Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том II. 116 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
БАЛЙЫ
БАЛЙЫ (Р.: топор с поперечным лезвием; И.: kind of an axe; T.: balta) и. диал.
Бағау. □ Топор с поперечным лезвием (для выдалбливания корыт, колодочных ульев и бортей).
БАЛ КИҪЕҮ (бал киҫ-) ҡ. диал. кар. бал бороу.
БАЛКОН [рус. < ит. balcone] (Р.: балкон; И.: balcony; T.: balkon) и.
1. Йорттоң еҫкә ҡаттарынан тышҡа сығарып эшләнгән майҙансыҡ. □ Балкон (площадка, выступающая из наружной стены здания). Тәҙрәле балкон. Балкон ишеген асыу. Балконға сығып ял итеу.
2. Театрҙың уртансы ҡатындағы тамаша урыны. □ Балкон (зрительное место в среднем этаже театра). Концертты балкондан ҡарау.
БАЛКОНЛЫ (Р: с балконом; И.: having a balcony; T: balkonlu) с.
Балконы булған. □ С балконом, имеющий балкон. Балконлы йорт. Балконлы булмә.
БАЛҠ (балҡ-балҡ) (Р: подражание вспышке яркого света; И.: imitation of sparkling; T: pırıl pırıl) оҡш.
Көслө яҡтылыҡты белдергән һүҙ. □ Подражание вспышке яркого света. Балҡ-балҡ итеу. Балҡ итеу. Балҡ-балҡ килеу.
БАЛ ҠАЛАС (Р: сушки; И.: bread ring; T: kurutma) и.
Ваҡ керәндил. □ Сушки.
БАЛ ҠАРАУ (бал ҡара-) ҡ. диал. ҡар. бал бороу.
БАЛҠАР (Р: балкарцы; И.: Balkar; Т: Balkar) и.
Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһында йәшәгән бер халыҡ һәм шул халыҡтың кешеһе (төрки телдәренец береһендә һөйләшә). □ Балкарцы, балкарец. / Балкарский. Балҡар ҡатыны (ҡыҙы). Балҡар халҡы.
БАЛҠАРСА (Р: по-балкарски; И.: in Balkar; T: Balkarca)p.
1. Балҡар телендә. □ По-балкарски. Балҡарса һөйләшеу. Балҡарса йырлау.
2. Балҡар халҡы ғәҙәтенсә. □ По обычаям балҡар. Балҡарса кейенеу.
БАЛҠ ИТЕҮ (балҡ ит-) (Р: сверкать; И.: sparkle; T: pırıl pırıl parlamak) ҡ.
Көслө ялтырау, балҡыу. □ Сверкать, сиять; светиться. // Сверкание, сияние. Йәшен балҡ итеп ҡалды.
БАЛҠ КИЛЕҮ (балҡ кил-) ҡ. ҡар. балҡ итеү.
БАЛ ҠОЙОУ (бал ҡой-) (Р: ставить на брожение для получения браги; И.: leave for brewing; T: fermentasyon) ҡ.
Бал (II) әсетергә ҡуйыу. □ Ставить на брожение для получения браги, медовухи.
БАЛ ҠОРТО (Р: пчела; И.: bee; Т.: ап) и. зоол.
1. Сәскә һутынан бал йыя торған ҡорт.
□ Пчела (лат. Anthophila). Кейек ҡорт. Эшсе ҡорт. Бала ҡорт. Һоро ҡорт. Ҡорт ҡуныу. Инә ҡорт. Ҡорт кусе. Ҡорт ҡаяуы.
2. миф. Түллелекте, муллыҡты һынландырған бөжәк. □ Мифологизированное насекомое, символ плодовитости, изобилия. ■ Урман башҡорттары кейәугә сыҡҡан ҡыҙға, тулле булһын тип, бер нисә бал ҡорто ояһын биргән булған. Башҡорт мифологияһынан.
БАЛ ҠОРТО БҮРЕҺЕ (Р: волк пчелиный; И.: hornet species; T.: Avrupa yabanarısı) и. зоол.
Бал ҡортон аулай торған һағыҙаҡ. □ Волк пчелиный (лат. Philanthus triangulum).
БАЛҠЫЛДАУ (балҡылда-) (P: сверкать; И.: sparkle; T.: parlamak) ҡ.
Балҡ-балҡ итеү, балҡ-балҡ килеү.
□ Сверкать, сиять; светиться. // Сверкание, сияние. Алыҫта уттар балҡылдай.
БАЛҠЫТЫУ (балҡыт-) (Р: излучать; И.: radiate; T.: parıldatmak) ҡ.
1. Көслө итеп яҡтыртыу, ныҡ ялтыратыу. □ Излучать, испускать свет. Ҡояш нурын балҡытты.
2. кусм. Шатлыҡ, ҡыуаныстан яҡтыртыу (куҙҙе, йөҙҙө). □ От радости стать приветливым, весёлым. Йөҙөн балҡытты.
116
БАЛЙЫ (Р.: топор с поперечным лезвием; И.: kind of an axe; T.: balta) и. диал.
Бағау. □ Топор с поперечным лезвием (для выдалбливания корыт, колодочных ульев и бортей).
БАЛ КИҪЕҮ (бал киҫ-) ҡ. диал. кар. бал бороу.
БАЛКОН [рус. < ит. balcone] (Р.: балкон; И.: balcony; T.: balkon) и.
1. Йорттоң еҫкә ҡаттарынан тышҡа сығарып эшләнгән майҙансыҡ. □ Балкон (площадка, выступающая из наружной стены здания). Тәҙрәле балкон. Балкон ишеген асыу. Балконға сығып ял итеу.
2. Театрҙың уртансы ҡатындағы тамаша урыны. □ Балкон (зрительное место в среднем этаже театра). Концертты балкондан ҡарау.
БАЛКОНЛЫ (Р: с балконом; И.: having a balcony; T: balkonlu) с.
Балконы булған. □ С балконом, имеющий балкон. Балконлы йорт. Балконлы булмә.
БАЛҠ (балҡ-балҡ) (Р: подражание вспышке яркого света; И.: imitation of sparkling; T: pırıl pırıl) оҡш.
Көслө яҡтылыҡты белдергән һүҙ. □ Подражание вспышке яркого света. Балҡ-балҡ итеу. Балҡ итеу. Балҡ-балҡ килеу.
БАЛ ҠАЛАС (Р: сушки; И.: bread ring; T: kurutma) и.
Ваҡ керәндил. □ Сушки.
БАЛ ҠАРАУ (бал ҡара-) ҡ. диал. ҡар. бал бороу.
БАЛҠАР (Р: балкарцы; И.: Balkar; Т: Balkar) и.
Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһында йәшәгән бер халыҡ һәм шул халыҡтың кешеһе (төрки телдәренец береһендә һөйләшә). □ Балкарцы, балкарец. / Балкарский. Балҡар ҡатыны (ҡыҙы). Балҡар халҡы.
БАЛҠАРСА (Р: по-балкарски; И.: in Balkar; T: Balkarca)p.
1. Балҡар телендә. □ По-балкарски. Балҡарса һөйләшеу. Балҡарса йырлау.
2. Балҡар халҡы ғәҙәтенсә. □ По обычаям балҡар. Балҡарса кейенеу.
БАЛҠ ИТЕҮ (балҡ ит-) (Р: сверкать; И.: sparkle; T: pırıl pırıl parlamak) ҡ.
Көслө ялтырау, балҡыу. □ Сверкать, сиять; светиться. // Сверкание, сияние. Йәшен балҡ итеп ҡалды.
БАЛҠ КИЛЕҮ (балҡ кил-) ҡ. ҡар. балҡ итеү.
БАЛ ҠОЙОУ (бал ҡой-) (Р: ставить на брожение для получения браги; И.: leave for brewing; T: fermentasyon) ҡ.
Бал (II) әсетергә ҡуйыу. □ Ставить на брожение для получения браги, медовухи.
БАЛ ҠОРТО (Р: пчела; И.: bee; Т.: ап) и. зоол.
1. Сәскә һутынан бал йыя торған ҡорт.
□ Пчела (лат. Anthophila). Кейек ҡорт. Эшсе ҡорт. Бала ҡорт. Һоро ҡорт. Ҡорт ҡуныу. Инә ҡорт. Ҡорт кусе. Ҡорт ҡаяуы.
2. миф. Түллелекте, муллыҡты һынландырған бөжәк. □ Мифологизированное насекомое, символ плодовитости, изобилия. ■ Урман башҡорттары кейәугә сыҡҡан ҡыҙға, тулле булһын тип, бер нисә бал ҡорто ояһын биргән булған. Башҡорт мифологияһынан.
БАЛ ҠОРТО БҮРЕҺЕ (Р: волк пчелиный; И.: hornet species; T.: Avrupa yabanarısı) и. зоол.
Бал ҡортон аулай торған һағыҙаҡ. □ Волк пчелиный (лат. Philanthus triangulum).
БАЛҠЫЛДАУ (балҡылда-) (P: сверкать; И.: sparkle; T.: parlamak) ҡ.
Балҡ-балҡ итеү, балҡ-балҡ килеү.
□ Сверкать, сиять; светиться. // Сверкание, сияние. Алыҫта уттар балҡылдай.
БАЛҠЫТЫУ (балҡыт-) (Р: излучать; И.: radiate; T.: parıldatmak) ҡ.
1. Көслө итеп яҡтыртыу, ныҡ ялтыратыу. □ Излучать, испускать свет. Ҡояш нурын балҡытты.
2. кусм. Шатлыҡ, ҡыуаныстан яҡтыртыу (куҙҙе, йөҙҙө). □ От радости стать приветливым, весёлым. Йөҙөн балҡытты.
116