Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 538
Поиск по словарям
УГОДЛИВОСТЬ
бөтәһенә лә ярап булмай 2. (попасть куда-л. вовремя ) эләгеү, өҫтөнә тура килеү, өҫтөнә барып сығыу; угодить на свадьбу туй өҫтөнә тура килеү 3. (при движении попасть куда-л.) төшөү, эләгеү; лиса угодила в капкан төлкө ҡапҡанға барып эләкте 4. в кого - что, кому, во что; разг. атып тейҙереү (тура килтереү), һуғып тейҙереү, тейҙереү, тейеү; угодить мячом в окно тупты тәҙрәгә тейҙереү; пуля угодила ему в плечо пуля уның иңбашына тейгән 5. (оказаться в каких-л. обстоятельствах) эләгеү; угодил в тюрьму төрмәгә эләккән
УГОДЛИВОСТЬ ж ярамһаҡлыҡ, ялағайлыҡ, ҡуштанлыҡ, ярарға тырышыусанлыҡ
УГОДЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. уст. яраусан, ярамһаҡ, ҡуштан; угодливая жена ҡуштан ҡатын 2. (льстивый, заискивающий) ярамһаҡ, ялағай, юха, ҡуштан; угодливый человек ялағай кеше; угодливый тон ярамһаҡ тауыш
УГОДНИК м 1. разг. юха, ялағай, ҡуштан, ярамһаҡ кеше 2. (в религиозном представлении — святой) алла бәндәһе, әүлиә
УГОДНИЧАТЬ несов.; разг. ярамһаҡланыу, ярарға тырышыу, ҡуштанланыу, ялағайланыу, юхаланыу; угодничать перед начальством түрәгә ярамһаҡланыу
УГОДНО 1. кому в знач. сказ. кәрәк, уңайлы, яйлы, теләһәгеҙ; что вам угодно? һеҙгә ни кәрәк?; как вам будет угодно һеҙгә нисек яйлы булыр 2. частица (в сочетании с вопросительными местоимениями и наречиями) булһа ла, теләһә; где угодно ҡайҙа булһа ла; какой угодно ниндәй булһа ла, теләһә ниндәй; как угодно нисек булһа ла, теләһә нисек; когда угодно ҡасан булһа ла, теләһә ҡасан; кто угодно кем булһа ла, теләһә кем; куда угодно ҡайҙа булһа ла, теләһә ҡайҙа; откуда угодно ҡайҙан булһа ла, теләһә ҡайҙан; сколько угодно күпме (ни саҡлы) булһа ла, теләһә күпме; что угодно нимә булһа ла, теләһә нимә; что угодно можете купить нимә булһа ла ала алаһығыҙ ♦ если угодно в знач. вводн. сл. әйтәйек, кәрәк икән; не угодно ли кәрәк түгелме; сколько душе угодно йәне теләгәнсә
УГОДНЫЙ, -ая, -ое кому яраҡлы, кәрәкле, теләгән; в угодное тебе время һиңә кәрәкле ваҡытта; человек, угодный всем барыһына ла яраҡлы кеше
УГОДЬЕ с урын, биләмә; земельные угодья ер биләмәләре; лесные угодья урман биләмәләре; охотничьи угодья һунарсылыҡ биләмәләре
угождать несов. см. угодить 1
Угол м 1. мат., спец. мөйөш; острый угол ҡыҫынҡы мөйөш; прямой угол тура мөйөш; угол отражения сағылыу мөйөшө; угол падения ауыу мөйөшө; угол прицела тоҫҡау мөйөшө 2. мөйөш, сат; угол дома өй мөйөшө; угол стола өҫтәл мөйөшө; на углу улицы урам сатында 3. (жилище ) мөйөш, баш терәр, һыйыныр урын; иметь
538
свой угол һыйыныр урын булыу 4. перен. мөйөш, урын; глухой угол ҡараңғы мөйөш ♦ загнать в угол килтереп ҡыҫыу; из-за угла аҫтыртын, арттан, һырттан, аңғармаҫтан; передний угол түр; прижать (припереть) в угол мөйөшкә ҡыҫыу, ауыр хәлгә ҡуйыу, ҡыҫымға алыу; ставить в угол мөйөшкә баҫтырыу (баҫтырып ҡуйыу); из угла в угол (ходить) түрле-ҡырлы (йөрөү)
УГОЛОВНИК м; разг. енәйәтсе
УГОЛОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ауыр енәйәтсел, енәйәт ...ы; уголовное дело енәйәт эше; уголовное преступление ауыр енәйәтсел эш 2. енәйәт ...ы, енәйәттәр тураһындағы; уголовный кодекс енәйәт кодексы; уголовное право енәйәт буйынса хоҡуҡтар йыйынтығы ♦ уголовный розыск см. розыск
УГОЛОВЩИНА ж; разг. (уголовное дело) ауыр енәйәт 2. собир. (уголовники) ауыр енәйәтселәр
УГОЛОК м; уменьш. от угол 2, 3, 4 ♦ красный уголок ҡыҙыл мөйөш (агитация алып барыу урыны )
Уголь м күмер; каменный уголь таш күмер; древесный уголь ағас күмере ♦ белый уголь аҡ күмер (һыу көсө); голубой уголь зәңгәр күмер (ел көсө); как на угольях (на углях) сидеть (быть) ҡуҙға баҫҡан кеүек йөрөү (булыу)
УГОЛЬНИК м мөйөшлөк (өсмөйөш формаһындамы линейка)
Угольный, -ая, -ое күмер ...ы, күмер сығарыу ...ы; угольная шахта күмер шахтаһы; угольная промышленность күмер сәнәғәте; угольные пласты күмер ҡатламдары
...УГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙә “мөйөшлө ” мәмәнәһен ацлатҡан икенсе өлөшө, мәҫ., треугольный өс мөйөшлө; пятиугольный биш мөйөшлө
Угольщик м 1. (шахтёр) күмерсе 2. уст. (изготовитель древесного угля) күмер үртәүсе, күмерсе
УГОМОН: нет угомону прост. тынғы юҡ, тынғы бирмәйҙәр
УГОМОНИТЬ сов. кого - что; разг. тынысландырыу, тыйыу; угомонить детей балаларҙы тыйыу
УГОМОНИТЬСЯ сов.; разг. тынысланыу, тыныу, тыйылыу; дети угомонились балалар тыйылды; ветер угомонился ел тынды
угОн м см. угнать — угонять; угон самолёта самолётты алып ҡасыу
УГОНЩИК м ҡыуып алып китеүсе, урлап алып китеүсе (ҡасыусы)
УГОНЯТЬ несов. см. угнать
УГОРАЗДИТЬ сов. кого - что и с неопр., безл. -рға/-ргә кәрәк иңде, -һын/-һен әле, -һа/-һә ни булған; угораздило же уехать в этот день ошо көндә китеп бармаһа ни булған
УГОРАТЬ I несов. см. угореть I
УГОРАТЬ II несов. см. угореть II
угорелый, -ая, -ое 1. уст. (угоревший) еҫ тейгән, еҫ тейеп ауырыған 2. перен., разг. (неурав-
бөтәһенә лә ярап булмай 2. (попасть куда-л. вовремя ) эләгеү, өҫтөнә тура килеү, өҫтөнә барып сығыу; угодить на свадьбу туй өҫтөнә тура килеү 3. (при движении попасть куда-л.) төшөү, эләгеү; лиса угодила в капкан төлкө ҡапҡанға барып эләкте 4. в кого - что, кому, во что; разг. атып тейҙереү (тура килтереү), һуғып тейҙереү, тейҙереү, тейеү; угодить мячом в окно тупты тәҙрәгә тейҙереү; пуля угодила ему в плечо пуля уның иңбашына тейгән 5. (оказаться в каких-л. обстоятельствах) эләгеү; угодил в тюрьму төрмәгә эләккән
УГОДЛИВОСТЬ ж ярамһаҡлыҡ, ялағайлыҡ, ҡуштанлыҡ, ярарға тырышыусанлыҡ
УГОДЛИВЫЙ, -ая, -ое 1. уст. яраусан, ярамһаҡ, ҡуштан; угодливая жена ҡуштан ҡатын 2. (льстивый, заискивающий) ярамһаҡ, ялағай, юха, ҡуштан; угодливый человек ялағай кеше; угодливый тон ярамһаҡ тауыш
УГОДНИК м 1. разг. юха, ялағай, ҡуштан, ярамһаҡ кеше 2. (в религиозном представлении — святой) алла бәндәһе, әүлиә
УГОДНИЧАТЬ несов.; разг. ярамһаҡланыу, ярарға тырышыу, ҡуштанланыу, ялағайланыу, юхаланыу; угодничать перед начальством түрәгә ярамһаҡланыу
УГОДНО 1. кому в знач. сказ. кәрәк, уңайлы, яйлы, теләһәгеҙ; что вам угодно? һеҙгә ни кәрәк?; как вам будет угодно һеҙгә нисек яйлы булыр 2. частица (в сочетании с вопросительными местоимениями и наречиями) булһа ла, теләһә; где угодно ҡайҙа булһа ла; какой угодно ниндәй булһа ла, теләһә ниндәй; как угодно нисек булһа ла, теләһә нисек; когда угодно ҡасан булһа ла, теләһә ҡасан; кто угодно кем булһа ла, теләһә кем; куда угодно ҡайҙа булһа ла, теләһә ҡайҙа; откуда угодно ҡайҙан булһа ла, теләһә ҡайҙан; сколько угодно күпме (ни саҡлы) булһа ла, теләһә күпме; что угодно нимә булһа ла, теләһә нимә; что угодно можете купить нимә булһа ла ала алаһығыҙ ♦ если угодно в знач. вводн. сл. әйтәйек, кәрәк икән; не угодно ли кәрәк түгелме; сколько душе угодно йәне теләгәнсә
УГОДНЫЙ, -ая, -ое кому яраҡлы, кәрәкле, теләгән; в угодное тебе время һиңә кәрәкле ваҡытта; человек, угодный всем барыһына ла яраҡлы кеше
УГОДЬЕ с урын, биләмә; земельные угодья ер биләмәләре; лесные угодья урман биләмәләре; охотничьи угодья һунарсылыҡ биләмәләре
угождать несов. см. угодить 1
Угол м 1. мат., спец. мөйөш; острый угол ҡыҫынҡы мөйөш; прямой угол тура мөйөш; угол отражения сағылыу мөйөшө; угол падения ауыу мөйөшө; угол прицела тоҫҡау мөйөшө 2. мөйөш, сат; угол дома өй мөйөшө; угол стола өҫтәл мөйөшө; на углу улицы урам сатында 3. (жилище ) мөйөш, баш терәр, һыйыныр урын; иметь
538
свой угол һыйыныр урын булыу 4. перен. мөйөш, урын; глухой угол ҡараңғы мөйөш ♦ загнать в угол килтереп ҡыҫыу; из-за угла аҫтыртын, арттан, һырттан, аңғармаҫтан; передний угол түр; прижать (припереть) в угол мөйөшкә ҡыҫыу, ауыр хәлгә ҡуйыу, ҡыҫымға алыу; ставить в угол мөйөшкә баҫтырыу (баҫтырып ҡуйыу); из угла в угол (ходить) түрле-ҡырлы (йөрөү)
УГОЛОВНИК м; разг. енәйәтсе
УГОЛОВНЫЙ, -ая, -ое 1. ауыр енәйәтсел, енәйәт ...ы; уголовное дело енәйәт эше; уголовное преступление ауыр енәйәтсел эш 2. енәйәт ...ы, енәйәттәр тураһындағы; уголовный кодекс енәйәт кодексы; уголовное право енәйәт буйынса хоҡуҡтар йыйынтығы ♦ уголовный розыск см. розыск
УГОЛОВЩИНА ж; разг. (уголовное дело) ауыр енәйәт 2. собир. (уголовники) ауыр енәйәтселәр
УГОЛОК м; уменьш. от угол 2, 3, 4 ♦ красный уголок ҡыҙыл мөйөш (агитация алып барыу урыны )
Уголь м күмер; каменный уголь таш күмер; древесный уголь ағас күмере ♦ белый уголь аҡ күмер (һыу көсө); голубой уголь зәңгәр күмер (ел көсө); как на угольях (на углях) сидеть (быть) ҡуҙға баҫҡан кеүек йөрөү (булыу)
УГОЛЬНИК м мөйөшлөк (өсмөйөш формаһындамы линейка)
Угольный, -ая, -ое күмер ...ы, күмер сығарыу ...ы; угольная шахта күмер шахтаһы; угольная промышленность күмер сәнәғәте; угольные пласты күмер ҡатламдары
...УГОЛЬНЫЙ, -ая, -ое урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙә “мөйөшлө ” мәмәнәһен ацлатҡан икенсе өлөшө, мәҫ., треугольный өс мөйөшлө; пятиугольный биш мөйөшлө
Угольщик м 1. (шахтёр) күмерсе 2. уст. (изготовитель древесного угля) күмер үртәүсе, күмерсе
УГОМОН: нет угомону прост. тынғы юҡ, тынғы бирмәйҙәр
УГОМОНИТЬ сов. кого - что; разг. тынысландырыу, тыйыу; угомонить детей балаларҙы тыйыу
УГОМОНИТЬСЯ сов.; разг. тынысланыу, тыныу, тыйылыу; дети угомонились балалар тыйылды; ветер угомонился ел тынды
угОн м см. угнать — угонять; угон самолёта самолётты алып ҡасыу
УГОНЩИК м ҡыуып алып китеүсе, урлап алып китеүсе (ҡасыусы)
УГОНЯТЬ несов. см. угнать
УГОРАЗДИТЬ сов. кого - что и с неопр., безл. -рға/-ргә кәрәк иңде, -һын/-һен әле, -һа/-һә ни булған; угораздило же уехать в этот день ошо көндә китеп бармаһа ни булған
УГОРАТЬ I несов. см. угореть I
УГОРАТЬ II несов. см. угореть II
угорелый, -ая, -ое 1. уст. (угоревший) еҫ тейгән, еҫ тейеп ауырыған 2. перен., разг. (неурав-