Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 612


Поиск по словарям

Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том

ЦАРСТВЕННЫЙ
ЦАРСТВЕННЫЙ, -ая, -ое 1. батша ...ы 2. (величественный) ғорур, мөһабәт, мәғрур, олпат; царственная осанка олпат буй-һын
ЦАРСТВО с 1. (государство) батшалыҡ 2. (правление какого-л. царя) батшалыҡ итеү; в царство Ивана Грозного Иван Грозный батшалыҡ иткәндә 3. чего, какое; перен. донъя; царство животных хайуандар донъяһы
ЦАРСТВОВАТЬ несов. 1. батшалыҡ итеү, батша булыу 2. перен. см. царить 2; царствует тишина тынлыҡ хөкөм һөрә
ЦАРЬ м; прям., перен. батша, падишаһ; свержение царя батшаны ҡолатыу; царь зверей хайуандар батшаһы ♦ царь небесный Алла; олух царя небесного см. олух; нет царя в голове; без царя в голове кто аҡылһыҙ, алйот; при царе Горохе шутл. см. горох
ЦВЕСТИ несов. 1. сәскә атыу, сәскәләнеү; яблоня цветёт алмағас сәскә ата 2. (о физическом расцвете) сәскә атыу, сәскә кеүек булыу, таҙа (сәләмәт) булыу; цвести завидным здоровьем көнләшерлек сәләмәт булыу 3. перен. (процветать , успешно развиваться) сәскә атыу, алға китеү (барыу), үҫеү 4. разг. (о водоёме) йәшелләнеү, үңәҙләнеү, үңәҙ менән ҡапланыу; пруд цветёт быуа йәшелләнә; вода в бочке цветёт мискәләге һыу үңәҙләнә 5. обл. (покрываться сыпью) сабыртма (сәбертмә) сығыу, сабыртыу, сәбертеү
ЦВЕТ I м (окраска) төҫ; красный цвет ҡыҙыл төҫ ♦ видеть всё в розовом цвете (свете) см. розовый
ЦВЕТ II м 1. обычно мн. цветы; прост. см. цветок; живые цветы тере сәскәләр; липовый цвет йүкә сәскәһе 2. чего; перен. (лучшая часть чего-л.) алдынғы (иң яҡшы) вәкилдәр, юғары ҡатлам; цвет науки фәндең алдынғы вәкилдәре; цвет общества йәмғиәттең юғары ҡатламы 3. (период цветения у растений) сәскә атыу (осоро), сәскәлә (булыу, ултырыу); вишни в цвету сейәләр сәскәлә ултыра ♦ дать цвет сәскә атыу; в (во) цвете лет (сил) йәш ваҡытта, шәп саҡта, ғүмерҙең сәскә атҡан мәлендә
ЦВЕТАСТЫЙ, -ая, -ое разг. см. цветистый 2,3; цветастое платье биҙәкле күлдәк
ЦВЕТЕНИЕ с см. цвести
ЦВЕТИСТЫЙ, -ая, -ое 1. (покрытый цветами ) сәскәле; цветистые луга сәскәле болондар 2. (имеющий узор из цветов) сәскәле; цветистая шаль сәскәле шәл 3. (разноцветный) сыбар, төрлө төҫлө, биҙәкле 4. перен. (о слоге, речи и т. п.) ҡабарынҡы, күперек; цветистая речь ҡабарынҡы телмәр
ЦВЕТКОВЫЙ, -ая, -ое бот. сәскәле; цветковые растения сәскәле үҫемлектәр
ЦВЕТНИК м сәскәлек, сәскә түтәле, гөл баҡсаһы, гөлзар
ЦВЕТНОЙ, -ая, -ое 1. в разн. знач. төҫлө; цветной карандаш төҫлө ҡәләм; цветной фильм 612
төҫлө фильм; цветная фотография төҫлө фотография; цветная металлургия төҫлө металлургия 2. (разноцветный) сыбар, төрлө төҫлө, биҙәкле 3. (принадлежащий не к белой расе) төҫлө, төҫлө тәнле; цветное население Америки Америка-ның төҫлө тәнле кешеләре ♦ цветная капуста сәскәле кәбеҫтә; цветные металлы төҫлө металдар
ЦВЕТО... I урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “төҫ” мәгәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., цветочувствительный төҫ һиҙеүсән
ЦВЕТО... II урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙец “сәскә” мәгәнәһен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., цветоед сәскә ашар ҡуңыҙ
ЦВЕТОВОД м сәскәсе (сәскә (гөл) цҫтерецсе)
ЦВЕТОВОДСТВО с 1. (разведение цветов) сәскәселек, сәскә (гөл) үҫтереү 2. (хозяйство, занимающееся разведением цветов) сәскәселек (сәскә үҫтереү) хужалығы
ЦВЕТОВОДЧЕСКИЙ, -ая, -ое сәскәселек ...ы, сәскә (гөл) үҫтереү ...ы; цветоводческое хозяйство сәскәселек хужалығы
ЦВЕТОВОЙ, -ая, -ое төҫ(тәр) ...ы; цветовая гамма төҫтәр гаммаһы; цветовые оттенки төҫ төҫмөрҙәре ♦ цветовая слепота төҫтө айыра алмау
ЦВЕТОК м 1. (мн. цветы и спец. цветки) сәскә; цветок яблони алма сәскәһе; женский цветок инә сәскә 2. (мн. цветы) сәскә, гөл; полевые цветы ялан сәскәләре; комнатный цветок бүлмә гөлө; живые цветы тере сәскәләр; собирать цветы сәскә йыйыу ♦ тепличный цветок см. тепличный
ЦВЕТОЛОЖЕ с; бот. сәскә төбө
ЦВЕТОНОЖКА ж; бот. сәскә һабағы
ЦВЕТОНОСНЫЙ, -ая, -ое бот. сәскәле, сәскә ата торған; цветоносные растения сәскә ата торған үҫемлектәр; цветоносный стебель сәскәле һабаҡ
ЦВЕТОЧЕК м; уменьш. -ласк. от цветок ♦ это только (ещё) цветочки күрәсәгең алда әле
ЦВЕТОЧНИЦА ж 1. сәскә һатыусы 2. (работница , изготовляющая искусственные цветы ) яһалма сәскә эшләүсе (әҙерләүсе)
ЦВЕТОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. сәскә (гөл) ...ы; цветочные семена сәскә орлоҡтары; цветочная почка сәскә бөрөһө; цветочная клумба гөл түтәле; цветочный магазин сәскә магазины 2. (приготовленный из цветов, имеющий запах цветов) сәскә ...ы, сәскәнән (яһалған); цветочный одеколон сәскәнән яһалған одеколон ♦ цветочный чай сәскә сәйе (сәй ҡыуагы бөрөләренән йыйылган иц яҡшы сортлы сәй)
ЦВЕТУЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от цвести 2. прил. сәскә кеүек, тап-таҙа, дәрте ташып торған; цветущая женщина сәскә кеүек ҡатын 3. прил. (успешно развивающийся) сәскә атҡан, алға киткән; цветущая республика сәскә атҡан республика
цЕвка ж 1. тех. сүре, кәтүк 2. (катушка на веретене) баш 3. анат. (кость) бәкәл һөйәге (ҡоштарҙа һ. б.)