Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 628


Поиск по словарям

Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том

ЧЕСТЬ
ЧЕСТЬ ж 1. намыҫ; дело чести намыҫ эше; задеть честь чью-л. кемдеңдер намыҫына ҡағылыу; береги платье снову, а честь смолоду кейемде яңылай, намыҫты йәшләй һаҡла 2. (целомудрие , девственность) ғиффәтлелек, сафлыҡ 3. (почёт , уважение) хөрмәт, ихтирам; это большая честь для меня был минең өсөн ҙур хөрмәт ♦ в честь кого-чего кемдеңдер - нимәнеңдер хөрмәтенә; выйти с честью из чего нимәнәндер намыҫ менән еңеп сығыу; к чести чьей кемдеңдер хөрмәтенә; по чести (сказать) в знач. вводн. сл.; уст. дөрөҫөн (ысынын) әйткәндә, асығын әйткәндә; с честью (сделать) что нимәне бик яҡшы (башҡарыу); честь честью; честь по чести нисек кәрәк булһа, шулай; тейешенсә, кәрәгенсә; честью (сделать) что үҙ теләге (ирке) менән, ҡушмайынса; отдать честь: 1) воен. честь биреү; 2) кому хөрмәт (иғтибар) күрһәтеү; 3) чему; шутл. тейешле кимәлдә иғтибар итеү (биреү), өҫтөнлөк биреү; просить честью яҡшылыҡ менән һорау (үтенеү); попасть в честь кому кемдеңдер рәхимлелегенә тарыу; считать (ставить и т.п.) за честь что баһаһын арттырыу (дәрәжәһен күтәреү) тип иҫәпләү; суд чести намыҫ суды; надо (пора) и честь знать әҙәп белергә лә кәрәк (иҫкәрткәндә әйтелә); честь имею кланяться уст. һау булығыҙ, хушығыҙ
ЧЕСУЧА ж ч чесуча (ебәк туҡыма)
ЧЕСУЧОВЫЙ, -ая, -ое 1. чесуча ...ы; чесучовое производство чесуча производствоһы 2. чесуча, чесучанан (тегелгән); чесучовый пиджак чесучанан тегелгән пинжәк
ЧЁТ м; разг. йоп, йоп һан ♦ чёт и нечет таҡ-йоп (уйын )
ЧЕТА ж 1. ҡуш, ҡушаҡ, иш, тиң, пар 2. (супруги ) ҡушаға, ҡушаҡ, ирле-ҡатынлы; молодая чета йәш ҡушаға ♦ не чета кому-чему кемгәлер-нимәгәлер иш (тиң) түгел
ЧЕТВЕРГ м кесе йома, кесаҙна ♦ после дождичка в четверг см. дождичек
ЧЕТВЕРЕНЬКИ: на четвереньках (ходить) имгәкләп (мүкәйләп, дүрт аяҡлап) йөрөү; на четвереньки (стать) имгәкләү, мүкәйләү, дүрт аяҡлау
ЧЕТВЁРКА ж 1. (цифра) дүрт 2. (группа из четырёх единиц) дүрт, дүртәү; во главе четвёрки дүртәүҙең башлығы булыу 3. разг. (об автобусе , троллейбусе и т. п.) дүртенсе 4. (оценка) дүртле, дүртле билдәһе
ЧЕТВЕРО числ. собир. дүртәү, дүрт; четверо детей дүрт бала; их было четверо улар дүртәү ине
ЧЕТВЕРО... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙең “дцртенсе”, “дцрт” мәмәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., четверодневный дүрт көнлөк
ЧЕТВЕРОКЛАССНИК м и ЧЕТВЕРОКЛАССНИЦА ж дүртенсе синыф уҡыусыһы, дүртенсе синыфта уҡыусы
ЧЕТВЕРОКУРСНИК м и ЧЕТВЕРОКУРСНИЦА ж дүртенсе курс студенты, дүртенсе курста уҡыусы студент
ЧЕТВЕРОНОГИЙ, -ая, -ое 1. дүрт аяҡлы; четвероногие друзья дүрт аяҡлы дуҫтар 2. в знач. сущ. четвероногое с дүрт аяҡлы хайуан
ЧЕТВЕРОСТИШИЕ с дүрт юллыҡ, дүрт юллыҡ шиғыр
ЧЕТВЕРТИНКА ж 1. дүрттән бер (өлөш), сирек 2. прост. (бутылка ёмкостью в четверть литра) сирек
ЧЕТВЕРТИЧНЫЙ, -ая, -ое геол. дүртенсел; четвертичный период дүртенсел осор (Ер ҡабымының барлыҡҡа килец тарихында)
ЧЕТВЕРТНОЙ, -ая, -ое 1. (являющийся четвертью чего-л.) дүрттән бер, сирек 2. сирек ...ы; четвертные оценки сирек билдәләре
ЧЕТВЕРТОВАНИЕ с см. четвертовать
ЧЕТВЕРТОВАТЬ сов., несов. кого-что дүрт-кә ботарлау (боронмо яза ысулы)
ЧЕТВЁРТЫЙ, -ая, -ое 1. числ. дүртенсе; четвёртый этаж дүртенсе ҡат; четвёртый час сәғәт дүртенсе; четвёртая страница дүртенсе бит 2. в знач. сущ. четвёртая ж дүрттән бер, сирек
ЧЕТВЕРТЬ ж 1. сирек, дүрттән бер (өлөш); четверть стоимости хаҡтың дүрттән бере; четверть яблока алманың дүрттән бере 2. (часть часа) ун биш минут; без четверти два ун биш минуттан ике; четверть двенадцатого ун икенсе ун биш минут 3. (часть учебного года) сирек; отметки за четверть сирек билдәләре; первая четверть беренсе сирек 4. (мера объёма жидкости и сыпучих веществ, длины, площади) сирек; четверть кумыса бер сирек ҡымыҙ
ЧЕТВЕРТЬФИНАЛ м; спорт. сирек финал
ЧЕТВЕРТЬФИНАЛЬНЫЙ, -ая, -ое спорт. сирек финал ...ы; четвертьфинальные состязания сирек финал ярыштары
ЧЁТКИ мн. тиҫбе, тәсбих
ЧЁТКИЙ, -ая, -ое 1. аныҡ; чёткие движения аныҡ хәрәкәттәр 2. (точный, ясный) асыҡ, аныҡ, аңлайышлы; чёткая формулировка аңлайышлы формулировка; чёткое распределение обязанностей бурыстарҙы аныҡ бүлеү; чёткая надпись асыҡ яҙыу 3. (хорошо организованный) яҡшы ойошторолған, теүәл; чёткий режим занятий дәрестәрҙең теүәл режимы; чёткая работа теүәл эш
ЧЁТКОСТЬ ж 1. аныҡлыҡ, асыҡлыҡ; чёткость движений хәрәкәттәрҙең аныҡлығы 2. (точность ) асыҡлыҡ, аныҡлыҡ, аңлайышлылыҡ 3. яҡшы ойошторолғанлыҡ, теүәллек; чёткость работы эштең теүәллеге
ЧЁТНОСТЬ ж йоплоҡ; чётность чисел һандарҙың йоплоғо
ЧЁТНЫЙ, -ая, -ое йоп; чётные числа йоп һандар
ЧЕТЫРЕ числ. 1. дүрт; дважды два — четыре ике икең дүрт 2. (оценка) дүрт, дүртле билдәһе, яҡшы; учиться на четыре и пять дүртле һәм бишле билдәләренә уҡыу ♦ в четырёх стенах сидеть (жить) дүрт стена эсендә ултырыу (йәшәү); иди на все четыре стороны дүрт яғың ҡибла
628