Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том VI. 284 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МИКРОТУЛҠЫНЛЫ МЕЙЕС
структура. Металл микроструктураһы. Алтын микроструктураһы.
МИКРОТУЛҠЫНЛЫ МЕЙЕС (Р.: мик роволновая печь; И.: microwave oven; T.: mikrodalga fırını) и.
Әҙер аҙыҡ-түлекте тиҙ арала йылытыу йә бешереү өсөн ҡулайлаштырылған электр мейесе. □ Микроволновая печь. Микротулҡынлы мейестә картуф йылытыу. Микротулҡынлы мейестә ит йылытыу. Микротулҡынлы мейесте таҙартыу. ■ Төрлө инфекцияларҙың иң куп тупланған урыны булып микротулҡынлы мейестәрҙең һәм һыуытҡыстарҙың ишек тотҡалары килә. «Киске Өфө», № 21,2012.
МИКРОФИЛЬМ [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + xmrji.film ‘плёнка’] (Р.: микрофильм; И.: microfilm; T.: mikrofilm) и.
Ҡулъяҙма, баҫма йәки график документтың кино йәки фотоплёнкаға ныҡ бәләкәйләтеп төшөргән күсермәһе. □ Микрофильм. Микрофильм эшләу. Микрофильмдар курһәтеу. М Беркли университетынан мистер Ричард Перс Рәсәйгә килеп йыйған микрофильм коллекцияһын файҙаландым. Ә.-З. Вәлиди.
МИКРОФЛОРА [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + flora ‘үҫемлек’] (Р.: микрофлора; И.: microflora; T.: mikroflora) и.
Тәбиғи шарттарҙа (тупраҡта, һауала, аҙыҡта һ. б.) була торған микроорганизмдар. □ Микрофлора. ■ Ҡымыҙ, уның составында супрә йәки әсетке булыу һөҙөмтәһендә, сереткес микробтар, эсәк микрофлораһын боҙоусы бактериялар, стафилококк менән көрәшә. «Башҡортостан ҡыҙы», № 7, 2005. Йогурт антибиотиктар эсеуҙән зарарланған эсәк микрофлораһын яйға һала. Башҡортостан календарынан.
МИКРОФОН [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + phone ‘өн, ауаз’] (Р.: микрофон; И.: microphone; T.: mikrofon) и.
Тауыш тулҡындарын электр тулҡындарына әйләндерә торған прибор (тауышты көсәйтеу йәки алыҫҡа ишеттереу өсөн ҡулланыла). □ Микрофон. / Микрофонный. Микрофон трубкаһы. Микрофон мембранаһы. ■ Бер нисә урынға микро
фон ҡуйылған. Микрофон эргәһендәрәк бер төркөм зыялылар тора. «Ағиҙел», № 7,
2009. Азамат микрофонын ҡуйып торҙо ла йөҙөн йыйырҙы. Р. Солтангәрәев.
МИКРОФОТОГРАФИЯ [рус ] (Р: мик рофотография; И.: photomicrography; Т: mikroskopla fotoğraf çekme) и.
1. Микроскоп ярҙамында ҙурайтылған объекттың фотоға төшөрөлөүе. □ Микрофотография. Микрофотография эшләу. Микрофотография тоноҡ сыҡҡан.
2. Микроскоп ярҙамында төшөрөп алынған объекттың ҙурайтылған фотоһы. □ Микрофотография. Микрофотографияны кур-гәҙмәматериал итеп ҡулланыу. Микрофотографияны фактик материал итеп биреу.
МИКРОЭЛЕМЕНТ [рус.] (Р: микроэлемент; И.: microelement; T.: mikroeleman) и.
Үҫемлек һәм хайуан организмында бик аҙ миҡдарҙа ғына була торған химик элемент. □ Микроэлемент, а Меңьяпраҡтың составында витаминдар, микроэлементтар, фитонцид кеуек эфир майҙары һәм башҡа биологик актив матдәләр бар. «Башҡортостан ҡыҙы», № 6, 2005. Ҡымыҙ, витаминдар менән бер рәттән, төрлө микроэлементтарға, антибиотик матдәләргә, алыштырғыһыҙ аминокислоталарға бай. Интернет селтәренән.
МИКСЕР [рус. < ингл. mixer ‘бутау, туғыу’] (Р: миксер; И.: mixer; T.: mikser) и.
1. Һыуыҡ эсемлектәрҙе тиҙ генә бутау, йомортҡа һәм башҡаларҙы туҡыу, шулай уҡ крем, коктейль яһау өсөн хеҙмәт иткән электр приборы. □ Миксер (электрический кулинарный прибор). Миксер менән ҡоймаҡ туғыу. Миксер ярҙамында бутау. ■ Хәҙер һәр бер йортта һыуытҡыс, телевизор, компьютер, кер йыуыу машинаһы, микротулҡынлы мейес, плитә, тиҫтәләгән ут яҡтыртҡыс, кеҫә һәм станционар телефондары, уларҙан ҡала фен, тостер, миксер кеуек ваҡ-төйәк. «Киске Өфө», № 38, 2012. Табаҡҡа йомортҡа, гәрсис, тоҙ һәм шәкәр ҡомо һалабыҙ һәм миксер ярҙамында туҡыйбыҙ. Башҡортостан календарынан.
2. тех. Домна мейесенән алынып артабан эшкәртеү өсөн тәғәйенләнгән шыйыҡ
284
структура. Металл микроструктураһы. Алтын микроструктураһы.
МИКРОТУЛҠЫНЛЫ МЕЙЕС (Р.: мик роволновая печь; И.: microwave oven; T.: mikrodalga fırını) и.
Әҙер аҙыҡ-түлекте тиҙ арала йылытыу йә бешереү өсөн ҡулайлаштырылған электр мейесе. □ Микроволновая печь. Микротулҡынлы мейестә картуф йылытыу. Микротулҡынлы мейестә ит йылытыу. Микротулҡынлы мейесте таҙартыу. ■ Төрлө инфекцияларҙың иң куп тупланған урыны булып микротулҡынлы мейестәрҙең һәм һыуытҡыстарҙың ишек тотҡалары килә. «Киске Өфө», № 21,2012.
МИКРОФИЛЬМ [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + xmrji.film ‘плёнка’] (Р.: микрофильм; И.: microfilm; T.: mikrofilm) и.
Ҡулъяҙма, баҫма йәки график документтың кино йәки фотоплёнкаға ныҡ бәләкәйләтеп төшөргән күсермәһе. □ Микрофильм. Микрофильм эшләу. Микрофильмдар курһәтеу. М Беркли университетынан мистер Ричард Перс Рәсәйгә килеп йыйған микрофильм коллекцияһын файҙаландым. Ә.-З. Вәлиди.
МИКРОФЛОРА [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + flora ‘үҫемлек’] (Р.: микрофлора; И.: microflora; T.: mikroflora) и.
Тәбиғи шарттарҙа (тупраҡта, һауала, аҙыҡта һ. б.) була торған микроорганизмдар. □ Микрофлора. ■ Ҡымыҙ, уның составында супрә йәки әсетке булыу һөҙөмтәһендә, сереткес микробтар, эсәк микрофлораһын боҙоусы бактериялар, стафилококк менән көрәшә. «Башҡортостан ҡыҙы», № 7, 2005. Йогурт антибиотиктар эсеуҙән зарарланған эсәк микрофлораһын яйға һала. Башҡортостан календарынан.
МИКРОФОН [рус. < лат. mikros ‘бәләкәй’ + phone ‘өн, ауаз’] (Р.: микрофон; И.: microphone; T.: mikrofon) и.
Тауыш тулҡындарын электр тулҡындарына әйләндерә торған прибор (тауышты көсәйтеу йәки алыҫҡа ишеттереу өсөн ҡулланыла). □ Микрофон. / Микрофонный. Микрофон трубкаһы. Микрофон мембранаһы. ■ Бер нисә урынға микро
фон ҡуйылған. Микрофон эргәһендәрәк бер төркөм зыялылар тора. «Ағиҙел», № 7,
2009. Азамат микрофонын ҡуйып торҙо ла йөҙөн йыйырҙы. Р. Солтангәрәев.
МИКРОФОТОГРАФИЯ [рус ] (Р: мик рофотография; И.: photomicrography; Т: mikroskopla fotoğraf çekme) и.
1. Микроскоп ярҙамында ҙурайтылған объекттың фотоға төшөрөлөүе. □ Микрофотография. Микрофотография эшләу. Микрофотография тоноҡ сыҡҡан.
2. Микроскоп ярҙамында төшөрөп алынған объекттың ҙурайтылған фотоһы. □ Микрофотография. Микрофотографияны кур-гәҙмәматериал итеп ҡулланыу. Микрофотографияны фактик материал итеп биреу.
МИКРОЭЛЕМЕНТ [рус.] (Р: микроэлемент; И.: microelement; T.: mikroeleman) и.
Үҫемлек һәм хайуан организмында бик аҙ миҡдарҙа ғына була торған химик элемент. □ Микроэлемент, а Меңьяпраҡтың составында витаминдар, микроэлементтар, фитонцид кеуек эфир майҙары һәм башҡа биологик актив матдәләр бар. «Башҡортостан ҡыҙы», № 6, 2005. Ҡымыҙ, витаминдар менән бер рәттән, төрлө микроэлементтарға, антибиотик матдәләргә, алыштырғыһыҙ аминокислоталарға бай. Интернет селтәренән.
МИКСЕР [рус. < ингл. mixer ‘бутау, туғыу’] (Р: миксер; И.: mixer; T.: mikser) и.
1. Һыуыҡ эсемлектәрҙе тиҙ генә бутау, йомортҡа һәм башҡаларҙы туҡыу, шулай уҡ крем, коктейль яһау өсөн хеҙмәт иткән электр приборы. □ Миксер (электрический кулинарный прибор). Миксер менән ҡоймаҡ туғыу. Миксер ярҙамында бутау. ■ Хәҙер һәр бер йортта һыуытҡыс, телевизор, компьютер, кер йыуыу машинаһы, микротулҡынлы мейес, плитә, тиҫтәләгән ут яҡтыртҡыс, кеҫә һәм станционар телефондары, уларҙан ҡала фен, тостер, миксер кеуек ваҡ-төйәк. «Киске Өфө», № 38, 2012. Табаҡҡа йомортҡа, гәрсис, тоҙ һәм шәкәр ҡомо һалабыҙ һәм миксер ярҙамында туҡыйбыҙ. Башҡортостан календарынан.
2. тех. Домна мейесенән алынып артабан эшкәртеү өсөн тәғәйенләнгән шыйыҡ
284