Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том VI. 281 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МИКРОБИОЛОГИК
□ Зодиакальное созвездие Весы. Мизан йондоҙлоғо. Мизан йондоҙо.
2. Ҡояш календары буйынса, етенсе айҙың ғәрәпсә исеме (22 сентябрь — 21 октябрь осоро). П Мизан (арабское название седьмого месяца по солнечному календарю-, с 22 сентября по 21 октября). Мизан айында тыуыу.
МИЗАН КӨНӨ (Р.: Судный день; И.: Do-omsolay; T.: Kıyamet günü) и. дини.
Мосолман динендә Алланың бөтә кешегә хөкөм яһаған көнө. □ Судный день. Мизан көнө яҡынлаша. Мизан көнөнә әҙерләнеп ҡуйыу.
МИЗАНСЦЕНА [рус. < фр. mise еп scene ‘сәхнәлә ҡуйылыу’] (Р: мизансцена; И.: mise-en-scene; T.: mizansen) и. театр.
Театр сәхнәһендәге күренеш. □ Мизансцена. Спектаклдәге мизансцена. Мизансце-наныц декорацияһы.
МИЗАНТРОП [рус. < гр. misanthrope < гр. miseo ‘күрә алмау’ + anthröpos ‘кеше’] (P: мизантроп; И.: misanthrope; T: merdüm-giriz) u.
Кешеләр менән аралашырға яратмаған кеше. □ Мизантроп, нелюдим. Мизантропка әйләнеү. Мизантроп булыу. Мизантроп кеше.
МИЗИННИК (мизиннигы) и. диал. ҡар. мөзөнник. Мизинникка һыу һалыу. Мизин-никта бешереү. Мизинникты эҫе һыулап йыуыу.
МИ-КИ-КИ (Р.: ми-ки-ки (звукоподражание блеянию козы); И.: imitative word for goat's bleating; T: meleme,) оҡш.
Кәзә баҡырғанды белдергән һүҙ. □ Ми-ки-ки (звукоподражание блеянию козы). Н Кәзә әйткән төлкөгә: «Ми-ки-ки-ки, шул яуызды, тотоғоҙ әле шул хәйләкәр туц ауыҙҙы». С. Ҡудаш.
МИКЛӘНЕҮ (миклән-) (Р: обессилеть; И.: weaken oneself; T: zayıflamak) ҡ. диал.
Көс-хәлдән ҡалыу; киңгәү. □ Обессилеть, ослабевать, изнемогать. Ауыр эштән миклә-неү. Урман киҫеүҙән микләнеү. Йөк ташып микләнеү.
МИКРО- [рус. < гр. mikros ‘бәләкәй, ваҡ’] (Р: микро-; И.: micro; T: mikro)
Ҡушма һүҙҙәрҙең ‘бәләкәй, ваҡ’ төшөнсәһен аңлатҡан беренсе өлөшө. □ Микро-(первая часть сложных слов со значением 'очень маленький, мелкий'). Микробиологияны өйрәнеү. Микрохирургия асыштары. Эсәк микрофлораһы.
МИКРОАШЛАМА (Р: микроудобрение; И.: microfertilizer; T: mikro gübre) и.
Үҫемлектәрҙе туҡландырыу һәм уңышын күтәреү өсөн бик әҙ генә миҡдарҙа талап ителгән микроэлементтар (баҡыр, тимер, кобальт, марганец һ. б.) булған ашлама. □ Микроудобрение. Сәсеүлеккә микроашлама индереү. Көҙҙән микроашлама һибеү.
МИКРОБ [рус. < гр. mikros ‘бәләкәй, ваҡ’ + bios ‘тормош’] (Р: микроб; И.: microbe; T: mikrop) и.
Микроскоп аша ғына күренә торған бер күҙәнәкле организм. □ Микроб. Ауы-рытҡыс микроб. Әсеткес микроб. Серет-кес микроб. М Кымыҙ, уныц составында сүпрә йәки әсетке булыу һөҙөмтәһендә, се-реткес микробтар, эсәк микрофлораһын боҙоусы бактериялар, стафилококк менән көрәшә. Интернет селтәренән. Һинд һуғаны, юл япрағы һымаҡ (монстера гөлө), яраны тиҙ бөтәштерә, микробтарҙы юҡ итә. «Башҡортостан», 6 апрель 2012. һалҡын һыу менән ҡойонғанда тән температураһы ҡапыл күтәрелә, һәм микробтар үлә. «Йәшлек», 6 апрель 2012.
МИКРОБАКТЕРИЯ [рус.] и. ҡар. микроб. К Күп илдәрҙә БЦЖ вакцинаһынан баш тарталар, сөнки ул туберкулёздыц үгеҙҙәрҙә була торған микробактерияларынан эшләнгән. «Киске Өфө», № 29,2012.
МИКРОБИОЛОГ [рус.] (Р: микробиолог; И.: microbiologist; T: mikrobiyolog) и.
Микробиология буйынса белгес. □ Микробиолог (специалист по микробиологии). Микробиологтар әҙерләү курстары. Микробиолог вакансияһы.
МИКРОБИОЛОГИК (Р: микробиоло гический; И.: microbiological; T: mikrobiyolojik) с.
281
□ Зодиакальное созвездие Весы. Мизан йондоҙлоғо. Мизан йондоҙо.
2. Ҡояш календары буйынса, етенсе айҙың ғәрәпсә исеме (22 сентябрь — 21 октябрь осоро). П Мизан (арабское название седьмого месяца по солнечному календарю-, с 22 сентября по 21 октября). Мизан айында тыуыу.
МИЗАН КӨНӨ (Р.: Судный день; И.: Do-omsolay; T.: Kıyamet günü) и. дини.
Мосолман динендә Алланың бөтә кешегә хөкөм яһаған көнө. □ Судный день. Мизан көнө яҡынлаша. Мизан көнөнә әҙерләнеп ҡуйыу.
МИЗАНСЦЕНА [рус. < фр. mise еп scene ‘сәхнәлә ҡуйылыу’] (Р: мизансцена; И.: mise-en-scene; T.: mizansen) и. театр.
Театр сәхнәһендәге күренеш. □ Мизансцена. Спектаклдәге мизансцена. Мизансце-наныц декорацияһы.
МИЗАНТРОП [рус. < гр. misanthrope < гр. miseo ‘күрә алмау’ + anthröpos ‘кеше’] (P: мизантроп; И.: misanthrope; T: merdüm-giriz) u.
Кешеләр менән аралашырға яратмаған кеше. □ Мизантроп, нелюдим. Мизантропка әйләнеү. Мизантроп булыу. Мизантроп кеше.
МИЗИННИК (мизиннигы) и. диал. ҡар. мөзөнник. Мизинникка һыу һалыу. Мизин-никта бешереү. Мизинникты эҫе һыулап йыуыу.
МИ-КИ-КИ (Р.: ми-ки-ки (звукоподражание блеянию козы); И.: imitative word for goat's bleating; T: meleme,) оҡш.
Кәзә баҡырғанды белдергән һүҙ. □ Ми-ки-ки (звукоподражание блеянию козы). Н Кәзә әйткән төлкөгә: «Ми-ки-ки-ки, шул яуызды, тотоғоҙ әле шул хәйләкәр туц ауыҙҙы». С. Ҡудаш.
МИКЛӘНЕҮ (миклән-) (Р: обессилеть; И.: weaken oneself; T: zayıflamak) ҡ. диал.
Көс-хәлдән ҡалыу; киңгәү. □ Обессилеть, ослабевать, изнемогать. Ауыр эштән миклә-неү. Урман киҫеүҙән микләнеү. Йөк ташып микләнеү.
МИКРО- [рус. < гр. mikros ‘бәләкәй, ваҡ’] (Р: микро-; И.: micro; T: mikro)
Ҡушма һүҙҙәрҙең ‘бәләкәй, ваҡ’ төшөнсәһен аңлатҡан беренсе өлөшө. □ Микро-(первая часть сложных слов со значением 'очень маленький, мелкий'). Микробиологияны өйрәнеү. Микрохирургия асыштары. Эсәк микрофлораһы.
МИКРОАШЛАМА (Р: микроудобрение; И.: microfertilizer; T: mikro gübre) и.
Үҫемлектәрҙе туҡландырыу һәм уңышын күтәреү өсөн бик әҙ генә миҡдарҙа талап ителгән микроэлементтар (баҡыр, тимер, кобальт, марганец һ. б.) булған ашлама. □ Микроудобрение. Сәсеүлеккә микроашлама индереү. Көҙҙән микроашлама һибеү.
МИКРОБ [рус. < гр. mikros ‘бәләкәй, ваҡ’ + bios ‘тормош’] (Р: микроб; И.: microbe; T: mikrop) и.
Микроскоп аша ғына күренә торған бер күҙәнәкле организм. □ Микроб. Ауы-рытҡыс микроб. Әсеткес микроб. Серет-кес микроб. М Кымыҙ, уныц составында сүпрә йәки әсетке булыу һөҙөмтәһендә, се-реткес микробтар, эсәк микрофлораһын боҙоусы бактериялар, стафилококк менән көрәшә. Интернет селтәренән. Һинд һуғаны, юл япрағы һымаҡ (монстера гөлө), яраны тиҙ бөтәштерә, микробтарҙы юҡ итә. «Башҡортостан», 6 апрель 2012. һалҡын һыу менән ҡойонғанда тән температураһы ҡапыл күтәрелә, һәм микробтар үлә. «Йәшлек», 6 апрель 2012.
МИКРОБАКТЕРИЯ [рус.] и. ҡар. микроб. К Күп илдәрҙә БЦЖ вакцинаһынан баш тарталар, сөнки ул туберкулёздыц үгеҙҙәрҙә була торған микробактерияларынан эшләнгән. «Киске Өфө», № 29,2012.
МИКРОБИОЛОГ [рус.] (Р: микробиолог; И.: microbiologist; T: mikrobiyolog) и.
Микробиология буйынса белгес. □ Микробиолог (специалист по микробиологии). Микробиологтар әҙерләү курстары. Микробиолог вакансияһы.
МИКРОБИОЛОГИК (Р: микробиоло гический; И.: microbiological; T: mikrobiyolojik) с.
281