Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том VI. 259 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МЕНӘҘЛӘНЕҮ
Һәр бер кешегә, милләткә йәки башҡа бер төркөмгә генә хас характер, аң, уйлау, һиҙеү, донъяны тойоу кеүек сифаттар йыйылмаһының дөйөм атамаһы. □ Менталитет. ■ Хәҙер урыҫтар ҙа балаларына Виоллетта, Джони кеуек урыҫ мента-литетына хас булмаған исемдәр ҡушырға тырыша. «Киске Өфө», № 52, 2011. Беҙгә халҡыбыҙ менталитетына хас иң гузәл сифаттарыбыҙҙы һаҡлап, нимә менән ғорурланырға, нимәнән ҡотолорға кәрәк икәнде лә билдәләргә кәрәк. Ә. Әминев.
МЕНТОЛ [рус. < лат. mentha ‘бөтнөк’] (Р.: ментол; И.: menthol; T.: mentol) и. ҡар. бөтнөк.
Үтә күренмәле хуш еҫле кристаллик матдә (медицинала, парфюмерияла һәм кондитер эшендә файҙаланыла). □ Ментол. / Ментоловый. Ментол майы. Ментол ҡулланыу. Ментол ҡушылған дарыуҙар.
МЕНТОЛЛЫ (Р.: ментоловый; И.: with menthol; T.: mentol) с.
Ментолы булған, ментол ҡушылған.
□ Ментоловый. Ментоллы ирис. Ментоллы прэник. Ментоллы сәй. Ментоллы һағыҙ.
МЕНТОР [рус. < лат. mentor] (Р: ментор; И.: mentor; T.: akıl hocası) и.
1. Изге кәңәшсе, нәсихәтсе. □ Ментор, наставник. Ментор кәңәшен тотоу. Ментор менән файҙалы әңгәмә уткәреу.
2. Кәрәк-кәрәкмәгән кәңәштәр биреүсе.
□ Ментор, назойливый советчик. Ментор менән һөйләшеуҙән ҡасыу. Менторға әйлә-неу. Менторҙың ялҡытҡыс тәҡдимдәре.
МЕНУЭТ [рус. < фр. menuet ‘бәләкәй’] (Р: менуэт (танец)', И.: menuet; T.: menüet) и. муз.
Француз халҡының нәзәкәтле, талғын ғына бейелә торған боронғо бейеүе. □ Менуэт (старинный французский танец). Менуэт өйрәнеу. Менуэт бейеуен бейеу. ■ Менуэт талғын, йомшаҡ, нәзәкәтле хәрәкәттәр менән башҡарыла. Интернет селтәренән.
МЕНЬШЕВИЗМ [рус.] (Р: меньшевизм; И.: Menshevism; T.: Menşevizm) и.
Рәсәй социал демократияһындасы төп оппортунистик ағым, халыҡ-ара оппортунизмдың бер төрө. □ Меньшевизм. /
Меньшевистский. Меньшевизм яҡлы. Мень-шевизмға ҡаршы.
МЕНЬШЕВИК (меньшевигы) [рус ] (Р: меньшевик; И.: Menshevik; T.: Menşevik) и.
Меньшевизм яҡлы кеше, меныпевистик партия ағзаһы. □ Меньшевик. / Меньшевистский. Меньшевиктар сығышы. Меньше-виктар партияһы.
МЕНЫПЕВИСТИК (Р: меньшевистский; И.: Menshevist; T.: Menşevik) с.
Меныневизмға нигеҙләнгән; меныпевик-тарға хас. □ Меньшевистский. Меньшеви-стик ҡараш. Меньшевистик лозунгылар.
МЕНӘҒАЙ (Р: вот так да; ну и ну; надо же; И.: oh; T.: ha(y)di!) ымл. диал.
Ризаһыҙлыҡ менән аптырауҙы, ғәжәпләнеүҙе белдергән һүҙ. □ Выражает недовольное удивление, восхищение: вот так да; ну и ну; надо же. Менәғай, ялҡытты бит кугәуен. Менәғай, ниндәй ярһыу ат булды.
МЕНӘҘ (Р: характер; И.: character; temper, disposition; T.: mizaç) и. иҫк.
1. Кешенең тәбиғәтендә булған ғәҙәт; холоҡ, ҡылыҡ. □ Характер, привычка. Насар менәҙгә эйә әҙәм. Менәҙен курһәтеу. Менәҙгә инеу. Менәҙгә һалыу. • һөт менән ингән менәҙ һөйәк менән бергә китер. Әйтем. Кеше балаһының менәҙен уҙгәртеп булмай. Әйтем.
2. Нимәнеңдер асылын, тәбиғәтен билдәләгән сифат. □ Суть, сущность. Менәҙен асыу. • Һәр эштең уҙ менәҙе, һәр аштың уҙ тәме. Әйтем.
3. ҡар. наҙ. Бала әсә менәҙенә мохтаж. Менәҙ менән тәрбиәләу.
МЕНӘҘҘӘНЕҮ (менәҙҙән-) ҡ. диал. ҡар. наҙланыу. Менәҙҙәнеп тороу.
МЕНӘҘЛЕ (Р: с характером; И.: having ... disposition; with an attitude; T.: mizaçlı) c.
Менәҙе (1) булған. □ С характером. Ыңғай менәҙле әҙәм. Насар менәҙле кеше.
МЕНӘҘЛӘНЕҮ (менәҙлән-) (Р: стать привычкой; И.: develop a habit; get into a habit; T.: mizaçlanmak) ҡ. иҫк.
1. Холоҡҡа, ҡылыҡҡа инеп нығыныу; ғәҙәткә әйләнеү. □ Войти в привычку, стать привычкой. ■ Яҡуптың 18 йыл буйы мәҙрәсәлә менәҙләнгән ғәҙәте һаман сыҡмай,
9*
259
Һәр бер кешегә, милләткә йәки башҡа бер төркөмгә генә хас характер, аң, уйлау, һиҙеү, донъяны тойоу кеүек сифаттар йыйылмаһының дөйөм атамаһы. □ Менталитет. ■ Хәҙер урыҫтар ҙа балаларына Виоллетта, Джони кеуек урыҫ мента-литетына хас булмаған исемдәр ҡушырға тырыша. «Киске Өфө», № 52, 2011. Беҙгә халҡыбыҙ менталитетына хас иң гузәл сифаттарыбыҙҙы һаҡлап, нимә менән ғорурланырға, нимәнән ҡотолорға кәрәк икәнде лә билдәләргә кәрәк. Ә. Әминев.
МЕНТОЛ [рус. < лат. mentha ‘бөтнөк’] (Р.: ментол; И.: menthol; T.: mentol) и. ҡар. бөтнөк.
Үтә күренмәле хуш еҫле кристаллик матдә (медицинала, парфюмерияла һәм кондитер эшендә файҙаланыла). □ Ментол. / Ментоловый. Ментол майы. Ментол ҡулланыу. Ментол ҡушылған дарыуҙар.
МЕНТОЛЛЫ (Р.: ментоловый; И.: with menthol; T.: mentol) с.
Ментолы булған, ментол ҡушылған.
□ Ментоловый. Ментоллы ирис. Ментоллы прэник. Ментоллы сәй. Ментоллы һағыҙ.
МЕНТОР [рус. < лат. mentor] (Р: ментор; И.: mentor; T.: akıl hocası) и.
1. Изге кәңәшсе, нәсихәтсе. □ Ментор, наставник. Ментор кәңәшен тотоу. Ментор менән файҙалы әңгәмә уткәреу.
2. Кәрәк-кәрәкмәгән кәңәштәр биреүсе.
□ Ментор, назойливый советчик. Ментор менән һөйләшеуҙән ҡасыу. Менторға әйлә-неу. Менторҙың ялҡытҡыс тәҡдимдәре.
МЕНУЭТ [рус. < фр. menuet ‘бәләкәй’] (Р: менуэт (танец)', И.: menuet; T.: menüet) и. муз.
Француз халҡының нәзәкәтле, талғын ғына бейелә торған боронғо бейеүе. □ Менуэт (старинный французский танец). Менуэт өйрәнеу. Менуэт бейеуен бейеу. ■ Менуэт талғын, йомшаҡ, нәзәкәтле хәрәкәттәр менән башҡарыла. Интернет селтәренән.
МЕНЬШЕВИЗМ [рус.] (Р: меньшевизм; И.: Menshevism; T.: Menşevizm) и.
Рәсәй социал демократияһындасы төп оппортунистик ағым, халыҡ-ара оппортунизмдың бер төрө. □ Меньшевизм. /
Меньшевистский. Меньшевизм яҡлы. Мень-шевизмға ҡаршы.
МЕНЬШЕВИК (меньшевигы) [рус ] (Р: меньшевик; И.: Menshevik; T.: Menşevik) и.
Меньшевизм яҡлы кеше, меныпевистик партия ағзаһы. □ Меньшевик. / Меньшевистский. Меньшевиктар сығышы. Меньше-виктар партияһы.
МЕНЫПЕВИСТИК (Р: меньшевистский; И.: Menshevist; T.: Menşevik) с.
Меныневизмға нигеҙләнгән; меныпевик-тарға хас. □ Меньшевистский. Меньшеви-стик ҡараш. Меньшевистик лозунгылар.
МЕНӘҒАЙ (Р: вот так да; ну и ну; надо же; И.: oh; T.: ha(y)di!) ымл. диал.
Ризаһыҙлыҡ менән аптырауҙы, ғәжәпләнеүҙе белдергән һүҙ. □ Выражает недовольное удивление, восхищение: вот так да; ну и ну; надо же. Менәғай, ялҡытты бит кугәуен. Менәғай, ниндәй ярһыу ат булды.
МЕНӘҘ (Р: характер; И.: character; temper, disposition; T.: mizaç) и. иҫк.
1. Кешенең тәбиғәтендә булған ғәҙәт; холоҡ, ҡылыҡ. □ Характер, привычка. Насар менәҙгә эйә әҙәм. Менәҙен курһәтеу. Менәҙгә инеу. Менәҙгә һалыу. • һөт менән ингән менәҙ һөйәк менән бергә китер. Әйтем. Кеше балаһының менәҙен уҙгәртеп булмай. Әйтем.
2. Нимәнеңдер асылын, тәбиғәтен билдәләгән сифат. □ Суть, сущность. Менәҙен асыу. • Һәр эштең уҙ менәҙе, һәр аштың уҙ тәме. Әйтем.
3. ҡар. наҙ. Бала әсә менәҙенә мохтаж. Менәҙ менән тәрбиәләу.
МЕНӘҘҘӘНЕҮ (менәҙҙән-) ҡ. диал. ҡар. наҙланыу. Менәҙҙәнеп тороу.
МЕНӘҘЛЕ (Р: с характером; И.: having ... disposition; with an attitude; T.: mizaçlı) c.
Менәҙе (1) булған. □ С характером. Ыңғай менәҙле әҙәм. Насар менәҙле кеше.
МЕНӘҘЛӘНЕҮ (менәҙлән-) (Р: стать привычкой; И.: develop a habit; get into a habit; T.: mizaçlanmak) ҡ. иҫк.
1. Холоҡҡа, ҡылыҡҡа инеп нығыныу; ғәҙәткә әйләнеү. □ Войти в привычку, стать привычкой. ■ Яҡуптың 18 йыл буйы мәҙрәсәлә менәҙләнгән ғәҙәте һаман сыҡмай,
9*
259