Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 133 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВЕРХ
ВЕРООТСТУПНИК м и ВЕРООТСТУПНИЦА ж; уст. диндән яҙған, мөртәт
ВЕРООТСТУПНИЧЕСТВО с; уст. диндән яҙыу, мөртәтлек
ВЕРОТЕРПИМОСТЬ ж дингә тигеҙ ҡараш, дин иреген таныу
ВЕРОУЧЕНИЕ с дин ғилеме, дин ҡағиҙәләре
ВЕРОЯТНО вводн. сл. ихтимал, моғайын, ахыры; вероятно, сегодня не будет дождя бөгөн ямғыр булмаҫ, ахыры
ВЕРОЯТНОСТЬ ж ихтималлыҡ, мөмкинлек ♦ по всей вероятности моғайын, ихтимал, булһа кәрәк; теория вероятности мат. ихтималлыҡ теорияһы (математикала осраҡлы кцренеш-тәрҙе өйрәнец бцлеге)
ВЕРОЯТНЫЙ, -ая, -ое мөмкин, мөмкин булған, мөмкин һаналған
версия ж версия, юрау (берәй ваҡиға йәки факт тураһында төрлөсә юрауҙарҙың береһе); новая версия яңы версия, яңы юрау; последняя версия һуңғы версия
ВЕРСТА ж 1. саҡрым (1,06 км-ға тигеҙ) 2. уст. (столб) саҡрым бағанаһы 3. перен., разг. (о человеке высокого роста) саҡрым бағанаһы ♦ за версту саҡрымдан, әллә ҡайҙан, алыҫтан; коломенская верста; с коломенскую версту ирон. саҡрым бағанаһы (бик оҙон, һонтор кеше тураһында)
ВЕРСТАК м; тех. верстак (столяр станогы)
ВЕРСТАЛЬЩИК м; полигр. вёрсткалаусы
ВЕРСТАТЬ несов. что; полигр. вёрсткалау, вёрсткаға һалыу; верстать книгу китап вёрсткалау
ВЕРСТАТЬСЯ несов. страд. от верстать
ВЁРСТКА ж 1. см. верстать; вёрстка книги китапты вёрсткалау 2. вёрстка (биткә һалынған набор, шуның баҫмаһы); читать вёрстку вёрстка уҡыу
ВЕРСТОВОЙ, -ая, -ое саҡрым ...ы; верстовой столб саҡрым бағанаһы
ВЕРТЕЛ м шеш (ит киҫәктәрен ҡыҙҙырыу өсөн); жарить мясо на вертеле шештә ит ҡыҙҙырыу
вертЕп м боҙоҡлоҡ ояһы (фәхеш, эскелек, енәйәттәр урыны)
вертЕть несов. 1. кого-что әйләндереү, өй-рөлтөү, өйрөлдөрөү; вертеть веретено орсоҡ өйрөлтөү; вертеть колесо тәгәрмәс әйләндереү 2. что төрөү; вертеть папироску тәмәке төрөү 3. кем-чем; перен., разг. бейетеү, бейетеп тотоу (тороу); он вертел людьми как хотел ул кешеләрҙе нисек теләһә, шулай бейетте ♦ вертеть хвостом ҡойроҡ болғау, хәйләләшеү; как ни верти нисек кенә тиһәң дә, ни генә әйтһәң дә, ҡайһылай ғына эшләһәң дә
ВЕРТЕТЬСЯ несов. 1. әйләнеү, өйрөлөү, әйләнеп өйрөлөп тороу; колесо вертится тәгәрмәс
133
әйләнә 2. разг. борғоланыу, өйрөлөү, бөтөрөлөү, әйләнеп-тулғаныу; вертеться перед зеркалом көҙгө алдында бөтөрөлөү 3. сыуалыу, буталыу; ребёнок вертится около мамы бала әсәһе эргәһендә сыуала 4. разг. борғоланыу, ҡойроҡ болғау, хәйләләү; говори правду, не вертись дөрөҫөн һөйлә, борғоланма ♦ вертеться волчком бөтөрөлөү, бөтөрөлөп эшләү; вертеться на языке тел осонда ғына тора; вертеться как белка в колесе йүгереп йөрөп эшләү, барыһына ла өлгөрөргә тырышыу; вертеться под ногами (на глазах, перед глазами) аяҡ аҫтында сыуалыу, ҡамасаулау; как ни вертись нисек кенә тырышма, нимә генә эшләһәң дә
ВЕРТИКАЛЬ ж вертикаль, вертикаль һыҙыҡ, аҫма һыҙыҡ
ВЕРТИКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое вертикаль ...ы, аҫма; вертикальная линия аҫма һыҙыҡ
ВЕРТИХВОСТКА ж; прост. елбәҙәк ҡатын-ҡыҙ, еңел холоҡло ҡатын-ҡыҙ
ВЁРТКИЙ, -ая, -ое разг. йылғыр, сос, сапсан; вёрткий мальчик йылғыр малай
вертлЮг м 1. анат. суҡмар һөйәк 2. тех. вертлюг (механизмдарҙа кцсәрҙең оя эсендә әйләнә торған осо)
ВЕРТЛЮЖНЫЙ, -ая, -ое 1. суҡмар һөйәге ...ы 2. вертлюг ...ы; вертлюжное соединение вертлюглы тоташыу
ВЕРТЛЯВЫЙ, -ая, -ое тик тормаҫ, тынғыһыҙ, ырғандаҡ, тыртандаҡ; вертлявый мальчик тик тормаҫ малай; вертлявая девочка тыртандаҡ ҡыҙыҡай
ВЕРТОЛЁТ м вертолёт; военный вертолёт хәрби вертолёт
ВЕРТОЛЁТНЫЙ, -ая, -ое вертолёт ...ы; вертолётный завод вертолёт заводы; вертолётный двигатель вертолёт двигателе
ВЕРТОЛЁТЧИК м вертолётсы
ВЕРТОПРАХ м; разг. елғыуар, елбәҙәк ( кеше )
ВЕРТУН м 1. разг. тик тормаҫ, сусанлаҡ ир-ат 2. (голубь) әйләнсек күгәрсен
ВЕРТУШКА ж; разг. 1. өйрөлмә, вертушка 2. (легкомысленная женщина) шиҡанлаҡ, елбәҙәк ҡатын-ҡыҙ
верующий, -ая, -ее 1. прич. от веровать 2. в знач. сущ. верующий м и верующая ж дингә ышаныусы, дини, диндар
ВЕРФЬ ж; мор. верфь (суднолар эшләц һәм ремонтлау урыны)
ВЕРХ м 1. (верхняя часть, оконечность) өҫ, үр, түбә, сусаҡ, баш; на самом верху иң өҫтә; верх горы тау түбәһе; верхи деревьев ағас баштары 2. (верхний этаж) өҫкө ҡат, юғары ҡат; верх дома өйҙөң юғары ҡаты 3. (лицевая сторона) тыш, уң яҡ; шуба с суконным верхом буҫтау тышлы тун 4. (крыша экипажа, машины) япма;
ВЕРООТСТУПНИК м и ВЕРООТСТУПНИЦА ж; уст. диндән яҙған, мөртәт
ВЕРООТСТУПНИЧЕСТВО с; уст. диндән яҙыу, мөртәтлек
ВЕРОТЕРПИМОСТЬ ж дингә тигеҙ ҡараш, дин иреген таныу
ВЕРОУЧЕНИЕ с дин ғилеме, дин ҡағиҙәләре
ВЕРОЯТНО вводн. сл. ихтимал, моғайын, ахыры; вероятно, сегодня не будет дождя бөгөн ямғыр булмаҫ, ахыры
ВЕРОЯТНОСТЬ ж ихтималлыҡ, мөмкинлек ♦ по всей вероятности моғайын, ихтимал, булһа кәрәк; теория вероятности мат. ихтималлыҡ теорияһы (математикала осраҡлы кцренеш-тәрҙе өйрәнец бцлеге)
ВЕРОЯТНЫЙ, -ая, -ое мөмкин, мөмкин булған, мөмкин һаналған
версия ж версия, юрау (берәй ваҡиға йәки факт тураһында төрлөсә юрауҙарҙың береһе); новая версия яңы версия, яңы юрау; последняя версия һуңғы версия
ВЕРСТА ж 1. саҡрым (1,06 км-ға тигеҙ) 2. уст. (столб) саҡрым бағанаһы 3. перен., разг. (о человеке высокого роста) саҡрым бағанаһы ♦ за версту саҡрымдан, әллә ҡайҙан, алыҫтан; коломенская верста; с коломенскую версту ирон. саҡрым бағанаһы (бик оҙон, һонтор кеше тураһында)
ВЕРСТАК м; тех. верстак (столяр станогы)
ВЕРСТАЛЬЩИК м; полигр. вёрсткалаусы
ВЕРСТАТЬ несов. что; полигр. вёрсткалау, вёрсткаға һалыу; верстать книгу китап вёрсткалау
ВЕРСТАТЬСЯ несов. страд. от верстать
ВЁРСТКА ж 1. см. верстать; вёрстка книги китапты вёрсткалау 2. вёрстка (биткә һалынған набор, шуның баҫмаһы); читать вёрстку вёрстка уҡыу
ВЕРСТОВОЙ, -ая, -ое саҡрым ...ы; верстовой столб саҡрым бағанаһы
ВЕРТЕЛ м шеш (ит киҫәктәрен ҡыҙҙырыу өсөн); жарить мясо на вертеле шештә ит ҡыҙҙырыу
вертЕп м боҙоҡлоҡ ояһы (фәхеш, эскелек, енәйәттәр урыны)
вертЕть несов. 1. кого-что әйләндереү, өй-рөлтөү, өйрөлдөрөү; вертеть веретено орсоҡ өйрөлтөү; вертеть колесо тәгәрмәс әйләндереү 2. что төрөү; вертеть папироску тәмәке төрөү 3. кем-чем; перен., разг. бейетеү, бейетеп тотоу (тороу); он вертел людьми как хотел ул кешеләрҙе нисек теләһә, шулай бейетте ♦ вертеть хвостом ҡойроҡ болғау, хәйләләшеү; как ни верти нисек кенә тиһәң дә, ни генә әйтһәң дә, ҡайһылай ғына эшләһәң дә
ВЕРТЕТЬСЯ несов. 1. әйләнеү, өйрөлөү, әйләнеп өйрөлөп тороу; колесо вертится тәгәрмәс
133
әйләнә 2. разг. борғоланыу, өйрөлөү, бөтөрөлөү, әйләнеп-тулғаныу; вертеться перед зеркалом көҙгө алдында бөтөрөлөү 3. сыуалыу, буталыу; ребёнок вертится около мамы бала әсәһе эргәһендә сыуала 4. разг. борғоланыу, ҡойроҡ болғау, хәйләләү; говори правду, не вертись дөрөҫөн һөйлә, борғоланма ♦ вертеться волчком бөтөрөлөү, бөтөрөлөп эшләү; вертеться на языке тел осонда ғына тора; вертеться как белка в колесе йүгереп йөрөп эшләү, барыһына ла өлгөрөргә тырышыу; вертеться под ногами (на глазах, перед глазами) аяҡ аҫтында сыуалыу, ҡамасаулау; как ни вертись нисек кенә тырышма, нимә генә эшләһәң дә
ВЕРТИКАЛЬ ж вертикаль, вертикаль һыҙыҡ, аҫма һыҙыҡ
ВЕРТИКАЛЬНЫЙ, -ая, -ое вертикаль ...ы, аҫма; вертикальная линия аҫма һыҙыҡ
ВЕРТИХВОСТКА ж; прост. елбәҙәк ҡатын-ҡыҙ, еңел холоҡло ҡатын-ҡыҙ
ВЁРТКИЙ, -ая, -ое разг. йылғыр, сос, сапсан; вёрткий мальчик йылғыр малай
вертлЮг м 1. анат. суҡмар һөйәк 2. тех. вертлюг (механизмдарҙа кцсәрҙең оя эсендә әйләнә торған осо)
ВЕРТЛЮЖНЫЙ, -ая, -ое 1. суҡмар һөйәге ...ы 2. вертлюг ...ы; вертлюжное соединение вертлюглы тоташыу
ВЕРТЛЯВЫЙ, -ая, -ое тик тормаҫ, тынғыһыҙ, ырғандаҡ, тыртандаҡ; вертлявый мальчик тик тормаҫ малай; вертлявая девочка тыртандаҡ ҡыҙыҡай
ВЕРТОЛЁТ м вертолёт; военный вертолёт хәрби вертолёт
ВЕРТОЛЁТНЫЙ, -ая, -ое вертолёт ...ы; вертолётный завод вертолёт заводы; вертолётный двигатель вертолёт двигателе
ВЕРТОЛЁТЧИК м вертолётсы
ВЕРТОПРАХ м; разг. елғыуар, елбәҙәк ( кеше )
ВЕРТУН м 1. разг. тик тормаҫ, сусанлаҡ ир-ат 2. (голубь) әйләнсек күгәрсен
ВЕРТУШКА ж; разг. 1. өйрөлмә, вертушка 2. (легкомысленная женщина) шиҡанлаҡ, елбәҙәк ҡатын-ҡыҙ
верующий, -ая, -ее 1. прич. от веровать 2. в знач. сущ. верующий м и верующая ж дингә ышаныусы, дини, диндар
ВЕРФЬ ж; мор. верфь (суднолар эшләц һәм ремонтлау урыны)
ВЕРХ м 1. (верхняя часть, оконечность) өҫ, үр, түбә, сусаҡ, баш; на самом верху иң өҫтә; верх горы тау түбәһе; верхи деревьев ағас баштары 2. (верхний этаж) өҫкө ҡат, юғары ҡат; верх дома өйҙөң юғары ҡаты 3. (лицевая сторона) тыш, уң яҡ; шуба с суконным верхом буҫтау тышлы тун 4. (крыша экипажа, машины) япма;