Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 551
Поиск по словарям
УМ
уложить работу в срок эште билдәләнгән ваҡытына үтәү 5. кого - что; перен., разг. (убить) йығып (үлтереп) һалыу, йыға (үлтерә) һуғыу (атыу); уложить волка с первого выстрела бүрене бер атыуҙан үлтереп һалыу 6. тултырыу, һалыу, төйнәү; уложить вещи в чемодан әйберҙәр-ҙе сумаҙанға тултырыу
УЛОЖИТЬСЯ сов. 1. разг. йыйыныу, төйнә-неү, йыйынып (төйнәнеп) тороу; уложиться перед отъездом юлға сығыр алдынын йыйынып тороу 2. һыйыу, һыйып бөтөү; вещи уложились в чемодан әйберҙәр сумаҙанға һыйып бөттө 3. перен . һыйыу; уложиться в смету сметаға һыйыу
УЛОМАТЬ сов. кого-что; разг. көскә күндереү, көскә ризалаштырыу (ризалығын алыу); уломать друга дуҫты көскә күндереү
улУс м улус (1. Урта һәм Үҙәк Азияла, Се-берҙә йәшәгән халыҡтарҙың ырыу-ҡәбилә берләшмәһе 2. элекке Рәсәйҙә бцрәт, ҡалмыҡ, яҡут халыҡтарында ерле-административ бцленеш 3. тар. төрки-монгол халыҡтарының ауылдары һәм тороп киткән урындары)
улУсный, -ая, -ое улус ...ы; улусный сход улус йыйыны
УЛУЧАТЬ несов. см. улучить
УЛУЧИТЬ сов. что; разг. яйын табыу, тура килтереү; улучить момент ваҡытын тура килтереү
УЛУЧШАТЬ несов. см. улучшить
УЛУЧШАТЬСЯ несов. 1. см. улучшиться 2. страд. от улучшать
УЛУЧШЕНИЕ с см. улучшить — улучшать, улучшиться — улучшаться; улучшение качества продукции продукцияның сифатын яҡшыртыу
УЛУЧШИТЬ сов. что яҡшыртыу, һәйбәтләү, яҡшырта (һәйбәтләй) төшөү; улучшить воспитательную работу тәрбиәүи эште яҡтыртыу
УЛУЧШИТЬСЯ сов. яҡшырыу, һәйбәтләнеү, яҡшыра (һәйбәтләнә) төшөү; его здоровье улучшилось уның һаулығы һәйбәтләнде
УЛЫБАТЬСЯ несов. 1. йылмайыу, көлөмһөрәү, йылмайып (көлөмһөрәп) ҡарау; приветливо улыбаться алсаҡ йылмайыу; глаза его улыбаются уның күҙҙәре йылмая 2. кому; перен. уңай килеп тороу, йылмайып ҡарау (ҡуйыу); жизнь ему всегда улыбалась тормош уға һәр ваҡыт уңай килеп торҙо 3. кому (обычно с отрицанием “ не ”); перен., разг. оҡшау, күңелгә ятыу (ятмау); такой поворот дела ему не улыбался эштең бындай боролош алыуы уға оҡшамай ине
УЛЫБКА ж йылмайыу; весёлая улыбка күңелле йылмайыу
УЛЫБНУТЬСЯ сов. 1. см. улыбаться 2. в 3 л.; перен., разг. (не осуществиться, не достаться кому-л.) теймәү, тәтемәү, эләкмәү, яҙмау; путёвка улыбнулась путёвка эләкмәне; спокойная жизнь улыбнулась тыныс тормош яҙманы
УЛЫБЧИВЫЙ, -ая, -ое 1. (весёлый) асыҡ сырайлы, илгәҙәк, алсаҡ; улыбчивая девушка ал551
саҡ ҡыҙ 2. (выражающий улыбку) көләкәс, кө-ләс, йылмайыусан; улыбчивые глаза көләс күҙҙәр
УЛЬТИМАТИВНО нареч. ҡәтғи (киҫкен) рәүештә; заявить ультимативно ҡәтғи рәүештә белдереү
УЛЬТИМАТИВНОСТЬ ж ҡәтғилек, киҫкенлек; ультимативность заявления белдереүҙең ҡәтғилеге
УЛЬТИМАТУМ м ультиматум, ҡәтғи (киҫкен) талап; предъявить ультиматум ультиматум ҡуйыу
УЛЬТРА... ҡушма һцҙҙәрҙең “ артыҡ ”, “ цтә ”, “ бик ”, “ сиктән тыш ” мәгәнәләрен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., ультракрасный үтә ҡыҙыл
УЛЬТРАЗВУК м; физ. ультразвук, ультратауыш (цтә югары йышлыҡтагы тирбәлецҙән барлыҡҡа килгән, ҡолаҡҡа ишетелмәй торган тауыш )
УЛЬТРАЗВУКОВОЙ, -ая, -ое физ. ультразвук ...ы, ультратауыш ...ы; ультразвуковые волны ультратауыш тулҡындары
УЛЬТРАКОРОТКИЙ, -ая, -ое физ. ультраҡыҫҡа, үтә ҡыҫҡа; ультракороткие волны ультраҡыҫҡа тулҡындар
УЛЬТРАКОРОТКОВОЛНОВЫЙ и УЛЬТРАКОРОТКОВОЛНОВЫЙ, -ая, -ое физ. ультраҡыҫҡа (үтә ҡыҫҡа) тулҡынлы (цтә ҡыҫҡа тулҡында эшләй торган); ультракоротковолновая станция үтә ҡыҫҡа тулҡынлы станция
УЛЬТРАМАРИН м ультрамарин (асыҡ зәңгәр төҫтәге буяу)
УЛЬТРАФИОЛЕТОВЫЙ: ультрафиолетовые лучи физ. ультрафиолет нурҙар
УЛЮЛЮКАНЬЕ с см. улюлюкать
УЛЮЛЮКАТЬ несов. 1. һайтылдау, (этте) һөсләтеү 2. перен., разг. (публично травить ко-го-л.) һөсләтеү, ҡаршы ҡотортоу, мыҫҡыллап ҡысҡырыу, ҡысҡырып ыҙалатыу
УМ м 1. аҡыл; здравый ум сәләмәт аҡыл; природный ум тәбиғи аҡыл 2. перен. аҡыл эйәһе, фекер эйәһе; человек большого ума ҙур аҡыл эйәһе ♦ без ума (быть): 1) от кого - чего иҫ-аҡыл китеү, аҡылды юйып, юғалтып; 2) аҡылдан шашып, сиктән тыш, бик ныҡ; быть не в своём уме аҡылды (башты) юғалтыу; в уме күңелдән, яттан (иҫәпләү); (и) в уме нет (не было) башта ла (иҫтә лә) юҡ (ине); из ума вон иҫтән (хәтерҙән) сыҡҡан; на уме (быть) уйҙа, башта; ума не приложу аҡыл (баш, зиһен) етмәй, башҡа килтерә алмау; уму непостижимо см. непостижимый; уму-разуму учить аҡыл өйрәтеү; ум за разум заходит баш бутала, башы эшләмәү, зиһене таралыу; раскинуть умом башты эшләтеү, аҡылды эшкә ҡушыу; лишиться ума аҡылдан яҙыу; навести (наставить) на ум см. навести; помешаться в уме яңылыша башлау; прийти на ум башҡа килеү, иҫкә төшөү; свести с ума кого: 1) аҡылдан яҙҙырыу; 2) башын әйләндереү, ма-
уложить работу в срок эште билдәләнгән ваҡытына үтәү 5. кого - что; перен., разг. (убить) йығып (үлтереп) һалыу, йыға (үлтерә) һуғыу (атыу); уложить волка с первого выстрела бүрене бер атыуҙан үлтереп һалыу 6. тултырыу, һалыу, төйнәү; уложить вещи в чемодан әйберҙәр-ҙе сумаҙанға тултырыу
УЛОЖИТЬСЯ сов. 1. разг. йыйыныу, төйнә-неү, йыйынып (төйнәнеп) тороу; уложиться перед отъездом юлға сығыр алдынын йыйынып тороу 2. һыйыу, һыйып бөтөү; вещи уложились в чемодан әйберҙәр сумаҙанға һыйып бөттө 3. перен . һыйыу; уложиться в смету сметаға һыйыу
УЛОМАТЬ сов. кого-что; разг. көскә күндереү, көскә ризалаштырыу (ризалығын алыу); уломать друга дуҫты көскә күндереү
улУс м улус (1. Урта һәм Үҙәк Азияла, Се-берҙә йәшәгән халыҡтарҙың ырыу-ҡәбилә берләшмәһе 2. элекке Рәсәйҙә бцрәт, ҡалмыҡ, яҡут халыҡтарында ерле-административ бцленеш 3. тар. төрки-монгол халыҡтарының ауылдары һәм тороп киткән урындары)
улУсный, -ая, -ое улус ...ы; улусный сход улус йыйыны
УЛУЧАТЬ несов. см. улучить
УЛУЧИТЬ сов. что; разг. яйын табыу, тура килтереү; улучить момент ваҡытын тура килтереү
УЛУЧШАТЬ несов. см. улучшить
УЛУЧШАТЬСЯ несов. 1. см. улучшиться 2. страд. от улучшать
УЛУЧШЕНИЕ с см. улучшить — улучшать, улучшиться — улучшаться; улучшение качества продукции продукцияның сифатын яҡшыртыу
УЛУЧШИТЬ сов. что яҡшыртыу, һәйбәтләү, яҡшырта (һәйбәтләй) төшөү; улучшить воспитательную работу тәрбиәүи эште яҡтыртыу
УЛУЧШИТЬСЯ сов. яҡшырыу, һәйбәтләнеү, яҡшыра (һәйбәтләнә) төшөү; его здоровье улучшилось уның һаулығы һәйбәтләнде
УЛЫБАТЬСЯ несов. 1. йылмайыу, көлөмһөрәү, йылмайып (көлөмһөрәп) ҡарау; приветливо улыбаться алсаҡ йылмайыу; глаза его улыбаются уның күҙҙәре йылмая 2. кому; перен. уңай килеп тороу, йылмайып ҡарау (ҡуйыу); жизнь ему всегда улыбалась тормош уға һәр ваҡыт уңай килеп торҙо 3. кому (обычно с отрицанием “ не ”); перен., разг. оҡшау, күңелгә ятыу (ятмау); такой поворот дела ему не улыбался эштең бындай боролош алыуы уға оҡшамай ине
УЛЫБКА ж йылмайыу; весёлая улыбка күңелле йылмайыу
УЛЫБНУТЬСЯ сов. 1. см. улыбаться 2. в 3 л.; перен., разг. (не осуществиться, не достаться кому-л.) теймәү, тәтемәү, эләкмәү, яҙмау; путёвка улыбнулась путёвка эләкмәне; спокойная жизнь улыбнулась тыныс тормош яҙманы
УЛЫБЧИВЫЙ, -ая, -ое 1. (весёлый) асыҡ сырайлы, илгәҙәк, алсаҡ; улыбчивая девушка ал551
саҡ ҡыҙ 2. (выражающий улыбку) көләкәс, кө-ләс, йылмайыусан; улыбчивые глаза көләс күҙҙәр
УЛЬТИМАТИВНО нареч. ҡәтғи (киҫкен) рәүештә; заявить ультимативно ҡәтғи рәүештә белдереү
УЛЬТИМАТИВНОСТЬ ж ҡәтғилек, киҫкенлек; ультимативность заявления белдереүҙең ҡәтғилеге
УЛЬТИМАТУМ м ультиматум, ҡәтғи (киҫкен) талап; предъявить ультиматум ультиматум ҡуйыу
УЛЬТРА... ҡушма һцҙҙәрҙең “ артыҡ ”, “ цтә ”, “ бик ”, “ сиктән тыш ” мәгәнәләрен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., ультракрасный үтә ҡыҙыл
УЛЬТРАЗВУК м; физ. ультразвук, ультратауыш (цтә югары йышлыҡтагы тирбәлецҙән барлыҡҡа килгән, ҡолаҡҡа ишетелмәй торган тауыш )
УЛЬТРАЗВУКОВОЙ, -ая, -ое физ. ультразвук ...ы, ультратауыш ...ы; ультразвуковые волны ультратауыш тулҡындары
УЛЬТРАКОРОТКИЙ, -ая, -ое физ. ультраҡыҫҡа, үтә ҡыҫҡа; ультракороткие волны ультраҡыҫҡа тулҡындар
УЛЬТРАКОРОТКОВОЛНОВЫЙ и УЛЬТРАКОРОТКОВОЛНОВЫЙ, -ая, -ое физ. ультраҡыҫҡа (үтә ҡыҫҡа) тулҡынлы (цтә ҡыҫҡа тулҡында эшләй торган); ультракоротковолновая станция үтә ҡыҫҡа тулҡынлы станция
УЛЬТРАМАРИН м ультрамарин (асыҡ зәңгәр төҫтәге буяу)
УЛЬТРАФИОЛЕТОВЫЙ: ультрафиолетовые лучи физ. ультрафиолет нурҙар
УЛЮЛЮКАНЬЕ с см. улюлюкать
УЛЮЛЮКАТЬ несов. 1. һайтылдау, (этте) һөсләтеү 2. перен., разг. (публично травить ко-го-л.) һөсләтеү, ҡаршы ҡотортоу, мыҫҡыллап ҡысҡырыу, ҡысҡырып ыҙалатыу
УМ м 1. аҡыл; здравый ум сәләмәт аҡыл; природный ум тәбиғи аҡыл 2. перен. аҡыл эйәһе, фекер эйәһе; человек большого ума ҙур аҡыл эйәһе ♦ без ума (быть): 1) от кого - чего иҫ-аҡыл китеү, аҡылды юйып, юғалтып; 2) аҡылдан шашып, сиктән тыш, бик ныҡ; быть не в своём уме аҡылды (башты) юғалтыу; в уме күңелдән, яттан (иҫәпләү); (и) в уме нет (не было) башта ла (иҫтә лә) юҡ (ине); из ума вон иҫтән (хәтерҙән) сыҡҡан; на уме (быть) уйҙа, башта; ума не приложу аҡыл (баш, зиһен) етмәй, башҡа килтерә алмау; уму непостижимо см. непостижимый; уму-разуму учить аҡыл өйрәтеү; ум за разум заходит баш бутала, башы эшләмәү, зиһене таралыу; раскинуть умом башты эшләтеү, аҡылды эшкә ҡушыу; лишиться ума аҡылдан яҙыу; навести (наставить) на ум см. навести; помешаться в уме яңылыша башлау; прийти на ум башҡа килеү, иҫкә төшөү; свести с ума кого: 1) аҡылдан яҙҙырыу; 2) башын әйләндереү, ма-