Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 634
Поиск по словарям
ЧУВСТВИТЕЛЬНЫЙ
тойоусанлығын юғалтҡан; чувствительность клеток күҙәнәктәрҙең һиҙеүсәнлеге
ЧУВСТВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (впечатлительный ) һиҙгер, һиҙеүсән, тойоусан; чувствительное сердце һиҙгер йөрәк; чувствительный человек һиҙгер кеше 2. (трогательный) тәрән хисле, нескә күңелле, нескә тойғоло; чувствительный романс тәрән хисле романс 3. ярһыусан, ҡуҙғыусан, тойоусан, һиҙеүсән, һиҙгер; чувствительные нервы ярһыусан нервылар 4. (ощутимый ) һиҙелерлек, күренерлек; чувствительная разница һиҙелерлек айырма
ЧУВСТВО с 1. в разн. знач. тойоу, һиҙеү; органы чувств һиҙеү ағзалары 2. обычно мн. иҫ, һуш; прийти в чувство иҫкә килеү; упасть без чувств һушһыҙ йығылыу; привести в чувство иҫенә килтереү 3. чего, какое тойғо, хис; чувство жалости ҡыҙғаныу тойғоһо; чувство ответственности яуаплылыҡ тойғоһо 4. (любовь к кому-л.) тойғо, мөхәббәт; большое чувство оло тойғо ♦ чувство локтя см. локоть; шестое чувство см. шестой; в растрёпанных чувствах см. растрёпанный
ЧУВСТВОВАТЬ несов. что 1. в разн. знач. һиҙеү, тойоу; чувствовать холод һалҡынлыҡты һиҙеү; чувствовать тепло йылыны тойоу; чувствовать красоту матурлыҡты тойоу 2. (осознавать ) аңлау, төшөнөү, тойоу; чувствовать свои недостатки үҙеңдең етешһеҙлектәреңде аңлау; чувствовать ответственность яуаплылыҡ тойоу; чувствовать свою вину үҙ ғәйебеңде аңлау ♦ давать чувствовать кому белдереү, һиҙҙереү; чувствовать себя как, кем, каким нисектер, кемдер итеп үҙеңде тойоу (хис итеү); давать себя чувствовать һиҙҙереү, белдереү
ЧУВСТВОВАТЬСЯ несов. 1. һиҙелеү, тойолоу; чувствуется приближение осени көҙ яҡын-лашыуы һиҙелә; боль чувствуется ауыртыу һиҙелә; запах чувствуется еҫ тойола 2. страд. от чувствовать
чугУн м 1. суйын; выплавка чугуна суйын иретеү 2. (чугунный сосуд) суйын (һауыт, сцлмк)
ЧУГУННЫЙ, -ая, -ое суйын; чугунная пушка суйын туп; чугунный котёл суйын сүлмәк ♦ чугунная дорога уст. суйын юл, тимер юл
ЧУГУНОЛИТЕЙНЫЙ, -ая, -ое тех. суйын ҡойоу ...ы; чугунолитейный цех суйын ҡойоу цехы
ЧУДАК м и ЧУДАЧКА ж сәйер, һармаҡ
ЧУДАКОВАТЫЙ, -ая, -ое сәйерерәк, ҡыҙыҡ ҡына, һармағыраҡ; чудаковатый старик сәйерерәк ҡарт
ЧУДАЧЕСТВО с 1. (странность) сәйерлек, һармаҡлыҡ; быть известным своим чудачеством сәйерлегең менән билдәле булыу 2. ҡыланыш; (озорство) шуҡлыҡ, шаянлыҡ, шаяртыу; неожиданные чудачества көтөлмәгән шуҡлыҡтар
ЧУДЕСНЫЙ, -ая, -ое 1. (являющийся чудом ) мөғжизәле, ғәжәп; чудесное исцеление
634
мөғжизәле һауығыу 2. (волшебный) мөғжизәле, һоҡландырғыс, тылсымлы, сихри; чудесные сказки тылсымлы әкиәттәр 3. см. чудный 2; чудесный день иҫ киткес матур көн; у него сегодня чудесный вид уның ҡиәфәте бөгөн бына тигән
ЧУДИТЬ несов.; разг. 1. сәйер ҡыланыу, ахмаҡлыҡтар эшләү, йүләрләнеү 2. (дурачиться) шаярыу, шуҡлыҡ эшләү
ЧУДИТЬСЯ несов. безл.; разг. тойолоу, -ған/ -гән кеүек (һымаҡ, шикелле) булыу (күренеү, тойолоу, ишетелеү һ.б.); мне чудилось, что кто-то вошёл миңә кемдер ингән һымаҡ булды; ему чудится стук уға шаҡылдау ишетелгән кеүек була чуднО разг. 1. нареч. ғәжәп, сәйер, әкәмәт; он говорит чудно ул сәйер һөйләшә 2. в знач. сказ., безл. (удивительно, поразительно) ғәжәп, сәйер, аптырарлыҡ; чудно, не верится ғәжәп, ышанып та булмай
ЧУДНОЙ, -ая, -ое разг. ғәжәп, сәйер, әкәмәт; чудной человек сәйер кеше
ЧУДНЫЙ, -ая, -ое 1. (волшебный) мөғжизәле, һоҡландырғыс, тылсымлы, сихри; чудная мелодия тылсымлы моң 2. (прекрасный) иҫ киткес матур, ғәжәп, бына тигән, бик яҡшы (матур, һәйбәт)
ЧУДО с 1. (мн. чудеса) мөғжизә, кәрәмәт; совершить чудо кәрәмәт яһау; надеяться на чудо мөғжизә көтөү 2. (мн. чудеса) ғәҙәттән тыш хәл, иҫ китерлек нәмә; рассказывать чудеса о ком-л. кемдер тураһында иҫ китерлек нәмәләр һөйләү 3. мөғжизә; чудо искусства сәнғәт мөғжизәһе; чудеса героизма ҡаһарманлыҡ мөғжизәләре 4. в знач. нареч. или мест. мөғжизә менән; каким-то чудом ниндәйҙер мөғжизә менән 5. в знач. сказ. ғәжәп, ғәжәп матур, иҫ киткес (шәп), ғәҙәттән тыш; как пляшет, чудо! нисек бейей, иҫ киткес!; как было весело — чудо! ғәжәп күңелле булды 6. (мн. чуда) (сказочное существо) эйә, ғәжәп йән эйәһе; чудо морское диңгеҙ эйәһе ♦ чудо как... бик (яҡшы сифаттар тураһында); не чудо аптырарлыҡ түгел; чудеса в решете см. решето
ЧУДОВИЩЕ с 1. (фантастическое существо устрашающего вида) ҡурҡыныс зат 2. (о животном огромных размеров) ғифрит 3. перен. (о жестоком человеке) ҡанһыҙ (рәхимһеҙ) кеше
ЧУДОВИЩНЫЙ, -ая, -ое 1. (страшный) ҡурҡыныс, ҡот осҡос; чудовищное существо ҡот осҡос зат 2. ғәҙәттән тыш; чудовищная толщина ствола дерева ағас олононоң ғәҙәттән тыш йыуанлығы 3. перен. ҡот осҡос, иҫ китмәле, ғәҙәттән тыш; чудовищные факты иҫ китмәле факттар; чудовищное преступление ҡот осҡос енәйәт
ЧУДОДЕЙСТВЕННЫЙ, -ая, -ое мөғжизәле, тылсымлы, иҫ киткес яҡшы; чудодейственная сила тылсымлы көс; чудодейственное лекарство иҫ киткес яҡшы дарыу
ЧУДОТВОРЕЦ м 1. мөғжизәләр тыуҙырыусы 2. иҫ киткес (таң ҡалырлыҡ) эштәр күрһәтеүсе (башҡарыусы)
тойоусанлығын юғалтҡан; чувствительность клеток күҙәнәктәрҙең һиҙеүсәнлеге
ЧУВСТВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (впечатлительный ) һиҙгер, һиҙеүсән, тойоусан; чувствительное сердце һиҙгер йөрәк; чувствительный человек һиҙгер кеше 2. (трогательный) тәрән хисле, нескә күңелле, нескә тойғоло; чувствительный романс тәрән хисле романс 3. ярһыусан, ҡуҙғыусан, тойоусан, һиҙеүсән, һиҙгер; чувствительные нервы ярһыусан нервылар 4. (ощутимый ) һиҙелерлек, күренерлек; чувствительная разница һиҙелерлек айырма
ЧУВСТВО с 1. в разн. знач. тойоу, һиҙеү; органы чувств һиҙеү ағзалары 2. обычно мн. иҫ, һуш; прийти в чувство иҫкә килеү; упасть без чувств һушһыҙ йығылыу; привести в чувство иҫенә килтереү 3. чего, какое тойғо, хис; чувство жалости ҡыҙғаныу тойғоһо; чувство ответственности яуаплылыҡ тойғоһо 4. (любовь к кому-л.) тойғо, мөхәббәт; большое чувство оло тойғо ♦ чувство локтя см. локоть; шестое чувство см. шестой; в растрёпанных чувствах см. растрёпанный
ЧУВСТВОВАТЬ несов. что 1. в разн. знач. һиҙеү, тойоу; чувствовать холод һалҡынлыҡты һиҙеү; чувствовать тепло йылыны тойоу; чувствовать красоту матурлыҡты тойоу 2. (осознавать ) аңлау, төшөнөү, тойоу; чувствовать свои недостатки үҙеңдең етешһеҙлектәреңде аңлау; чувствовать ответственность яуаплылыҡ тойоу; чувствовать свою вину үҙ ғәйебеңде аңлау ♦ давать чувствовать кому белдереү, һиҙҙереү; чувствовать себя как, кем, каким нисектер, кемдер итеп үҙеңде тойоу (хис итеү); давать себя чувствовать һиҙҙереү, белдереү
ЧУВСТВОВАТЬСЯ несов. 1. һиҙелеү, тойолоу; чувствуется приближение осени көҙ яҡын-лашыуы һиҙелә; боль чувствуется ауыртыу һиҙелә; запах чувствуется еҫ тойола 2. страд. от чувствовать
чугУн м 1. суйын; выплавка чугуна суйын иретеү 2. (чугунный сосуд) суйын (һауыт, сцлмк)
ЧУГУННЫЙ, -ая, -ое суйын; чугунная пушка суйын туп; чугунный котёл суйын сүлмәк ♦ чугунная дорога уст. суйын юл, тимер юл
ЧУГУНОЛИТЕЙНЫЙ, -ая, -ое тех. суйын ҡойоу ...ы; чугунолитейный цех суйын ҡойоу цехы
ЧУДАК м и ЧУДАЧКА ж сәйер, һармаҡ
ЧУДАКОВАТЫЙ, -ая, -ое сәйерерәк, ҡыҙыҡ ҡына, һармағыраҡ; чудаковатый старик сәйерерәк ҡарт
ЧУДАЧЕСТВО с 1. (странность) сәйерлек, һармаҡлыҡ; быть известным своим чудачеством сәйерлегең менән билдәле булыу 2. ҡыланыш; (озорство) шуҡлыҡ, шаянлыҡ, шаяртыу; неожиданные чудачества көтөлмәгән шуҡлыҡтар
ЧУДЕСНЫЙ, -ая, -ое 1. (являющийся чудом ) мөғжизәле, ғәжәп; чудесное исцеление
634
мөғжизәле һауығыу 2. (волшебный) мөғжизәле, һоҡландырғыс, тылсымлы, сихри; чудесные сказки тылсымлы әкиәттәр 3. см. чудный 2; чудесный день иҫ киткес матур көн; у него сегодня чудесный вид уның ҡиәфәте бөгөн бына тигән
ЧУДИТЬ несов.; разг. 1. сәйер ҡыланыу, ахмаҡлыҡтар эшләү, йүләрләнеү 2. (дурачиться) шаярыу, шуҡлыҡ эшләү
ЧУДИТЬСЯ несов. безл.; разг. тойолоу, -ған/ -гән кеүек (һымаҡ, шикелле) булыу (күренеү, тойолоу, ишетелеү һ.б.); мне чудилось, что кто-то вошёл миңә кемдер ингән һымаҡ булды; ему чудится стук уға шаҡылдау ишетелгән кеүек була чуднО разг. 1. нареч. ғәжәп, сәйер, әкәмәт; он говорит чудно ул сәйер һөйләшә 2. в знач. сказ., безл. (удивительно, поразительно) ғәжәп, сәйер, аптырарлыҡ; чудно, не верится ғәжәп, ышанып та булмай
ЧУДНОЙ, -ая, -ое разг. ғәжәп, сәйер, әкәмәт; чудной человек сәйер кеше
ЧУДНЫЙ, -ая, -ое 1. (волшебный) мөғжизәле, һоҡландырғыс, тылсымлы, сихри; чудная мелодия тылсымлы моң 2. (прекрасный) иҫ киткес матур, ғәжәп, бына тигән, бик яҡшы (матур, һәйбәт)
ЧУДО с 1. (мн. чудеса) мөғжизә, кәрәмәт; совершить чудо кәрәмәт яһау; надеяться на чудо мөғжизә көтөү 2. (мн. чудеса) ғәҙәттән тыш хәл, иҫ китерлек нәмә; рассказывать чудеса о ком-л. кемдер тураһында иҫ китерлек нәмәләр һөйләү 3. мөғжизә; чудо искусства сәнғәт мөғжизәһе; чудеса героизма ҡаһарманлыҡ мөғжизәләре 4. в знач. нареч. или мест. мөғжизә менән; каким-то чудом ниндәйҙер мөғжизә менән 5. в знач. сказ. ғәжәп, ғәжәп матур, иҫ киткес (шәп), ғәҙәттән тыш; как пляшет, чудо! нисек бейей, иҫ киткес!; как было весело — чудо! ғәжәп күңелле булды 6. (мн. чуда) (сказочное существо) эйә, ғәжәп йән эйәһе; чудо морское диңгеҙ эйәһе ♦ чудо как... бик (яҡшы сифаттар тураһында); не чудо аптырарлыҡ түгел; чудеса в решете см. решето
ЧУДОВИЩЕ с 1. (фантастическое существо устрашающего вида) ҡурҡыныс зат 2. (о животном огромных размеров) ғифрит 3. перен. (о жестоком человеке) ҡанһыҙ (рәхимһеҙ) кеше
ЧУДОВИЩНЫЙ, -ая, -ое 1. (страшный) ҡурҡыныс, ҡот осҡос; чудовищное существо ҡот осҡос зат 2. ғәҙәттән тыш; чудовищная толщина ствола дерева ағас олононоң ғәҙәттән тыш йыуанлығы 3. перен. ҡот осҡос, иҫ китмәле, ғәҙәттән тыш; чудовищные факты иҫ китмәле факттар; чудовищное преступление ҡот осҡос енәйәт
ЧУДОДЕЙСТВЕННЫЙ, -ая, -ое мөғжизәле, тылсымлы, иҫ киткес яҡшы; чудодейственная сила тылсымлы көс; чудодейственное лекарство иҫ киткес яҡшы дарыу
ЧУДОТВОРЕЦ м 1. мөғжизәләр тыуҙырыусы 2. иҫ киткес (таң ҡалырлыҡ) эштәр күрһәтеүсе (башҡарыусы)