Башҡорт теленең академик һүҙлеге. Том VI. 288 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МИЛЛИАРД
тыусылар .. фән нигеҙҙәрен заман талабын-са уҡыттылар, ошоноң менән бергә улар балаларҙы туған телгә уңышлы өйрәттеләр, уларҙа милли рух һәм милли аң тәрбиәләй алдылар. М. Хафизов.
МИЛЛИАРД [рус. < фр. milliard] (Р.: миллиард; И.: milliard; billion; T.: milyar) төп һ.
1. Миллион тапҡыр мең, мең миллион, 1 000 000 000 һаны. □ Миллиард. Мил-лиардҡа тиклем һанау. Миллиард һаны. Мил-лиардты меңгә булеу.
2. Берәй нәмәнең 1 000 000 000-ҡа тиң иҫәбе. □ Миллиард. Өс миллиард. Биш миллиард ярым. Ике миллиард һум. ■ Шундай йондоҙҙар бар, улар Ҡояштан 10 миллиард тапҡыр ҙурыраҡ. Интернет селтәренән. БР Төҙөлөш һәм архитектура буйынса дәу-ләт комитетының матбуғат хеҙмәтенән хәбәр итеуҙәренсә, 2012 йыл аҙағына тиклем 2,3 миллиард квадрат метр торлаҡ төҙөу планлаштырыла. «Киске Өфө», № 28, 2012.
3. Кемдең йәки пиҙеңдер бик ҙур иҫәбе, иҫәпһеҙ күп һаны. □ Миллиарды (бесчисленность). ■ Миллиард йылдар һанай ерем йәшен. Р. Назаров. Былай ҙа һуғыш бурысы миллиард менән иҫәпләнә. Д. Юлтый.
4. кусм. Иҫәпһеҙ-хисапһыҙ байлыҡ.
□ Миллиарды (об огромном богатстве, состоянии). Миллиардтар елгә осто. Мил-лиардтар банктан банкка кусэ. ■ Беҙ кур-мәҫтәй миллиард-миллиард доллар улар [миллиардерҙар] кеҫәһенә ағыла. 3. Вәлитов.
МИЛЛИАРДЕР [рус. < фр. milliardaire] (Р: миллиардер; И.: billionaire; T.: milyarder) и.
Миллиардлаған һумға йәки башҡа аҡса берәмегенә торош итерлек байлығы булған милек хужаһы. □ Миллиардер. К Баҫмаларҙа яҙылыуынса, был миллиардер Сөләймән Кәримов уткәргән килешеуҙең бер өлөшө генә булған. «Башҡортостан», 6 апрель 2012.
МИЛЛИАРДЛАҒАН (Р: миллиарды; И.: about near billion; T.: milyarlarca) сама һ.
Миллиард тирәһе, миллиардҡа яҡын.
□ Миллиарды; миллиардный; в большом количестве. Миллиардлаған һум аҡса. ■ Аҡыл иҫән саҡта, аҡыл еңер, сыуаҡ тормош итер
тантана. Шуны курәм Ерҙең миллиардлаған йондоҙо көн иткән картала. Башҡортостан календарынан.
МИЛЛИАРДЛАП (Р: около миллиарда; И.: about billions; around a milliard; T: milyarlarca) сама һ.
Миллиард итеп, миллиард иҫәбенән.
□ Около миллиарда. Миллиардлап кеше. Миллиардлап булеу. Тауарҙы миллиардлап етештереу.
МИЛ ЛИАРД СЫ (Р: миллиардный; И.: the billionth; T.: milyarıncı) рәт һ.
Урын тәртибе миллиард менән билдәләнгән. □ Миллиардный. Я Ерҙә биш миллиардам. кеше донъяға килгән. Башҡортостан календарынан.
МИЛЛИАРДТАРСА (Р: несколько миллиардов; И.: some billions; T.: milyarlarca) сама һ.
Әллә нисә миллиард. □ Несколько миллиардов. Миллиардтарса километрға һуҙылған юл. Миллиардтарса аҡса юҡҡа сыҡты. Йыһандағы һәр йондоҙ уҙ кусәрендә миллиардтарса йылдар әйләнә.
МИЛЛИ АШ-ҺЫУ (Р: национальная пища, кухня; И.: national food; T.: milli yemekler) и.
Билдәле бер милләткә хас аш-һыу, ризыҡтар. □ Национальная пища, кухня. ■ Ҡунаҡтарҙы матур тирмәбеҙҙә башҡорт милли аштары һәм эсемлектәре менән һыйланыҡ, төрлө ҡул эштәрен курһәттек. «Киске Өфө», № 16,2012.
МИЛЛИГРАМЛАП (Р: в миллиграммах; И.: bu the milligram; T.: miligram ile) р.
Миллиграмм менән, миллиграмдарҙа.
□ Миллиграммами, в миллиграммах. Миллиграмлап алтын улсәу. Миллиграмлап те-уәлләу. Миллиграмлап булеп сығыу.
МИЛЛИГРАМЛЫ (Р: миллиграммовый; И.: milligram; T.: miligramh) с.
Миллиграмға мөнәсәбәтле, миллиграмдарҙа үлсәнгән. □ Миллиграммовый. Миллиграмлы һауыт. Миллиграмлы улсәу. Миллиграмлы теуәллек.
МИЛЛИГРАММ [рус.] (Р: миллиграмм; И.: milligram; T.: miligram) и.
288
тыусылар .. фән нигеҙҙәрен заман талабын-са уҡыттылар, ошоноң менән бергә улар балаларҙы туған телгә уңышлы өйрәттеләр, уларҙа милли рух һәм милли аң тәрбиәләй алдылар. М. Хафизов.
МИЛЛИАРД [рус. < фр. milliard] (Р.: миллиард; И.: milliard; billion; T.: milyar) төп һ.
1. Миллион тапҡыр мең, мең миллион, 1 000 000 000 һаны. □ Миллиард. Мил-лиардҡа тиклем һанау. Миллиард һаны. Мил-лиардты меңгә булеу.
2. Берәй нәмәнең 1 000 000 000-ҡа тиң иҫәбе. □ Миллиард. Өс миллиард. Биш миллиард ярым. Ике миллиард һум. ■ Шундай йондоҙҙар бар, улар Ҡояштан 10 миллиард тапҡыр ҙурыраҡ. Интернет селтәренән. БР Төҙөлөш һәм архитектура буйынса дәу-ләт комитетының матбуғат хеҙмәтенән хәбәр итеуҙәренсә, 2012 йыл аҙағына тиклем 2,3 миллиард квадрат метр торлаҡ төҙөу планлаштырыла. «Киске Өфө», № 28, 2012.
3. Кемдең йәки пиҙеңдер бик ҙур иҫәбе, иҫәпһеҙ күп һаны. □ Миллиарды (бесчисленность). ■ Миллиард йылдар һанай ерем йәшен. Р. Назаров. Былай ҙа һуғыш бурысы миллиард менән иҫәпләнә. Д. Юлтый.
4. кусм. Иҫәпһеҙ-хисапһыҙ байлыҡ.
□ Миллиарды (об огромном богатстве, состоянии). Миллиардтар елгә осто. Мил-лиардтар банктан банкка кусэ. ■ Беҙ кур-мәҫтәй миллиард-миллиард доллар улар [миллиардерҙар] кеҫәһенә ағыла. 3. Вәлитов.
МИЛЛИАРДЕР [рус. < фр. milliardaire] (Р: миллиардер; И.: billionaire; T.: milyarder) и.
Миллиардлаған һумға йәки башҡа аҡса берәмегенә торош итерлек байлығы булған милек хужаһы. □ Миллиардер. К Баҫмаларҙа яҙылыуынса, был миллиардер Сөләймән Кәримов уткәргән килешеуҙең бер өлөшө генә булған. «Башҡортостан», 6 апрель 2012.
МИЛЛИАРДЛАҒАН (Р: миллиарды; И.: about near billion; T.: milyarlarca) сама һ.
Миллиард тирәһе, миллиардҡа яҡын.
□ Миллиарды; миллиардный; в большом количестве. Миллиардлаған һум аҡса. ■ Аҡыл иҫән саҡта, аҡыл еңер, сыуаҡ тормош итер
тантана. Шуны курәм Ерҙең миллиардлаған йондоҙо көн иткән картала. Башҡортостан календарынан.
МИЛЛИАРДЛАП (Р: около миллиарда; И.: about billions; around a milliard; T: milyarlarca) сама һ.
Миллиард итеп, миллиард иҫәбенән.
□ Около миллиарда. Миллиардлап кеше. Миллиардлап булеу. Тауарҙы миллиардлап етештереу.
МИЛ ЛИАРД СЫ (Р: миллиардный; И.: the billionth; T.: milyarıncı) рәт һ.
Урын тәртибе миллиард менән билдәләнгән. □ Миллиардный. Я Ерҙә биш миллиардам. кеше донъяға килгән. Башҡортостан календарынан.
МИЛЛИАРДТАРСА (Р: несколько миллиардов; И.: some billions; T.: milyarlarca) сама һ.
Әллә нисә миллиард. □ Несколько миллиардов. Миллиардтарса километрға һуҙылған юл. Миллиардтарса аҡса юҡҡа сыҡты. Йыһандағы һәр йондоҙ уҙ кусәрендә миллиардтарса йылдар әйләнә.
МИЛЛИ АШ-ҺЫУ (Р: национальная пища, кухня; И.: national food; T.: milli yemekler) и.
Билдәле бер милләткә хас аш-һыу, ризыҡтар. □ Национальная пища, кухня. ■ Ҡунаҡтарҙы матур тирмәбеҙҙә башҡорт милли аштары һәм эсемлектәре менән һыйланыҡ, төрлө ҡул эштәрен курһәттек. «Киске Өфө», № 16,2012.
МИЛЛИГРАМЛАП (Р: в миллиграммах; И.: bu the milligram; T.: miligram ile) р.
Миллиграмм менән, миллиграмдарҙа.
□ Миллиграммами, в миллиграммах. Миллиграмлап алтын улсәу. Миллиграмлап те-уәлләу. Миллиграмлап булеп сығыу.
МИЛЛИГРАМЛЫ (Р: миллиграммовый; И.: milligram; T.: miligramh) с.
Миллиграмға мөнәсәбәтле, миллиграмдарҙа үлсәнгән. □ Миллиграммовый. Миллиграмлы һауыт. Миллиграмлы улсәу. Миллиграмлы теуәллек.
МИЛЛИГРАММ [рус.] (Р: миллиграмм; И.: milligram; T.: miligram) и.
288