Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 165 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВОЗМОЖНЫЙ
пландар юҡҡа сығыу; дышать воздухом каким, чего әйләнә-тирәләге хәл-ваҡиға менән йәшәү; на (открытом) вОздухе тышта (асыҡ һауала) булыу; повиснуть в воздухе хәл ителмәү
ВОЗДУХО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙ-ҙәрҙец “ һауа ”, “ һауам ҡараган ”, “ һауам бәйләнешле ” мәгәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., воздуховод һауа үткәргес; воздухонагреватель һауа йылытҡыс
ВОЗДУХОДУВКА ж; тех. һауа өрҙөргөс (домна мейестәренә һауа бирецсе машина)
ВОЗДУХОПЛАВАНИЕ с һауала осоу (һауанан ецел булган аппараттарҙа осоу теорияһы һәм практикаһы)
ВОЗДУХОПЛАВАТЕЛЬ м һауала осоусы
ВОЗДУХОПЛАВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һауала осоу ...ы, һауала оса торған; воздухоплавательный аппарат һауала осоу аппараты
ВОЗДУШНЫЙ, -ая, -ое 1. һауа ...ы; воздушная струя һауа ағымы; воздушное сообщение һауа юлы 2. һауа менән, һауа ...ы, һауа ярҙамында; воздушный тормоз һауа тормозы; воздушное охлаждение һауа менән һыуытыу 3. перен. еңел, бик нәфис, өрфөйә; воздушная походка еңел атлап йөрөү; воздушное платье өрфөйә күлдәк ♦ воздушная ванна һауа ваннаһы; воздушная тревога һауа тревогаһы; строить воздушные замки буш хыял ҡороу; воздушный поцелуй ым менән үбеү
возжЕчь сов. что; уст. 1. (зажечь) тоҡандырыу, тоҡандырып ебәреү, яндырыу, яндырып ебәреү, ҡабыҙыу, ҡабыҙып ебәреү 2. перен. ҡабыҙыу, уятыу
ВОЗЗВАНИЕ с өндәмә, саҡырыу
ВОЗЗВАТЬ сов. к кому-чему; высок. саҡырыу, мөрәжәғәт итеү; воззвать к восстанию баш күтәреүгә саҡырыу
ВОЗЗРЕНИЕ с; книжн. ҡараш, фекер; излагать свои воззрения үҙ ҡараштарыңды һөйләү
ВОЗИТЬ несов. 1. кого-что ташыу, килтереү; возить кирпич на стройку төҙөлөшкә кирбес ташыу 2. что; разг. (волочить, таскать) һөйрәү, һөйрәп йөрөтөү; возить по полу иҙән буйлап һөйрәү 3. чем; разг. йөрөтөү; возить рукой по столу ҡулды өҫтәл өҫтөнән йөрөтөү ♦ возить воду на ком кемде лә булһа баҫып эшләтеү, эшкә егеү
ВОЗИТЬСЯ несов. 1. айҡашыу, ығы-зығы килеү, ҡайнашыу; дети возились на полу балалар иҙәндә айҡаша ине 2. булашыу, шөғөлләнеү, аҙапланыу, маташыу; мальчик возился с собакой малай эт менән булаша ине; возиться с устройством выставки күргәҙмә урынлаштырыу менән шөғөлләнеү 3. разг. мыштырлау; ну что ты возишься? йә, нимә һин мыштырлайһың?
вОзка ж; разг. от возить 1
ВОЗЛАГАТЬ несов. см. возложить ♦ возлагать надежды на кого-что өмөт бағлау; возла-
165
гать ответственность на кого-что яуаплылыҡ йөкмәтеү
ВОЗЛЕ нареч. и предлог 1. нареч. янында, эргәһендә; вещи лежали возле әйберҙәр эргәлә ята ине 2. предлог с род. п. янында, эргәһендә, эргәләп; возле дома өй янында
ВОЗЛЕЖАТЬ несов. на чём; уст. ятыу, ятып тороу
ВОЗЛИКОВАТЬ сов. бик ныҡ ҡыуаныу (шатланыу)
ВОЗЛИЯНИЕ с; шутл. (выпивка) эсеү, һалыу
ВОЗЛОЖЕНИЕ с см. возложить; возложение цветов к памятнику һәйкәлгә сәскәләр һалыу
ВОЗЛОЖИТЬ сов. что 1. (тантаналы рәүештә) һалыу, ҡуйыу; возложить венки веноктар һалыу 2. йөкмәтеү, тапшырыу, ауҙарыу ♦ возложить ответственность на кого-л. кемгә булһа ла яуаплылыҡты йөкмәтеү; возложить вину на кого кемгәлер ғәйепте ауҙарыу
ВОЗЛЮБИТЬ сов. кого-что; уст. яратыу, һөйөү
ВОЗЛЮБЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от возлюбить 2. прил.; высок. һөйөклө, ныҡ яратҡан, ныҡ һөйгән; возлюбленная внучка ныҡ яратҡан ейәнсәр 3. в знач. сущ. возлюбленный м и возлюбленная ж һөйгән йәр, яратҡан кеше, һөйәркә (һөйәр)
ВОЗМЕЗДИЕ с; высок. яза, яуап язаһы, ҡоһор; справедливое возмездие ғәҙел яза
ВОЗМЕСТИТЬ сов. что ҡаплау, ҡайтарыу; возместить убытки зыянды ҡаплау
ВОЗМЕЧТАТЬ сов. хыялланыу, хыялға бирелеү
ВОЗМЕЩАТЬ несов. см. возместить
ВОЗМОЖНО 1. нареч. мөмкин тиклем, мөмкин булған тиклем; сделать возможно лучше мөмкин тиклем һәйбәтерәк эшләргә; принести возможно скорее мөмкин булған тиклем тиҙерәк килтереү 2. в знач. сказ., безл. мөмкин, мөмкинселек булыу, мөмкин булыу; очень возможно бик мөмкин 3. в знач. вводн. сл. бәлки, ихтимал; мне, возможно, придётся съездить бәлки, миңә барып ҡайтырға тура килер
ВОЗМОЖНОСТЬ ж 1. булыу, булғанлыҡ, ихтималлыҡ; возможность такого решения сомнительна шундай ҡарарҙың булыуы шикле 2. мөмкинлек; возможность должна быть использована мөмкинлек файҙаланылырға тейеш 3. мн. возможности мөмкинлектәр, мөмкинселектәр; материальные возможности матди мөмкинлектәр ♦ до последней возможности һуңғы мөмкинселеккә тиклем; нет возможности мөмкинселек юҡ, мөмкин түгел; по возможности; по мере возможности мөмкин булған тиклем, мөмкин булғанса
ВОЗМОЖНЫЙ, -ая, -ое мөмкин, мөмкин булған, булыуы мөмкин, ихтимал, ихтимал бул
пландар юҡҡа сығыу; дышать воздухом каким, чего әйләнә-тирәләге хәл-ваҡиға менән йәшәү; на (открытом) вОздухе тышта (асыҡ һауала) булыу; повиснуть в воздухе хәл ителмәү
ВОЗДУХО... урыҫ телендәге ҡушма һцҙ-ҙәрҙец “ һауа ”, “ һауам ҡараган ”, “ һауам бәйләнешле ” мәгәнәләрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., воздуховод һауа үткәргес; воздухонагреватель һауа йылытҡыс
ВОЗДУХОДУВКА ж; тех. һауа өрҙөргөс (домна мейестәренә һауа бирецсе машина)
ВОЗДУХОПЛАВАНИЕ с һауала осоу (һауанан ецел булган аппараттарҙа осоу теорияһы һәм практикаһы)
ВОЗДУХОПЛАВАТЕЛЬ м һауала осоусы
ВОЗДУХОПЛАВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һауала осоу ...ы, һауала оса торған; воздухоплавательный аппарат һауала осоу аппараты
ВОЗДУШНЫЙ, -ая, -ое 1. һауа ...ы; воздушная струя һауа ағымы; воздушное сообщение һауа юлы 2. һауа менән, һауа ...ы, һауа ярҙамында; воздушный тормоз һауа тормозы; воздушное охлаждение һауа менән һыуытыу 3. перен. еңел, бик нәфис, өрфөйә; воздушная походка еңел атлап йөрөү; воздушное платье өрфөйә күлдәк ♦ воздушная ванна һауа ваннаһы; воздушная тревога һауа тревогаһы; строить воздушные замки буш хыял ҡороу; воздушный поцелуй ым менән үбеү
возжЕчь сов. что; уст. 1. (зажечь) тоҡандырыу, тоҡандырып ебәреү, яндырыу, яндырып ебәреү, ҡабыҙыу, ҡабыҙып ебәреү 2. перен. ҡабыҙыу, уятыу
ВОЗЗВАНИЕ с өндәмә, саҡырыу
ВОЗЗВАТЬ сов. к кому-чему; высок. саҡырыу, мөрәжәғәт итеү; воззвать к восстанию баш күтәреүгә саҡырыу
ВОЗЗРЕНИЕ с; книжн. ҡараш, фекер; излагать свои воззрения үҙ ҡараштарыңды һөйләү
ВОЗИТЬ несов. 1. кого-что ташыу, килтереү; возить кирпич на стройку төҙөлөшкә кирбес ташыу 2. что; разг. (волочить, таскать) һөйрәү, һөйрәп йөрөтөү; возить по полу иҙән буйлап һөйрәү 3. чем; разг. йөрөтөү; возить рукой по столу ҡулды өҫтәл өҫтөнән йөрөтөү ♦ возить воду на ком кемде лә булһа баҫып эшләтеү, эшкә егеү
ВОЗИТЬСЯ несов. 1. айҡашыу, ығы-зығы килеү, ҡайнашыу; дети возились на полу балалар иҙәндә айҡаша ине 2. булашыу, шөғөлләнеү, аҙапланыу, маташыу; мальчик возился с собакой малай эт менән булаша ине; возиться с устройством выставки күргәҙмә урынлаштырыу менән шөғөлләнеү 3. разг. мыштырлау; ну что ты возишься? йә, нимә һин мыштырлайһың?
вОзка ж; разг. от возить 1
ВОЗЛАГАТЬ несов. см. возложить ♦ возлагать надежды на кого-что өмөт бағлау; возла-
165
гать ответственность на кого-что яуаплылыҡ йөкмәтеү
ВОЗЛЕ нареч. и предлог 1. нареч. янында, эргәһендә; вещи лежали возле әйберҙәр эргәлә ята ине 2. предлог с род. п. янында, эргәһендә, эргәләп; возле дома өй янында
ВОЗЛЕЖАТЬ несов. на чём; уст. ятыу, ятып тороу
ВОЗЛИКОВАТЬ сов. бик ныҡ ҡыуаныу (шатланыу)
ВОЗЛИЯНИЕ с; шутл. (выпивка) эсеү, һалыу
ВОЗЛОЖЕНИЕ с см. возложить; возложение цветов к памятнику һәйкәлгә сәскәләр һалыу
ВОЗЛОЖИТЬ сов. что 1. (тантаналы рәүештә) һалыу, ҡуйыу; возложить венки веноктар һалыу 2. йөкмәтеү, тапшырыу, ауҙарыу ♦ возложить ответственность на кого-л. кемгә булһа ла яуаплылыҡты йөкмәтеү; возложить вину на кого кемгәлер ғәйепте ауҙарыу
ВОЗЛЮБИТЬ сов. кого-что; уст. яратыу, һөйөү
ВОЗЛЮБЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от возлюбить 2. прил.; высок. һөйөклө, ныҡ яратҡан, ныҡ һөйгән; возлюбленная внучка ныҡ яратҡан ейәнсәр 3. в знач. сущ. возлюбленный м и возлюбленная ж һөйгән йәр, яратҡан кеше, һөйәркә (һөйәр)
ВОЗМЕЗДИЕ с; высок. яза, яуап язаһы, ҡоһор; справедливое возмездие ғәҙел яза
ВОЗМЕСТИТЬ сов. что ҡаплау, ҡайтарыу; возместить убытки зыянды ҡаплау
ВОЗМЕЧТАТЬ сов. хыялланыу, хыялға бирелеү
ВОЗМЕЩАТЬ несов. см. возместить
ВОЗМОЖНО 1. нареч. мөмкин тиклем, мөмкин булған тиклем; сделать возможно лучше мөмкин тиклем һәйбәтерәк эшләргә; принести возможно скорее мөмкин булған тиклем тиҙерәк килтереү 2. в знач. сказ., безл. мөмкин, мөмкинселек булыу, мөмкин булыу; очень возможно бик мөмкин 3. в знач. вводн. сл. бәлки, ихтимал; мне, возможно, придётся съездить бәлки, миңә барып ҡайтырға тура килер
ВОЗМОЖНОСТЬ ж 1. булыу, булғанлыҡ, ихтималлыҡ; возможность такого решения сомнительна шундай ҡарарҙың булыуы шикле 2. мөмкинлек; возможность должна быть использована мөмкинлек файҙаланылырға тейеш 3. мн. возможности мөмкинлектәр, мөмкинселектәр; материальные возможности матди мөмкинлектәр ♦ до последней возможности һуңғы мөмкинселеккә тиклем; нет возможности мөмкинселек юҡ, мөмкин түгел; по возможности; по мере возможности мөмкин булған тиклем, мөмкин булғанса
ВОЗМОЖНЫЙ, -ая, -ое мөмкин, мөмкин булған, булыуы мөмкин, ихтимал, ихтимал бул