Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 573
Поиск по словарям
УХАБ
УТРАТИТЬ сов. кого - что юғалтыу; приказ утратил силу приказ көсөн юғалтты; утратить трудоспособность эшләү һәләтен юғалтыу
УТРАТИТЬСЯ сов. юғалыу, юҡҡа сығыу, бөтөү; старые традиции утратились элекке йолалар юғалып бөттө
УТРАЧИВАТЬ несов. см. утратить
УТРАЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. утратиться 2. страд. от утрачивать
Утренний, -яя, -ее 1. иртәнге, иртәнсәкке; утренние часы иртәнге ваҡыт; утренняя зарядка иртәнге зарядка 2. иртәнге, таңғы; утренний ветерок таңғы ел
Утренник м 1. утренник; детский утренник балалар утреннигы (берәй байрам уңайы менән балалар өсөн ойошторола торган уйын-тамаша) 2. (утренний мороз) иртәнге һалҡын
УТРИРОВАТЬ сов., несов. что аштырыу, аштырып ебәреү, ҡабартыу, ҡабартып ебәреү, күпертеү, күпертеп күрһәтеү; утрировать слова чьи-л. кемдеңдер һүҙҙәрен ҡабартып ебәреү
УТРИРОВАТЬСЯ несов. страд. от утрировать
Утро с иртә, иртәнсәк; (раннее) таң; весеннее утро яҙғы иртә; под утро таң алдынан ♦ с добрым утром! хәйерле иртә!; утро вечера мудренее иртәнге эш хәйерле (эште, мәсьәләне хәл итецҙе иртәнгә ҡалдырыу яҡшы)
УТРОБА ж ҡарын, ҡорһаҡ, эс; в утробе матери инә ҡарынында ♦ ненасытная утроба кто; прост., бран. туймаҫ тамаҡ (ҡорһаҡ)
УТРОБНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарындағы, инә ҡарынындағы; утробный период развития инә ҡарынындағы үҫеш осоро 2. (о звуке) күкрәктән сыҡҡан, ҡалын; утробный голос күкрәктән сыҡҡан тауыш
УТРОЕНИЕ с см. утроить, утроиться ,
УТРОЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от утроить 2. прил. өсләтә, өс тапҡыр арттырылған; утроенный объём өс тапҡыр арттырылған күләм
УТРОИТЬ сов. что өс тапҡыр (мәртәбә) арттырыу, өсләтә арттырыу; утроить усилия тырышлыҡты өсләтә арттырыу
УТРОИТЬСЯ сов. өс тапҡыр (мәртәбә) артыу, өсләтә артыу; силы утроились көс өсләтә артты
Утром нареч. иртән, иртәнсәк, иртә менән, таң менән, иртүк; уехать утром иртән китеү
УТРУЖДАТЬ несов. кого - что мәшәҡәтләү, борсоу, бимазалау; утруждать просьбами үтенестәр менән мәшәҡәтләү
утрУска ж; спец. 1. (уменьшение веса при пересыпке, перевозе и т. п.) түгелеп-сәселеп кәмеү 2. (недостающее количество сыпучих тел, утраченное при пересыпке и т. п.) түгелгән-сә-селгән, түгелгән-сәселгән өлөшө, ҡойолған өлөшө
УТРЯСАТЬ несов. см. утрясти
утрясаться несов. 1. см. утрястись 2. страд. от утрясать
УТРЯСКА ж; разг. см. утрясти — утрясать 3
УТРЯСТИ сов. 1. что һелкетеп баҫтырыу, бүҫкәртеү; утрясти муку в мешке тоҡтағы ондо һелкетеп баҫтырыу 2. обычно безл.; разг. (измучить ) йонсотоу, тәнде һыныҡтырыу (ватыу); в дороге утрясло юлда йонсотто 3. что; разг. рәтләү, көйләү, яйлау; утрясти сложный вопрос ҡатмарлы мәсьәләне яйлау
УТРЯСТИСЬ сов. 1. разг. һелкенә-һелкенә (һелкенеүҙән) баҫылыу; мука утряслась он һелкенеүҙән баҫылған 2. прост. һелкенеп барып тән ватылыу (һынығыу); утрястись в телеге арбала һелкенеп барып тән һынығыу 3. разг. (уладиться ) рәтләнеү, көйләнеү, яйланыу; вопросы утряслись мәсьәләләр көйләнде
УТЫКАТЬ сов. что, чем 1. разг. сәнсеп (ҡаҙап) бөтөрөү, ҡаҙап сығыу; утыкать подушечку иголками күпсеккә энәләр ҡаҙап сығыу 2. тығып сығыу, тығыу, ҡыҫтырыу, һыҙлыҡлау; утыкать щели паклей ярыҡтарға сүбәк тығыу
УТЫКАТЬ I несов. см. уткнуть
УТЫКАТЬ II несов. см. утыкать
УТЫКАТЬСЯ сов.; прост. (төрлө яҡлап) ҡыҫтырылыу, тығылыу
УТЫКАТЬСЯ I несов. см. уткнуться
утыкаться II несов. 1. см. утыкаться 2. страд. от утыкать II
УТЫКИВАТЬ несов. см. утыкать
утЮг м үтек; электрический утюг электр үтеге
УТЮЖИТЬ несов. 1. что; разг. үтекләү; утюжить брюки салбар үтекләү 2. кого; перен., прост. (колотить) туҡмау, дөмбәҫләү
УТЮЖКА ж см. утюжить
УТЯЖЕЛИТЕЛЬ м; спец. ауырайтҡыс; утяжелитель глинистого раствора балсыҡ иҙмәһен ауырайтҡыс
УТЯЖЕЛИТЬ сов. ауырайтыу, ауырлығын арттырыу, һәлмәкләтеү; утяжелить машину машинаны ауырайтыу
УТЯЖЕЛИТЬСЯ сов. ауырайыу, һәлмәкләнеү
УТЯЖЕЛЯТЬ несов. см. утяжелить
УТЯЖЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. утяжелиться 2. страд. от утяжелять
УТЯНУТЬ сов.; прост. 1. кого - что һөйрәп (көсләп) алып китеү; утянуть на концерт концертҡа һөйрәп алып китеү 2. что тартып (ҡыҫып) быуыу; утянуть талию билде ҡыҫып быуыу 3. кого - что; перен. (украсть) урлап китеү, сәлдереү
УТЯТИНА ж өйрәк ите
УФ межд. уф, уһ; уф, устал! уф, арыным!
УХ межд. уһ, аһ, ух; ух, какой большой! уһ, ниндәй ҙур!
УХА ж балыҡ һурпаһы, балыҡ ашы; окуневая уха алабуға һурпаһы
УХАБ м һикәлтә, урғылйын, соҡор-саҡыр ( юлдагы )
573
УТРАТИТЬ сов. кого - что юғалтыу; приказ утратил силу приказ көсөн юғалтты; утратить трудоспособность эшләү һәләтен юғалтыу
УТРАТИТЬСЯ сов. юғалыу, юҡҡа сығыу, бөтөү; старые традиции утратились элекке йолалар юғалып бөттө
УТРАЧИВАТЬ несов. см. утратить
УТРАЧИВАТЬСЯ несов. 1. см. утратиться 2. страд. от утрачивать
Утренний, -яя, -ее 1. иртәнге, иртәнсәкке; утренние часы иртәнге ваҡыт; утренняя зарядка иртәнге зарядка 2. иртәнге, таңғы; утренний ветерок таңғы ел
Утренник м 1. утренник; детский утренник балалар утреннигы (берәй байрам уңайы менән балалар өсөн ойошторола торган уйын-тамаша) 2. (утренний мороз) иртәнге һалҡын
УТРИРОВАТЬ сов., несов. что аштырыу, аштырып ебәреү, ҡабартыу, ҡабартып ебәреү, күпертеү, күпертеп күрһәтеү; утрировать слова чьи-л. кемдеңдер һүҙҙәрен ҡабартып ебәреү
УТРИРОВАТЬСЯ несов. страд. от утрировать
Утро с иртә, иртәнсәк; (раннее) таң; весеннее утро яҙғы иртә; под утро таң алдынан ♦ с добрым утром! хәйерле иртә!; утро вечера мудренее иртәнге эш хәйерле (эште, мәсьәләне хәл итецҙе иртәнгә ҡалдырыу яҡшы)
УТРОБА ж ҡарын, ҡорһаҡ, эс; в утробе матери инә ҡарынында ♦ ненасытная утроба кто; прост., бран. туймаҫ тамаҡ (ҡорһаҡ)
УТРОБНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарындағы, инә ҡарынындағы; утробный период развития инә ҡарынындағы үҫеш осоро 2. (о звуке) күкрәктән сыҡҡан, ҡалын; утробный голос күкрәктән сыҡҡан тауыш
УТРОЕНИЕ с см. утроить, утроиться ,
УТРОЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от утроить 2. прил. өсләтә, өс тапҡыр арттырылған; утроенный объём өс тапҡыр арттырылған күләм
УТРОИТЬ сов. что өс тапҡыр (мәртәбә) арттырыу, өсләтә арттырыу; утроить усилия тырышлыҡты өсләтә арттырыу
УТРОИТЬСЯ сов. өс тапҡыр (мәртәбә) артыу, өсләтә артыу; силы утроились көс өсләтә артты
Утром нареч. иртән, иртәнсәк, иртә менән, таң менән, иртүк; уехать утром иртән китеү
УТРУЖДАТЬ несов. кого - что мәшәҡәтләү, борсоу, бимазалау; утруждать просьбами үтенестәр менән мәшәҡәтләү
утрУска ж; спец. 1. (уменьшение веса при пересыпке, перевозе и т. п.) түгелеп-сәселеп кәмеү 2. (недостающее количество сыпучих тел, утраченное при пересыпке и т. п.) түгелгән-сә-селгән, түгелгән-сәселгән өлөшө, ҡойолған өлөшө
УТРЯСАТЬ несов. см. утрясти
утрясаться несов. 1. см. утрястись 2. страд. от утрясать
УТРЯСКА ж; разг. см. утрясти — утрясать 3
УТРЯСТИ сов. 1. что һелкетеп баҫтырыу, бүҫкәртеү; утрясти муку в мешке тоҡтағы ондо һелкетеп баҫтырыу 2. обычно безл.; разг. (измучить ) йонсотоу, тәнде һыныҡтырыу (ватыу); в дороге утрясло юлда йонсотто 3. что; разг. рәтләү, көйләү, яйлау; утрясти сложный вопрос ҡатмарлы мәсьәләне яйлау
УТРЯСТИСЬ сов. 1. разг. һелкенә-һелкенә (һелкенеүҙән) баҫылыу; мука утряслась он һелкенеүҙән баҫылған 2. прост. һелкенеп барып тән ватылыу (һынығыу); утрястись в телеге арбала һелкенеп барып тән һынығыу 3. разг. (уладиться ) рәтләнеү, көйләнеү, яйланыу; вопросы утряслись мәсьәләләр көйләнде
УТЫКАТЬ сов. что, чем 1. разг. сәнсеп (ҡаҙап) бөтөрөү, ҡаҙап сығыу; утыкать подушечку иголками күпсеккә энәләр ҡаҙап сығыу 2. тығып сығыу, тығыу, ҡыҫтырыу, һыҙлыҡлау; утыкать щели паклей ярыҡтарға сүбәк тығыу
УТЫКАТЬ I несов. см. уткнуть
УТЫКАТЬ II несов. см. утыкать
УТЫКАТЬСЯ сов.; прост. (төрлө яҡлап) ҡыҫтырылыу, тығылыу
УТЫКАТЬСЯ I несов. см. уткнуться
утыкаться II несов. 1. см. утыкаться 2. страд. от утыкать II
УТЫКИВАТЬ несов. см. утыкать
утЮг м үтек; электрический утюг электр үтеге
УТЮЖИТЬ несов. 1. что; разг. үтекләү; утюжить брюки салбар үтекләү 2. кого; перен., прост. (колотить) туҡмау, дөмбәҫләү
УТЮЖКА ж см. утюжить
УТЯЖЕЛИТЕЛЬ м; спец. ауырайтҡыс; утяжелитель глинистого раствора балсыҡ иҙмәһен ауырайтҡыс
УТЯЖЕЛИТЬ сов. ауырайтыу, ауырлығын арттырыу, һәлмәкләтеү; утяжелить машину машинаны ауырайтыу
УТЯЖЕЛИТЬСЯ сов. ауырайыу, һәлмәкләнеү
УТЯЖЕЛЯТЬ несов. см. утяжелить
УТЯЖЕЛЯТЬСЯ несов. 1. см. утяжелиться 2. страд. от утяжелять
УТЯНУТЬ сов.; прост. 1. кого - что һөйрәп (көсләп) алып китеү; утянуть на концерт концертҡа һөйрәп алып китеү 2. что тартып (ҡыҫып) быуыу; утянуть талию билде ҡыҫып быуыу 3. кого - что; перен. (украсть) урлап китеү, сәлдереү
УТЯТИНА ж өйрәк ите
УФ межд. уф, уһ; уф, устал! уф, арыным!
УХ межд. уһ, аһ, ух; ух, какой большой! уһ, ниндәй ҙур!
УХА ж балыҡ һурпаһы, балыҡ ашы; окуневая уха алабуға һурпаһы
УХАБ м һикәлтә, урғылйын, соҡор-саҡыр ( юлдагы )
573