявый пень серек төпһә
трущОба ж 1. (труднопроходимое место) шырлыҡ 2. (глушь, захолустье) ҡараңғы мөйөш, төпкөл 3. (бедная, грязная часть города) емерек (ярлы) өй(ҙәр)
ТРЫН-ТРАВА ж в знач. сказ.; разг. сүп тә түгел, бер ни түгел; им всё это трын-трава улар өсөн был сүп тә түгел
ТРЮИЗМ м; книжн. (избитая истина) трюизм
ТРЮК м трюк (1. оҫта алым 2. кцсм. оҫта эшләнгән, хәйләле, мәкерле эш)
ТРЮКАЧ м; разг. трюктар яһаусы (1. артист-акробат 2. кцсм. мәкерле эштәр ҡылыусы кеше )
ТРЮКАЧЕСКИЙ, -ая, -ое трюктар яһау; трюкаческие приёмы трюктар яһау алымы
ТРЮКАЧЕСТВО с трюктар яһарға әүәҫлек
ТРЮМ м трюм (1. диңг. караптың тцбәнге палубаһы менән төбө араһындагы урын 2. театр . сәхнә аҫтындагы урын)
трЮмный, -ая, -ое трюм ...ы; трюмное отделение трюм бүлеге
трюмО с нескл. трюмо (ҙур көҙгө, стена көҙгөһө )
ТРЮФЕЛЬ м трюфель (1. бәшмәк 2. шоколадлы кәнфит )
ТРЮФЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. трюфель ...ы, трюфелдән әҙерләнгән; трюфельная приправа трюфелдән әҙерләнгән аш тәмләткес 2. трюфель, трюфель ...ы; трюфельные конфеты трюфель кәнфит
ТРЯПИЦА ж; разг. см. тряпка 1
ТРЯПИЧНИК м сепрәк-сапраҡ йыйыусы
ТРЯПИЧНИЦА ж 1. см. тряпичник 2. разг. сепрәк ҡоло (кейем - һалым менән мауыҡҡан ҡатын - ҡыҙ )
ТРЯПИЧНЫЙ, -ая, -ое 1. сепрәк ...ы; тряпичный лоскут сепрәк киҫәге 2. сепрәк, сепрәктән яһалған; тряпичные половики сепрәк балаҫ
трЯпка ж 1. сепрәк, сепрәк киҫәге; белая тряпка аҡ сепрәк 2. мн. тряпки; разг. (женские наряды) кейем-һалым 3. разг., пренебр. (безвольный человек) йомшаҡ, ебегән, мәмәй (кеше)
ТРЯПОЧНЫЙ, -ая, -ое сепрәктән яһалған, сепрәк; тряпочная кукла сепрәк ҡурсаҡ
ТРЯПЬЁ с собир .; разг. алам-һалам, сепрәк-сапраҡ; собирать тряпьё алам-һалам йыйыу
ТРЯСИЛЬНЫЙ ж; спец. ҡаҡҡыс, таҙартҡыс (етен сцсен таҙарта торган машина)
ТРЯСИНА ж 1. күтер, батҡаҡлыҡ 2. чего, какая ; перен. батҡаҡлыҡ, һаҙлыҡ; трясина обывательщины обывателлек һаҙлығы
ТРЯСИННЫЙ, -ая, -ое күтерле, һиңкелдәк; трясинное болото һиңкелдәк һаҙлыҡ
ТРЯСКА ж см. трясти 1, 3, 4, трястись 1, 2 ♦ задать тряску әрләү, туҡмау
трЯский, -ая, -ое 1. һиңкелдәк, һелкетә торған; тряская телега һиңкелдәк арба 2. (вызывающий тряску, с тряской) һикәлтәле, һелкетә торған, соҡор-саҡырлы; тряская дорога һикәлтәле юл
ТРЯСОГУЗКА ж сәпсек; белая трясогузка аҡ сәпсек; горная трясогузка тау сәпсеге
ТРЯСТИ несов. 1. кого - что (колебать) һелкеү, һелкетеү; трясти руку ҡулын һелкетеү 2. кого - что ҡалтыратыу, дерелдәтеү; его трясёт лихорадка уны биҙгәк ҡалтырата 3. (вытряхивать ) ҡағыу; трясти мешок тоҡто ҡағыу 4. кого -что (раскачивая, вызывать падение плодов) һелкетеү, һелкендереү; трясти дерево ағасты һелкетеү 5. чем (качать) сайҡау, һелкетеү; лошадь трясёт гривой ат ялын һелкетә
ТРЯСТИСЬ несов. 1. (качаться, дрожать) ҡалтырау, һелкенеү; трястись от страха ҡурҡыуҙан ҡалтырау 2. разг. (ехать раскачиваясь, подпрыгивая на тряской дороге) һелкенеп барыу; трястись на машине машинала һелкенеп барыу 3. над кем - чем; перен., разг. ҡурҡып (ҡалтырап) тороу; трястись над ребёнком бала өсөн ҡурҡып тороу 4. (бояться) ҡурҡыу, ҡалтырау, ҡурҡып (ҡалтырап) тороу; трястись перед начальством түрәләр алдында ҡалтырап тороу ♦ поджилки трясутся теҙ быуындары ҡалтырай
ТРЯСУНКА ж ҡылбырбаш (ҡыяҡ цлән)
ТРЯХНУТЬ сов. см. трясти 1, 4, 5; тряхнуть за плечо яурындан һелкетеү; телега тряхнула арба һиңкетте; тряхнуть головой баш сайҡау ♦ тряхнуть стариной үткәнде иҫкә төшөрөп алыу
ТСС межд. тсс, сеү, шшш (“шауламагыҙ” мәгәнәһендә )
ТУАЛЕТ м 1. (наряд, одежда) туалет, кейем-һалым (кцберәк ҡатын - ҡыҙҙыҡы) 2. в разн. знач. туалет; утренний туалет иртәнге туалет; причёсываться перед туалетом туалет алдында тараныу 3. (уборная) бәҙрәф, туалет, әбрәкәй
522