Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 171 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВОРВАТЬСЯ
вооружаться несов. 1. см. вооружиться 2. страд. от вооружать
ВООРУЖЕНИЕ с 1. ҡоралландырыу, ҡоралланыу; вооружение армии армияны ҡоралландырыу 2. ҡорал; сокращение вооружений ҡоралдарҙы кәметеү 3. йыһаз, ҡорал-ҡорамал, кәрәк-яраҡ; парусное вооружение корабля караптың парус кәрәк-ярағы
ВООРУЖЁННОСТЬ ж ҡоралланғанлыҡ, ҡоралланған булыу, (ҡорал менән) тәьмин ителеү; техническая вооружённость сельского хозяйства ауыл хужалығының техник яҡтан тәьмин ителеүе
ВООРУЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вооружить; вооружённый техникой техника менән ҡоралланған 2. прил. ҡораллы; вооружённый отряд ҡораллы отряд 3. прил. (производимый с оружием в руках) ҡораллы, ҡорал менән; вооружённое восстание ҡораллы ихтилал; вооружённое нападение ҡораллы һөжүм ♦ вооружённым глазом оптик прибор аша (ҡарау); вооружённые силы ҡораллы көстәр
ВООРУЖИТЬ сов. кого-что 1. ҡоралландырыу, ҡорал менән тәьмин итеү; вооружить армию армияны ҡоралландырыу 2. чем (снабдить орудиями, материалами) ҡоралландырыу, йыһазландырыу, тәьмин итеү; вооружить промышленность новой техникой сәнәғәтте яңы техника менән тәьмин итеү 3. перен. (настроить против кого-чего-л.) ҡаршы ҡотортоу, ҡаршы ҡуйыу, дошманлаштырыу; вооружить против себя үҙеңә ҡаршы ҡуйыу
ВООРУЖИТЬСЯ сов. 1. ҡоралланыу, ҡорал менән тәьмин ителеү; вооружиться до зубов баштан-аяҡ ҡоралланыу 2. ҡоралландырылыу, ҡорал итеп алыу; вооружиться новой техникой яңы техника менән ҡоралландырылыу 3. перен. (приобрести какие-л. знания) ҡоралланыу; вооружиться передовой теорией алдынғы теория менән ҡоралланыу 4. против кого-чего; перен. (восстать, ополчиться) ҡаршы тороу, ҡаршы сығыу, ҡаршы булыу ♦ вооружиться терпением түҙемле булырға тырышыу
ВООЧИЮ нареч. 1. үҙ күҙе менән, үҙе күреп, үҙе һынап; убедиться воочию үҙ күҙең менән күреп ышаныу 2. (наглядно) асыҡ, асыҡ рәүештә; воочию представлять асыҡ күрһәтеү
ВО-ПЕРВЫХ вводн. сл. беренсенән; во-первых, погода испортилась беренсенән, көн боҙолдо
ВОПИТЬ несов. 1. разг. аҡырыу, баҡырыу, үкереү 2. прост. (причитать, громко плакать ) һөйләнеп илау, ҡысҡырып илау, сыуылдау
ВОПИЮЩИЙ, -ая, -ее күҙгә бәрелеп торған, аптырарлыҡ, иҫ китерлек; вопиющий факт күҙгә бәрелеп торған факт; вопиющие ошибки күҙгә бәрелеп торған хаталар
ВОПЛОТИТЬ сов. кого-что (выразить в конкретной форме) кәүҙәләндереү, сағылдырыу, ашырыу; воплотить идею в произведениях әҫәрҙәрҙә идеяны кәүҙәләндереү ♦ воплотить в себе үҙеңдә кәүҙәләндереү; воплотить в жизнь тормошҡа ашырыу
ВОПЛОТИТЬСЯ сов. кәүҙәләнеү, сағылыу, ашырылыу, ашыу
ВОПЛОЩАТЬ несов. см. воплотить
ВОПЛОЩАТЬСЯ несов. 1. см. воплотиться 2. страд. от воплощать
ВОПЛОЩЕНИЕ с 1. см. воплотить, воплотиться 2. кәүҙәләнеш; найти своё воплощение үҙенең кәүҙәләнешен табыу
ВОПЛОЩЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от воплотить 2. прил. камил, тап үҙе; воплощённая честность камил намыҫлылыҡ
ВОПЛЬ м ҡысҡырған (үкергән) тауыш, (әсе) ауаз; вопль отчаяния өмөтһөҙлөк ауазы
ВОПРЕКИ предлог с дат. п. -ға/-гә ҡарамаҫтан, -ға/-гә ҡаршы; вопреки моему желанию теләгемә ҡаршы; вопреки приказу приказ булыуға ҡарамаҫтан
вопрОс м 1. һорау; задавать вопрос һорау биреү; осаждать вопросами һорауҙар менән күмеп ташлау 2. (проблема) мәсьәлә; национальный вопрос милли мәсьәлә; жилищный вопрос торлаҡ мәсьәләһе; поставить вопрос на обсуждение мәсьәләне тикшереүгә ҡуйыу; оставить вопрос открытым мәсьәләне асыҡ ҡалдырыу 3. разг. (дело, обстоятельство) эш, хәл, мөһим эш; этот вопрос меня беспокоит был хәл мине борсой ♦ больной вопрос хәл итеүе ауыр мәсьәлә; открытый вопрос хәл ителмәгән мәсьәлә; под (большйм) вопросом (быть, оставаться) хәл ителмәгән, икеле мәсьәлә; ставить под вопрос шикле һанау, кәрәкле һанамау; что за вопрос эйе, әлбиттә (аптыраганда йэ риза булганда эйтелэ); поставить вопрос ребром мәсьәләне ҡабырғаһы менән ҡуйыу; вопрос жизни или смерти сиктән тыш мөһим мәсьәлә, үлем йә йәшәү менән бер
ВОПРОСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һорау, һораулы; вопросительный взгляд һораулы ҡараш 2. грам. һорау ...ы; вопросительный знак һорау билдәһе; вопросительное предложение һорау һөйләм
ВОПРОСНИК м һораулыҡ; составить вопросник һораулыҡ төҙөү
ВОПРОСНЫЙ, -ая, -ое һорау ...ы; вопросный лист һорау ҡағыҙы
ВОР м и ворОвка ж ҡараҡ, бур, уғры
ВОРВАТЬСЯ сов. 1. атылып килеп инеү, баҫып барып инеү; ворваться в окопы противника дошмандың окоптарына баҫып барып инеү 2. перен. (тиҙ генә) килеп (инеп) тулыу, тиҙ генә килеп инеү (тауыш, еҫ); запах сирени ворвался в дом сирень еҫе өйгә инеп тулды
171
вооружаться несов. 1. см. вооружиться 2. страд. от вооружать
ВООРУЖЕНИЕ с 1. ҡоралландырыу, ҡоралланыу; вооружение армии армияны ҡоралландырыу 2. ҡорал; сокращение вооружений ҡоралдарҙы кәметеү 3. йыһаз, ҡорал-ҡорамал, кәрәк-яраҡ; парусное вооружение корабля караптың парус кәрәк-ярағы
ВООРУЖЁННОСТЬ ж ҡоралланғанлыҡ, ҡоралланған булыу, (ҡорал менән) тәьмин ителеү; техническая вооружённость сельского хозяйства ауыл хужалығының техник яҡтан тәьмин ителеүе
ВООРУЖЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от вооружить; вооружённый техникой техника менән ҡоралланған 2. прил. ҡораллы; вооружённый отряд ҡораллы отряд 3. прил. (производимый с оружием в руках) ҡораллы, ҡорал менән; вооружённое восстание ҡораллы ихтилал; вооружённое нападение ҡораллы һөжүм ♦ вооружённым глазом оптик прибор аша (ҡарау); вооружённые силы ҡораллы көстәр
ВООРУЖИТЬ сов. кого-что 1. ҡоралландырыу, ҡорал менән тәьмин итеү; вооружить армию армияны ҡоралландырыу 2. чем (снабдить орудиями, материалами) ҡоралландырыу, йыһазландырыу, тәьмин итеү; вооружить промышленность новой техникой сәнәғәтте яңы техника менән тәьмин итеү 3. перен. (настроить против кого-чего-л.) ҡаршы ҡотортоу, ҡаршы ҡуйыу, дошманлаштырыу; вооружить против себя үҙеңә ҡаршы ҡуйыу
ВООРУЖИТЬСЯ сов. 1. ҡоралланыу, ҡорал менән тәьмин ителеү; вооружиться до зубов баштан-аяҡ ҡоралланыу 2. ҡоралландырылыу, ҡорал итеп алыу; вооружиться новой техникой яңы техника менән ҡоралландырылыу 3. перен. (приобрести какие-л. знания) ҡоралланыу; вооружиться передовой теорией алдынғы теория менән ҡоралланыу 4. против кого-чего; перен. (восстать, ополчиться) ҡаршы тороу, ҡаршы сығыу, ҡаршы булыу ♦ вооружиться терпением түҙемле булырға тырышыу
ВООЧИЮ нареч. 1. үҙ күҙе менән, үҙе күреп, үҙе һынап; убедиться воочию үҙ күҙең менән күреп ышаныу 2. (наглядно) асыҡ, асыҡ рәүештә; воочию представлять асыҡ күрһәтеү
ВО-ПЕРВЫХ вводн. сл. беренсенән; во-первых, погода испортилась беренсенән, көн боҙолдо
ВОПИТЬ несов. 1. разг. аҡырыу, баҡырыу, үкереү 2. прост. (причитать, громко плакать ) һөйләнеп илау, ҡысҡырып илау, сыуылдау
ВОПИЮЩИЙ, -ая, -ее күҙгә бәрелеп торған, аптырарлыҡ, иҫ китерлек; вопиющий факт күҙгә бәрелеп торған факт; вопиющие ошибки күҙгә бәрелеп торған хаталар
ВОПЛОТИТЬ сов. кого-что (выразить в конкретной форме) кәүҙәләндереү, сағылдырыу, ашырыу; воплотить идею в произведениях әҫәрҙәрҙә идеяны кәүҙәләндереү ♦ воплотить в себе үҙеңдә кәүҙәләндереү; воплотить в жизнь тормошҡа ашырыу
ВОПЛОТИТЬСЯ сов. кәүҙәләнеү, сағылыу, ашырылыу, ашыу
ВОПЛОЩАТЬ несов. см. воплотить
ВОПЛОЩАТЬСЯ несов. 1. см. воплотиться 2. страд. от воплощать
ВОПЛОЩЕНИЕ с 1. см. воплотить, воплотиться 2. кәүҙәләнеш; найти своё воплощение үҙенең кәүҙәләнешен табыу
ВОПЛОЩЁННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от воплотить 2. прил. камил, тап үҙе; воплощённая честность камил намыҫлылыҡ
ВОПЛЬ м ҡысҡырған (үкергән) тауыш, (әсе) ауаз; вопль отчаяния өмөтһөҙлөк ауазы
ВОПРЕКИ предлог с дат. п. -ға/-гә ҡарамаҫтан, -ға/-гә ҡаршы; вопреки моему желанию теләгемә ҡаршы; вопреки приказу приказ булыуға ҡарамаҫтан
вопрОс м 1. һорау; задавать вопрос һорау биреү; осаждать вопросами һорауҙар менән күмеп ташлау 2. (проблема) мәсьәлә; национальный вопрос милли мәсьәлә; жилищный вопрос торлаҡ мәсьәләһе; поставить вопрос на обсуждение мәсьәләне тикшереүгә ҡуйыу; оставить вопрос открытым мәсьәләне асыҡ ҡалдырыу 3. разг. (дело, обстоятельство) эш, хәл, мөһим эш; этот вопрос меня беспокоит был хәл мине борсой ♦ больной вопрос хәл итеүе ауыр мәсьәлә; открытый вопрос хәл ителмәгән мәсьәлә; под (большйм) вопросом (быть, оставаться) хәл ителмәгән, икеле мәсьәлә; ставить под вопрос шикле һанау, кәрәкле һанамау; что за вопрос эйе, әлбиттә (аптыраганда йэ риза булганда эйтелэ); поставить вопрос ребром мәсьәләне ҡабырғаһы менән ҡуйыу; вопрос жизни или смерти сиктән тыш мөһим мәсьәлә, үлем йә йәшәү менән бер
ВОПРОСИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. һорау, һораулы; вопросительный взгляд һораулы ҡараш 2. грам. һорау ...ы; вопросительный знак һорау билдәһе; вопросительное предложение һорау һөйләм
ВОПРОСНИК м һораулыҡ; составить вопросник һораулыҡ төҙөү
ВОПРОСНЫЙ, -ая, -ое һорау ...ы; вопросный лист һорау ҡағыҙы
ВОР м и ворОвка ж ҡараҡ, бур, уғры
ВОРВАТЬСЯ сов. 1. атылып килеп инеү, баҫып барып инеү; ворваться в окопы противника дошмандың окоптарына баҫып барып инеү 2. перен. (тиҙ генә) килеп (инеп) тулыу, тиҙ генә килеп инеү (тауыш, еҫ); запах сирени ворвался в дом сирень еҫе өйгә инеп тулды
171