Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 639
Поиск по словарям
ШВЕЙЦАРСКИЙ
ШАТЁР м сатыр; цыганский шатёр сиған сатыры; зелёные шатры берёз ҡайындарҙың йәшел сатыры
ШАТКИЙ, -ая, -ое 1. һелкенеп (сайҡалып) торған, ҡаҡшаған, ҡалҡаңлаҡ; шаткие стены һелкенеп торған стеналар; шаткие половицы ҡалҡаңлаҡ иҙән таҡтаһы 2. перен. ышанысһыҙ, нигеҙһеҙ, тотороҡһоҙ; шаткие доводы нигеҙһеҙ дәлилдәр; шаткие убеждения ышанысһыҙ ҡараш ♦ ни шатко ни валко см. валкий
ШАТУН м шатун (1. тех. поршень менән валды тоташтырыусы деталь 2. һунар. ҡышын йоҡоға талмай шашып (тилереп) йөрөгән айыу)
ШАФРАН м 1. зәғферән 2. (сорт яблони и её яблоки) шафран
ШАФРАННЫЙ, -ая, -ое 1. бот. зәғферән ...ы; шафранная плантация зәғферән плантацияһы 2. зәғферәнле, зәғферән ҡушылған; шафранный кулич зәғферәнле күмәс 3. (о цвете) зәғферән төҫлө, ҡыҙғылт һары 4. шафран ...ы; шафранное яблоко шафран алмаһы
ШАФРАНОВЫЙ, -ая, -ое см. шафранный 3
ШАХ I м шаһ (титул һәм шул титулдағы кеше )
ШАХ II м; шахм. шах; объявить шах шах белдереү; вечный шах мәңге шах
ШАХИНШАХ м шаһиншаһ (Иранда титул һәм шул титулды йөрөткән кеше)
ШАХИНЯ ж шаһтың ҡатыны
ШАХМАТИСТ м и ШАХМАТИСТКА ж шахматсы, сатрашсы
ШАХМАТНЫЙ, -ая, -ое 1. шахмат ...ы, сатраш ...ы; шахматная игра шахмат уйыны 2. шахмат тәртибендә, шахмат кеүек; шахматный посев шахмат тәртибендә сәсеү
ШАХМАТЫ мн. (игра и набор фигур для неё) шахмат, сатраш; вторая категория по шахматам шахмат буйынса икенсе категория; расставить шахматы шахматтарҙы теҙеп сығыу
ШАХСКИЙ, -ая, -ое шаһ ...ы; шахский престол шаһ тәхете; шахский режим шаһ режимы
ШАХТА ж шахта; шахта строительства метро метро төҙөү шахтаһы; шахта лифта лифт шахтаһы
ШАХТЁР м шахтёр (шахтала эшләцсе)
ШАХТЁРКА ж 1. см. шахтёр 2. (.жена шахтёра ) шахтёр ҡатыны 3. (рабочий костюм) шахтёрка
ШАХТЁРСКИЙ, -ая, -ое шахтёр(ҙар) ...ы; шахтёрская лампа шахтёр лампаһы
ШАХТНЫЙ, -ая, -ое 1. шахта ...ы; шахтное оборудование шахта ҡорамалдары 2. тех. шахталы; шахтная печь шахталы мейес ♦ шахтный ствол горн. шахта үҙәге (юлы)
ШАШЕЧНЫЙ, -ая, -ое 1. шашка ...ы, сатраш ...ы; шашечная доска шашка (сатраш) таҡтаһы 2. шашка, сатраш, шашка (сатраш) тәртибендә, шашка (сатраш) кеүек; шашечный узор сатраш биҙәк
ШАШИСТ м шашкасы, сатрашсы
ШАШКА I ж 1. мн. шашки (игра) сатраш, шашка; играть в шашки сатраш уйнау 2. (набор фигур к ней) сатраш, шашка 3. спец. (кусок камня, деревянный брусок для мощения улиц) шаҡмаҡ 4. (кубик взрывчатого вещества) шашка ♦ в шашку; шашкой в знач. нареч. шашка формаһындағы, шашка кеүек; дымовая шашка төтөн шашкаһы
ШАШКА II ж (оружие) ҡылыс
ШАШЛЫК м шашлыҡ; жарить шашлык шашлыҡ ҡыҙҙырыу
ШАШЛЫЧНЫЙ, -ая, -ое 1. шашлыҡ ...ы; шашлычное мясо шашлыҡ ите 2. в знач. сущ. шашлычная ж шашлыҡхана
ШАШНИ только мн; разг., неодобр. 1. (козни ) мәкер-хәйлә, аҫтыртын яуызлыҡ 2. (любовная связь) ғишыҡ бәйләнештәре, ғишыҡ тотоу
ШВАБРА ж швабра; мыть пол шваброй швабра менән иҙән йыуыу
ШВАЛЬ ж; прост. 1. собир. (негодные вещи) яраҡһыҙ әйбер, алам-һалам 2. (негодный человек) насар (хөрт, әшәке) кеше
ШВАРТОВ м; мор. швартов (бәйләц арҡаны ); отдать швартовы швартовты ысҡындырыу
ШВАРТОВАТЬ несов.; мор. швартовкалау; швартовать теплоход теплоходты швартовкалау
ШВАРТОВАТЬСЯ несов.; мор. 1. швартов-каланыу; корабль швартуется корабль швартов-калана 2. страд. от швартовать
ШВАРТОВКА ж; мор. швартовка (швартов менән бәйләц)
ШВАРТОВНЫЙ и ШВАРТОВЫЙ, -ая, -ое швартов ...ы; швартовые испытания швартов һынауҙары
ШВАХ в знач. сказ.; разг. 1. в чём белмәү, мәғлүмәтһеҙ, белемһеҙ, көсһөҙ; в политике я швах сәйәсәттә мин көсһөҙ 2. (плохо, скверно) насар, хөрт, мөшкөл, яман; дела у него швах уның эштәре хөрт
швЕдский, -ая, -ое швед ...ы, Швеция ...ы; шведский язык швед теле ♦ шведская муха (мушка) швед себене (башаҡлы цҫемлектәр ҡоротҡосо ); шведские спички швед шырпылары (тәц башлап Швецияла эшләй башлағандар); шведская стенка швед стенкаһы, гимнастика яһау стенкаһы
швЕды мн. шведтар, швед халҡы // ед. швед м швед ир-аты; шведка ж швед ҡатын-ҡыҙы
ШВЕЙНИК м и ШВЕЙНИЦА ж тегенсе, тегеүсе
швейный, -ая, -ое теген ...ы, тегеү ...ы; швейная машина теген машинаһы; швейная промышленность тегеү сәнәғәте
ШВЕЙЦАР м швейцар (ишек һаҡсыһы)
ШВЕЙЦАРСКИЙ I, -ая, -ое Швейцария ...ы; швейцарская природа Швейцария тәбиғәте
639
ШАТЁР м сатыр; цыганский шатёр сиған сатыры; зелёные шатры берёз ҡайындарҙың йәшел сатыры
ШАТКИЙ, -ая, -ое 1. һелкенеп (сайҡалып) торған, ҡаҡшаған, ҡалҡаңлаҡ; шаткие стены һелкенеп торған стеналар; шаткие половицы ҡалҡаңлаҡ иҙән таҡтаһы 2. перен. ышанысһыҙ, нигеҙһеҙ, тотороҡһоҙ; шаткие доводы нигеҙһеҙ дәлилдәр; шаткие убеждения ышанысһыҙ ҡараш ♦ ни шатко ни валко см. валкий
ШАТУН м шатун (1. тех. поршень менән валды тоташтырыусы деталь 2. һунар. ҡышын йоҡоға талмай шашып (тилереп) йөрөгән айыу)
ШАФРАН м 1. зәғферән 2. (сорт яблони и её яблоки) шафран
ШАФРАННЫЙ, -ая, -ое 1. бот. зәғферән ...ы; шафранная плантация зәғферән плантацияһы 2. зәғферәнле, зәғферән ҡушылған; шафранный кулич зәғферәнле күмәс 3. (о цвете) зәғферән төҫлө, ҡыҙғылт һары 4. шафран ...ы; шафранное яблоко шафран алмаһы
ШАФРАНОВЫЙ, -ая, -ое см. шафранный 3
ШАХ I м шаһ (титул һәм шул титулдағы кеше )
ШАХ II м; шахм. шах; объявить шах шах белдереү; вечный шах мәңге шах
ШАХИНШАХ м шаһиншаһ (Иранда титул һәм шул титулды йөрөткән кеше)
ШАХИНЯ ж шаһтың ҡатыны
ШАХМАТИСТ м и ШАХМАТИСТКА ж шахматсы, сатрашсы
ШАХМАТНЫЙ, -ая, -ое 1. шахмат ...ы, сатраш ...ы; шахматная игра шахмат уйыны 2. шахмат тәртибендә, шахмат кеүек; шахматный посев шахмат тәртибендә сәсеү
ШАХМАТЫ мн. (игра и набор фигур для неё) шахмат, сатраш; вторая категория по шахматам шахмат буйынса икенсе категория; расставить шахматы шахматтарҙы теҙеп сығыу
ШАХСКИЙ, -ая, -ое шаһ ...ы; шахский престол шаһ тәхете; шахский режим шаһ режимы
ШАХТА ж шахта; шахта строительства метро метро төҙөү шахтаһы; шахта лифта лифт шахтаһы
ШАХТЁР м шахтёр (шахтала эшләцсе)
ШАХТЁРКА ж 1. см. шахтёр 2. (.жена шахтёра ) шахтёр ҡатыны 3. (рабочий костюм) шахтёрка
ШАХТЁРСКИЙ, -ая, -ое шахтёр(ҙар) ...ы; шахтёрская лампа шахтёр лампаһы
ШАХТНЫЙ, -ая, -ое 1. шахта ...ы; шахтное оборудование шахта ҡорамалдары 2. тех. шахталы; шахтная печь шахталы мейес ♦ шахтный ствол горн. шахта үҙәге (юлы)
ШАШЕЧНЫЙ, -ая, -ое 1. шашка ...ы, сатраш ...ы; шашечная доска шашка (сатраш) таҡтаһы 2. шашка, сатраш, шашка (сатраш) тәртибендә, шашка (сатраш) кеүек; шашечный узор сатраш биҙәк
ШАШИСТ м шашкасы, сатрашсы
ШАШКА I ж 1. мн. шашки (игра) сатраш, шашка; играть в шашки сатраш уйнау 2. (набор фигур к ней) сатраш, шашка 3. спец. (кусок камня, деревянный брусок для мощения улиц) шаҡмаҡ 4. (кубик взрывчатого вещества) шашка ♦ в шашку; шашкой в знач. нареч. шашка формаһындағы, шашка кеүек; дымовая шашка төтөн шашкаһы
ШАШКА II ж (оружие) ҡылыс
ШАШЛЫК м шашлыҡ; жарить шашлык шашлыҡ ҡыҙҙырыу
ШАШЛЫЧНЫЙ, -ая, -ое 1. шашлыҡ ...ы; шашлычное мясо шашлыҡ ите 2. в знач. сущ. шашлычная ж шашлыҡхана
ШАШНИ только мн; разг., неодобр. 1. (козни ) мәкер-хәйлә, аҫтыртын яуызлыҡ 2. (любовная связь) ғишыҡ бәйләнештәре, ғишыҡ тотоу
ШВАБРА ж швабра; мыть пол шваброй швабра менән иҙән йыуыу
ШВАЛЬ ж; прост. 1. собир. (негодные вещи) яраҡһыҙ әйбер, алам-һалам 2. (негодный человек) насар (хөрт, әшәке) кеше
ШВАРТОВ м; мор. швартов (бәйләц арҡаны ); отдать швартовы швартовты ысҡындырыу
ШВАРТОВАТЬ несов.; мор. швартовкалау; швартовать теплоход теплоходты швартовкалау
ШВАРТОВАТЬСЯ несов.; мор. 1. швартов-каланыу; корабль швартуется корабль швартов-калана 2. страд. от швартовать
ШВАРТОВКА ж; мор. швартовка (швартов менән бәйләц)
ШВАРТОВНЫЙ и ШВАРТОВЫЙ, -ая, -ое швартов ...ы; швартовые испытания швартов һынауҙары
ШВАХ в знач. сказ.; разг. 1. в чём белмәү, мәғлүмәтһеҙ, белемһеҙ, көсһөҙ; в политике я швах сәйәсәттә мин көсһөҙ 2. (плохо, скверно) насар, хөрт, мөшкөл, яман; дела у него швах уның эштәре хөрт
швЕдский, -ая, -ое швед ...ы, Швеция ...ы; шведский язык швед теле ♦ шведская муха (мушка) швед себене (башаҡлы цҫемлектәр ҡоротҡосо ); шведские спички швед шырпылары (тәц башлап Швецияла эшләй башлағандар); шведская стенка швед стенкаһы, гимнастика яһау стенкаһы
швЕды мн. шведтар, швед халҡы // ед. швед м швед ир-аты; шведка ж швед ҡатын-ҡыҙы
ШВЕЙНИК м и ШВЕЙНИЦА ж тегенсе, тегеүсе
швейный, -ая, -ое теген ...ы, тегеү ...ы; швейная машина теген машинаһы; швейная промышленность тегеү сәнәғәте
ШВЕЙЦАР м швейцар (ишек һаҡсыһы)
ШВЕЙЦАРСКИЙ I, -ая, -ое Швейцария ...ы; швейцарская природа Швейцария тәбиғәте
639