Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 611
Поиск по словарям
ЦАРСКИЙ
ХУДОЖЕСТВО с 1. уст. (искусство) һынлы сәнғәт, художество; Российская академия художеств Рәсәй художество академияһы 2. разг. (проделка ) йәмһеҙ ҡыланыш, мутлыҡ, этлек; это всё их художества былар бөтәһе уларҙың мутлығы
ХУДОЖНИК м 1. (.живописец) рәссам; известный художник билдәле рәссам 2. сәнғәт әһеле (эшмәкәре), ижадсы 3. (мастер) оҫта; художник по дереву ағас оҫтаһы
ХУДОЖНИЦА ж см. художник 1, 2
ХУДОЙ I, -ая, -ое (о человеке) ябыҡ, арыҡ, тарамыш; (о животных) арыҡ, яшыҡ; худой человек тарамыш кеше; худая лошадь арыҡ ат
худОй ii, -ая, -ое разг. 1. (плохой) яман, насар, боҙоҡ; худая слава насар дан, яманат 2. разг. (дырявый, ветхий) алама, йыртыҡ, туҙған, тишек; худой карман тишек кеҫә ♦ на худой конец см. конец; не говоря худого слова өндәшмәй-нитмәй
ХУДОСОЧИЕ с ябыҡлыҡ, хәлһеҙлек, ябығып ауырыу
ХУДОСОЧНЫЙ, -ая, -ое ябыҡ, хәлһеҙ, сирләшкә
ХУДОЩАВОСТЬ ж (о человеке) ябыҡлыҡ, ҡаҡсалыҡ, арыҡлыҡ
ХУДОЩАВЫЙ, -ая, -ое ҡаҡса, сандыр, асҡаҡ, арыҡ; худощавое лицо ҡаҡса йөҙ; худощавая фигура ҡаҡса һын
худший, -ая, -ее 1. превосх. ст. от худой II 1 и плохой 1—3 иң насар (боҙоҡ, яман); худшие показатели иң насар күрһәткестәр 2. в знач. сущ. худшее с иң яманы, иң насары; случилось худшее иң насары булды
ХУДЫШКА м и ж; прост. (обычно о девочке ) ныҡ ябыҡ (ҡыҙ)
ХУЖЕ сравн. ст. от худой II 1 и худо II на-сарыраҡ, яманыраҡ, боҙоғораҡ; быть хуже наса-рыраҡ булыу; хуже некуда бынан да яманыраҡ булыуы мөмкин түгел ♦ хуже горькой редьки см. редька
ХУЛА ж хурлау, яманлау
ХУЛИГАН м и ХУЛИГАНКА ж хулиган
ХУЛИГАНИТЬ несов. хулиганлыҡ ҡылыу хулиганский, -ая, -ое хулиганлыҡ ...ы, хулигандарса; хулиганский поступок хулигандар-са ҡыланыш; хулиганское побуждение хулиганлыҡ уйы (ниәте)
ХУЛИГАНСТВО с хулиганлыҡ
ХУЛИГАНЬЁ с собир.; разг. хулигандар
ХУЛИТЬ несов. кого-что яманлау, хурлау, кәмһетеү
ХУНТА ж хунта (1. испан телле илдәрҙә ижтимағи-сәйәси ойошмалар, берекмәләр, йыйылыштар һ.б. исеме 2. дәцләт тццкәрелеше яһап хакимиәткә килгән хәрби хөкцмәт)
ХУРАЛ м хурал (Монголияла дәцләт хакимиәте органдары исеме)
ХУРМА ж хөрмә (ағасы һәм емеше); есть хурму хөрмә ашау; хурма японская япон хөрмәһе
хУтор м хутор, утар
ХУТОРСКОЙ, -ая, -ое утар ...ы, хутор ...ы; хуторское хозяйство утар хужалығы
ХУТОРЯНИН м и ХУТОРЯНКА ж 1. утарҙа йәшәүсе 2. (владелец хутора) утар биләүсе
Ц
ЦАНГА ж; тех. цанга (пружиналы ҡыҫтырғыс)
ЦАП межд. в знач сказ.; прост. һоп; цап за ногу аяғынан һоп
ЦАПАТЬ несов. кого-что; прост. 1. (хватать когтями, зубами) эләктереп (тотоп, тешләп, тырнап) алыу 2. (хватать рукой) эләктереп (тотоп) алыу
ЦАПАТЬСЯ несов.; прост. 1. см. цапать 1;
2. перен. (ссориться) әрләшеү, эләгешеү, әйтешеү, тиргәшеү
ЦАПКА ж; разг. кәтмән, тәпке
ЦАПЛЯ ж селән
ЦАПНУТЬ сов. см. цапать
ЦАПФА ж; тех. цапфа (валдың йәки кцсәр-ҙең подшипникка терәлеп әйләнә торған өлөшө)
ЦАП-ЦАРАП межд. в знач. сказ.; разг. һап, һоп; кошка мышку цап-царап бесәй сысҡанды һоп
ЦАРАПАТЬ несов. 1. кого-что тырнау, тырнап яралау; царапать руку ҡулды тырнау 2. разг. (чертить, писать) һыҙғылау, сыймаҡлау; царапать письмо хат сыймаҡлау
ЦАРАПАТЬСЯ несов. 1. см. царапать 1;
2. тырнашыу; кошка царапается бесәй тырнаша
ЦАРАПИНА ж тырнаҡ эҙе, тырналған урын, сыйылған (тырналған) эҙ; царапина на полу иҙәндәге сыйылған эҙ
царЕвич м батша улы; царевна ж батша ҡыҙы
ЦАРЕУБИЙЦА м и ж батша(ны) үлтереүсе
ЦАРИЗМ м батшалыҡ; свержение царизма батшалыҡты ҡолатыу
ЦАРИТЬ несов. 1. уст. см. царствовать 1;
2. (охватывать — о покое, тишине и т.д.) хөкөм һөрөү; в лесу царит тишина урманда тынлыҡ хөкөм һөрә
ЦАРИЦА ж 1. ҡатын батша, әбей батша 2. (жена царя) батша ҡатыны 3. чего; перен. күрк, батша; царица бала балдың күрке; царица моды мода батшаһы
цАрский, -ая, -ое батша ...ы; царский двор батша һарайы; царское правительство батша хөкүмәте
611
20*
ХУДОЖЕСТВО с 1. уст. (искусство) һынлы сәнғәт, художество; Российская академия художеств Рәсәй художество академияһы 2. разг. (проделка ) йәмһеҙ ҡыланыш, мутлыҡ, этлек; это всё их художества былар бөтәһе уларҙың мутлығы
ХУДОЖНИК м 1. (.живописец) рәссам; известный художник билдәле рәссам 2. сәнғәт әһеле (эшмәкәре), ижадсы 3. (мастер) оҫта; художник по дереву ағас оҫтаһы
ХУДОЖНИЦА ж см. художник 1, 2
ХУДОЙ I, -ая, -ое (о человеке) ябыҡ, арыҡ, тарамыш; (о животных) арыҡ, яшыҡ; худой человек тарамыш кеше; худая лошадь арыҡ ат
худОй ii, -ая, -ое разг. 1. (плохой) яман, насар, боҙоҡ; худая слава насар дан, яманат 2. разг. (дырявый, ветхий) алама, йыртыҡ, туҙған, тишек; худой карман тишек кеҫә ♦ на худой конец см. конец; не говоря худого слова өндәшмәй-нитмәй
ХУДОСОЧИЕ с ябыҡлыҡ, хәлһеҙлек, ябығып ауырыу
ХУДОСОЧНЫЙ, -ая, -ое ябыҡ, хәлһеҙ, сирләшкә
ХУДОЩАВОСТЬ ж (о человеке) ябыҡлыҡ, ҡаҡсалыҡ, арыҡлыҡ
ХУДОЩАВЫЙ, -ая, -ое ҡаҡса, сандыр, асҡаҡ, арыҡ; худощавое лицо ҡаҡса йөҙ; худощавая фигура ҡаҡса һын
худший, -ая, -ее 1. превосх. ст. от худой II 1 и плохой 1—3 иң насар (боҙоҡ, яман); худшие показатели иң насар күрһәткестәр 2. в знач. сущ. худшее с иң яманы, иң насары; случилось худшее иң насары булды
ХУДЫШКА м и ж; прост. (обычно о девочке ) ныҡ ябыҡ (ҡыҙ)
ХУЖЕ сравн. ст. от худой II 1 и худо II на-сарыраҡ, яманыраҡ, боҙоғораҡ; быть хуже наса-рыраҡ булыу; хуже некуда бынан да яманыраҡ булыуы мөмкин түгел ♦ хуже горькой редьки см. редька
ХУЛА ж хурлау, яманлау
ХУЛИГАН м и ХУЛИГАНКА ж хулиган
ХУЛИГАНИТЬ несов. хулиганлыҡ ҡылыу хулиганский, -ая, -ое хулиганлыҡ ...ы, хулигандарса; хулиганский поступок хулигандар-са ҡыланыш; хулиганское побуждение хулиганлыҡ уйы (ниәте)
ХУЛИГАНСТВО с хулиганлыҡ
ХУЛИГАНЬЁ с собир.; разг. хулигандар
ХУЛИТЬ несов. кого-что яманлау, хурлау, кәмһетеү
ХУНТА ж хунта (1. испан телле илдәрҙә ижтимағи-сәйәси ойошмалар, берекмәләр, йыйылыштар һ.б. исеме 2. дәцләт тццкәрелеше яһап хакимиәткә килгән хәрби хөкцмәт)
ХУРАЛ м хурал (Монголияла дәцләт хакимиәте органдары исеме)
ХУРМА ж хөрмә (ағасы һәм емеше); есть хурму хөрмә ашау; хурма японская япон хөрмәһе
хУтор м хутор, утар
ХУТОРСКОЙ, -ая, -ое утар ...ы, хутор ...ы; хуторское хозяйство утар хужалығы
ХУТОРЯНИН м и ХУТОРЯНКА ж 1. утарҙа йәшәүсе 2. (владелец хутора) утар биләүсе
Ц
ЦАНГА ж; тех. цанга (пружиналы ҡыҫтырғыс)
ЦАП межд. в знач сказ.; прост. һоп; цап за ногу аяғынан һоп
ЦАПАТЬ несов. кого-что; прост. 1. (хватать когтями, зубами) эләктереп (тотоп, тешләп, тырнап) алыу 2. (хватать рукой) эләктереп (тотоп) алыу
ЦАПАТЬСЯ несов.; прост. 1. см. цапать 1;
2. перен. (ссориться) әрләшеү, эләгешеү, әйтешеү, тиргәшеү
ЦАПКА ж; разг. кәтмән, тәпке
ЦАПЛЯ ж селән
ЦАПНУТЬ сов. см. цапать
ЦАПФА ж; тех. цапфа (валдың йәки кцсәр-ҙең подшипникка терәлеп әйләнә торған өлөшө)
ЦАП-ЦАРАП межд. в знач. сказ.; разг. һап, һоп; кошка мышку цап-царап бесәй сысҡанды һоп
ЦАРАПАТЬ несов. 1. кого-что тырнау, тырнап яралау; царапать руку ҡулды тырнау 2. разг. (чертить, писать) һыҙғылау, сыймаҡлау; царапать письмо хат сыймаҡлау
ЦАРАПАТЬСЯ несов. 1. см. царапать 1;
2. тырнашыу; кошка царапается бесәй тырнаша
ЦАРАПИНА ж тырнаҡ эҙе, тырналған урын, сыйылған (тырналған) эҙ; царапина на полу иҙәндәге сыйылған эҙ
царЕвич м батша улы; царевна ж батша ҡыҙы
ЦАРЕУБИЙЦА м и ж батша(ны) үлтереүсе
ЦАРИЗМ м батшалыҡ; свержение царизма батшалыҡты ҡолатыу
ЦАРИТЬ несов. 1. уст. см. царствовать 1;
2. (охватывать — о покое, тишине и т.д.) хөкөм һөрөү; в лесу царит тишина урманда тынлыҡ хөкөм һөрә
ЦАРИЦА ж 1. ҡатын батша, әбей батша 2. (жена царя) батша ҡатыны 3. чего; перен. күрк, батша; царица бала балдың күрке; царица моды мода батшаһы
цАрский, -ая, -ое батша ...ы; царский двор батша һарайы; царское правительство батша хөкүмәте
611
20*