Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 151 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВКЛАДНОЙ
турғайы оса 6. (развеваться) елберҙәү, елпелдәү; над мачтой вьётся флаг мачта башында флаг елберҙәй ♦ виться вьюном ныҡ эҫенеү
ВИТЮТЕНЬ и ВИТЮТЕНЬ м см. вяхирь
ВИТЯЗЬ м; уст. бәһлеүән, баһадир
ВИХЛЯТЬ несов.; прост. 1. алпан-толпан атлау, сайҡалып атлап барыу; вихлять всем телом бөтә кәүҙә менән сайҡалып атлап барыу 2. чем (двигать из стороны в сторону, покачивать) (бер яҡтан икенсе яҡҡа) борғолау, уйнаҡлау; вихлять рулём рулде борғолау
ВИХЛЯТЬСЯ несов.; прост. сайҡалыу, бәүелеү, алпан-толпан килеү
вихОр м 1. маңлай сәсе, маңлай өлтөгө 2. мн. вихры; разг. урай
вихрастый, -ая, -ое разг. тырпайған сәсле, өлтөк
ВИХРЕВОЙ, -ая, -ое өйөрмә ...ы, өйөрмәле; вихревой столб өйөрмә бағанаһы; вихревой ветер өйөрмә ел; вихревое движение физ. өйөрмәле хәрәкәт
ВИХРЕМ нареч. бик тиҙ (шәп), өйөрмә (дауыл) кеүек; ворваться вихрем өйөрмә кеүек килеп инеү; мчаться вихрем бик тиҙ сабыу
ВИХРИТЬ и ВИХРИТЬ несов. өйөрөү; ветер вихрил пыль ел саңды өйөрҙө
ВИХРИТЬСЯ и ВИХРИТЬСЯ несов. өйө-рөлөү, ойоҡһоу
ВИХРЬ м 1. ҡойон, өйөрмә; поднялся вихрь өйөрмә күтәрелде 2. чего; перен. дауыл; вихрь революционных событий ихтилал ваҡиғалары дауылы
ВИЦЕ-... ҡушма һцҙҙәрҙец “ урынбаҫар ”, “ярҙамсы” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө , мәҫ., вице-губернатор вице-губернатор
вИце-адмирАл м; мор. вице-адмирал
ВИЦЕ-ПРЕЗИДЕНТ м вице-президент, президент урынбаҫары
ВИШЕНКА ж; уменьш. -ласк. от вишня
ВИШЕННИК м 1. сейә баҡсаһы, сейә ҡыуағы 2. сейәлек (ҡырагай)
ВИШНЁВКА ж сейә араҡыһы, сейә төнәтмәһе
ВИШНЁВЫЙ, -ая, -ое 1. сейә ...ы; вишнёвый сад сейә баҡсаһы; вишнёвый лист сейә япрағы 2. (о цвете) сейә ҡыҙыл, ҡарағусҡыл ҡыҙыл; вишнёвое платье сейә ҡыҙыл күлдәк; вишнёвый бархат ҡарағусҡыл ҡыҙыл бәрхәт
ВИШНЯ ж сейә (емеше һәм агасы)
ВИШЬ частица; прост. 1. (при указании на что-л.) бына, ҡара; вишь больной лежит ҡара, ауырыу ята 2. в знач. вводн. сл. күрәһеңме, күрҙеңме, күрәһең бит, күрәһегеҙ бит; вишь, слово дал күрәһеңме, һүҙ бирҙе 3. (употребляется для выражения удивления, неудовольствия обычно в сочетании с “ как ”, “ какой ”, “ сколько ” и т.п. ) ҡара һин уны, бына һиңә; вишь, какая память ҡара һин уны, ниндәй хәтер ♦ вишь ты бына нимә, бына нисек, бына ниндәй
ВКАЛЫВАТЬ I несов. см. вколоть
ВКАЛЫВАТЬ II несов.; прост. (работать) бик ныҡ эшләү
ВКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вколоться 2. страд. от вкалывать I
ВКАПАТЬ сов.; прост. тамыҙыу; вкапать в глаза күҙгә тамыҙыу
ВКАПЫВАТЬ I несов. см. вкопать
ВКАПЫВАТЬ II несов. см. вкапать
ВКАПЫВАТЬСЯ I несов. 1. см. вкопаться 2. страд. от вкапывать I
ВКАПЫВАТЬСЯ II несов. страд. от вкапывать II
ВКАТИТЬ сов. 1. что, во что тәгәрләтеп индереү, тәгәрләтеп (тәгәрәтеп) индереп ҡуйыу; вкатить бочку в помещение склада мискәне склад эсенә тәгәрләтеп индереп ҡуйыу 2. что (наверх) тәгәрләтеп (тәгәрәтеп) мендереү, тәгәрләтеп мендереп ҡуйыу 3. обычно кому; прост. сәпәү, сәпәп ебәреү, һалып ебәреү, берҙе тондороу; вкатить двойку икеле сәпәү; вкатить выговор шелтә сәпәү; вкатить пощёчину сикәһенә сәпәп ебәреү 4. без доп.; прост. см. вкатиться; тройка вкатила во двор тройка ишек алдына сабып килеп инде
ВКАТИТЬСЯ сов. 1. тәгәрләп (тәгәрәп) килеп инеү; мяч вкатился в ворота туп ҡапҡаға тәгәрләп (тәгәрәп) килеп инде 2. разг., шутл. бик тиҙ килеп инеү, йүгереп килеп инеү; она вкатилась в комнату ул бүлмәгә йүгереп килеп инде 3. өҫкә килеп етеү; волна вкатилась на палубу тулҡын палуба өҫтөнә килеп етте
ВКАТЫВАТЬ несов. см. вкатить
ВКАТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вкатиться 2. страд. от вкатывать
ВКАЧАТЬ сов. что һурҙырыу; вкачать нефть в цистерну цистернаға нефть һурҙырыу
ВКАЧИВАТЬ несов. см. вкачать
ВКАЧИВАТЬСЯ несов. страд. от вкачивать ВКИДЫВАТЬ несов. см. вкинуть
ВКИДЫВАТЬСЯ несов. страд. от вкидывать
ВКИНУТЬ сов. что ырғытып индереү, эсенә ырғытыу; вкинуть мяч в сетку тупты селтәр эсенә ырғытыу
ВКЛАД м 1. см. вложить 3; вклад денег в сберегательный банк һаҡлыҡ банкыһына аҡса һалыу 2. (денежная сумма) вклад, һалынған аҡса, керем; срочный вклад сроклы вклад; бессрочный вклад срокһыҙ вклад 3. перен. өлөш (әҙәбиәткә, фәнгә һ. б.); вклад в науку фәнгә өлөш
ВКЛАДКА ж 1. см. вложить 2. (вложенный, добавочный лист) ҡушымта, бит; цветная вкладка төҫлө ҡушымта
ВКЛАДНОЙ, -ая, -ое 1. аҡса индереү ...ы, аҡса һалыу ...ы; вкладные операции аҡса индереү операциялары 2. (являющийся вкладом) вклад ...ы; вкладные суммы вклад суммаһы
151
турғайы оса 6. (развеваться) елберҙәү, елпелдәү; над мачтой вьётся флаг мачта башында флаг елберҙәй ♦ виться вьюном ныҡ эҫенеү
ВИТЮТЕНЬ и ВИТЮТЕНЬ м см. вяхирь
ВИТЯЗЬ м; уст. бәһлеүән, баһадир
ВИХЛЯТЬ несов.; прост. 1. алпан-толпан атлау, сайҡалып атлап барыу; вихлять всем телом бөтә кәүҙә менән сайҡалып атлап барыу 2. чем (двигать из стороны в сторону, покачивать) (бер яҡтан икенсе яҡҡа) борғолау, уйнаҡлау; вихлять рулём рулде борғолау
ВИХЛЯТЬСЯ несов.; прост. сайҡалыу, бәүелеү, алпан-толпан килеү
вихОр м 1. маңлай сәсе, маңлай өлтөгө 2. мн. вихры; разг. урай
вихрастый, -ая, -ое разг. тырпайған сәсле, өлтөк
ВИХРЕВОЙ, -ая, -ое өйөрмә ...ы, өйөрмәле; вихревой столб өйөрмә бағанаһы; вихревой ветер өйөрмә ел; вихревое движение физ. өйөрмәле хәрәкәт
ВИХРЕМ нареч. бик тиҙ (шәп), өйөрмә (дауыл) кеүек; ворваться вихрем өйөрмә кеүек килеп инеү; мчаться вихрем бик тиҙ сабыу
ВИХРИТЬ и ВИХРИТЬ несов. өйөрөү; ветер вихрил пыль ел саңды өйөрҙө
ВИХРИТЬСЯ и ВИХРИТЬСЯ несов. өйө-рөлөү, ойоҡһоу
ВИХРЬ м 1. ҡойон, өйөрмә; поднялся вихрь өйөрмә күтәрелде 2. чего; перен. дауыл; вихрь революционных событий ихтилал ваҡиғалары дауылы
ВИЦЕ-... ҡушма һцҙҙәрҙец “ урынбаҫар ”, “ярҙамсы” мәғәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө , мәҫ., вице-губернатор вице-губернатор
вИце-адмирАл м; мор. вице-адмирал
ВИЦЕ-ПРЕЗИДЕНТ м вице-президент, президент урынбаҫары
ВИШЕНКА ж; уменьш. -ласк. от вишня
ВИШЕННИК м 1. сейә баҡсаһы, сейә ҡыуағы 2. сейәлек (ҡырагай)
ВИШНЁВКА ж сейә араҡыһы, сейә төнәтмәһе
ВИШНЁВЫЙ, -ая, -ое 1. сейә ...ы; вишнёвый сад сейә баҡсаһы; вишнёвый лист сейә япрағы 2. (о цвете) сейә ҡыҙыл, ҡарағусҡыл ҡыҙыл; вишнёвое платье сейә ҡыҙыл күлдәк; вишнёвый бархат ҡарағусҡыл ҡыҙыл бәрхәт
ВИШНЯ ж сейә (емеше һәм агасы)
ВИШЬ частица; прост. 1. (при указании на что-л.) бына, ҡара; вишь больной лежит ҡара, ауырыу ята 2. в знач. вводн. сл. күрәһеңме, күрҙеңме, күрәһең бит, күрәһегеҙ бит; вишь, слово дал күрәһеңме, һүҙ бирҙе 3. (употребляется для выражения удивления, неудовольствия обычно в сочетании с “ как ”, “ какой ”, “ сколько ” и т.п. ) ҡара һин уны, бына һиңә; вишь, какая память ҡара һин уны, ниндәй хәтер ♦ вишь ты бына нимә, бына нисек, бына ниндәй
ВКАЛЫВАТЬ I несов. см. вколоть
ВКАЛЫВАТЬ II несов.; прост. (работать) бик ныҡ эшләү
ВКАЛЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вколоться 2. страд. от вкалывать I
ВКАПАТЬ сов.; прост. тамыҙыу; вкапать в глаза күҙгә тамыҙыу
ВКАПЫВАТЬ I несов. см. вкопать
ВКАПЫВАТЬ II несов. см. вкапать
ВКАПЫВАТЬСЯ I несов. 1. см. вкопаться 2. страд. от вкапывать I
ВКАПЫВАТЬСЯ II несов. страд. от вкапывать II
ВКАТИТЬ сов. 1. что, во что тәгәрләтеп индереү, тәгәрләтеп (тәгәрәтеп) индереп ҡуйыу; вкатить бочку в помещение склада мискәне склад эсенә тәгәрләтеп индереп ҡуйыу 2. что (наверх) тәгәрләтеп (тәгәрәтеп) мендереү, тәгәрләтеп мендереп ҡуйыу 3. обычно кому; прост. сәпәү, сәпәп ебәреү, һалып ебәреү, берҙе тондороу; вкатить двойку икеле сәпәү; вкатить выговор шелтә сәпәү; вкатить пощёчину сикәһенә сәпәп ебәреү 4. без доп.; прост. см. вкатиться; тройка вкатила во двор тройка ишек алдына сабып килеп инде
ВКАТИТЬСЯ сов. 1. тәгәрләп (тәгәрәп) килеп инеү; мяч вкатился в ворота туп ҡапҡаға тәгәрләп (тәгәрәп) килеп инде 2. разг., шутл. бик тиҙ килеп инеү, йүгереп килеп инеү; она вкатилась в комнату ул бүлмәгә йүгереп килеп инде 3. өҫкә килеп етеү; волна вкатилась на палубу тулҡын палуба өҫтөнә килеп етте
ВКАТЫВАТЬ несов. см. вкатить
ВКАТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. вкатиться 2. страд. от вкатывать
ВКАЧАТЬ сов. что һурҙырыу; вкачать нефть в цистерну цистернаға нефть һурҙырыу
ВКАЧИВАТЬ несов. см. вкачать
ВКАЧИВАТЬСЯ несов. страд. от вкачивать ВКИДЫВАТЬ несов. см. вкинуть
ВКИДЫВАТЬСЯ несов. страд. от вкидывать
ВКИНУТЬ сов. что ырғытып индереү, эсенә ырғытыу; вкинуть мяч в сетку тупты селтәр эсенә ырғытыу
ВКЛАД м 1. см. вложить 3; вклад денег в сберегательный банк һаҡлыҡ банкыһына аҡса һалыу 2. (денежная сумма) вклад, һалынған аҡса, керем; срочный вклад сроклы вклад; бессрочный вклад срокһыҙ вклад 3. перен. өлөш (әҙәбиәткә, фәнгә һ. б.); вклад в науку фәнгә өлөш
ВКЛАДКА ж 1. см. вложить 2. (вложенный, добавочный лист) ҡушымта, бит; цветная вкладка төҫлө ҡушымта
ВКЛАДНОЙ, -ая, -ое 1. аҡса индереү ...ы, аҡса һалыу ...ы; вкладные операции аҡса индереү операциялары 2. (являющийся вкладом) вклад ...ы; вкладные суммы вклад суммаһы
151