Рус
Баш
Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 676
Поиск по словарям
ЯМБ
пыл тцбән төшөп китергә мәжбцр итә торган башҡа температуралагы һауа ҡатламы)
ЯМБ м; лит. ямб (шигырҙа баҫым икенсе ижеккә төшкән ике ижекле стопа); стихи, написанные ямбом ямб менән яҙылған шиғырҙар
ЯМБИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. ямб менән яҙылған
Ямистый, -ая, -ое разг. соҡор-саҡырлы; ямистое место соҡор-саҡырлы урын
ЯМКА ж 1. уменьш. от яма 1, 3; 2. (небольшое углубление) уймаҡ, соҡор; ямка на подбородке эйәктәге соҡор; ямка на щеке бит уймағы, биттәге уймаҡ
ЯМОЧКА ж; уменьш. -ласк. от ямка; ямочка на подбородке эйәктәге соҡор; ямочка на затылке елкә соҡоро
ЯМС м ямс (тропик һәм субтропик илдәрҙә цҫтерелә торган крахмалга бай кцп йыллыҡ цлән)
ЯМСКОЙ, -ая, -ое ист. ям ...ы, ямсылыҡ, ям сабыу ...ы; ямская изба ям йорто; ямская повинность ям сабыу йөкләмәһе; ямская служба ям сабыу хеҙмәте
ямщИк м ямсы
ЯМЩИЦКИЙ, -ая, -ое ямсы ...ы; ямщицкая тройка ямсы тройкаһы
январский, -ая, -ое ғинуар ...ы; январские дни ғинуар көндәре; январский холод ғинуар һыуығы
ЯНВАРЬ м ғинуар; морозный январь һыуыҡ ғинуар
Янки м нескл. янки (АҠШ - та тыуган аме-рикандарҙың ҡушаматы)
ЯНТАРНЫЙ, -ая, -ое 1. гәрәбә; янтарное ожерелье гәрәбә муйынсаҡ 2. (о цвете) гәрәбәләй һары; янтарный мёд гәрәбәләй һары бал ♦ янтарная кислота хим. гәрәбә кислотаһы
ЯНТАРЬ м 1. гәрәбә; мундштук из янтаря гәрәбә мөштөк 2. (изделие) гәрәбә, гәрәбә әй-бер(ҙәр)
ЯНЫЧАР м; ист. янычар (солтан Төркиә-һендә хәрби әсирҙәрҙән һәм ислам дине ҡабул иткән христиандарҙан төҙөлгән йәйәцле гәс-кәр һалдаты)
ЯНЫЧАРСКИЙ, -ая, -ое янычар ...ы
ЯПОНИСТ м япон теле (мәҙәниәте) белгесе (ғалимы)
ЯПОНСКИЙ, -ая, -ое япон ...ы, Япония ...ы; японский язык япон теле; японский император Япония императоры
ЯПОНЦЫ мн. япондар, япон халҡы // ед. японец м япон ир-аты; японка ж япон ҡатын-ҡыҙы
ЯР м 1. (обрыв) ярлау, текә яр; крутой яр Агидели Ағиҙелдең текә яры 2. (лощина, овраг) соҡорлоҡ, йырғанаҡ
ЯРАНГА ж яранга (ҡайһы бер Себер халҡының кцсмә тирмәһе)
ЯРД м ярд (Англияла 91,44 сантиметрга тигеҙ оҙонлоҡ цлсәме)
ярЕм м; уст. см. ярмо
ЯРЕМНЫЙ, -ая, -ое с.-х. ағас ҡамыт менән егелә торған; яремный скот ағас ҡамыт менән егелә торған мал ♦ яремная вена барлау венаһы (муйында)
Ярка ж; с.-х. (молодая, не ягнившаяся овца ) бәрән һарыҡ
Яркий, -ая, -ое 1. яҡты, яп-яҡты, салт аяҙ, баҙыҡ, сағыу; яркое солнце яҡты ҡояш; яркие лучи солнца ҡояштың яҡты нурҙары 2. (о цвете ) үтә асыҡ, ап-асыҡ, баҙыҡ, сағыу; яркие цвета үтә асыҡ төҫтәр; очень яркий цвет ап-асыҡ төҫ; яркая звезда баҙыҡ йондоҙ; яркое платье сағыу күлдәк 3. перен. күренекле, көслө, яҡты; яркий талант күренекле талант 4. перен. (убедительный ) асыҡ, көслө; яркий пример асыҡ миҫал Ярко нареч. асыҡ, баҙыҡ, яҡты, аныҡ, яҡшы; ярко гореть яҡты яныу; ярко написан яҡшы яҙылған
ярко... и Ярко-... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙең “ асыҡ ”, “ сагыу ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., ярко-голубой асыҡ зәңгәр; яркосветящийся сағыу яҡтыртҡан
Яркость ж 1. яҡтылыҡ (яҡтылыҡ сыгана-гының бирелгән йцнәлештә яҡтыртыу һәләтен характерлаусы дәцмәл); яркость огня уттың яҡтылығы 2. асыҡлыҡ, баҙыҡлыҡ; яркость красок төҫтәрҙең баҙыҡлығы 3. перен. (убедительность ) көслөлөк, асыҡлыҡ; яркость доводов дәлилдәрҙең көслөлөгө 4. перен. күренек-лелек, баҙыҡлыҡ; яркость таланта талант баҙыҡлығы
ЯРЛЫК м ярлыҡ (1. хандарҙың яҙма бойо-рого 2. төрлө нәмәгә, тауарга атамаһын, кцлә-мен, эшләнгән урынын һ. б. мәглцмәттәрен яҙып йәбештергән ҡагыҙ 3. гәҙәти ҡалып буйынса кемгәлер бирелгән баһа); багажный ярлык багаж ярлығы; наклеить ярлык ярлыҡ йәбештереү
ЯРМАРКА ж йәрминкә; осенняя ярмарка көҙгө йәрминкә; открывать ярмарку йәрминкә асыу
ЯРМАРОЧНЫЙ, -ая, -ое йәрминкә ...ы; ярмарочная торговля йәрминкә сауҙаһы
ЯРМО с 1. с.-х. (деревянный хомут) ағас ҡамыт, үгеҙ ҡамыты 2. перен. (тяжесть, бремя) ҡоллоҡ, йөк 3. перен. (гнёт, иго) золом, иҙеү; ярмо самодержавия самодержавие иҙеүе
ЯРОВИЗАЦИЯ ж; с.- х. ярауайлаштырыу (сыгышын һәм цҫешен яҡшыртыу өсөн орлоҡто сәсер алдынан эшкәртец)
ЯРОВИЗИРОВАТЬ несов., сов.; с.-х. ярауайлаштырыу; яровизировать семена орлоҡтарҙы ярауайлаштырыу
яровОй, -ая, -ое с.-х. 1. ярауай, яҙғы (яҙ көнө сәселә торган); яровая пшеница яҙғы бойҙай; яровой сев яҙғы сәсеү 2. (об участке) яҙғы, яҙ сәселгән; яровое поле яҙ сәселгән баҫыу 3. в знач. сущ. яровые мн.; бот. яҙғы һабан ашлыҡ, яҙғы культуралар
676
пыл тцбән төшөп китергә мәжбцр итә торган башҡа температуралагы һауа ҡатламы)
ЯМБ м; лит. ямб (шигырҙа баҫым икенсе ижеккә төшкән ике ижекле стопа); стихи, написанные ямбом ямб менән яҙылған шиғырҙар
ЯМБИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. ямб менән яҙылған
Ямистый, -ая, -ое разг. соҡор-саҡырлы; ямистое место соҡор-саҡырлы урын
ЯМКА ж 1. уменьш. от яма 1, 3; 2. (небольшое углубление) уймаҡ, соҡор; ямка на подбородке эйәктәге соҡор; ямка на щеке бит уймағы, биттәге уймаҡ
ЯМОЧКА ж; уменьш. -ласк. от ямка; ямочка на подбородке эйәктәге соҡор; ямочка на затылке елкә соҡоро
ЯМС м ямс (тропик һәм субтропик илдәрҙә цҫтерелә торган крахмалга бай кцп йыллыҡ цлән)
ЯМСКОЙ, -ая, -ое ист. ям ...ы, ямсылыҡ, ям сабыу ...ы; ямская изба ям йорто; ямская повинность ям сабыу йөкләмәһе; ямская служба ям сабыу хеҙмәте
ямщИк м ямсы
ЯМЩИЦКИЙ, -ая, -ое ямсы ...ы; ямщицкая тройка ямсы тройкаһы
январский, -ая, -ое ғинуар ...ы; январские дни ғинуар көндәре; январский холод ғинуар һыуығы
ЯНВАРЬ м ғинуар; морозный январь һыуыҡ ғинуар
Янки м нескл. янки (АҠШ - та тыуган аме-рикандарҙың ҡушаматы)
ЯНТАРНЫЙ, -ая, -ое 1. гәрәбә; янтарное ожерелье гәрәбә муйынсаҡ 2. (о цвете) гәрәбәләй һары; янтарный мёд гәрәбәләй һары бал ♦ янтарная кислота хим. гәрәбә кислотаһы
ЯНТАРЬ м 1. гәрәбә; мундштук из янтаря гәрәбә мөштөк 2. (изделие) гәрәбә, гәрәбә әй-бер(ҙәр)
ЯНЫЧАР м; ист. янычар (солтан Төркиә-һендә хәрби әсирҙәрҙән һәм ислам дине ҡабул иткән христиандарҙан төҙөлгән йәйәцле гәс-кәр һалдаты)
ЯНЫЧАРСКИЙ, -ая, -ое янычар ...ы
ЯПОНИСТ м япон теле (мәҙәниәте) белгесе (ғалимы)
ЯПОНСКИЙ, -ая, -ое япон ...ы, Япония ...ы; японский язык япон теле; японский император Япония императоры
ЯПОНЦЫ мн. япондар, япон халҡы // ед. японец м япон ир-аты; японка ж япон ҡатын-ҡыҙы
ЯР м 1. (обрыв) ярлау, текә яр; крутой яр Агидели Ағиҙелдең текә яры 2. (лощина, овраг) соҡорлоҡ, йырғанаҡ
ЯРАНГА ж яранга (ҡайһы бер Себер халҡының кцсмә тирмәһе)
ЯРД м ярд (Англияла 91,44 сантиметрга тигеҙ оҙонлоҡ цлсәме)
ярЕм м; уст. см. ярмо
ЯРЕМНЫЙ, -ая, -ое с.-х. ағас ҡамыт менән егелә торған; яремный скот ағас ҡамыт менән егелә торған мал ♦ яремная вена барлау венаһы (муйында)
Ярка ж; с.-х. (молодая, не ягнившаяся овца ) бәрән һарыҡ
Яркий, -ая, -ое 1. яҡты, яп-яҡты, салт аяҙ, баҙыҡ, сағыу; яркое солнце яҡты ҡояш; яркие лучи солнца ҡояштың яҡты нурҙары 2. (о цвете ) үтә асыҡ, ап-асыҡ, баҙыҡ, сағыу; яркие цвета үтә асыҡ төҫтәр; очень яркий цвет ап-асыҡ төҫ; яркая звезда баҙыҡ йондоҙ; яркое платье сағыу күлдәк 3. перен. күренекле, көслө, яҡты; яркий талант күренекле талант 4. перен. (убедительный ) асыҡ, көслө; яркий пример асыҡ миҫал Ярко нареч. асыҡ, баҙыҡ, яҡты, аныҡ, яҡшы; ярко гореть яҡты яныу; ярко написан яҡшы яҙылған
ярко... и Ярко-... урыҫ телендә ҡушма һцҙҙәрҙең “ асыҡ ”, “ сагыу ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., ярко-голубой асыҡ зәңгәр; яркосветящийся сағыу яҡтыртҡан
Яркость ж 1. яҡтылыҡ (яҡтылыҡ сыгана-гының бирелгән йцнәлештә яҡтыртыу һәләтен характерлаусы дәцмәл); яркость огня уттың яҡтылығы 2. асыҡлыҡ, баҙыҡлыҡ; яркость красок төҫтәрҙең баҙыҡлығы 3. перен. (убедительность ) көслөлөк, асыҡлыҡ; яркость доводов дәлилдәрҙең көслөлөгө 4. перен. күренек-лелек, баҙыҡлыҡ; яркость таланта талант баҙыҡлығы
ЯРЛЫК м ярлыҡ (1. хандарҙың яҙма бойо-рого 2. төрлө нәмәгә, тауарга атамаһын, кцлә-мен, эшләнгән урынын һ. б. мәглцмәттәрен яҙып йәбештергән ҡагыҙ 3. гәҙәти ҡалып буйынса кемгәлер бирелгән баһа); багажный ярлык багаж ярлығы; наклеить ярлык ярлыҡ йәбештереү
ЯРМАРКА ж йәрминкә; осенняя ярмарка көҙгө йәрминкә; открывать ярмарку йәрминкә асыу
ЯРМАРОЧНЫЙ, -ая, -ое йәрминкә ...ы; ярмарочная торговля йәрминкә сауҙаһы
ЯРМО с 1. с.-х. (деревянный хомут) ағас ҡамыт, үгеҙ ҡамыты 2. перен. (тяжесть, бремя) ҡоллоҡ, йөк 3. перен. (гнёт, иго) золом, иҙеү; ярмо самодержавия самодержавие иҙеүе
ЯРОВИЗАЦИЯ ж; с.- х. ярауайлаштырыу (сыгышын һәм цҫешен яҡшыртыу өсөн орлоҡто сәсер алдынан эшкәртец)
ЯРОВИЗИРОВАТЬ несов., сов.; с.-х. ярауайлаштырыу; яровизировать семена орлоҡтарҙы ярауайлаштырыу
яровОй, -ая, -ое с.-х. 1. ярауай, яҙғы (яҙ көнө сәселә торган); яровая пшеница яҙғы бойҙай; яровой сев яҙғы сәсеү 2. (об участке) яҙғы, яҙ сәселгән; яровое поле яҙ сәселгән баҫыу 3. в знач. сущ. яровые мн.; бот. яҙғы һабан ашлыҡ, яҙғы культуралар
676