Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 597
Поиск по словарям
ХАОТИЧНЫЙ
Х
ХАДЖ м; рел. хаж; совершать хадж хаж ҡылыу
ХАДЖИ м нескл. хажи
ХАЖИВАТЬ несов.; разг. см. ходить 1, 3 — 5, 13
ХАЗАРСКИЙ, -ая, -ое хазар ...ы; хазарский язык хазар теле
ХАЗАРЫ мн. хазарҙар, хазар халҡы (боронго төрки халыҡ)
ХАКАССКИЙ, -ая, -ое хакас ...ы, Хакасия ...ы; хакасский язык хакас теле
ХАКАСЫ мн. хакастар, хакас халҡы // ед. хакас м хакас ир-аты; хакаска ж хакас ҡатын-ҡыҙы
ХАКИ 1. прил. неизм. (цвет) һорғолт йәшел, йәшкелт һоро, көрәнһыу йәшел; рубашка цвета хаки һорғолт йәшел күлдәк 2. с нескл. (ткань, форменная одежда из этой ткани) хаки; человек в хаки хаки кейгән кеше
ХАЛА ж хала (ишелгән ҡалас)
ХАЛАТ м 1. сапан; узбекский халат үзбәк сапаны 2. халат; больничный халат хәстәхана халаты; женский халат ҡатын-ҡыҙҙар халаты; люди в белых халатах аҡ халатлы кешеләр
ХАЛАТНОСТЬ ж ( (эшкә) һалҡын ҡарау (ҡараш), иғтибарһыҙлыҡ; проявить халатность һалҡын ҡараш күрһәтеү
ХАЛАТНЫЙ, -ая, -ое 1. халатлыҡ, халат тегә торған; халатная ткань халатлыҡ туҡыма 2. разг. (небрежный) һалҡын, иғтибарһыҙ, һүлпән; халатное отношение к работе эшкә һалҡын мөнәсәбәт
ХАЛВА ж хәлүә (шәрбәтле ашамлыҡ); ореховая халва сәтләүек хәлүәһе
ХАЛИФ м; ист. хәлифә (мосолман илдәрендә югары феодаль хаким титулы) ♦ халиф на час ирон. бер сәғәтлек хәлифә (ҡыҫҡа ваҡытҡа гына хакимиәт башында торган кеше)
ХАЛИФАТ м; ист. хәлифәлек (1. башында хәлифә торган феодаль мосолман дәцләте 2. мосолман теократияһы системаһы)
ХАЛТУРА ж; разг. 1. (небрежная работа) халтура, иренеп (өҫтән-мөҫтән генә, илке-һалҡы ғына) башҡарылған эш 2. (побочный заработок ) анһат кәсеп, еңел табылған аҡса
ХАЛТУРИТЬ несов.; разг. 1. (небрежно работать ) иренеп (өҫтән-мөҫтән генә, илке-һалҡы ғына) эшләү 2. (подрабатывать) еңел аҡса табыу
ХАЛТУРНЫЙ, -ая, -ое разг. иренеп (өҫтән-мөҫтән, илке-һалҡы, насар) эшләнгән; халтурная работа өҫтән-мөҫтән эшләнгән эш
ХАЛТУРЩИК м и ХАЛТУРЩИЦА ж; разг. халтурасы, иренеп (өҫтән-мөҫтән) эшләүсе
халУпа ж; разг., пренебр. (убогое жилище ) аласыҡ, насар (ташландыҡ) өй
ХАЛЦЕДОН м халцедон (кварцтың бер төрө булган ярым аҫыл таш)
ХАЛЦЕДОНОВЫЙ, -ая, -ое 1. халцедон ...ы 2. халцедон, халцедондан яһалған
ХАМ м и ХАМКА ж; разг., бран. тупаҫ, оятһыҙ, битһеҙ (кеше)
ХАМЕЛЕОН м 1. зоол. хамелеон (төҫөн цҙ-гәртә торган һөйрәлецсе йәнлек) 2. перен. хамелеон, монафиҡ, ике йөҙлө кеше
ХАМИТЬ несов.; прост. оятһыҙ ҡыланыу, тупаҫланыу, оятһыҙланыу
ХАМСА ж ҡамса, хамса (ваҡ диңгеҙ балыгы)
ХАМСКИЙ, -ая, -ое разг. оятһыҙ, әшәке, тупаҫ; хамский поступок оятһыҙ ҡыланыш
ХАМСТВО с; разг. тупаҫлыҡ, оятһыҙлыҡ, әшәкелек
ХАМСОВЫЙ, -ая, -ое ҡамса, хамса, ҡамса ...ы, хамса ...ы; хамсовый лов ҡамса аулау
ХАН м хан
ХАНДРА ж күңел төшөнкөлөгө, кәйефһеҙләнеү, эс бошоу
ХАНДРИТЬ несов. бошоноу, кәйефһеҙләнеү, күңелһеҙләнеү
ХАНЖА м и ж; разг. монафиҡ, ике йөҙлө кеше
ХАНЖЕСКИЙ и ХАНЖЕСКОЙ, -ая, -ое мо-нафиҡтарса, монафиҡ (ике йөҙлө кешегә хас булган ); ханжеское поведение монафиҡтарса ҡыланыу
ХАНЖЕСТВО и уст. ХАНЖЕСТВО с мона-фиҡлыҡ, ике йөҙлөлөк, эскерлелек
хАнский, -ая, -ое хан ...ы; ханское войско хан ғәскәре; ханские земли хан ерҙәре
ХАНСТВО с; ист. ханлыҡ; Казанское ханство Ҡазан ханлығы
ХАНТЫ мн. (ед. ханты м и ж нескл.) ханттар, хант халҡы; см. хантыйцы
ХАНТЫЙСКИЙ, -ая, -ое хант ...ы; хантыйский язык хант теле
ХАНТЫЙЦЫ мн. ханттар, хант халҡы // ед. хантыец м хант ир-аты; хантыйка ж хант ҡатын-ҡыҙы
ХАНША ж ханбикә, ханса; стать ханшей ханбикә булыу
хАос и хаОс м 1. миф. хаос (боронго грек мифологияһында донъя барлыҡҡа килгәнгә тиклемге стихия) 2. (беспорядок) тәртипһеҙлек, сы-уалсыҡлыҡ, буталсыҡлыҡ; в доме хаос өйҙә тәртипһеҙлек
ХАОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое тәртипһеҙ, сыуалсыҡ, буталсыҡ
ХАОТИЧНОСТЬ ж тәртипһеҙлек, буталсыҡлыҡ, сыуалсыҡлыҡ
ХАОТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. хаотический
597
Х
ХАДЖ м; рел. хаж; совершать хадж хаж ҡылыу
ХАДЖИ м нескл. хажи
ХАЖИВАТЬ несов.; разг. см. ходить 1, 3 — 5, 13
ХАЗАРСКИЙ, -ая, -ое хазар ...ы; хазарский язык хазар теле
ХАЗАРЫ мн. хазарҙар, хазар халҡы (боронго төрки халыҡ)
ХАКАССКИЙ, -ая, -ое хакас ...ы, Хакасия ...ы; хакасский язык хакас теле
ХАКАСЫ мн. хакастар, хакас халҡы // ед. хакас м хакас ир-аты; хакаска ж хакас ҡатын-ҡыҙы
ХАКИ 1. прил. неизм. (цвет) һорғолт йәшел, йәшкелт һоро, көрәнһыу йәшел; рубашка цвета хаки һорғолт йәшел күлдәк 2. с нескл. (ткань, форменная одежда из этой ткани) хаки; человек в хаки хаки кейгән кеше
ХАЛА ж хала (ишелгән ҡалас)
ХАЛАТ м 1. сапан; узбекский халат үзбәк сапаны 2. халат; больничный халат хәстәхана халаты; женский халат ҡатын-ҡыҙҙар халаты; люди в белых халатах аҡ халатлы кешеләр
ХАЛАТНОСТЬ ж ( (эшкә) һалҡын ҡарау (ҡараш), иғтибарһыҙлыҡ; проявить халатность һалҡын ҡараш күрһәтеү
ХАЛАТНЫЙ, -ая, -ое 1. халатлыҡ, халат тегә торған; халатная ткань халатлыҡ туҡыма 2. разг. (небрежный) һалҡын, иғтибарһыҙ, һүлпән; халатное отношение к работе эшкә һалҡын мөнәсәбәт
ХАЛВА ж хәлүә (шәрбәтле ашамлыҡ); ореховая халва сәтләүек хәлүәһе
ХАЛИФ м; ист. хәлифә (мосолман илдәрендә югары феодаль хаким титулы) ♦ халиф на час ирон. бер сәғәтлек хәлифә (ҡыҫҡа ваҡытҡа гына хакимиәт башында торган кеше)
ХАЛИФАТ м; ист. хәлифәлек (1. башында хәлифә торган феодаль мосолман дәцләте 2. мосолман теократияһы системаһы)
ХАЛТУРА ж; разг. 1. (небрежная работа) халтура, иренеп (өҫтән-мөҫтән генә, илке-һалҡы ғына) башҡарылған эш 2. (побочный заработок ) анһат кәсеп, еңел табылған аҡса
ХАЛТУРИТЬ несов.; разг. 1. (небрежно работать ) иренеп (өҫтән-мөҫтән генә, илке-һалҡы ғына) эшләү 2. (подрабатывать) еңел аҡса табыу
ХАЛТУРНЫЙ, -ая, -ое разг. иренеп (өҫтән-мөҫтән, илке-һалҡы, насар) эшләнгән; халтурная работа өҫтән-мөҫтән эшләнгән эш
ХАЛТУРЩИК м и ХАЛТУРЩИЦА ж; разг. халтурасы, иренеп (өҫтән-мөҫтән) эшләүсе
халУпа ж; разг., пренебр. (убогое жилище ) аласыҡ, насар (ташландыҡ) өй
ХАЛЦЕДОН м халцедон (кварцтың бер төрө булган ярым аҫыл таш)
ХАЛЦЕДОНОВЫЙ, -ая, -ое 1. халцедон ...ы 2. халцедон, халцедондан яһалған
ХАМ м и ХАМКА ж; разг., бран. тупаҫ, оятһыҙ, битһеҙ (кеше)
ХАМЕЛЕОН м 1. зоол. хамелеон (төҫөн цҙ-гәртә торган һөйрәлецсе йәнлек) 2. перен. хамелеон, монафиҡ, ике йөҙлө кеше
ХАМИТЬ несов.; прост. оятһыҙ ҡыланыу, тупаҫланыу, оятһыҙланыу
ХАМСА ж ҡамса, хамса (ваҡ диңгеҙ балыгы)
ХАМСКИЙ, -ая, -ое разг. оятһыҙ, әшәке, тупаҫ; хамский поступок оятһыҙ ҡыланыш
ХАМСТВО с; разг. тупаҫлыҡ, оятһыҙлыҡ, әшәкелек
ХАМСОВЫЙ, -ая, -ое ҡамса, хамса, ҡамса ...ы, хамса ...ы; хамсовый лов ҡамса аулау
ХАН м хан
ХАНДРА ж күңел төшөнкөлөгө, кәйефһеҙләнеү, эс бошоу
ХАНДРИТЬ несов. бошоноу, кәйефһеҙләнеү, күңелһеҙләнеү
ХАНЖА м и ж; разг. монафиҡ, ике йөҙлө кеше
ХАНЖЕСКИЙ и ХАНЖЕСКОЙ, -ая, -ое мо-нафиҡтарса, монафиҡ (ике йөҙлө кешегә хас булган ); ханжеское поведение монафиҡтарса ҡыланыу
ХАНЖЕСТВО и уст. ХАНЖЕСТВО с мона-фиҡлыҡ, ике йөҙлөлөк, эскерлелек
хАнский, -ая, -ое хан ...ы; ханское войско хан ғәскәре; ханские земли хан ерҙәре
ХАНСТВО с; ист. ханлыҡ; Казанское ханство Ҡазан ханлығы
ХАНТЫ мн. (ед. ханты м и ж нескл.) ханттар, хант халҡы; см. хантыйцы
ХАНТЫЙСКИЙ, -ая, -ое хант ...ы; хантыйский язык хант теле
ХАНТЫЙЦЫ мн. ханттар, хант халҡы // ед. хантыец м хант ир-аты; хантыйка ж хант ҡатын-ҡыҙы
ХАНША ж ханбикә, ханса; стать ханшей ханбикә булыу
хАос и хаОс м 1. миф. хаос (боронго грек мифологияһында донъя барлыҡҡа килгәнгә тиклемге стихия) 2. (беспорядок) тәртипһеҙлек, сы-уалсыҡлыҡ, буталсыҡлыҡ; в доме хаос өйҙә тәртипһеҙлек
ХАОТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое тәртипһеҙ, сыуалсыҡ, буталсыҡ
ХАОТИЧНОСТЬ ж тәртипһеҙлек, буталсыҡлыҡ, сыуалсыҡлыҡ
ХАОТИЧНЫЙ, -ая, -ое см. хаотический
597