Рус
Баш
Русско-башкирский словарь, под редакцией З. Г. Ураксина, II том. Страница 677
Поиск по словарям
ЯСТРЕБОК
Яростный, -ая, -ое 1. (гневный) асыулы, ярһыу, ажар; Яростный вид асыулы ҡиәфәт 2. (неукротимый) ҡоторонған, ғәйрәтле, ярһыу, ҡоторонҡо; Яростный ветер ҡоторонҡо ел
Ярость ж 1. (сильный гнев) асыу, ярһыу, ажар; прийти в Ярость ныҡ асыу килеү; броситься с Яростью на кого - л. ажар менән (ажарланып) ташланыу 2. (о стихии) ҡотороноу, ярһыу, ғәйрәтләнеү; Ярость ветра елдең ҡотороно-уы 3. (крайняя увлечённость, напористость) ярһыу, ажар; рабочая Ярость эш ажары
Ярус м 1. (один из рядов расположенных друг над другом предметов) ҡат, ҡатлам, ярус; сложить брёвна Ярусом бүрәнәләрҙе ҡатлап өйөү 2. театр. ярус, ҡат; ложа второго Яруса икенсе ярустағы ложа 3. геол. (слой) ҡатлам 4. рыб. еле (ҡармаҡтар теҙелгән оҙон бау, диңгеҙҙә балыҡ аулаганда ҡулланыла)
Ярусный, -ая, -ое ярус ...ы, ярустағы, яруслы, ҡатлаулы; Ярусное строение земной коры геол. Ер ҡабығының ҡатлаулы төҙөлөшө
ЯРУТКА ж ярут, ҡош күмәсе (ҡый цлән) ярчайший, -ая, -ее превосх. ст. от Яркий;
Ярчайший свет сағыу яҡтылыҡ
ЯРЫГА м; ист. ярыга, ярлы (XVI — XVII бб. Рәсәйҙә иң ярлы халыҡ төркөмө)
ЯРЫЙ, -ая, -ое 1. см. Яростный; Ярый враг ажар дошман 2. (страстно преданный) ныҡ бирелгән, әүәҫ, ялҡынлы; Ярый поклонник музыки музыкаға ныҡ бирелгән кеше 3. уст. (светлый, белый) саф; Ярый воск саф балауыҙ
ЯРЬ ж ярь (баҡыр әсемәһенән алынган йәшел буяу)
ЯСАК м; ист. яһаҡ (XV—XVIII бб. Волга буйы һәм XVII б. — XX б. башына тиклем Себер халыҡтарынан йыйылган һалым); платить Ясак яһаҡ түләү
ЯСАЧНЫЙ, -ая, -ое ист. 1. яһаҡ ...ы; Ясачный сбор яһаҡ йыйымы 2. (платящий ясак) яһаҡ түләүсе, яһаҡлы; Ясачные люди яһаҡ түләүсе кешеләр
Ясельный, -ая, -ое 1. утлыҡ, утлыҡса ...ы; ЯсельнаЯ решётка утлыҡ рәшәткәһе 2. ясле ...ы; Ясельный ребёнок ясле балаһы; дети Ясельного возраста ясле йәшендәге балалар
Ясеневый, -ая, -ое дардар ...ы, ҡорос ағас ...ы; Ясеневый лист ҡорос ағас япрағы
Ясенец м баҙыян (кцп йыллыҡ цлән)
ЯСЕНЬ м дардар, ҡорос ағас; Ясень обыкновенный ябай дардар
Ясли только мн. 1. (кормушка для скота) утлыҡ, утлыҡса; положить в Ясли сена утлыҡсаға бесән һалыу 2. (детское учреждение) ясле; отдать ребёнка в Ясли баланы яслегә биреү
ясменник м һырмауыҡ; Ясменник пахучий еҫле һырмауыҡ
яснЕть несов. асыҡланыу, асыла төшөү, аяҙыу, сыуаҡлау; небо Яснеет күк йөҙө аяҙыны
Ясно 1. нареч. (ярко) асыҡ, яҡты 2. нареч. ап-асыҡ, асыҡтан-асыҡ, аныҡ; Ясно слышать ап-асыҡ ишетеү; мыслить Ясно аныҡ фекер йөрөтөү 3. в знач. сказ., безл. (понятно) аңлашыла, аныҡ, аңлайышлы; Ясно без слов һүҙһеҙ аңлашыла; коротко и Ясно ҡыҫҡа ла, аныҡ та 4. в знач. сказ., безл. (о хорошей погоде) асыҡ, аяҙ, сыуаҡ; сегодня с утра Ясно бөгөн иртәнән аяҙ 5. в знач. частицы; разг. (конечно, да) билдәле, әлбиттә; ты придёшь? — Ясно, приду һин килерһеңме? — Әлбиттә, килермен ♦ Ясно как день көн кеүек асыҡ
ЯСНОВИДЕНИЕ с 1. (способность предугадывать будущее) күрәҙәселек, алдан күрә белеү 2. (проницательность) һиҙгерлек, алдан күреү (күреүсәнлек), алдан уҡ белеп тороу
ЯСНОВИДЕЦ м и ЯСНОВИДИЦА ж күрәҙәсе, күрәҙәлек итеүсе, алдан күрә белгән кеше, алдан күреүсе
ЯСНОВИДЯЩИЙ м и ЯСНОВИДЯЩАЯ ж см. Ясновидец
Ясность ж 1. (отчётливость) асыҡлыҡ, аныҡлыҡ; внести Ясность асыҡлыҡ индереү 2. (логичность, чёткость) асыҡлыҡ, аңлайыш-лылыҡ; Ясность ответа яуаптың асыҡлығы 3. (очевидность) асыҡлыҡ, билдәлелек
ЯСНОТКА ж баллыбабай (цлән); Яснотка белаЯ аҡ баллыбабай, һаңғырау (һуҡыр) кесерткән
Ясный, -ая, -ое 1. (яркий, чистый) асыҡ, аяҙ, сыуаҡ; Ясный день сыуаҡ көн; Ясное небо асыҡ күк 2. (отчётливый) аныҡ, асыҡ, айырым-асыҡ; Ясные очертания гор тауҙарҙың асыҡ һыҙаттары; вопрос Ясен мәсьәлә асыҡ 3. (логичный , чёткий) асыҡ, аңлайышлы, айышлы; Ясный ум аныҡ аҡыл; ЯснаЯ мысль аңлайышлы фекер 4. (очевидный) асыҡ, билдәле; Ясное намерение асыҡ ниәт 5. перен. (чистый) таҙа; ЯснаЯ душа таҙа күңел ♦ (как) гром среди Ясного неба см. гром; Яснее Ясного ап-асыҡ, аңлайышлы, көн кеүек асыҡ; Ясное дело в знач. вводн. сл. һис шикһеҙ
Яства мн. (ед. Яство с; уст.) ниғмәт, һый, затлы ашамлыҡтар
Ястреб м ҡарсыға; Ястреб взмыл в небо ҡарсыға күккә күтәрелде; пускать Ястреба на дичь этн. кейеккә ҡарсыға сөйөү
ЯСТРЕБЁНОК м бала ҡарсыға
ЯСТРЕБИНКА ж тырнағут; ястребинка зонтичнаЯ сатыр тырнағут, бесәй кәбеҫтәһе
ЯСТРЕБИНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарсыға ...ы; Ястребиное гнездо ҡарсыға ояһы 2. йыртҡыстарса, асыулы, зәһәрле; Ястребиный взгляд зәһәрле ҡараш 3. ҡарсыға менән; ястребиная охота ҡарсыға менән аулау 4. в знач. сущ. ястребиные мн.; зоол. ҡарсыға һымаҡтар, ҡарсыға тоҡомло ҡоштар ♦ ястребиный нос ҡарсыға танау
ЯСТРЕБОК м 1. уменьш. -ласк. от Ястреб 2. разг. (самолёт-истребитель) ҡарсыға
677
Яростный, -ая, -ое 1. (гневный) асыулы, ярһыу, ажар; Яростный вид асыулы ҡиәфәт 2. (неукротимый) ҡоторонған, ғәйрәтле, ярһыу, ҡоторонҡо; Яростный ветер ҡоторонҡо ел
Ярость ж 1. (сильный гнев) асыу, ярһыу, ажар; прийти в Ярость ныҡ асыу килеү; броситься с Яростью на кого - л. ажар менән (ажарланып) ташланыу 2. (о стихии) ҡотороноу, ярһыу, ғәйрәтләнеү; Ярость ветра елдең ҡотороно-уы 3. (крайняя увлечённость, напористость) ярһыу, ажар; рабочая Ярость эш ажары
Ярус м 1. (один из рядов расположенных друг над другом предметов) ҡат, ҡатлам, ярус; сложить брёвна Ярусом бүрәнәләрҙе ҡатлап өйөү 2. театр. ярус, ҡат; ложа второго Яруса икенсе ярустағы ложа 3. геол. (слой) ҡатлам 4. рыб. еле (ҡармаҡтар теҙелгән оҙон бау, диңгеҙҙә балыҡ аулаганда ҡулланыла)
Ярусный, -ая, -ое ярус ...ы, ярустағы, яруслы, ҡатлаулы; Ярусное строение земной коры геол. Ер ҡабығының ҡатлаулы төҙөлөшө
ЯРУТКА ж ярут, ҡош күмәсе (ҡый цлән) ярчайший, -ая, -ее превосх. ст. от Яркий;
Ярчайший свет сағыу яҡтылыҡ
ЯРЫГА м; ист. ярыга, ярлы (XVI — XVII бб. Рәсәйҙә иң ярлы халыҡ төркөмө)
ЯРЫЙ, -ая, -ое 1. см. Яростный; Ярый враг ажар дошман 2. (страстно преданный) ныҡ бирелгән, әүәҫ, ялҡынлы; Ярый поклонник музыки музыкаға ныҡ бирелгән кеше 3. уст. (светлый, белый) саф; Ярый воск саф балауыҙ
ЯРЬ ж ярь (баҡыр әсемәһенән алынган йәшел буяу)
ЯСАК м; ист. яһаҡ (XV—XVIII бб. Волга буйы һәм XVII б. — XX б. башына тиклем Себер халыҡтарынан йыйылган һалым); платить Ясак яһаҡ түләү
ЯСАЧНЫЙ, -ая, -ое ист. 1. яһаҡ ...ы; Ясачный сбор яһаҡ йыйымы 2. (платящий ясак) яһаҡ түләүсе, яһаҡлы; Ясачные люди яһаҡ түләүсе кешеләр
Ясельный, -ая, -ое 1. утлыҡ, утлыҡса ...ы; ЯсельнаЯ решётка утлыҡ рәшәткәһе 2. ясле ...ы; Ясельный ребёнок ясле балаһы; дети Ясельного возраста ясле йәшендәге балалар
Ясеневый, -ая, -ое дардар ...ы, ҡорос ағас ...ы; Ясеневый лист ҡорос ағас япрағы
Ясенец м баҙыян (кцп йыллыҡ цлән)
ЯСЕНЬ м дардар, ҡорос ағас; Ясень обыкновенный ябай дардар
Ясли только мн. 1. (кормушка для скота) утлыҡ, утлыҡса; положить в Ясли сена утлыҡсаға бесән һалыу 2. (детское учреждение) ясле; отдать ребёнка в Ясли баланы яслегә биреү
ясменник м һырмауыҡ; Ясменник пахучий еҫле һырмауыҡ
яснЕть несов. асыҡланыу, асыла төшөү, аяҙыу, сыуаҡлау; небо Яснеет күк йөҙө аяҙыны
Ясно 1. нареч. (ярко) асыҡ, яҡты 2. нареч. ап-асыҡ, асыҡтан-асыҡ, аныҡ; Ясно слышать ап-асыҡ ишетеү; мыслить Ясно аныҡ фекер йөрөтөү 3. в знач. сказ., безл. (понятно) аңлашыла, аныҡ, аңлайышлы; Ясно без слов һүҙһеҙ аңлашыла; коротко и Ясно ҡыҫҡа ла, аныҡ та 4. в знач. сказ., безл. (о хорошей погоде) асыҡ, аяҙ, сыуаҡ; сегодня с утра Ясно бөгөн иртәнән аяҙ 5. в знач. частицы; разг. (конечно, да) билдәле, әлбиттә; ты придёшь? — Ясно, приду һин килерһеңме? — Әлбиттә, килермен ♦ Ясно как день көн кеүек асыҡ
ЯСНОВИДЕНИЕ с 1. (способность предугадывать будущее) күрәҙәселек, алдан күрә белеү 2. (проницательность) һиҙгерлек, алдан күреү (күреүсәнлек), алдан уҡ белеп тороу
ЯСНОВИДЕЦ м и ЯСНОВИДИЦА ж күрәҙәсе, күрәҙәлек итеүсе, алдан күрә белгән кеше, алдан күреүсе
ЯСНОВИДЯЩИЙ м и ЯСНОВИДЯЩАЯ ж см. Ясновидец
Ясность ж 1. (отчётливость) асыҡлыҡ, аныҡлыҡ; внести Ясность асыҡлыҡ индереү 2. (логичность, чёткость) асыҡлыҡ, аңлайыш-лылыҡ; Ясность ответа яуаптың асыҡлығы 3. (очевидность) асыҡлыҡ, билдәлелек
ЯСНОТКА ж баллыбабай (цлән); Яснотка белаЯ аҡ баллыбабай, һаңғырау (һуҡыр) кесерткән
Ясный, -ая, -ое 1. (яркий, чистый) асыҡ, аяҙ, сыуаҡ; Ясный день сыуаҡ көн; Ясное небо асыҡ күк 2. (отчётливый) аныҡ, асыҡ, айырым-асыҡ; Ясные очертания гор тауҙарҙың асыҡ һыҙаттары; вопрос Ясен мәсьәлә асыҡ 3. (логичный , чёткий) асыҡ, аңлайышлы, айышлы; Ясный ум аныҡ аҡыл; ЯснаЯ мысль аңлайышлы фекер 4. (очевидный) асыҡ, билдәле; Ясное намерение асыҡ ниәт 5. перен. (чистый) таҙа; ЯснаЯ душа таҙа күңел ♦ (как) гром среди Ясного неба см. гром; Яснее Ясного ап-асыҡ, аңлайышлы, көн кеүек асыҡ; Ясное дело в знач. вводн. сл. һис шикһеҙ
Яства мн. (ед. Яство с; уст.) ниғмәт, һый, затлы ашамлыҡтар
Ястреб м ҡарсыға; Ястреб взмыл в небо ҡарсыға күккә күтәрелде; пускать Ястреба на дичь этн. кейеккә ҡарсыға сөйөү
ЯСТРЕБЁНОК м бала ҡарсыға
ЯСТРЕБИНКА ж тырнағут; ястребинка зонтичнаЯ сатыр тырнағут, бесәй кәбеҫтәһе
ЯСТРЕБИНЫЙ, -ая, -ое 1. ҡарсыға ...ы; Ястребиное гнездо ҡарсыға ояһы 2. йыртҡыстарса, асыулы, зәһәрле; Ястребиный взгляд зәһәрле ҡараш 3. ҡарсыға менән; ястребиная охота ҡарсыға менән аулау 4. в знач. сущ. ястребиные мн.; зоол. ҡарсыға һымаҡтар, ҡарсыға тоҡомло ҡоштар ♦ ястребиный нос ҡарсыға танау
ЯСТРЕБОК м 1. уменьш. -ласк. от Ястреб 2. разг. (самолёт-истребитель) ҡарсыға
677