Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 176 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ВОСХВАЛЯТЬ
ВОСХВАЛЯТЬ несов. см. восхвалить
ВОСХИТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һоҡланғыс, һоҡланырлыҡ, таң ҡалдырғыс; восхитительный вечер һоҡланғыс кисә
ВОСХИТИТЬ сов. кого-что таң (хайран) ҡалдырыу, һоҡландырыу; меня восхитило её пение уның йырлауы мине таң ҡалдырҙы
ВОСХИТИТЬСЯ сов. кем-чем һоҡланыу, хайран (таң) ҡалыу; восхититься братом ағайға һоҡланыу; восхититься пейзажем тәбиғәт күренешенә таң ҡалыу
ВОСХИЩАТЬ несов. см. восхитить
ВОСХИЩАТЬСЯ несов. см. восхититься
ВОСХИЩЕНИЕ с һоҡланыу, хайран (таң) ҡалыу; привести в восхищение һоҡландырыу; прийти в восхищение таң ҡалыу, һоҡланыу; с восхищением смотреть на что-л. һоҡланып ҡарау; выразить своё восхищение үҙеңдең һоҡ-ланыуыңды белдереү
ВОСХОД м 1. менеү, күтәрелеү; восход на вершину горы тау түбәһенә менеү 2. сығыу, ҡалҡыу (ҡояш); тыуыу (көн); ҡалҡыу (ай); восход солнца ҡояш сығыу; до восхода луны ай ҡалҡҡанға тиклем 3. ҡояш сығышы, көнсығыш; восход заалел ҡояш сығышы алһыуланды
ВОСХОДИТЬ несов. 1. менеү, күтәрелеү; восходить на гору тауға менеү 2. сығыу (ҡояш); ҡалҡыу (ҡояш, ай); восходит луна ай ҡалҡа 3. барып тоташыу, ҡайтып ҡалыу; восходить к древности боронғо заманға барып тоташыу
ВОСХОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от восходить 2. прил. күтәрелә (ҡалҡа) барған, күтәрелеп (сығып) килгән, күтәрелеүсе, үҫә барыусы, күтәрелә барыусы; восходящее движение үҫә барыусы хәрәкәт; восходящая кривая юғары күтәрелеүсе кәкре һыҙыҡ ♦ восходящее светило; восходящая звезда даны күтәрелә барған кеше; восходящая интонация лингв. һөйләм аҙағына табан күтәрелә барыусы интонация; восходящее ударение лингв. күтәрелә барыусы баҫым
ВОСХОЖДЕНИЕ с күтәрелеү, менеү; восхождение на гору тау башына менеү; восхождение солнца ҡояш күтәрелеү
ВОСШЕСТВИЕ: восшествие на престол уст. тәхеткә ултырыу, батшалыҡ итә башлау
ВОСЬМЕРИК м; уст. һигеҙ(ле), һигеҙ үлсәүле, һигеҙ өлөштән торған; гиря восьмерик һигеҙле гер; верёвка восьмерик һигеҙҙән үрелгән бау
ВОСЬМЁРКА ж 1. (цифра) һигеҙле, һигеҙ һаны 2. разг. (группа из восьми) һигеҙ; восьмёрка самолётов һигеҙ самолёт 3. разг. (название ) һигеҙенсе (трамвай, автобус Һ. б.) 4. карт. һигеҙле, һигеҙлек; восьмёрка пик ҡарғаның һигеҙлеһе (һигеҙлеге) 5. (восьмивесельная лодка) һигеҙ ишкәкле кәмә
ВОСЬМЕРО числ. собир. һигеҙ
ВОСЬМИ... урыҫ телендәге ҡушма Һцҙ-ҙәрҙең “ Һигеҙ ”, “ Һигеҙ өлөштән торган ”, “ Һигеҙле ” Һцҙҙәрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., восьмиугольный һигеҙ мөйөшлө; восьмиэтажный һигеҙ ҡатлы
ВОСЬМИГРАННЫЙ, -ая, -ое һигеҙ ҡырлы; восьмигранная фигура һигеҙ ҡырлы фигура
ВОСЬМИДЕСЯТИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (о сроке) һикһән йыллыҡ 2. (о возрасте) һикһән йәшлек, һикһәндәге
ВОСЬМИДЕСЯТЫЙ, -ая, -ое числ. һикһәненсе; восьмидесятые годы һикһәненсе йылдар; восьмидесятый номер һикһәненсе номер
ВОСЬМИДНЕВНЫЙ, -ая, -ое һигеҙ көн буйы, һигеҙ көнлөк; восьмидневная забастовка һигеҙ көн буйы барған забастовка; восьмидневный запас топлива һигеҙ көнлөк яғыулыҡ запасы
ВОСЬМИКЛАССНИК м и ВОСЬМИКЛАССНИЦА ж һигеҙенсе синыф уҡыусыһы, һигеҙенсе синыфта уҡыусы
ВОСЬМИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (о сроке) һигеҙ йыллыҡ, һигеҙ йыл; восьмилетняя школа һигеҙ йыллыҡ мәктәп; восьмилетнее отсутствие һигеҙ йыл булмау 2. (о возрасте) һигеҙ йәшлек, һигеҙҙәге; восьмилетняя девочка һигеҙ йәшлек ҡыҙ
ВОСЬМИСОТЫЙ, -ая, -ое числ. һигеҙ йөҙөнсө
ВОСЬМИУГОЛЬНИК м һигеҙмөйөш
ВОСЬМИЧАСОВОЙ, -ая, -ое 1. һигеҙ сәғәтлек ...ы; восьмичасовой рабочий день һигеҙ сәғәтлек эш көнө 2. разг. (назначенный на восемь часов) сәғәт һигеҙҙәге; восьмичасовой поезд сәғәт һигеҙҙәге поезд
ВОСЬМОЙ, -ая, -ое числ. һигеҙенсе
ВОСЬМУШКА ж 1. (1/8 фунта) әсмүхә; восьмушка чаю бер әсмүхә сәй 2. (1/8 часть) һигеҙҙән бер өлөш; восьмушка бумажного листа ҡағыҙ табағының һигеҙҙән бер өлөшө
ВОТ частица 1. (при указании на кого-что-л., находящееся в непосредственной близости) бына; вот идёт поезд бына поезд килә 2. (для усиления значений местоимений и наречий) бына; вот хорошо бына яҡшы ♦ вот ещё! бына тағын!; вот так бына шулай; вот я тебя (его, их и т.д.)! бына мин һине (уны, уларҙы һ.б.)!; вот тебе (и) на; вот тебе (те) раз; вот так так! бынағайыш!, бына һиңә кәрәк булһа!; вот (оно) что (как) бына нимә, бына эш нимәлә икән, бына нисек
ВОТ-ВОТ нареч.; разг. хәҙер, бына-бына, бына хәҙер, хәҙер генә; вот-вот он подойдёт ул бына хәҙер килеп етер
ВОТИРОВАТЬ сов., несов. что тауышҡа ҡуйып ҡарар ҡабул итеү, ҡарар сығарыу; вотировать кредиты кредиттар буйынса ҡарар сығарыу
176
ВОСХВАЛЯТЬ несов. см. восхвалить
ВОСХИТИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һоҡланғыс, һоҡланырлыҡ, таң ҡалдырғыс; восхитительный вечер һоҡланғыс кисә
ВОСХИТИТЬ сов. кого-что таң (хайран) ҡалдырыу, һоҡландырыу; меня восхитило её пение уның йырлауы мине таң ҡалдырҙы
ВОСХИТИТЬСЯ сов. кем-чем һоҡланыу, хайран (таң) ҡалыу; восхититься братом ағайға һоҡланыу; восхититься пейзажем тәбиғәт күренешенә таң ҡалыу
ВОСХИЩАТЬ несов. см. восхитить
ВОСХИЩАТЬСЯ несов. см. восхититься
ВОСХИЩЕНИЕ с һоҡланыу, хайран (таң) ҡалыу; привести в восхищение һоҡландырыу; прийти в восхищение таң ҡалыу, һоҡланыу; с восхищением смотреть на что-л. һоҡланып ҡарау; выразить своё восхищение үҙеңдең һоҡ-ланыуыңды белдереү
ВОСХОД м 1. менеү, күтәрелеү; восход на вершину горы тау түбәһенә менеү 2. сығыу, ҡалҡыу (ҡояш); тыуыу (көн); ҡалҡыу (ай); восход солнца ҡояш сығыу; до восхода луны ай ҡалҡҡанға тиклем 3. ҡояш сығышы, көнсығыш; восход заалел ҡояш сығышы алһыуланды
ВОСХОДИТЬ несов. 1. менеү, күтәрелеү; восходить на гору тауға менеү 2. сығыу (ҡояш); ҡалҡыу (ҡояш, ай); восходит луна ай ҡалҡа 3. барып тоташыу, ҡайтып ҡалыу; восходить к древности боронғо заманға барып тоташыу
ВОСХОДЯЩИЙ, -ая, -ее 1. прич. от восходить 2. прил. күтәрелә (ҡалҡа) барған, күтәрелеп (сығып) килгән, күтәрелеүсе, үҫә барыусы, күтәрелә барыусы; восходящее движение үҫә барыусы хәрәкәт; восходящая кривая юғары күтәрелеүсе кәкре һыҙыҡ ♦ восходящее светило; восходящая звезда даны күтәрелә барған кеше; восходящая интонация лингв. һөйләм аҙағына табан күтәрелә барыусы интонация; восходящее ударение лингв. күтәрелә барыусы баҫым
ВОСХОЖДЕНИЕ с күтәрелеү, менеү; восхождение на гору тау башына менеү; восхождение солнца ҡояш күтәрелеү
ВОСШЕСТВИЕ: восшествие на престол уст. тәхеткә ултырыу, батшалыҡ итә башлау
ВОСЬМЕРИК м; уст. һигеҙ(ле), һигеҙ үлсәүле, һигеҙ өлөштән торған; гиря восьмерик һигеҙле гер; верёвка восьмерик һигеҙҙән үрелгән бау
ВОСЬМЁРКА ж 1. (цифра) һигеҙле, һигеҙ һаны 2. разг. (группа из восьми) һигеҙ; восьмёрка самолётов һигеҙ самолёт 3. разг. (название ) һигеҙенсе (трамвай, автобус Һ. б.) 4. карт. һигеҙле, һигеҙлек; восьмёрка пик ҡарғаның һигеҙлеһе (һигеҙлеге) 5. (восьмивесельная лодка) һигеҙ ишкәкле кәмә
ВОСЬМЕРО числ. собир. һигеҙ
ВОСЬМИ... урыҫ телендәге ҡушма Һцҙ-ҙәрҙең “ Һигеҙ ”, “ Һигеҙ өлөштән торган ”, “ Һигеҙле ” Һцҙҙәрен ацлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., восьмиугольный һигеҙ мөйөшлө; восьмиэтажный һигеҙ ҡатлы
ВОСЬМИГРАННЫЙ, -ая, -ое һигеҙ ҡырлы; восьмигранная фигура һигеҙ ҡырлы фигура
ВОСЬМИДЕСЯТИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (о сроке) һикһән йыллыҡ 2. (о возрасте) һикһән йәшлек, һикһәндәге
ВОСЬМИДЕСЯТЫЙ, -ая, -ое числ. һикһәненсе; восьмидесятые годы һикһәненсе йылдар; восьмидесятый номер һикһәненсе номер
ВОСЬМИДНЕВНЫЙ, -ая, -ое һигеҙ көн буйы, һигеҙ көнлөк; восьмидневная забастовка һигеҙ көн буйы барған забастовка; восьмидневный запас топлива һигеҙ көнлөк яғыулыҡ запасы
ВОСЬМИКЛАССНИК м и ВОСЬМИКЛАССНИЦА ж һигеҙенсе синыф уҡыусыһы, һигеҙенсе синыфта уҡыусы
ВОСЬМИЛЕТНИЙ, -яя, -ее 1. (о сроке) һигеҙ йыллыҡ, һигеҙ йыл; восьмилетняя школа һигеҙ йыллыҡ мәктәп; восьмилетнее отсутствие һигеҙ йыл булмау 2. (о возрасте) һигеҙ йәшлек, һигеҙҙәге; восьмилетняя девочка һигеҙ йәшлек ҡыҙ
ВОСЬМИСОТЫЙ, -ая, -ое числ. һигеҙ йөҙөнсө
ВОСЬМИУГОЛЬНИК м һигеҙмөйөш
ВОСЬМИЧАСОВОЙ, -ая, -ое 1. һигеҙ сәғәтлек ...ы; восьмичасовой рабочий день һигеҙ сәғәтлек эш көнө 2. разг. (назначенный на восемь часов) сәғәт һигеҙҙәге; восьмичасовой поезд сәғәт һигеҙҙәге поезд
ВОСЬМОЙ, -ая, -ое числ. һигеҙенсе
ВОСЬМУШКА ж 1. (1/8 фунта) әсмүхә; восьмушка чаю бер әсмүхә сәй 2. (1/8 часть) һигеҙҙән бер өлөш; восьмушка бумажного листа ҡағыҙ табағының һигеҙҙән бер өлөшө
ВОТ частица 1. (при указании на кого-что-л., находящееся в непосредственной близости) бына; вот идёт поезд бына поезд килә 2. (для усиления значений местоимений и наречий) бына; вот хорошо бына яҡшы ♦ вот ещё! бына тағын!; вот так бына шулай; вот я тебя (его, их и т.д.)! бына мин һине (уны, уларҙы һ.б.)!; вот тебе (и) на; вот тебе (те) раз; вот так так! бынағайыш!, бына һиңә кәрәк булһа!; вот (оно) что (как) бына нимә, бына эш нимәлә икән, бына нисек
ВОТ-ВОТ нареч.; разг. хәҙер, бына-бына, бына хәҙер, хәҙер генә; вот-вот он подойдёт ул бына хәҙер килеп етер
ВОТИРОВАТЬ сов., несов. что тауышҡа ҡуйып ҡарар ҡабул итеү, ҡарар сығарыу; вотировать кредиты кредиттар буйынса ҡарар сығарыу
176