Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 624
Поиск по словарям
ЧЕРВИ
ЧЕРВИ и ЧЕРВЫ мн. (ед. черва ж; прост.); карт. черви, червы; ходить с червей черви менән йөрөү
ЧЕРВИВЕТЬ несов. ҡортлау, ҡортлай башлау 1 j 1 j
ЧЕРВИВЫЙ, -ая, -ое ҡортло, ҡортлаған; червивое яблоко ҡортло алма
ЧЕРВИТЬ несов.; пчел. норлау, норлай башлау
ЧЕРВОВЫЙ, -ая, -ое черви ...ы; червовый туз черви туз; червовая девятка черви туғыҙлыҡ
ЧЕРВОНЕЦ м 1. ист. червонец 2. разг. червонец, унарлыҡ, ^ун һумлыҡ (аҡса)
ЧЕРВОННЫЙ I, -ая, -ое 1. уст. ҡыҙыл, алһыу; червонное вино ҡыҙыл шарап 2. в знач. сущ. червонный м; уст. см. червонец 1 ♦ червонное золото һум алтын
ЧЕРВОННЫЙ II, -ая, -ое черви; червонный валет черви валет
ЧЕРВОТОЧИНА ж 1. ҡорт юлы, ҡорт тишеге; червоточина в дереве ағастағы ҡорт юлы 2. (повреждение ) ҡортло, ҡортлаған 3. перен. (изъян) ҡортло, боҙоҡ; человек с червоточиной боҙоҡ кеше
ЧЕРВЬ м 1. селәүсен; дождевой червь ямғыр селәүсене 2. разг. (личинка насекомого) ҡорт; шелковичный червь ебәк ҡорто 3. (о ничтожном человеке) ҡорт, түбән кеше 4. чего; перен. тойғо; червь раскаяния үкенеү тойғоһо
ЧЕРВЯК м 1. см. червь 1—3; 2. тех. винт рәүешендәге тешле тәгәрмәс
ЧЕРВЯЧОК м; уменьш. от червяк 1 ♦ заморить червячка см. заморить
ЧЕРДАК м сарлаҡ; жить на чердаке сарлаҡта йәшәү
ЧЕРДАЧНЫЙ, -ая, -ое сарлаҡ ...ы; чердачное окно сарлаҡ тәҙрәһе
ЧЕРЁД м; разг. сират, тәртип, нәүбәт; теперь твой черёд хәҙер һинең сират; соблюдать черёд сиратты тотоу ♦ идти своим чередом үҙ тәртибе менән барыу
ЧЕРЕДА I ж 1. уст. см. черёд 2. алмашыныу, алмашлау, сиратлашыу; череда труда и досуга эш менән ялдың сиратлашыуы 3. (вереница) теҙмә, бер-бер артлы (теҙелгән); череда людей бербер артлы теҙелгән кешеләр; дни проходят чередой көндәр бер-бер артлы үтеп тора
ЧЕРЕДА II ж эт дегәнәге
ЧЕРЕДОВАНИЕ с см. чередовать, чередоваться; чередование культур в севообороте сәсеү әйләнешеңдә культураларҙы сиратлаштырыу; чередование звуков лингв. өндәрҙең сиратлашыуы
ЧЕРЕДОВАТЬ несов. кого-что, с кем-чем аралаштырыу, сиратлаштырыу; чередовать труд с отдыхом эште ял менән аралаштырыу
ЧЕРЕДОВАТЬСЯ несов. (последовательно сменяться) аралашыу, сиратлашыу
ЧЕРЕЗ предлог с вин. п. 1. (поперёк чего-л., с одной стороны на другую) аша, арҡыры; мост через реку йылға аша күпер; перейти через ули-
цу урам аша сығыу 2. (сквозь что-л.) аша, үтә, үтәләй; пропустить мясо через мясорубку итте ит турағыс аша сығарыу (үткәреү); смотреть через стекло быяла аша ҡарау; пройти через лес урман аша сығыу 3. (поверх чего-л.) өҫтөнән, башынан, аша; прыгнуть через забор ҡойма аша һикереү; прыгать через верёвочку бау аша һикереү 4. (сверх, выше) сиктән тыш, кәрәгенән артыҡ; ты через меру крут һин кәрәгенән артыҡ ҡаты 5. (при посредстве кого-чего-л.) аша, арҡыры, арҡаһында, ярҙамында; оповестить через газету гәзит аша белдереү; сообщить через товарища иптәш арҡыры хәбәр итеү; беседовать через переводчика тәржемәсе ярҙамында әңгәмәләшеү; писать слово через дефис һүҙҙе һыҙыҡса аша яҙыу 6. (спустя какое-л. время) -дан/-дән (һуң); появиться через час бер сәғәттән һуң килеп сығыу; начало спектакля через десять минут спектакль ун минуттан башлана 7. (повторяя что-л. в какие-л. промежутки времени, пространства ) аралаш, аша, һайын; через каждые два дня ике көн һайын; печатать на машинке через два интервала машинкала ике интервал аша баҫыу
ЧЕРЕМИСЫ мн.; уст. сирмештәр (мариҙарҙың элекке исеме) // ед. черемис м сирмеш ир-аты; черемиска ж сирмеш ҡатын-ҡыҙы
ЧЕРЁМУХА ж муйыл, шоморт
ЧЕРЁМУХОВЫЙ, -ая, -ое муйыл, шоморт, муйыл ...ы, шоморт ...ы; черёмуховый запах муйыл еҫе; черёмуховые кусты муйыл ҡыуаҡтары
ЧЕРЕМША ж айыу һуғаны, урман йыуаһы ЧЕРЕНКОВАТЬ несов. что; сад. сыбыҡса
ялғау
ЧЕРЕНКОВЫЙ, -ая, -ое 1. һап ...ы, тотҡа ...ы; черенковая часть ножа бысаҡтың һап өлөшө 2. сад. сыбыҡса ялғап үҫтерелгән; черенковая малина сыбыҡса ялғап үҫтерелгән ҡурай еләге
ЧЕРЕНОК м 1. һап, тотҡа; черенок лопаты көрәк һабы; черенок косы салғы тотҡаһы 2. сад. сыбыҡса, ботаҡ; прививать черенки сыбыҡсалар ялғау
чЕреп м баш һөйәге
ЧЕРЕПАХА ж 1. гөбөргәйел, ташбаҡа; морская черепаха диңгеҙ ташбаҡаһы 2. собир. гөбөргәйел (ташбаҡа) ҡабығы; изделия из черепахи ташбаҡа ҡабығынан эшләнгән әйберҙәр ♦ как черепаха (черепахой) ехать (идти и т.п.) бик яй, ташбаҡа аҙымы менән барыу, ташбаҡа кеүек һөйрәлеү
ЧЕРЕПАХОВЫЙ, -ая, -ое гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы; черепаховый суп ташбаҡа ашы 2. гөбөргәйел (ташбаҡа) ҡабығынан эшләнгән; черепаховый гребень ташбаҡа ҡабығынан эшләнгән тараҡ
ЧЕРЕПАШИЙ, -ья, -ье 1. гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы; черепашья голова ташбаҡа башы 2. перен. гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы, бик 624
ЧЕРВИ и ЧЕРВЫ мн. (ед. черва ж; прост.); карт. черви, червы; ходить с червей черви менән йөрөү
ЧЕРВИВЕТЬ несов. ҡортлау, ҡортлай башлау 1 j 1 j
ЧЕРВИВЫЙ, -ая, -ое ҡортло, ҡортлаған; червивое яблоко ҡортло алма
ЧЕРВИТЬ несов.; пчел. норлау, норлай башлау
ЧЕРВОВЫЙ, -ая, -ое черви ...ы; червовый туз черви туз; червовая девятка черви туғыҙлыҡ
ЧЕРВОНЕЦ м 1. ист. червонец 2. разг. червонец, унарлыҡ, ^ун һумлыҡ (аҡса)
ЧЕРВОННЫЙ I, -ая, -ое 1. уст. ҡыҙыл, алһыу; червонное вино ҡыҙыл шарап 2. в знач. сущ. червонный м; уст. см. червонец 1 ♦ червонное золото һум алтын
ЧЕРВОННЫЙ II, -ая, -ое черви; червонный валет черви валет
ЧЕРВОТОЧИНА ж 1. ҡорт юлы, ҡорт тишеге; червоточина в дереве ағастағы ҡорт юлы 2. (повреждение ) ҡортло, ҡортлаған 3. перен. (изъян) ҡортло, боҙоҡ; человек с червоточиной боҙоҡ кеше
ЧЕРВЬ м 1. селәүсен; дождевой червь ямғыр селәүсене 2. разг. (личинка насекомого) ҡорт; шелковичный червь ебәк ҡорто 3. (о ничтожном человеке) ҡорт, түбән кеше 4. чего; перен. тойғо; червь раскаяния үкенеү тойғоһо
ЧЕРВЯК м 1. см. червь 1—3; 2. тех. винт рәүешендәге тешле тәгәрмәс
ЧЕРВЯЧОК м; уменьш. от червяк 1 ♦ заморить червячка см. заморить
ЧЕРДАК м сарлаҡ; жить на чердаке сарлаҡта йәшәү
ЧЕРДАЧНЫЙ, -ая, -ое сарлаҡ ...ы; чердачное окно сарлаҡ тәҙрәһе
ЧЕРЁД м; разг. сират, тәртип, нәүбәт; теперь твой черёд хәҙер һинең сират; соблюдать черёд сиратты тотоу ♦ идти своим чередом үҙ тәртибе менән барыу
ЧЕРЕДА I ж 1. уст. см. черёд 2. алмашыныу, алмашлау, сиратлашыу; череда труда и досуга эш менән ялдың сиратлашыуы 3. (вереница) теҙмә, бер-бер артлы (теҙелгән); череда людей бербер артлы теҙелгән кешеләр; дни проходят чередой көндәр бер-бер артлы үтеп тора
ЧЕРЕДА II ж эт дегәнәге
ЧЕРЕДОВАНИЕ с см. чередовать, чередоваться; чередование культур в севообороте сәсеү әйләнешеңдә культураларҙы сиратлаштырыу; чередование звуков лингв. өндәрҙең сиратлашыуы
ЧЕРЕДОВАТЬ несов. кого-что, с кем-чем аралаштырыу, сиратлаштырыу; чередовать труд с отдыхом эште ял менән аралаштырыу
ЧЕРЕДОВАТЬСЯ несов. (последовательно сменяться) аралашыу, сиратлашыу
ЧЕРЕЗ предлог с вин. п. 1. (поперёк чего-л., с одной стороны на другую) аша, арҡыры; мост через реку йылға аша күпер; перейти через ули-
цу урам аша сығыу 2. (сквозь что-л.) аша, үтә, үтәләй; пропустить мясо через мясорубку итте ит турағыс аша сығарыу (үткәреү); смотреть через стекло быяла аша ҡарау; пройти через лес урман аша сығыу 3. (поверх чего-л.) өҫтөнән, башынан, аша; прыгнуть через забор ҡойма аша һикереү; прыгать через верёвочку бау аша һикереү 4. (сверх, выше) сиктән тыш, кәрәгенән артыҡ; ты через меру крут һин кәрәгенән артыҡ ҡаты 5. (при посредстве кого-чего-л.) аша, арҡыры, арҡаһында, ярҙамында; оповестить через газету гәзит аша белдереү; сообщить через товарища иптәш арҡыры хәбәр итеү; беседовать через переводчика тәржемәсе ярҙамында әңгәмәләшеү; писать слово через дефис һүҙҙе һыҙыҡса аша яҙыу 6. (спустя какое-л. время) -дан/-дән (һуң); появиться через час бер сәғәттән һуң килеп сығыу; начало спектакля через десять минут спектакль ун минуттан башлана 7. (повторяя что-л. в какие-л. промежутки времени, пространства ) аралаш, аша, һайын; через каждые два дня ике көн һайын; печатать на машинке через два интервала машинкала ике интервал аша баҫыу
ЧЕРЕМИСЫ мн.; уст. сирмештәр (мариҙарҙың элекке исеме) // ед. черемис м сирмеш ир-аты; черемиска ж сирмеш ҡатын-ҡыҙы
ЧЕРЁМУХА ж муйыл, шоморт
ЧЕРЁМУХОВЫЙ, -ая, -ое муйыл, шоморт, муйыл ...ы, шоморт ...ы; черёмуховый запах муйыл еҫе; черёмуховые кусты муйыл ҡыуаҡтары
ЧЕРЕМША ж айыу һуғаны, урман йыуаһы ЧЕРЕНКОВАТЬ несов. что; сад. сыбыҡса
ялғау
ЧЕРЕНКОВЫЙ, -ая, -ое 1. һап ...ы, тотҡа ...ы; черенковая часть ножа бысаҡтың һап өлөшө 2. сад. сыбыҡса ялғап үҫтерелгән; черенковая малина сыбыҡса ялғап үҫтерелгән ҡурай еләге
ЧЕРЕНОК м 1. һап, тотҡа; черенок лопаты көрәк һабы; черенок косы салғы тотҡаһы 2. сад. сыбыҡса, ботаҡ; прививать черенки сыбыҡсалар ялғау
чЕреп м баш һөйәге
ЧЕРЕПАХА ж 1. гөбөргәйел, ташбаҡа; морская черепаха диңгеҙ ташбаҡаһы 2. собир. гөбөргәйел (ташбаҡа) ҡабығы; изделия из черепахи ташбаҡа ҡабығынан эшләнгән әйберҙәр ♦ как черепаха (черепахой) ехать (идти и т.п.) бик яй, ташбаҡа аҙымы менән барыу, ташбаҡа кеүек һөйрәлеү
ЧЕРЕПАХОВЫЙ, -ая, -ое гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы; черепаховый суп ташбаҡа ашы 2. гөбөргәйел (ташбаҡа) ҡабығынан эшләнгән; черепаховый гребень ташбаҡа ҡабығынан эшләнгән тараҡ
ЧЕРЕПАШИЙ, -ья, -ье 1. гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы; черепашья голова ташбаҡа башы 2. перен. гөбөргәйел ...ы, ташбаҡа ...ы, бик 624