Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 172 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВОРИШКА
ВОРИШКА м; уменьш. -уничиж. от вор кеҫә ҡарағы, ваҡ-төйәк урлаусы
ВОРКОВАНЬЕ с гөрләшеү, гөрләү; воркованье голубей күгәрсендәр гөрләүе
ВОРКОВАТЬ несов. 1. (о голубях) гөрләшеү, гөрләү 2. перен., шутл., ирон. сөкөрләшеү, гөрләшеү, серләшеү
ВОРКОТНЯ ж; разг. һуҡраныу, мығырлау
ВОРОБЕЙ м турғай; воробьиха ж; разг. инә турғай; гнездо воробья турғай ояһы ♦ стреляный воробей күпте күргән кеше, утты-һыуҙы кискән
ВОРОБЕЙНИК м турғай еләге
ВОРОБЬИНЫЙ, -ая, -ое турғай ...ы; воробьиный клюв турғай суҡышы ♦ воробьиная ночь: 1) бер туҡтауһыҙ йәшен йәшнәгән йәки һаҙағайлы төн; 2) йәйҙең иң ҡыҫҡа төнө; короче воробьиного носа бик ҡыҫҡа (ҡыҫҡалыгына баҫым яһаганда әйтелә)
ВОРОВАННЫЙ, -ая, -ое урланған, урлап алынған; ворованные вещи урланған әйберҙәр вороватый, -ая, -ое 1. хәйләкәр, хәйләле, мут; вороватый взгляд хәйләкәр ҡараш 2. һаҡ, ҡурҡаҡ, шикләнеүсән, хәүефләнеүсән; вороватая походка һаҡ ҡына атлап йөрөү
ВОРОВАТЬ несов. 1. кого-что урлау, сәлдереү; воровать зерно ашлыҡ урлау 2. (заниматься воровством) урлашыу, уғрылыҡ менән шөғөлләнеү
ВОРОВСКИ нареч .; разг. ҡараҡтарса, йәшерен (аҫтыртын) рәүештә; воровски озираться по сторонам тирә-яҡҡа йәшерен рәүештә ҡараныу
ВОРОВСКОЙ, -ая, -ое ҡараҡ(тар) ...ы; воровские дела ҡараҡтар эше; воровская шайка ҡараҡтар шайкаһы ♦ воровской язык (жаргон) бурҙар теле (йәшерен тел)
ВОРОВСТВО с бурлыҡ, ҡараҡлыҡ, уғрылыҡ, урлашыу ♦ литературное воровство әҙәби ҡараҡлыҡ, плагиат
вОрог м; уст. дошман
ВОРОЖБА ж күрәҙәлек итеү, фал асыу, ноҡот (кәрт) һалыу, бағымсылыҡ
ворожЕя ж күрәҙәсе, фалсы, фал асыусы, ноҡот һалыусы, бағымсы
ВОРОЖИТЬ несов. 1. (гадать) күрәҙәлек итеү, фал асыу, ноҡот һалыу 2. (колдовство) сихырлау
ВОРОН м ҡоҙғон ♦ куда ворон костей не занесёт ер аяғы ер башы, ер сиге
ворОна ж 1. ҡарға, ала ҡарға, ҡара ҡарға 2. разг. (разиня) асыҡ ауыҙ ♦ белая ворона аҡ ҡарға (башҡаларҙан ныҡ айырылып тороуга ҡарата); ворона в павлиньих перьях һалам-торхан; пуганая ворона куста боится ҡурҡҡанға ҡуш күренә; считать ворон ауыҙ асып тороу
ВОРОНЁНОК м бала ҡарға
ВОРОНЁНЫЙ, -ая, -ое ҡарайтылған, ялтыр ҡара, оксидлашҡан (ҡорос йөҙө тураһында); воронёная сталь ҡарайтылған ҡорос
воронЕц м бәғәнәт, көртбаҫар
ВОРОНИЙ, -ья, -ье ҡарға ...ы, ала ҡарға ...ы, ҡара ҡарға ...ы; воронье крыло ҡарға ҡанаты
ворОнить несов.; прост. мыштыр булыу, асыҡ ауыҙ булыу
ВОРОНИТЬ несов. что ҡарайтыу, ялтыр ҡара итеү, ҡара яғыу (металга), оксидлаштырыу (ҡорос йөҙөн); воронить сталь ҡорос ҡарайтыу
ВОРОНКА ж 1. (для переливания) буранка 2. (от снаряда) соҡор
ВОРОНОЙ, -ая, -ое 1. (о масти лошади) ҡара; вороной конь ҡара ат 2. в знач. сущ. вороной м ат (ҡара төҫтәге)
ВОРОНЬЁ с собир. 1. ҡарғалар көтөүе, ҡарғалар 2. прост., презр. өҙгөстәр (өҙөп-йолҡоп, талап торган кешеләр)
вОрот i м (одежды) яға, яға уйынтыһы; широкий ворот киң яға; вырезать ворот яға уйыу ♦ схватить (держать) за ворот яғанан алыу
вОрот ii м; тех. сығыр; колодезный ворот ҡоҙоҡ сығыры
ворОта мн. ҡапҡа; железные ворота тимер ҡапҡа; отворить ворота ҡапҡа асыу
ВОРОТИЛА м; разг. (делец) ҙур эштәр атҡарыусы, эшҡыуар
ВОРОТИТЬ I сов. кого-что; разг. (вернуть) бороп ҡайтарыу, кире ҡайтарыу
ВОРОТИТЬ II несов.; прост. 1. ситкә бороу, артҡа бороу; воротить голову башты елдән артҡа бороу 2. (управлять большими делами) эш итеү, эш башҡарыу; купец воротил миллионами сауҙагәр миллиондар менән эш итте ♦ воротить нос (морду, рыло) от кого-чего; прост. танау (йөҙ) йыйырыу; с души воротит прост. күңел болғана, түҙер хәл юҡ, йәмһеҙ
ВОРОТИТЬСЯ сов.; разг. әйләнеп (кире) ҡайтыу; воротиться домой өйгә кире ҡайтыу
ВОРОТНИК м яға; отложной воротник ҡайтарма яға; стоячий воротник ултырма яға
ВОРОТНИЧОК м; уменьш. от воротник
ВОРОХ м 1. өйөм; ворох бумаг ҡағыҙ өйөмө 2. перен., разг. бер ҡосаҡ, бик күп; целый ворох новостей бер ҡосаҡ яңылыҡ 3. с.-х. көшөл; льняной ворох етен көшөлө
ВОРОЧАТЬ несов. 1. кого-что әйләндереү, аҡтарыу; ворочать брёвна бүрәнәләр әйләндереү 2. чем; перен., разг. (распоряжаться) алып барыу, башҡарыу; он ворочает всеми делами ул бөтә эштәрҙе алып бара
ВОРОЧАТЬСЯ несов.; разг. 1. (перевёртываться ) әйләнгеләү, борғоланыу; больной беспокойно ворочался ауырыу тынғыһыҙ әйләнгеләне 2. (шевелиться) ҡыймылдау, һелкенеү, ҡуҙғалыу
ВОРОШИТЬ несов. что 1. (переворачивать ) әйләндереү, ҡуҙғатыу, таратыу; ворошить
172
ВОРИШКА м; уменьш. -уничиж. от вор кеҫә ҡарағы, ваҡ-төйәк урлаусы
ВОРКОВАНЬЕ с гөрләшеү, гөрләү; воркованье голубей күгәрсендәр гөрләүе
ВОРКОВАТЬ несов. 1. (о голубях) гөрләшеү, гөрләү 2. перен., шутл., ирон. сөкөрләшеү, гөрләшеү, серләшеү
ВОРКОТНЯ ж; разг. һуҡраныу, мығырлау
ВОРОБЕЙ м турғай; воробьиха ж; разг. инә турғай; гнездо воробья турғай ояһы ♦ стреляный воробей күпте күргән кеше, утты-һыуҙы кискән
ВОРОБЕЙНИК м турғай еләге
ВОРОБЬИНЫЙ, -ая, -ое турғай ...ы; воробьиный клюв турғай суҡышы ♦ воробьиная ночь: 1) бер туҡтауһыҙ йәшен йәшнәгән йәки һаҙағайлы төн; 2) йәйҙең иң ҡыҫҡа төнө; короче воробьиного носа бик ҡыҫҡа (ҡыҫҡалыгына баҫым яһаганда әйтелә)
ВОРОВАННЫЙ, -ая, -ое урланған, урлап алынған; ворованные вещи урланған әйберҙәр вороватый, -ая, -ое 1. хәйләкәр, хәйләле, мут; вороватый взгляд хәйләкәр ҡараш 2. һаҡ, ҡурҡаҡ, шикләнеүсән, хәүефләнеүсән; вороватая походка һаҡ ҡына атлап йөрөү
ВОРОВАТЬ несов. 1. кого-что урлау, сәлдереү; воровать зерно ашлыҡ урлау 2. (заниматься воровством) урлашыу, уғрылыҡ менән шөғөлләнеү
ВОРОВСКИ нареч .; разг. ҡараҡтарса, йәшерен (аҫтыртын) рәүештә; воровски озираться по сторонам тирә-яҡҡа йәшерен рәүештә ҡараныу
ВОРОВСКОЙ, -ая, -ое ҡараҡ(тар) ...ы; воровские дела ҡараҡтар эше; воровская шайка ҡараҡтар шайкаһы ♦ воровской язык (жаргон) бурҙар теле (йәшерен тел)
ВОРОВСТВО с бурлыҡ, ҡараҡлыҡ, уғрылыҡ, урлашыу ♦ литературное воровство әҙәби ҡараҡлыҡ, плагиат
вОрог м; уст. дошман
ВОРОЖБА ж күрәҙәлек итеү, фал асыу, ноҡот (кәрт) һалыу, бағымсылыҡ
ворожЕя ж күрәҙәсе, фалсы, фал асыусы, ноҡот һалыусы, бағымсы
ВОРОЖИТЬ несов. 1. (гадать) күрәҙәлек итеү, фал асыу, ноҡот һалыу 2. (колдовство) сихырлау
ВОРОН м ҡоҙғон ♦ куда ворон костей не занесёт ер аяғы ер башы, ер сиге
ворОна ж 1. ҡарға, ала ҡарға, ҡара ҡарға 2. разг. (разиня) асыҡ ауыҙ ♦ белая ворона аҡ ҡарға (башҡаларҙан ныҡ айырылып тороуга ҡарата); ворона в павлиньих перьях һалам-торхан; пуганая ворона куста боится ҡурҡҡанға ҡуш күренә; считать ворон ауыҙ асып тороу
ВОРОНЁНОК м бала ҡарға
ВОРОНЁНЫЙ, -ая, -ое ҡарайтылған, ялтыр ҡара, оксидлашҡан (ҡорос йөҙө тураһында); воронёная сталь ҡарайтылған ҡорос
воронЕц м бәғәнәт, көртбаҫар
ВОРОНИЙ, -ья, -ье ҡарға ...ы, ала ҡарға ...ы, ҡара ҡарға ...ы; воронье крыло ҡарға ҡанаты
ворОнить несов.; прост. мыштыр булыу, асыҡ ауыҙ булыу
ВОРОНИТЬ несов. что ҡарайтыу, ялтыр ҡара итеү, ҡара яғыу (металга), оксидлаштырыу (ҡорос йөҙөн); воронить сталь ҡорос ҡарайтыу
ВОРОНКА ж 1. (для переливания) буранка 2. (от снаряда) соҡор
ВОРОНОЙ, -ая, -ое 1. (о масти лошади) ҡара; вороной конь ҡара ат 2. в знач. сущ. вороной м ат (ҡара төҫтәге)
ВОРОНЬЁ с собир. 1. ҡарғалар көтөүе, ҡарғалар 2. прост., презр. өҙгөстәр (өҙөп-йолҡоп, талап торган кешеләр)
вОрот i м (одежды) яға, яға уйынтыһы; широкий ворот киң яға; вырезать ворот яға уйыу ♦ схватить (держать) за ворот яғанан алыу
вОрот ii м; тех. сығыр; колодезный ворот ҡоҙоҡ сығыры
ворОта мн. ҡапҡа; железные ворота тимер ҡапҡа; отворить ворота ҡапҡа асыу
ВОРОТИЛА м; разг. (делец) ҙур эштәр атҡарыусы, эшҡыуар
ВОРОТИТЬ I сов. кого-что; разг. (вернуть) бороп ҡайтарыу, кире ҡайтарыу
ВОРОТИТЬ II несов.; прост. 1. ситкә бороу, артҡа бороу; воротить голову башты елдән артҡа бороу 2. (управлять большими делами) эш итеү, эш башҡарыу; купец воротил миллионами сауҙагәр миллиондар менән эш итте ♦ воротить нос (морду, рыло) от кого-чего; прост. танау (йөҙ) йыйырыу; с души воротит прост. күңел болғана, түҙер хәл юҡ, йәмһеҙ
ВОРОТИТЬСЯ сов.; разг. әйләнеп (кире) ҡайтыу; воротиться домой өйгә кире ҡайтыу
ВОРОТНИК м яға; отложной воротник ҡайтарма яға; стоячий воротник ултырма яға
ВОРОТНИЧОК м; уменьш. от воротник
ВОРОХ м 1. өйөм; ворох бумаг ҡағыҙ өйөмө 2. перен., разг. бер ҡосаҡ, бик күп; целый ворох новостей бер ҡосаҡ яңылыҡ 3. с.-х. көшөл; льняной ворох етен көшөлө
ВОРОЧАТЬ несов. 1. кого-что әйләндереү, аҡтарыу; ворочать брёвна бүрәнәләр әйләндереү 2. чем; перен., разг. (распоряжаться) алып барыу, башҡарыу; он ворочает всеми делами ул бөтә эштәрҙе алып бара
ВОРОЧАТЬСЯ несов.; разг. 1. (перевёртываться ) әйләнгеләү, борғоланыу; больной беспокойно ворочался ауырыу тынғыһыҙ әйләнгеләне 2. (шевелиться) ҡыймылдау, һелкенеү, ҡуҙғалыу
ВОРОШИТЬ несов. что 1. (переворачивать ) әйләндереү, ҡуҙғатыу, таратыу; ворошить
172