Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том II. 118 бит


Һүҙлектәр буйынса эҙләү

Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том II

БАЛЛАТЫУ
ластовый. Балласт аҫыу. Караптың балласт системаһы.
2. т. юл. Тимер юлдағы шпал аҫтына һалынған ҡырсын, ҡом. □ Балласт (галька, песок, положенный под шпалой).
3. кусм. Кәрәкһеҙ артыҡ нәмә, кеше.
□ Балласт. Балласт булып тороу.
БАЛЛАТЫУ (баллат-) к. йөкм. ҡар. баллау. понуд. от баллау.
БАЛЛАУ (балла-) (Р.: подслащивать мёдом; И.: sweeten with honey; T.: ballamak) ҡ.
Бал ҡушыу, балға болғау. □ Подслащивать мёдом, смешивать с мёдом. Баллап сәй эсеу. Сәксәкте баллау. ■ Бауырһаҡ татлы булыр баллағанда. М. Аҡмулла.
БАЛЛИСТИК (баллистигы) I [рус.] (Р.: специалист по баллистике; И.: ballistics expert; T: balistik) и.
Баллистика буйынса белгес. □ Специалист по баллистике.
БАЛЛИСТИК II (Р: баллистический; И.: ballistic; T: balistik) с.
Баллистикаға мөнәсәбәтле. □ Баллистический. Баллистик тикшереу.
БАЛЛИСТИКА [рус. < нем. Ballistik < гр. balla ‘бәрәм’] (Р: баллистика; И.: ballistics; T: balistik) и.
Артиллерия снаряды, пуля, мина, авиабомба, реактив снаряд, гарпун кеүек еҫемдәрҙең хәрәкәте тураһындағы фән. □ Баллистика. / Баллистический. Тышҡы баллистика. Эске баллистика.
БАЛЛИСТИК РАКЕТА (Р: баллистическая ракета; И.: ballistic missile; T.: balistik füze) и.
Осҡанда двигатель туҡтағандан һуң ирекле ырғытылған есем траекторияһы буйынса төшкән ракета. □ Баллистическая ракета.
БАЛЛОН [рус. < фр. ballon] (Р: баллон; И.: container; T.: tüp) и.
1. Шыйыҡлыҡ йәки газ өсөн булған ябыҡ {быяла, металл, резина һ. б.) һауыт.
□ Баллон. / Баллонный. Аэростат баллоны. Кислородлы баллон. Автомобилдең баллоны. Газ баллоны.
2. Эсенә тын тултырылған тәгәрмәс шина. □ Баллон (колёсная шина, наполненная воздухом ).
3. Аэростаттың газ тултырылған көбө.
□ Баллон (обивка аэростата, наполненная газом ).
БАЛЛЫ I (Р: медовый; И.: sweetened; Т.: ballı) с.
1. Балы булған, бал ҡушылған, бал тәме килгән. □ Подслащённый мёдом, медовый. Баллы торт. Баллы улэн. ■ Беҙҙең ҡоҙа хәлле икән, йыуасаһы баллы икән. Халыҡ йырынан.
2. кусм. Татлы, яғымлы (һуҙгә, телгә ҡарата). □ Сладкий, приветливый (в отношении слова, языка). • Баллы һуҙ баш әйләндерә. Әйтем.
БАЛЛЫ II (Р.: балловый; И.: mark; T: dereceli) с.
Балл менән бәйле. □ Балловый; -балльный. Ун баллы система.
БАЛЛЫ БАБАЙ (Р: яснотка; И.: day nettle; T: ballıbaba) и. бот.
Ирен сәскәлеләр ғаиләһенә ҡараған аҡ сәскәле күп йыллыҡ үлән. □ Яснотка (лат. Lamium).
БАЛЛЫ БАУЫРСА и. диал. ҡар. сәксәк.
БАЛЛЫ БАУЫРҺАҠ (бауырһағы) и. диал. ҡар. сәксәк.
БАЛЛЫ БӘБӘНӘК (бәбәнәге) (Р: клевер; И.: clover; T.: yonca) и. диал.
1. ҡар. туҡранбаш.
2. ҡар. күк һөтләгән.
БАЛЛЫ БӘШМӘК (бәшмәге) (Р: опёнок; И.: agaric honey; T.: bal mantarı) и. бот.
Нәҙек һабаҡлы, һарғылт ҡалпаҡлы йоҡа бәшмәк (көҙгөһон ағас төбөндә уҫә).
□ Опёнок (лат. Armillaria). Баллы бәшмәк сентябрҙең тәуге яртыһында уҫә.
БАЛЛЫ ЖАУ (Р: туфли; И.: shoes; T.: ayakkabı) и. диал.
Аяҡ кейеме; туфли. □ Туфли.
БАЛЛ ЫҠ (баллығы) (Р: нектарник; И.: nectary; T: ballık) и.
Сәскәле үҫемлектәрҙең тәмле һут бүлеп сығарыусы өлөшө. □ Нектарник.
118