Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 613
Поиск по словарям
ЦЕВЬЁ с; спец. 1. кәбәк нигеҙе (мылтыҡта) 2. (стержень чего-л.) һап; цевьё безмена бизмән һабы
ЦЕДИЛКА ж; разг. һәҙгәс, иләк; цедилка для молока һәт һәҙгәс
ЦЕДИЛЬНЫЙ, -ая, -ое һәҙгәс, һәҙә торған, һәҙәү ...ы; цедильная машина һәҙгәс машина
ЦЕДИТЬ несов. что 1. һәҙәү, һарҡытыу; цедить молоко через цедилку һәттә һәҙгәс аша һәҙәү 2. (медленно наливать) әкрен (генә) ағыҙыу (ҡойоу) 3. разг. (медленно пить) яйлап (ҡына) эсеү; цедить чай сәйҙе яйлап эсеү 4. разг. теш араһынан сығарып һәйләү (әйтеү), иренеп кенә һәйләү, мыңғырлау; цедить слова һүҙҙе теш араһынан сығарып әйтеү
цЕдра ж ҡабыҡ (цитрус емештәренец) цЕзий м цезий (химик элемент, металл)
ЦЕЗУРА ж; лит., муз. цезура (шиғыр юлындағы һәм көйҙәге пауза)
ЦЕЙТНОТ м цейтнот; находиться в цейтноте цейтнотҡа эләгеү
ЦЕЛЕБНОСТЬ ж шифалылыҡ, сихәтлек (һаулыҡ өсөн файҙалы булыу); целебность минерального источника минераль сығанаҡтың шифалылығы
ЦЕЛЕБНЫЙ, -ая, -ое шифалы, сихәтле, дауалай торған, һауыҡтырғыс; целебный напиток шифалы эсемлек; целебная трава дауалай торған үлән
ЦЕЛЕВОЙ, -ая, -ое 1. (предназначенный для определённой цели) маҡсатлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән; целевое финансирование маҡсатҡа йүнәлтелгән финанслау 2. (направленный на осуществление цели) маҡсат ...ы, маҡсатҡа ярашлы; целевое задание маҡсатҡа ярашлы эш
ЦЕЛЕНАПРАВЛЕННОСТЬ ж маҡсатлы-лыҡ, маҡсатлы булыу, маҡсатҡа йүнәлтелгәнлек; целенаправленность действий эш-хәрәкәттең маҡсатҡа йүнәлтелгәнлеге
ЦЕЛЕНАПРАВЛЕННЫЙ, -ая, -ое маҡсатлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән; целенаправленная деятельность маҡсатлы эшмәкәрлек
ЦЕЛЕСООБРАЗНОСТЬ ж маҡсатҡа ярашлы булыу, маҡсатҡа тап (тура) килеү; целесообразность мероприятий сараларҙың маҡсатҡа ярашлы булыуы
ЦЕЛЕСООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа ярашлы, маҡсатҡа тап (тура) килгән; целесообразное использование денег аҡсаны маҡсатҡа ярашлы тотоноу
ЦЕЛЕУСТРЕМЛЁННОСТЬ ж маҡсатҡа ынтылышлы булыу, маҡсатлы булыу, маҡсатҡа йүнәлтелгәнлек, маҡсатлылыҡ; требовать целеустремлённости маҡсатлы булыуҙы талап итеү
ЦЕЛЕУСТРЕМЛЁННЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа ынтылышлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән, маҡсатлы; целеустремлённая воля маҡсатҡа ынтылышлы ихтыяр; целеустремлённая работа маҡсатҡа йүнәлтелгән эш
ЦЕЛОВАТЬСЯ
цЕлик м; воен. тоҫҡама (атыу ҡоралыныц көбәгенә тоҫҡау өсөн ҡуйылған ябай ҡулайлама)
ЦЕЛИКОМ нареч. 1. (в целом виде) тотош, тотошлай, тотош кәйә, бәтән кәйә (килеш); зажарить курицу целиком тауыҡты тотош кәйә ҡыҙҙырыу 2. (безраздельно, совершенно) тулыһынса, бәтәнләй, бәткәнсә, тулыһы менән, бәтәнләйе менән; целиком отдаваться любимому делу тулыһынса яратҡан эшкә бирелеү ♦ целиком и полностью тотош, тулыһынса, бар булмышы менән
ЦЕЛИНА ж сиҙәм, сиҙәм ер, сиҙәмлек; освоение целины сиҙәм үҙләштереү; распахать целину сиҙәмлекте һәрәү
ЦЕЛИННИК м сиҙәм күтәреүсе, сиҙәмсе
ЦЕЛИННЫЙ, -ая, -ое сиҙәм, сиҙәм ер ...ы; целинные земли сиҙәм ерҙәр
ЦЕЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое см. целебный
цЕлить несов. 1. см. целиться 2. перен. (делать объектом сатиры и т. п.) күҙ уңында тотоу, ишара итеү; в кого целит спектакль? спектакль нимәгә ишара итә? 3. перен. (метить) -ға/-гә иҫәп тотоу (ынтылыу); целить в аспирантуру аспирантураға инергә ынтылыу; целить в председатели рәйеслеккә иҫәп тотоу
цЕлиться несов. күҙәү, тәбәү, тәҙәү, тоҫҡау; целиться из ружья мылтыҡ тәҙәү; целиться в мишень сәпкә тоҫҡау
ЦЕЛКОВЫЙ: целковый рубль уст. бер һум
ЦЕЛЛОФАН м целлофан
ЦЕЛЛОФАНОВЫЙ, -ая, -ое 1. целлофан ...ы; целлофановый цех целлофан цехы 2. целлофан, целлофандан (яһалған); целлофановая упаковка целлофандан кәпләк
ЦЕЛЛУЛОИД м целлулоид (нитроцеллюло-занан яһалған ҡаты пластик матдә)
ЦЕЛЛУЛОИДНЫЙ, -ая, -ое 1. целлулоид ...ы; целлулоидная масса целлулоид массаһы 2. целлулоид, целлулоидтан (яһалған); целлулоидные игрушки целлулоидтан яһалған уйынсыҡтар
ЦЕЛЛУЛОИДОВЫЙ, -ая, -ое см. целлулоидный
ЦЕЛЛЮЛОЗА ж целлюлоза (ҡағыҙ, яһалма ебәк һәм шартлатҡыс нәмәләр эшләцгә китә торған ағастан һ. б. алынған матдә)
ЦЕЛЛЮЛОЗНО-БУМАЖНЫЙ: целлюлозно-бумажный комбинат целлюлоза-ҡағыҙ комбинаты; целлюлозно-бумажная промышленность целлюлоза-ҡағыҙ сәнәғәте
ЦЕЛЛЮЛОЗНЫЙ, -ая, -ое целлюлоза, целлюлоза ...ы; целлюлозное производство целлюлоза етештереү
ЦЕЛОВАНИЕ с 1. см. целовать, целоваться 2. см. крестное целование ♦ крёстное целование см. крестный
ЦЕЛОВАТЬ несов. кого-что үбеү; целовать ребёнка баланы үбеү; целовать в губы ирендән үбеү
ЦЕЛОВАТЬСЯ несов. үбешеү
613
ЦЕДИЛКА ж; разг. һәҙгәс, иләк; цедилка для молока һәт һәҙгәс
ЦЕДИЛЬНЫЙ, -ая, -ое һәҙгәс, һәҙә торған, һәҙәү ...ы; цедильная машина һәҙгәс машина
ЦЕДИТЬ несов. что 1. һәҙәү, һарҡытыу; цедить молоко через цедилку һәттә һәҙгәс аша һәҙәү 2. (медленно наливать) әкрен (генә) ағыҙыу (ҡойоу) 3. разг. (медленно пить) яйлап (ҡына) эсеү; цедить чай сәйҙе яйлап эсеү 4. разг. теш араһынан сығарып һәйләү (әйтеү), иренеп кенә һәйләү, мыңғырлау; цедить слова һүҙҙе теш араһынан сығарып әйтеү
цЕдра ж ҡабыҡ (цитрус емештәренец) цЕзий м цезий (химик элемент, металл)
ЦЕЗУРА ж; лит., муз. цезура (шиғыр юлындағы һәм көйҙәге пауза)
ЦЕЙТНОТ м цейтнот; находиться в цейтноте цейтнотҡа эләгеү
ЦЕЛЕБНОСТЬ ж шифалылыҡ, сихәтлек (һаулыҡ өсөн файҙалы булыу); целебность минерального источника минераль сығанаҡтың шифалылығы
ЦЕЛЕБНЫЙ, -ая, -ое шифалы, сихәтле, дауалай торған, һауыҡтырғыс; целебный напиток шифалы эсемлек; целебная трава дауалай торған үлән
ЦЕЛЕВОЙ, -ая, -ое 1. (предназначенный для определённой цели) маҡсатлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән; целевое финансирование маҡсатҡа йүнәлтелгән финанслау 2. (направленный на осуществление цели) маҡсат ...ы, маҡсатҡа ярашлы; целевое задание маҡсатҡа ярашлы эш
ЦЕЛЕНАПРАВЛЕННОСТЬ ж маҡсатлы-лыҡ, маҡсатлы булыу, маҡсатҡа йүнәлтелгәнлек; целенаправленность действий эш-хәрәкәттең маҡсатҡа йүнәлтелгәнлеге
ЦЕЛЕНАПРАВЛЕННЫЙ, -ая, -ое маҡсатлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән; целенаправленная деятельность маҡсатлы эшмәкәрлек
ЦЕЛЕСООБРАЗНОСТЬ ж маҡсатҡа ярашлы булыу, маҡсатҡа тап (тура) килеү; целесообразность мероприятий сараларҙың маҡсатҡа ярашлы булыуы
ЦЕЛЕСООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа ярашлы, маҡсатҡа тап (тура) килгән; целесообразное использование денег аҡсаны маҡсатҡа ярашлы тотоноу
ЦЕЛЕУСТРЕМЛЁННОСТЬ ж маҡсатҡа ынтылышлы булыу, маҡсатлы булыу, маҡсатҡа йүнәлтелгәнлек, маҡсатлылыҡ; требовать целеустремлённости маҡсатлы булыуҙы талап итеү
ЦЕЛЕУСТРЕМЛЁННЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа ынтылышлы, маҡсатҡа йүнәлтелгән, маҡсатлы; целеустремлённая воля маҡсатҡа ынтылышлы ихтыяр; целеустремлённая работа маҡсатҡа йүнәлтелгән эш
ЦЕЛОВАТЬСЯ
цЕлик м; воен. тоҫҡама (атыу ҡоралыныц көбәгенә тоҫҡау өсөн ҡуйылған ябай ҡулайлама)
ЦЕЛИКОМ нареч. 1. (в целом виде) тотош, тотошлай, тотош кәйә, бәтән кәйә (килеш); зажарить курицу целиком тауыҡты тотош кәйә ҡыҙҙырыу 2. (безраздельно, совершенно) тулыһынса, бәтәнләй, бәткәнсә, тулыһы менән, бәтәнләйе менән; целиком отдаваться любимому делу тулыһынса яратҡан эшкә бирелеү ♦ целиком и полностью тотош, тулыһынса, бар булмышы менән
ЦЕЛИНА ж сиҙәм, сиҙәм ер, сиҙәмлек; освоение целины сиҙәм үҙләштереү; распахать целину сиҙәмлекте һәрәү
ЦЕЛИННИК м сиҙәм күтәреүсе, сиҙәмсе
ЦЕЛИННЫЙ, -ая, -ое сиҙәм, сиҙәм ер ...ы; целинные земли сиҙәм ерҙәр
ЦЕЛИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое см. целебный
цЕлить несов. 1. см. целиться 2. перен. (делать объектом сатиры и т. п.) күҙ уңында тотоу, ишара итеү; в кого целит спектакль? спектакль нимәгә ишара итә? 3. перен. (метить) -ға/-гә иҫәп тотоу (ынтылыу); целить в аспирантуру аспирантураға инергә ынтылыу; целить в председатели рәйеслеккә иҫәп тотоу
цЕлиться несов. күҙәү, тәбәү, тәҙәү, тоҫҡау; целиться из ружья мылтыҡ тәҙәү; целиться в мишень сәпкә тоҫҡау
ЦЕЛКОВЫЙ: целковый рубль уст. бер һум
ЦЕЛЛОФАН м целлофан
ЦЕЛЛОФАНОВЫЙ, -ая, -ое 1. целлофан ...ы; целлофановый цех целлофан цехы 2. целлофан, целлофандан (яһалған); целлофановая упаковка целлофандан кәпләк
ЦЕЛЛУЛОИД м целлулоид (нитроцеллюло-занан яһалған ҡаты пластик матдә)
ЦЕЛЛУЛОИДНЫЙ, -ая, -ое 1. целлулоид ...ы; целлулоидная масса целлулоид массаһы 2. целлулоид, целлулоидтан (яһалған); целлулоидные игрушки целлулоидтан яһалған уйынсыҡтар
ЦЕЛЛУЛОИДОВЫЙ, -ая, -ое см. целлулоидный
ЦЕЛЛЮЛОЗА ж целлюлоза (ҡағыҙ, яһалма ебәк һәм шартлатҡыс нәмәләр эшләцгә китә торған ағастан һ. б. алынған матдә)
ЦЕЛЛЮЛОЗНО-БУМАЖНЫЙ: целлюлозно-бумажный комбинат целлюлоза-ҡағыҙ комбинаты; целлюлозно-бумажная промышленность целлюлоза-ҡағыҙ сәнәғәте
ЦЕЛЛЮЛОЗНЫЙ, -ая, -ое целлюлоза, целлюлоза ...ы; целлюлозное производство целлюлоза етештереү
ЦЕЛОВАНИЕ с 1. см. целовать, целоваться 2. см. крестное целование ♦ крёстное целование см. крестный
ЦЕЛОВАТЬ несов. кого-что үбеү; целовать ребёнка баланы үбеү; целовать в губы ирендән үбеү
ЦЕЛОВАТЬСЯ несов. үбешеү
613