Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том IV. 748 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
КУПОНЛЫ
КУПОНЛЫ (Р: продающийся за купоны; И.: sold by coupon; T.: kuponlu) c.
Купоны булған. □ Продающийся за купоны. Купонлы тауар.
КУПОРОС [рус. < лат. couperose] (Р: купорос; И.: vitriol; T.: vitriyol) и. хим.
Көкөрт кислотаһы тоҙҙарының дөйөм техник исеме. □ Купорос. / Купоросовый. Никел купоросы. Хром купоросы. Баҡыр купоросы. Тимер купоросы.
КУПОРОСЛАУ (купоросла-) (Р: купоросить; И.: vitriol; Т.: vitriyol) ҡ.
Ниҙелер купорос менән ҡаплау, купорос менән эшкәртеү. □ Купоросить. Тубә таҡтаны купорослау. Һабаҡтарҙы купорослау.
КУПОРОСЛЫ (Р: купоросный; И.: vitriol; T.: vitriyollü) с.
Составында купорос булған. □ Купоросный, содержащий купорос. Купорослы руда.
КУПОРОС МАЙЫ (Р: купоросное масло; И.: oil of vitriol; T.: vitriyol yağı) и.
Ҡуйы көкөрт кислотаһының элекке атамаһы. □ Купоросное масло. Купорос майы ҡулланыу. Купорос майы етештереу.
КУПЧИЙ ҠАҒЫҘЫ (Р: купчая; И.: land register; T.: tapu) и.
Революцияға тиклемге Рәсәйҙә: ер, ҡаралты кеүек мөлкәтте һатыу-алыу хаҡында төҙөлгән, нотариус тарафынан раҫланған килешеү ҡағыҙы. □ Купчая. ■ Купчий ҡағыҙы яҙҙылар. Уға Котлоғужа уҙе, писарь, икенсе яҡтан Каргов менән Роман ҡул ҡуйҙы. Н. Мусин. Ер һатыу тураһындағы купчий ҡағыҙына башҡорттар атаған межалар тугел .., яцы межалар исеме яҙылған булып сыҡты. Ғ. Хөсәйенов. Жирников купчий ҡағыҙын курһәтте. Ж. Кейекбаев.
КУПЮРА I [рус. < фр. соириге] (Р: купюра; И.: note; bond; T.: kağıt para, kupür) u. фин.
Баһаһы күрһәтелгән ҡағыҙ аҡса, облигация йәки башҡа ҡиммәтле ҡағыҙ. □ Купюра. / Купюровый. Ун һумлыҡ купюралар һаны артасаҡ. Ваҡ купюралар ҡулланыу.
КУПЮРА II [рус. < фр. соириге] (Р: купюра; И.: note; bond; T.: kupür) и.
Әҙәби әҫәрҙе, музыка әҫәрҙәрен ҡыҫҡартыу, айырым урынын төшөрөп ҡалдырыу.
□ Купюра (сокращение художественных, музыкальных произведений). Мөхәррир купюра эшләп ултыра ине.
КУРАНТ [рус. куранты < фр. courant] (Р: куранты; И.: chiming clock, chimes; T.: çalar kule saati) u.
Көй менән һуға торған ҙур башня йәки стена сәғәте. □ Куранты. Кремль куранттары. Кала куранттары. ■ Бәхеткә саҡырып сыңлай Кремль куранттары. А. Игебаев. Куптән һуҡты Кремль куранттары, белдереп ярты төн уҙғанын. Төнгө сменалар посҡа баҫты иртәнгәсә беләк һыҙғанып. С. Ҡудаш. Сәғәт куранттары һигеҙҙе һуғыуға, ул, профессор Лидия Николаевна Башкирцева, кейенеп, Нева ярындағы яратҡан эскәмйәһенә сығып ултырҙы. Т. Ғарипова.
КУРАНТЛЫ (Р: имеющий куранты; И.: with chiming clock; T.: çalar kule saati ile) c.
Куранты булған. □ Имеющий куранты. И Уйнап һуға торған курантлы ҙур сәғәткә ҡарап сәғәттәребеҙҙе төҙәтә инек беҙ. Картотека фондынан.
КУРАТОР [рус. < лат. curator] (Р: куратор; И.: curator; T.: idareci) и.
Берәй эштең барышын тикшереп, күҙәтеп тора торған кеше. □ Куратор. Курс кураторы. ■ Ысынлап та, өс йыл хеҙмәт итеп ҡайтҡас та, беҙҙең өсөн уҡыуҙың мөһимлеге юйылмағайны, бар көстө уҡыуға ғына йунәлтеуебеҙ ҙә - кураторыбыҙ хәстәрлеге, тип әйтһәк хата булмаҫ. Интернет селтәренән.
КУРАТОРЛЫҠ (кураторлығы) (Р: кураторство; И.: supervision; T.: idarecilik) и.
Куратор вазифаһы, хәле. □ Кураторство. Кураторлыҡ итеу. Кураторлыҡ институты. Кураторлыҡ бурыстары.
КУРБА [рус. < фр. courbe < лат. curvus ‘ҡыйыш’] (Р: курба; И.: curb; T.: at ayağındaki şişlik) и.
Ат аяғында була торған ауырыу. □ Курба (болезнь суставов у лошадей). Аттың аяғы ауырта, курба ахыры.
КУРГАН [рус. < төрки ҡорған ‘нығытма’] (Р: курган; И.: mound; T.: tümsek) и.
748
КУПОНЛЫ (Р: продающийся за купоны; И.: sold by coupon; T.: kuponlu) c.
Купоны булған. □ Продающийся за купоны. Купонлы тауар.
КУПОРОС [рус. < лат. couperose] (Р: купорос; И.: vitriol; T.: vitriyol) и. хим.
Көкөрт кислотаһы тоҙҙарының дөйөм техник исеме. □ Купорос. / Купоросовый. Никел купоросы. Хром купоросы. Баҡыр купоросы. Тимер купоросы.
КУПОРОСЛАУ (купоросла-) (Р: купоросить; И.: vitriol; Т.: vitriyol) ҡ.
Ниҙелер купорос менән ҡаплау, купорос менән эшкәртеү. □ Купоросить. Тубә таҡтаны купорослау. Һабаҡтарҙы купорослау.
КУПОРОСЛЫ (Р: купоросный; И.: vitriol; T.: vitriyollü) с.
Составында купорос булған. □ Купоросный, содержащий купорос. Купорослы руда.
КУПОРОС МАЙЫ (Р: купоросное масло; И.: oil of vitriol; T.: vitriyol yağı) и.
Ҡуйы көкөрт кислотаһының элекке атамаһы. □ Купоросное масло. Купорос майы ҡулланыу. Купорос майы етештереу.
КУПЧИЙ ҠАҒЫҘЫ (Р: купчая; И.: land register; T.: tapu) и.
Революцияға тиклемге Рәсәйҙә: ер, ҡаралты кеүек мөлкәтте һатыу-алыу хаҡында төҙөлгән, нотариус тарафынан раҫланған килешеү ҡағыҙы. □ Купчая. ■ Купчий ҡағыҙы яҙҙылар. Уға Котлоғужа уҙе, писарь, икенсе яҡтан Каргов менән Роман ҡул ҡуйҙы. Н. Мусин. Ер һатыу тураһындағы купчий ҡағыҙына башҡорттар атаған межалар тугел .., яцы межалар исеме яҙылған булып сыҡты. Ғ. Хөсәйенов. Жирников купчий ҡағыҙын курһәтте. Ж. Кейекбаев.
КУПЮРА I [рус. < фр. соириге] (Р: купюра; И.: note; bond; T.: kağıt para, kupür) u. фин.
Баһаһы күрһәтелгән ҡағыҙ аҡса, облигация йәки башҡа ҡиммәтле ҡағыҙ. □ Купюра. / Купюровый. Ун һумлыҡ купюралар һаны артасаҡ. Ваҡ купюралар ҡулланыу.
КУПЮРА II [рус. < фр. соириге] (Р: купюра; И.: note; bond; T.: kupür) и.
Әҙәби әҫәрҙе, музыка әҫәрҙәрен ҡыҫҡартыу, айырым урынын төшөрөп ҡалдырыу.
□ Купюра (сокращение художественных, музыкальных произведений). Мөхәррир купюра эшләп ултыра ине.
КУРАНТ [рус. куранты < фр. courant] (Р: куранты; И.: chiming clock, chimes; T.: çalar kule saati) u.
Көй менән һуға торған ҙур башня йәки стена сәғәте. □ Куранты. Кремль куранттары. Кала куранттары. ■ Бәхеткә саҡырып сыңлай Кремль куранттары. А. Игебаев. Куптән һуҡты Кремль куранттары, белдереп ярты төн уҙғанын. Төнгө сменалар посҡа баҫты иртәнгәсә беләк һыҙғанып. С. Ҡудаш. Сәғәт куранттары һигеҙҙе һуғыуға, ул, профессор Лидия Николаевна Башкирцева, кейенеп, Нева ярындағы яратҡан эскәмйәһенә сығып ултырҙы. Т. Ғарипова.
КУРАНТЛЫ (Р: имеющий куранты; И.: with chiming clock; T.: çalar kule saati ile) c.
Куранты булған. □ Имеющий куранты. И Уйнап һуға торған курантлы ҙур сәғәткә ҡарап сәғәттәребеҙҙе төҙәтә инек беҙ. Картотека фондынан.
КУРАТОР [рус. < лат. curator] (Р: куратор; И.: curator; T.: idareci) и.
Берәй эштең барышын тикшереп, күҙәтеп тора торған кеше. □ Куратор. Курс кураторы. ■ Ысынлап та, өс йыл хеҙмәт итеп ҡайтҡас та, беҙҙең өсөн уҡыуҙың мөһимлеге юйылмағайны, бар көстө уҡыуға ғына йунәлтеуебеҙ ҙә - кураторыбыҙ хәстәрлеге, тип әйтһәк хата булмаҫ. Интернет селтәренән.
КУРАТОРЛЫҠ (кураторлығы) (Р: кураторство; И.: supervision; T.: idarecilik) и.
Куратор вазифаһы, хәле. □ Кураторство. Кураторлыҡ итеу. Кураторлыҡ институты. Кураторлыҡ бурыстары.
КУРБА [рус. < фр. courbe < лат. curvus ‘ҡыйыш’] (Р: курба; И.: curb; T.: at ayağındaki şişlik) и.
Ат аяғында була торған ауырыу. □ Курба (болезнь суставов у лошадей). Аттың аяғы ауырта, курба ахыры.
КУРГАН [рус. < төрки ҡорған ‘нығытма’] (Р: курган; И.: mound; T.: tümsek) и.
748