Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 635
Поиск по словарям
ЧУТЬ-ЧУТЬ
ЧУДОТВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. мөғжизәле; чудотворная икона мөғжизәле тәре 2. мөғжизәле, ғәжәп; чудотворный южный климат көньяҡтың ғәжәп климаты
ЧУЖАК м и ЧУЖАЧКА ж; разг. сит (ят) кеше
ЧУЖБИНА ж сит (ят) ер (ил); оказаться на чужбине сит ергә барып сығыу
ЧУЖДАТЬСЯ несов. 1. кого-чего ситләшеү, ситһенеү, ятһыныу; чуждаться друзей дуҫтарҙан ситләшеү 2. чего азат булыу, булмау; чуждаться зависти көнсөллөктө белмәү
ЧУЖДЫЙ, -ая, -ое 1. см. чужой 1, 2, 4; 2. ят, сит, башҡа; чуждые взгляды ят ҡараштар 3. чего (не обладающий чем-л.) азат, белмәүсе, сит (ят) күреүсе; человек, чуждый зависти көнсөллөктән азат кеше
чужезЕмец м; уст. сит ил (ер) кешеһе
ЧУЖЕЗЕМНЫЙ, -ая, -ое уст. сит ил (ер) ...ы; чужеземные товары сит ил тауарҙары
чужОй, -ая, -ое 1. (принадлежащий другим ) кеше ...ы, башҡа (сит, икенсе) кеше ...ы; чужие вещи кеше әйберҙәре; назваться чужим именем башҡа кеше исеме менән йөрөү 2. (незнакомый для других) таныш булмаған; чужой взгляд таныш булмаған ҡараш 3. в знач. сущ. чужое с башҡаныҡы, кешенеке; взять чужое ке-шенекен алыу 4. в разн. знач. сит, ят; чужие люди ят кешеләр; чужие дети ят балалар; чужая сторона сит яҡ; чужой язык сит тел; чужие обычаи ят ғөрөф-ғәҙәттәр ♦ чужими руками (делать) что нимәнелер башҡаларҙан эшләтеү; чужими руками жар загребать см. жар; в чужом пиру похмелье ҡара эт бәләһе аҡ эткә; в чужие руки (попадать, давать и т.п.) сит, ят кешеләргә (эләгеү, биреү һ.б.); с чужого голоса петь см. голос; с чужих слов кеше аша ғына ишетеп; есть чужой хлеб кеше икмәген ашау, башҡалар иҫәбенә йәшәү
ЧУКОТСКИЙ, -ая, -ое чукча ...ы, Чукотка ...ы; чукотский язык чукча теле
чУкчи мн. чукчалар, чукча халҡы // ед. чукча м чукча ир-аты; чукча и чукчанка ж чукча ҡатын-ҡыҙы
чулАн м солан
ЧУЛКИ мн. (ед. чулок м) ойоҡ(тар); шерстяные чулки йөн ойоҡ
ЧУЛОЧНИК м и ЧУЛОЧНИЦА ж ойоҡ бәйләүсе
ЧУЛОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. ойоҡ ...ы; чулочная фабрика ойоҡ фабрикаһы 2. ойоҡлоҡ, ойоҡ ...ы; чулочная пряжа ойоҡлоҡ еп (йөн) ♦ чулочные изделия ойоҡ һәм ойоҡбаштар
ЧУМ м чум (Төньяҡ халыҡтарының кцсмә торлаҡ исеме)
ЧУМА ж чума, тағун (йогошло ауырыу)
ЧУМАЗЫЙ, -ая, -ое разг. бысраҡ, бысраҡҡа батҡан, ҡаҡашҡан
ЧУМИЗА ж могар (тары һымаҡ ашлыҡ)
чумнОй, -ая, -ое 1. чума ...ы; чумной микроб чума микробы; чумная эпидемия чума эпидемияһы 2. (заражённый чумой) чума йоҡторған, чумалы (чума менән ауырыган); чумной бык чумалы үгеҙ 3. в знач. сущ. чумной м и чумная ж чума менән ауырыған кеше, чумалы кеше; осмотреть чумного чума менән ауырыған кешене ҡарау 4. см. чумовой
ЧУМОВОЙ, -ая, -ое прост. (шальной, очумелый ) тиле, йүләрләнгән, аҡылдан яҙған, иҫәрләнгән
ЧУР межд. 1. (обычно со словами “ меня ”, “ нас ”) теймә, оронма, тотонма, ҡағылма; чур меня теймә миңә 2. разг. туҡта, тыңла, ҡара, баҡ; чур пополам ҡара, табылған уртаҡ
ЧУРАТЬСЯ несов. кого-чего; разг. һаҡланыу, ситләшеү, ҡасыу; чураться работы эштән ҡасыу
ЧУРБАН м 1. бүкән, түмәр, тумрау; распиливать чурбан түмәр бысыу 2. бран. (о человеке) күҙле бүкән, аңра, йүнһеҙ
чурЕк м сүрәк, табикмәк
чУрка ж түмәр, тумрау
чУткий, -ая, -ое 1. һиҙгер, үткер, һаҡ, уяу; чуткая собака һиҙгер эт; чуткое ухо һаҡ ҡолаҡ 2. (отзывчивый, внимательный) һиҙгер, иғтибарлы, хәстәрле; чуткое отношение к людям кешеләргә хәстәрле мөнәсәбәт; чуткий подход иғтибарлы булыу ♦ чуткий сон (дремота, забытьё) һаҡ йоҡо
ЧУТКОСТЬ ж 1. һиҙгерлек, үткерлек, һаҡлыҡ, уяулыҡ; чуткость слуха ишетеү һиҙгерлеге 2. һиҙгерлек, иғтибарлылыҡ, хәстәрлек; проявить чуткость иғтибарлылыҡ күрһәтеү
ЧУТОЧКА ж; разг. 1. аҙ ғына, саҡ ҡына 2. в знач. нареч. чуточку бер аҙ, бер аҙ ғына, аҙ ғына; подвинься чуточку бер аҙ ғына күс әле ♦ ни чуточки саҡ ҡына ла, аҙ ғына ла, бер ҙә, һис тә
ЧУТЬ нареч. и союз 1. нареч. (еле, едва) көскә генә, көскә-көскә, саҡ-саҡ, саҡ ҡына, бер аҙ, аҙ ғына; чуть больше бер аҙ ҙурыраҡ; чуть живой саҡ ҡына йәне бар; чуть прихрамывать саҡ ҡына аҡһау 2. союз (как только, едва только) менән үк, -ғас та/-гәс тә, -ғас уҡ/-гәс үк; я вышел в путь, чуть занялась заря таң беленә башлағас уҡ юлға сыҡтым, таң һыҙыла башлау менән үк юлға сыҡтым ♦ чуть было не... саҡ ҡына -маны/-мәне, аҙ ғына -маны/-мәне; чуть дышать саҡ-саҡ ҡына тороу; чуть (ли) не... ихтимал, буғай, булһа кәрәк; чуть свет ҡара таңдан, бик иртә; чуть что саҡ ҡына бер ни булһа, шунда уҡ
ЧУТЬЁ с 1. һиҙеү, тойоу, һиҙеүсәнлек; чутьё ослабело еҫ һиҙеүсәнлек кәмене 2. перен. һиҙгерлек, һиҙемләү, зирәклек, уяулыҡ; языковое чутьё тел нескәлектәрен айыра белеү зирәклеге; чутьё геолога геолог һиҙгерлеге
ЧУТЬ-ЧУТЬ нареч. см. чуть
635
ЧУДОТВОРНЫЙ, -ая, -ое 1. мөғжизәле; чудотворная икона мөғжизәле тәре 2. мөғжизәле, ғәжәп; чудотворный южный климат көньяҡтың ғәжәп климаты
ЧУЖАК м и ЧУЖАЧКА ж; разг. сит (ят) кеше
ЧУЖБИНА ж сит (ят) ер (ил); оказаться на чужбине сит ергә барып сығыу
ЧУЖДАТЬСЯ несов. 1. кого-чего ситләшеү, ситһенеү, ятһыныу; чуждаться друзей дуҫтарҙан ситләшеү 2. чего азат булыу, булмау; чуждаться зависти көнсөллөктө белмәү
ЧУЖДЫЙ, -ая, -ое 1. см. чужой 1, 2, 4; 2. ят, сит, башҡа; чуждые взгляды ят ҡараштар 3. чего (не обладающий чем-л.) азат, белмәүсе, сит (ят) күреүсе; человек, чуждый зависти көнсөллөктән азат кеше
чужезЕмец м; уст. сит ил (ер) кешеһе
ЧУЖЕЗЕМНЫЙ, -ая, -ое уст. сит ил (ер) ...ы; чужеземные товары сит ил тауарҙары
чужОй, -ая, -ое 1. (принадлежащий другим ) кеше ...ы, башҡа (сит, икенсе) кеше ...ы; чужие вещи кеше әйберҙәре; назваться чужим именем башҡа кеше исеме менән йөрөү 2. (незнакомый для других) таныш булмаған; чужой взгляд таныш булмаған ҡараш 3. в знач. сущ. чужое с башҡаныҡы, кешенеке; взять чужое ке-шенекен алыу 4. в разн. знач. сит, ят; чужие люди ят кешеләр; чужие дети ят балалар; чужая сторона сит яҡ; чужой язык сит тел; чужие обычаи ят ғөрөф-ғәҙәттәр ♦ чужими руками (делать) что нимәнелер башҡаларҙан эшләтеү; чужими руками жар загребать см. жар; в чужом пиру похмелье ҡара эт бәләһе аҡ эткә; в чужие руки (попадать, давать и т.п.) сит, ят кешеләргә (эләгеү, биреү һ.б.); с чужого голоса петь см. голос; с чужих слов кеше аша ғына ишетеп; есть чужой хлеб кеше икмәген ашау, башҡалар иҫәбенә йәшәү
ЧУКОТСКИЙ, -ая, -ое чукча ...ы, Чукотка ...ы; чукотский язык чукча теле
чУкчи мн. чукчалар, чукча халҡы // ед. чукча м чукча ир-аты; чукча и чукчанка ж чукча ҡатын-ҡыҙы
чулАн м солан
ЧУЛКИ мн. (ед. чулок м) ойоҡ(тар); шерстяные чулки йөн ойоҡ
ЧУЛОЧНИК м и ЧУЛОЧНИЦА ж ойоҡ бәйләүсе
ЧУЛОЧНЫЙ, -ая, -ое 1. ойоҡ ...ы; чулочная фабрика ойоҡ фабрикаһы 2. ойоҡлоҡ, ойоҡ ...ы; чулочная пряжа ойоҡлоҡ еп (йөн) ♦ чулочные изделия ойоҡ һәм ойоҡбаштар
ЧУМ м чум (Төньяҡ халыҡтарының кцсмә торлаҡ исеме)
ЧУМА ж чума, тағун (йогошло ауырыу)
ЧУМАЗЫЙ, -ая, -ое разг. бысраҡ, бысраҡҡа батҡан, ҡаҡашҡан
ЧУМИЗА ж могар (тары һымаҡ ашлыҡ)
чумнОй, -ая, -ое 1. чума ...ы; чумной микроб чума микробы; чумная эпидемия чума эпидемияһы 2. (заражённый чумой) чума йоҡторған, чумалы (чума менән ауырыган); чумной бык чумалы үгеҙ 3. в знач. сущ. чумной м и чумная ж чума менән ауырыған кеше, чумалы кеше; осмотреть чумного чума менән ауырыған кешене ҡарау 4. см. чумовой
ЧУМОВОЙ, -ая, -ое прост. (шальной, очумелый ) тиле, йүләрләнгән, аҡылдан яҙған, иҫәрләнгән
ЧУР межд. 1. (обычно со словами “ меня ”, “ нас ”) теймә, оронма, тотонма, ҡағылма; чур меня теймә миңә 2. разг. туҡта, тыңла, ҡара, баҡ; чур пополам ҡара, табылған уртаҡ
ЧУРАТЬСЯ несов. кого-чего; разг. һаҡланыу, ситләшеү, ҡасыу; чураться работы эштән ҡасыу
ЧУРБАН м 1. бүкән, түмәр, тумрау; распиливать чурбан түмәр бысыу 2. бран. (о человеке) күҙле бүкән, аңра, йүнһеҙ
чурЕк м сүрәк, табикмәк
чУрка ж түмәр, тумрау
чУткий, -ая, -ое 1. һиҙгер, үткер, һаҡ, уяу; чуткая собака һиҙгер эт; чуткое ухо һаҡ ҡолаҡ 2. (отзывчивый, внимательный) һиҙгер, иғтибарлы, хәстәрле; чуткое отношение к людям кешеләргә хәстәрле мөнәсәбәт; чуткий подход иғтибарлы булыу ♦ чуткий сон (дремота, забытьё) һаҡ йоҡо
ЧУТКОСТЬ ж 1. һиҙгерлек, үткерлек, һаҡлыҡ, уяулыҡ; чуткость слуха ишетеү һиҙгерлеге 2. һиҙгерлек, иғтибарлылыҡ, хәстәрлек; проявить чуткость иғтибарлылыҡ күрһәтеү
ЧУТОЧКА ж; разг. 1. аҙ ғына, саҡ ҡына 2. в знач. нареч. чуточку бер аҙ, бер аҙ ғына, аҙ ғына; подвинься чуточку бер аҙ ғына күс әле ♦ ни чуточки саҡ ҡына ла, аҙ ғына ла, бер ҙә, һис тә
ЧУТЬ нареч. и союз 1. нареч. (еле, едва) көскә генә, көскә-көскә, саҡ-саҡ, саҡ ҡына, бер аҙ, аҙ ғына; чуть больше бер аҙ ҙурыраҡ; чуть живой саҡ ҡына йәне бар; чуть прихрамывать саҡ ҡына аҡһау 2. союз (как только, едва только) менән үк, -ғас та/-гәс тә, -ғас уҡ/-гәс үк; я вышел в путь, чуть занялась заря таң беленә башлағас уҡ юлға сыҡтым, таң һыҙыла башлау менән үк юлға сыҡтым ♦ чуть было не... саҡ ҡына -маны/-мәне, аҙ ғына -маны/-мәне; чуть дышать саҡ-саҡ ҡына тороу; чуть (ли) не... ихтимал, буғай, булһа кәрәк; чуть свет ҡара таңдан, бик иртә; чуть что саҡ ҡына бер ни булһа, шунда уҡ
ЧУТЬЁ с 1. һиҙеү, тойоу, һиҙеүсәнлек; чутьё ослабело еҫ һиҙеүсәнлек кәмене 2. перен. һиҙгерлек, һиҙемләү, зирәклек, уяулыҡ; языковое чутьё тел нескәлектәрен айыра белеү зирәклеге; чутьё геолога геолог һиҙгерлеге
ЧУТЬ-ЧУТЬ нареч. см. чуть
635