Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том V. 570 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ҠУЛЛАНЫУ ҠИММӘТЕ
2. Кемделер ниндәйҙер эштә, эшмәкәрлектә файҙаланыу. □ Пользоваться кем, использовать кого. // Использование, применение.
3. Һүҙҙе яҙыу, һөйләү. □ Применять слово на письме, в речи. Яңы һуҙ ҡулланыу.
4. Тотоноу, сарыф итеү. □ Использовать, тратить. Аҡсаларын бик йәтеш ҡуллана беләләр ине.
5. диал. Маҡсатҡа ирешеү өсөн кемделер йәки нимәнелер файҙаланыу. □ Использовать кого, что для достижения своих целей. Көс ҡулланыу. Кешеләрҙе ышандыра белеу һәләтен ҡулланыу. ■ Ағаһының таныш-тоношо менән бәйләнешен ҡулланып, йомшаҡ урынға тәғәйенләнде. Экспедиция материалдарынан.
6. диал. Ҡул күтәреү, һуғыу. □ Поднять руку на кого. Туҡмаҡ ҡулланыу. М Урынһыҙ ҡулланған урынлы йығылыр. Ғ. Садыҡов.
ҠУЛЛАНЫУ ҠИММӘТЕ (Р.: потребительская стоимость; И.: consumer value; T: tüketim değeri) и. иҡт.
Берәй нәмәнең, тауарҙың кешенең ниндәйҙер ихтыяжын ҡәнәғәтләндерә алыу һәләте, кәрәклеге; ҡулланыу хаҡы. □ Потребительская стоимость. S Кешенең теге йәки был ихтыяжын ҡәнәғәтләндереу уҙенсәлеге тауарҙың ҡулланыу ҡиммәте тип атала. «Башҡортостан», 2 октябрь 2012.
ҠУЛЛАНЫУСЫ (Р.: потребитель; И.: consumer; T.: tüketici) и.
Нимә менәндер файҙаланыусы, хеҙмәт-ләндерелеүсе. □ Потребитель. / Потребительский. Кулланыусылар ихтыяжы. Ҡулланыусылар йәмғиәте.
ҠУЛЛАНЫУ ТАУАРҘАРЫ (Р: товары широкого потребления; И.: consumer goods; T.: tüketim malları) и.
Тормош-көнкүрештә киң ҡулланылған тауарҙар, көндәлек кәрәк-яраҡ. □ Товары широкого потребления. Хужалыҡта ҡулланыу тауарҙары.
ҠУЛЛАНЫУ ХАҠЫ и. иҡт. ҡар. ҡулланыу ҡиммәте. Ҡулланыу хаҡы кәмей бара.
ҠУЛЛАНЫШ (Р.: употребление; И.: use; T: kullanım) и.
Ниндәйҙер предметтың йәки метод, ысул һ. б. эш, хеҙмәт процесында файҙаланылы-уы. □ Употребление, применение, оборот. Ҡулланышта булыу. Ҡулланыштан сығыу.
ҠУЛ Л АНЫШ Л ЫҠ ( ҡулланышлығы ) (Р.: употребительность; И.: use; T: kullanım) и.
Ҡулланышта булыу. □ Употребительность, применяемость, оборот. Ҡулланышлым курһәткесе.
ҠУЛЛАНЫШТАҒЫ (Р: находящийся в применении; И.: generally used; T: kullanılan) с.
Файҙаланыуҙа булған, әйләнештә булған. □ Употребительный, находящийся в применении, обороте. Ҡулланыштағы аҡса. Ҡулланыштағы нығынған һуҙбәйләнештәр.
ҠУЛЛАНЫШҺЫҘ (Р.: неупотребительный; И.: not in use; T: kullanılmaz) c.
1. Ҡулланылмай торған, ҡулланылмаған. □ Неупотребительный, малоупотребительный. Ҡулланышһыҙ телевизор. Ҡулланышһыҙ асыш.
2. Ҡулланыу өсөн яйһыҙ. □ Неудобный в применении. Ҡулланышһыҙ уйынсыҡ. Ҡулланышһыҙ тун.
ҠУЛЛЫ (Р.: с руками; И.: having hands; T.: elli) с.
1. Ҡулы булған. □ С руками. Ике ҡуллы. Һыңар ҡуллы. М Аяҡлы, ҡуллы, бөтә һыны теуәл булһын. Теләктән.
2. кусм. ҡар. ҡулсыр. Ҡуллы малай булып сыҡты бит әле был бала.
4 <Оҙон> ҡуллы ҡулы оҙон, урларға әүәҫ. □ Длиннорукий, нечистый на руку. Я Бур намыҫлыларҙан ҡурҡа, оҙон ҡуллы кешеләр менән дуҫлаша. Ғ. Ибраһимов.
ҠУЛЛЫ АҒАС (Р: намогильный крест; И.: cross on a tomb; T.: kabir haçı) и. диал.
Ҡәбергә ҡуйылған ағас тәре. □ Намогильный крест. Ҡуллы ағас ҡуйыу. Ҡуллы ағас төбөндә.
570
2. Кемделер ниндәйҙер эштә, эшмәкәрлектә файҙаланыу. □ Пользоваться кем, использовать кого. // Использование, применение.
3. Һүҙҙе яҙыу, һөйләү. □ Применять слово на письме, в речи. Яңы һуҙ ҡулланыу.
4. Тотоноу, сарыф итеү. □ Использовать, тратить. Аҡсаларын бик йәтеш ҡуллана беләләр ине.
5. диал. Маҡсатҡа ирешеү өсөн кемделер йәки нимәнелер файҙаланыу. □ Использовать кого, что для достижения своих целей. Көс ҡулланыу. Кешеләрҙе ышандыра белеу һәләтен ҡулланыу. ■ Ағаһының таныш-тоношо менән бәйләнешен ҡулланып, йомшаҡ урынға тәғәйенләнде. Экспедиция материалдарынан.
6. диал. Ҡул күтәреү, һуғыу. □ Поднять руку на кого. Туҡмаҡ ҡулланыу. М Урынһыҙ ҡулланған урынлы йығылыр. Ғ. Садыҡов.
ҠУЛЛАНЫУ ҠИММӘТЕ (Р.: потребительская стоимость; И.: consumer value; T: tüketim değeri) и. иҡт.
Берәй нәмәнең, тауарҙың кешенең ниндәйҙер ихтыяжын ҡәнәғәтләндерә алыу һәләте, кәрәклеге; ҡулланыу хаҡы. □ Потребительская стоимость. S Кешенең теге йәки был ихтыяжын ҡәнәғәтләндереу уҙенсәлеге тауарҙың ҡулланыу ҡиммәте тип атала. «Башҡортостан», 2 октябрь 2012.
ҠУЛЛАНЫУСЫ (Р.: потребитель; И.: consumer; T.: tüketici) и.
Нимә менәндер файҙаланыусы, хеҙмәт-ләндерелеүсе. □ Потребитель. / Потребительский. Кулланыусылар ихтыяжы. Ҡулланыусылар йәмғиәте.
ҠУЛЛАНЫУ ТАУАРҘАРЫ (Р: товары широкого потребления; И.: consumer goods; T.: tüketim malları) и.
Тормош-көнкүрештә киң ҡулланылған тауарҙар, көндәлек кәрәк-яраҡ. □ Товары широкого потребления. Хужалыҡта ҡулланыу тауарҙары.
ҠУЛЛАНЫУ ХАҠЫ и. иҡт. ҡар. ҡулланыу ҡиммәте. Ҡулланыу хаҡы кәмей бара.
ҠУЛЛАНЫШ (Р.: употребление; И.: use; T: kullanım) и.
Ниндәйҙер предметтың йәки метод, ысул һ. б. эш, хеҙмәт процесында файҙаланылы-уы. □ Употребление, применение, оборот. Ҡулланышта булыу. Ҡулланыштан сығыу.
ҠУЛ Л АНЫШ Л ЫҠ ( ҡулланышлығы ) (Р.: употребительность; И.: use; T: kullanım) и.
Ҡулланышта булыу. □ Употребительность, применяемость, оборот. Ҡулланышлым курһәткесе.
ҠУЛЛАНЫШТАҒЫ (Р: находящийся в применении; И.: generally used; T: kullanılan) с.
Файҙаланыуҙа булған, әйләнештә булған. □ Употребительный, находящийся в применении, обороте. Ҡулланыштағы аҡса. Ҡулланыштағы нығынған һуҙбәйләнештәр.
ҠУЛЛАНЫШҺЫҘ (Р.: неупотребительный; И.: not in use; T: kullanılmaz) c.
1. Ҡулланылмай торған, ҡулланылмаған. □ Неупотребительный, малоупотребительный. Ҡулланышһыҙ телевизор. Ҡулланышһыҙ асыш.
2. Ҡулланыу өсөн яйһыҙ. □ Неудобный в применении. Ҡулланышһыҙ уйынсыҡ. Ҡулланышһыҙ тун.
ҠУЛЛЫ (Р.: с руками; И.: having hands; T.: elli) с.
1. Ҡулы булған. □ С руками. Ике ҡуллы. Һыңар ҡуллы. М Аяҡлы, ҡуллы, бөтә һыны теуәл булһын. Теләктән.
2. кусм. ҡар. ҡулсыр. Ҡуллы малай булып сыҡты бит әле был бала.
4 <Оҙон> ҡуллы ҡулы оҙон, урларға әүәҫ. □ Длиннорукий, нечистый на руку. Я Бур намыҫлыларҙан ҡурҡа, оҙон ҡуллы кешеләр менән дуҫлаша. Ғ. Ибраһимов.
ҠУЛЛЫ АҒАС (Р: намогильный крест; И.: cross on a tomb; T.: kabir haçı) и. диал.
Ҡәбергә ҡуйылған ағас тәре. □ Намогильный крест. Ҡуллы ағас ҡуйыу. Ҡуллы ағас төбөндә.
570