Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 111 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
БУЙВОЛ м буйвол, һыу һыйыры; буйволица ж инә буйвол, инә һыу һыйыры (эре көйөшлө мал, йорт хайуаны итеп аҫрала)
БУЙВОЛИНЫЙ, -ая, -ое буйвол ...ы, һыу һыйыры ...ы; буйволиное копыто буйвол тояғы
БУЙВОЛОВЫЙ, -ая, -ое буйвол ...ы, һыу һыйыры ...ы; буйволовые рога буйвол (һыу һыйыры) мөгөҙө; буйволовая шкура буйвол (һыу һыйыры) тиреһе
БУЙНЫЙ, -ая, -ое 1. (необузданный) ғауғасыл, ҡотороҡ, һуғышсан; буйный человек ғауғасыл кеше 2. трад.-поэт. (удалой, смелый) тәүәккәл, сая, үткер, батыр, ҡыйыу; буйный молодец батыр егет 3. трад.-поэт. (порывистый ) көслө, ҡеүәтле, ҡаты; буйный ветер көслө ел 4. перен. (пылкий, страстный) янып торған, дәртле, ҡайнар; буйное желание ҡайнар теләк 5. (пышный — о растительности) шәп (ҡотороп) үҫкән, ҡуйы; буйные травы ҡотороп үҫкән үлән ♦ буйная головушка баш бирмәҫ
БУЙСТВО с 1. см. буйный 1; 2. (бесчинство ) янъял ҡуптарыу, тәртипһеҙлек
БУЙСТВОВАТЬ несов. ҡотороноу, башбаштаҡлыҡ (тәртипһеҙлек) ҡылыу, дау (янъял, бола) ҡуптарыу
БУК м бук (агас)
бУка м и ж; разг. 1. (фантастическое существо , которым пугают детей) бапаҡ, боҡай; не плачь, бука тебя унесёт илама, юғиһә бапаҡ алып китер 2. (угрюмый человек) ҡырыҫ, төйтөк, ҡараңғы сырайлы кеше ♦ смотреть букой (бука-букой) ҡараңғы сырай күрһәтеү, ҡырыҫлыҡ күрһәтеү
БУКАШКА ж ваҡ бөжәк-мөжәк
БУКВА ж 1. (знак) хәреф; прописная буква баш хәреф; строчная буква бәләкәй хәреф 2. чего; перен. (формальная сторона чего-л.) хәреф, формаль яҡ; соблюдать букву закона законды формаль яҡтан үтәү ♦ буква в букву һүҙмә-һүҙ
БУКВАЛЬНО нареч. 1. һүҙмә-һүҙ; переводить буквально һүҙмә-һүҙ тәржемә итеү 2. разг. ысынлап та, һис тә; у меня нет буквально ни одного свободного дня минең ысынлап та бер генә лә буш көнөм юҡ
БУКВАЛЬНОСТЬ ж 1. һүҙмә-һүҙ (үҙгәрешһеҙ) булыу; буквальность перевода тәржемәнең һүҙмә-һүҙ булыуы 2. (точность) теүәллек, дөрөҫлөк, тура мәғәнә
БУКВАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һүҙмә-һүҙ; буквальный перевод һүҙмә-һүҙ тәржемә 2. (точный ) тура, дөрөҫ; в буквальном смысле тура мәғәнәһендә
БУКВАРНЫЙ, -ая, -ое (производимый по букварю) әлифба ...ы, әлифба буйынса өйрәтеү ...ы; букварный период обучения грамоте уҡырға-яҙырға өйрәтеүҙең әлифба осоро
БУКСОВАТЬ
БУКВАРЬ м әлифба, әлифба китабы; учиться по букварю әлифбанан уҡыу
БУКВЕННЫЙ, -ая, -ое хәрефле, хәреф(тәр) менән; буквенное обозначение хәрефтәр менән билдәләү; буквенное уравнение хәрефле тигеҙләмә
БУКВОЕД м; ирон. (формалист) ваҡсыл (темтек) кеше, хәреф ҡоло
БУКВОЕДСТВО с; ирон. ваҡсыл (темтек, хәреф ҡоло) булыу
букЕт м 1. букет, гөлләмә; букет роз роза гөлләмәһе; подарить букет цветов сәскә гөлләмәһе бүләк итеү 2. (ароматические свойства ) үҙенә бер төрлө хуш еҫ, тәмле тат; букет чая сәйҙең үҙенә бер төрлө хуш еҫе
БУКЕТИРОВКА ж; с. -х. букетлау (цҫем-лектәр рәтен һирәкләтец ысулы); букетировка сахарной свёклы шәкәр сөгөлдөрөн букетлау
БУКИНИСТ м букинист (иҫке китаптар йыйып һатыусы)
БУКИНИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое букинистика ...ы, букинистик; букинистический магазин букинистика магазины; букинистическая книга букинистик китап (һирәк осрай торган китап)
буклЕт м буклет; рекламный буклет реклама буклеты; буклет с видами города ҡала күренештәре төшөрөлгән буклет
БУКОВЫЙ, -ая, -ое 1. бук ...ы; буковое дерево бук ағасы; буковые орехи бук сәтләүеге 2. бук, бук ағасынан яһалған; буковая мебель бук ағасынан яһалған мебель 3. в знач. сущ. буковые мн.; бот. бук һымаҡтар ғаиләһе (имән, бук, каштан һәм башҡалар инә)
БУКОЛИКА ж; лит. буколика (көтөцселәр тормошон идеаллаштырып һцрәтләгән әҙәбиәт )
БУКОЛИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. буколика ...ы, буколик; буколическая поэзия буколик шиғриәт
бУкса ж букса (паровоз, вагон баҫымын тәгәрмәс кцсәренә бирә торган подшипниклы металл ҡумта)
БУКСИР м буксир (тартып йәки этеп йөк йөрөтә торган карап, трактор, машина һәм уныц канаты); буксир тянул баржу буксир баржаны тарта ине ♦ брать (взять) на буксир кого буксирға алыу (ярҙам ҡулы һуҙыу)
БУКСИРНЫЙ, -ая, -ое буксир ...ы; буксирный пароход буксир пароходы
БУКСИРОВАНИЕ с см. буксировать
БУКСИРОВАТЬ несов. что канатҡа тағыу, һөйрәп (этеп тартып) барыу, буксирлау; пароход буксирует баржу карап баржаны һөйрәп бара
БУКСИРОВКА ж см. буксировать; буксировка корабля карапты буксирлау
БУКСОВАТЬ несов. буксовать итеү (тайгаҡ, батҡаҡ һ. б. урында батып, китә алмай тороу — тәгәрмәскә ҡарата)
111
БУЙВОЛИНЫЙ, -ая, -ое буйвол ...ы, һыу һыйыры ...ы; буйволиное копыто буйвол тояғы
БУЙВОЛОВЫЙ, -ая, -ое буйвол ...ы, һыу һыйыры ...ы; буйволовые рога буйвол (һыу һыйыры) мөгөҙө; буйволовая шкура буйвол (һыу һыйыры) тиреһе
БУЙНЫЙ, -ая, -ое 1. (необузданный) ғауғасыл, ҡотороҡ, һуғышсан; буйный человек ғауғасыл кеше 2. трад.-поэт. (удалой, смелый) тәүәккәл, сая, үткер, батыр, ҡыйыу; буйный молодец батыр егет 3. трад.-поэт. (порывистый ) көслө, ҡеүәтле, ҡаты; буйный ветер көслө ел 4. перен. (пылкий, страстный) янып торған, дәртле, ҡайнар; буйное желание ҡайнар теләк 5. (пышный — о растительности) шәп (ҡотороп) үҫкән, ҡуйы; буйные травы ҡотороп үҫкән үлән ♦ буйная головушка баш бирмәҫ
БУЙСТВО с 1. см. буйный 1; 2. (бесчинство ) янъял ҡуптарыу, тәртипһеҙлек
БУЙСТВОВАТЬ несов. ҡотороноу, башбаштаҡлыҡ (тәртипһеҙлек) ҡылыу, дау (янъял, бола) ҡуптарыу
БУК м бук (агас)
бУка м и ж; разг. 1. (фантастическое существо , которым пугают детей) бапаҡ, боҡай; не плачь, бука тебя унесёт илама, юғиһә бапаҡ алып китер 2. (угрюмый человек) ҡырыҫ, төйтөк, ҡараңғы сырайлы кеше ♦ смотреть букой (бука-букой) ҡараңғы сырай күрһәтеү, ҡырыҫлыҡ күрһәтеү
БУКАШКА ж ваҡ бөжәк-мөжәк
БУКВА ж 1. (знак) хәреф; прописная буква баш хәреф; строчная буква бәләкәй хәреф 2. чего; перен. (формальная сторона чего-л.) хәреф, формаль яҡ; соблюдать букву закона законды формаль яҡтан үтәү ♦ буква в букву һүҙмә-һүҙ
БУКВАЛЬНО нареч. 1. һүҙмә-һүҙ; переводить буквально һүҙмә-һүҙ тәржемә итеү 2. разг. ысынлап та, һис тә; у меня нет буквально ни одного свободного дня минең ысынлап та бер генә лә буш көнөм юҡ
БУКВАЛЬНОСТЬ ж 1. һүҙмә-һүҙ (үҙгәрешһеҙ) булыу; буквальность перевода тәржемәнең һүҙмә-һүҙ булыуы 2. (точность) теүәллек, дөрөҫлөк, тура мәғәнә
БУКВАЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һүҙмә-һүҙ; буквальный перевод һүҙмә-һүҙ тәржемә 2. (точный ) тура, дөрөҫ; в буквальном смысле тура мәғәнәһендә
БУКВАРНЫЙ, -ая, -ое (производимый по букварю) әлифба ...ы, әлифба буйынса өйрәтеү ...ы; букварный период обучения грамоте уҡырға-яҙырға өйрәтеүҙең әлифба осоро
БУКСОВАТЬ
БУКВАРЬ м әлифба, әлифба китабы; учиться по букварю әлифбанан уҡыу
БУКВЕННЫЙ, -ая, -ое хәрефле, хәреф(тәр) менән; буквенное обозначение хәрефтәр менән билдәләү; буквенное уравнение хәрефле тигеҙләмә
БУКВОЕД м; ирон. (формалист) ваҡсыл (темтек) кеше, хәреф ҡоло
БУКВОЕДСТВО с; ирон. ваҡсыл (темтек, хәреф ҡоло) булыу
букЕт м 1. букет, гөлләмә; букет роз роза гөлләмәһе; подарить букет цветов сәскә гөлләмәһе бүләк итеү 2. (ароматические свойства ) үҙенә бер төрлө хуш еҫ, тәмле тат; букет чая сәйҙең үҙенә бер төрлө хуш еҫе
БУКЕТИРОВКА ж; с. -х. букетлау (цҫем-лектәр рәтен һирәкләтец ысулы); букетировка сахарной свёклы шәкәр сөгөлдөрөн букетлау
БУКИНИСТ м букинист (иҫке китаптар йыйып һатыусы)
БУКИНИСТИЧЕСКИЙ, -ая, -ое букинистика ...ы, букинистик; букинистический магазин букинистика магазины; букинистическая книга букинистик китап (һирәк осрай торган китап)
буклЕт м буклет; рекламный буклет реклама буклеты; буклет с видами города ҡала күренештәре төшөрөлгән буклет
БУКОВЫЙ, -ая, -ое 1. бук ...ы; буковое дерево бук ағасы; буковые орехи бук сәтләүеге 2. бук, бук ағасынан яһалған; буковая мебель бук ағасынан яһалған мебель 3. в знач. сущ. буковые мн.; бот. бук һымаҡтар ғаиләһе (имән, бук, каштан һәм башҡалар инә)
БУКОЛИКА ж; лит. буколика (көтөцселәр тормошон идеаллаштырып һцрәтләгән әҙәбиәт )
БУКОЛИЧЕСКИЙ, -ая, -ое лит. буколика ...ы, буколик; буколическая поэзия буколик шиғриәт
бУкса ж букса (паровоз, вагон баҫымын тәгәрмәс кцсәренә бирә торган подшипниклы металл ҡумта)
БУКСИР м буксир (тартып йәки этеп йөк йөрөтә торган карап, трактор, машина һәм уныц канаты); буксир тянул баржу буксир баржаны тарта ине ♦ брать (взять) на буксир кого буксирға алыу (ярҙам ҡулы һуҙыу)
БУКСИРНЫЙ, -ая, -ое буксир ...ы; буксирный пароход буксир пароходы
БУКСИРОВАНИЕ с см. буксировать
БУКСИРОВАТЬ несов. что канатҡа тағыу, һөйрәп (этеп тартып) барыу, буксирлау; пароход буксирует баржу карап баржаны һөйрәп бара
БУКСИРОВКА ж см. буксировать; буксировка корабля карапты буксирлау
БУКСОВАТЬ несов. буксовать итеү (тайгаҡ, батҡаҡ һ. б. урында батып, китә алмай тороу — тәгәрмәскә ҡарата)
111