Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том II. 517 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
БӘР-БӘР-БӘР
БӘПӘЙ ҠОЙМАҒЫ и. ҡар. бәпес ҡоймағы. Бәпәй ҡоймағына саҡырыу.
БӘПӘЙЛӘҮ (бәпәйлә-) (Р.: рожать; И.: give birth (to), bear; T.: doğurmak) ҡ.
Бәпәй табыу; бәпесләү. □ Рожать (о роженице ). Бәпәйләргә ваҡыты еткән ҡатын.
БӘПӘЙ МАЙЫ и. диал. ҡар. бишек туйы. Бәпәй майына саҡырыу.
БӘПӘЙ МУНСАҺЫ и. ҡар. бәпес мунсаһы. Бәпәй мунсаһы яғыу.
БӘПӘЙ СӘЙЕ и. ҡар. бәпес сәйе. Бәпәй сәйенә саҡырыу.
БӘПӘЙ ТУЙЫ и. ҡар. бәпес туйы.
Бәпәй туйы уткәреу.
БӘПӘЙТӘК (бәпәйтәге) и. диал. ҡар. балитәк. Бәпәйтәкле кулдәк.
БӘПӘЙ ҮҪТЕРЕҮ (бәпәй үҫтер-) ҡ. диал. ҡар. бишек туйы. Бәпәй уҫтерергә саҡырыу.
БӘПӘНӘ (Р: название родового подразделения башкир; И.: name of a Bashkir clanal subdivision; T: bir Başkurt soyunun ismi) и. этн.
Тамъян ҡәбиләһе аймағы. □ Бэпэнэ (название родового подразделения башкир племени тамьян). Бәпәнә аймағы башҡорто.
БӘПӘҮЛЕК (бәпәүлеге) (Р: место, где растут одуванчики; И.: dandelion grown ground; T.: kara hindiba çiçeği olduğu bir yer) и. диал.
Бәпембә үҫкән ер. □ Место, где растут одуванчики. Бәпәулектән бәпембәләр йыйыу.
БӘПӘҮЛӘҮ (бәпәүлә-) (Р: баловать; И.: pamper; T.: şımartmak) ҡ. диал.
Иркәләтеү. □ Баловать. Балаларын бә-пәуләп кенә уҫтерәләр.
БӘРАБӘР с. ҡар. бәрәбәр. Оҙонлоғо бәрабәр ағастар.
БӘРАҒӘТ [ғәр. (Р: мастерство; И.: mastery; T.: ustalık) и. иҫк.
Оҫталыҡ, һәләтлек. □ Мастерство, способность, умение. Бәрағәттец файҙаһы.
БӘРАТ БАЙРАМЫ [ғәр. (Р: праздник Бараат; И.: name of a holiday in Moslem religion; T.: Baraat Festivali) и. дини.
Ислам дине буйынса, шәғбән айының 15-ендә Мөхәммәт пәйғәмбәр мосолмандарҙың намаҙ уҡығанда боролған йүнәлешен
Иерусалимдан Мәккәгә, ҡиблаға ҡарата үҙгәрткән, был көндән башлап ислам үҙ аллы дин булып һанала башлаған. □ Праздник Бараат (15-й день шагбана считается днём, когда Пророк Мухаммед изменил направление, в котором мусульманин должен встать во время совершения молитвы от Иерусалима на Мекку. С этого момента ислам стал считаться самостоятельной религией ). Бәрат байрамы уткәреу.
БӘРАТ КИСӘҺЕ (Р: ночь предопределения; И.: name of the Predetermination holiday; T.: Miraç Gecesi) и. дини.
Бәрат байрамы алдындағы кис (шәғбән айының 14-нән 15-нә ҡаршы кисе). □ Ночь предопределения (ночь с 14-го на 15-е шагбана; в эту ночь мусульманин должен произносить молитвы и просить у Аллаха прощения грехов, так как предопределяется его будущее на один год). Бәрат кисәһендә теләктәр теләу.
БӘРАТ КӨНӨ и. ҡар. бәрат байрамы.
БӘРАӘТ [ғәр. ] (Р: непричастность; И.: non-participation; T.: beraet) и. иҫк.
1. Ғәйепһеҙлек, ҡатнашһыҙлыҡ. □ Непричастность. Мин был эштә бәраәт.
2. Судта аҡланып ҡотолоу. □ Оправдание в суде. Бәраәт сығарыу.
БӘРБӘР I (Р: берберы; И.: the Berbers; T.: Berberiler) и.
Башлыса Төньяҡ Африка илдәрендә йәшәгән боронғо бер халыҡ. □ Берберы (народы Африки). Бәрбәр телдәре. Бәрбәр халҡы.
БӘРБӘР II [ғәр. ] (Р: дикие народы; И.: savage nations; T.: vahşi millet) u.
Ҡырағай халыҡ. □ Дикие народы. Бәрбәр ҡәбиләләре.
БӘРБӘР III [фарс. (Р: парикмахер; И.: hairdresser; barber; T.: berber) и. иҫк.
Сәс алыусы. □ Парикмахер. Бәрбәр хеҙмәте. Бәрбәрҙән сәс алдырыу.
БӘР-БӘР-БӘР (Р: бяша-бяша; И.: onomatopoeic word; T.: prüü prüü) саҡ.
һарыҡты саҡыра торған һүҙ. □ Бяша-бяша (употребляется для подзывания овец). Бэр-бэр-бэр, тип әбей һарыҡтарҙы саҡырырға тотондо.
517
БӘПӘЙ ҠОЙМАҒЫ и. ҡар. бәпес ҡоймағы. Бәпәй ҡоймағына саҡырыу.
БӘПӘЙЛӘҮ (бәпәйлә-) (Р.: рожать; И.: give birth (to), bear; T.: doğurmak) ҡ.
Бәпәй табыу; бәпесләү. □ Рожать (о роженице ). Бәпәйләргә ваҡыты еткән ҡатын.
БӘПӘЙ МАЙЫ и. диал. ҡар. бишек туйы. Бәпәй майына саҡырыу.
БӘПӘЙ МУНСАҺЫ и. ҡар. бәпес мунсаһы. Бәпәй мунсаһы яғыу.
БӘПӘЙ СӘЙЕ и. ҡар. бәпес сәйе. Бәпәй сәйенә саҡырыу.
БӘПӘЙ ТУЙЫ и. ҡар. бәпес туйы.
Бәпәй туйы уткәреу.
БӘПӘЙТӘК (бәпәйтәге) и. диал. ҡар. балитәк. Бәпәйтәкле кулдәк.
БӘПӘЙ ҮҪТЕРЕҮ (бәпәй үҫтер-) ҡ. диал. ҡар. бишек туйы. Бәпәй уҫтерергә саҡырыу.
БӘПӘНӘ (Р: название родового подразделения башкир; И.: name of a Bashkir clanal subdivision; T: bir Başkurt soyunun ismi) и. этн.
Тамъян ҡәбиләһе аймағы. □ Бэпэнэ (название родового подразделения башкир племени тамьян). Бәпәнә аймағы башҡорто.
БӘПӘҮЛЕК (бәпәүлеге) (Р: место, где растут одуванчики; И.: dandelion grown ground; T.: kara hindiba çiçeği olduğu bir yer) и. диал.
Бәпембә үҫкән ер. □ Место, где растут одуванчики. Бәпәулектән бәпембәләр йыйыу.
БӘПӘҮЛӘҮ (бәпәүлә-) (Р: баловать; И.: pamper; T.: şımartmak) ҡ. диал.
Иркәләтеү. □ Баловать. Балаларын бә-пәуләп кенә уҫтерәләр.
БӘРАБӘР с. ҡар. бәрәбәр. Оҙонлоғо бәрабәр ағастар.
БӘРАҒӘТ [ғәр. (Р: мастерство; И.: mastery; T.: ustalık) и. иҫк.
Оҫталыҡ, һәләтлек. □ Мастерство, способность, умение. Бәрағәттец файҙаһы.
БӘРАТ БАЙРАМЫ [ғәр. (Р: праздник Бараат; И.: name of a holiday in Moslem religion; T.: Baraat Festivali) и. дини.
Ислам дине буйынса, шәғбән айының 15-ендә Мөхәммәт пәйғәмбәр мосолмандарҙың намаҙ уҡығанда боролған йүнәлешен
Иерусалимдан Мәккәгә, ҡиблаға ҡарата үҙгәрткән, был көндән башлап ислам үҙ аллы дин булып һанала башлаған. □ Праздник Бараат (15-й день шагбана считается днём, когда Пророк Мухаммед изменил направление, в котором мусульманин должен встать во время совершения молитвы от Иерусалима на Мекку. С этого момента ислам стал считаться самостоятельной религией ). Бәрат байрамы уткәреу.
БӘРАТ КИСӘҺЕ (Р: ночь предопределения; И.: name of the Predetermination holiday; T.: Miraç Gecesi) и. дини.
Бәрат байрамы алдындағы кис (шәғбән айының 14-нән 15-нә ҡаршы кисе). □ Ночь предопределения (ночь с 14-го на 15-е шагбана; в эту ночь мусульманин должен произносить молитвы и просить у Аллаха прощения грехов, так как предопределяется его будущее на один год). Бәрат кисәһендә теләктәр теләу.
БӘРАТ КӨНӨ и. ҡар. бәрат байрамы.
БӘРАӘТ [ғәр. ] (Р: непричастность; И.: non-participation; T.: beraet) и. иҫк.
1. Ғәйепһеҙлек, ҡатнашһыҙлыҡ. □ Непричастность. Мин был эштә бәраәт.
2. Судта аҡланып ҡотолоу. □ Оправдание в суде. Бәраәт сығарыу.
БӘРБӘР I (Р: берберы; И.: the Berbers; T.: Berberiler) и.
Башлыса Төньяҡ Африка илдәрендә йәшәгән боронғо бер халыҡ. □ Берберы (народы Африки). Бәрбәр телдәре. Бәрбәр халҡы.
БӘРБӘР II [ғәр. ] (Р: дикие народы; И.: savage nations; T.: vahşi millet) u.
Ҡырағай халыҡ. □ Дикие народы. Бәрбәр ҡәбиләләре.
БӘРБӘР III [фарс. (Р: парикмахер; И.: hairdresser; barber; T.: berber) и. иҫк.
Сәс алыусы. □ Парикмахер. Бәрбәр хеҙмәте. Бәрбәрҙән сәс алдырыу.
БӘР-БӘР-БӘР (Р: бяша-бяша; И.: onomatopoeic word; T.: prüü prüü) саҡ.
һарыҡты саҡыра торған һүҙ. □ Бяша-бяша (употребляется для подзывания овец). Бэр-бэр-бэр, тип әбей һарыҡтарҙы саҡырырға тотондо.
517