Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 305 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ДУПЛЕТ
ДУБ м имән; высокий дуб бейек имән
ДУБАСИТЬ несов.; прост. 1. дөмбәҫләү; дубасить друг друга бер-береһен дөмбәҫләү 2. по чему, во что даһырлатыу, дөбөрләтеү; дубасить в дверь ишек дөбөрләтеү
ДУБИЛЬНЫЙ, -ая, -ое дуплау ...ы; дубильный завод дуплау заводы
ДУБИЛЬНЯ ж дуплау бинаһы, тире иләү урыны
ДУБИЛЬЩИК м дуплаусы, тире иләүсе
ДУБИНА ж 1. күҫәк, суҡмар 2. бран., прост. (о человеке) күҙле бүкән, бағана, аңра
ДУБИНКА ж; уменьш. от дубина 1
ДУБИНУШКА ж; трад.-поэт., уменьш. -ласк. от дубина
ДУБИТЕЛЬ м; тех. буяу, буятҡыс матдә, дуплау матдәһе; органические дубители органик буятҡыс матдәләр
ДУБИТЬ несов. что (тире) дуплау, иләү
ДУБИТЬСЯ несов. страд. от дубить
ДУБЛЕНИЕ с дуплау, тире эшкәртеү; дубление кожи тире дуплау
ДУБЛЁНКА ж дупланған тун
ДУБЛЁНЫЙ, -ая, -ое 1. дупланған; дублёная овчина дупланған һарыҡ тиреһе 2. перен., разг. (огрубелый) тутлаған, ҡояшҡа янған; дублёное лицо ҡояшҡа янған йөҙ
ДУБЛЁР м дублёр; артист-дублёр дублёр артист; дублёр космонавта космонавт дублёры
дублЕт м дублет (1. бер иш ике нәмәнең һыңары 2. һунар. мылтыҡтыц ике көбәгенец дә бер юлы атыуы)
ДУБЛИКАТ м дубликат (документтың төп нөсхә менән бер цк хоҡуҡта булған кцсермәһе)
ДУБЛИРОВАНИЕ с см. дублировать
ДУБЛИРОВАТЬ несов. кого-что 1. ҡабатлау, бер иш (үк) эште эшләү; дублировать работу другого предприятия икенсе предприятие менән бер үк эште эшләү, икенсе предприятиеның эшен ҡабатлау, кадрҙы ҡабатлау 2. театр. алмаштырыу, алмашлап уйнау; дублировать исполнителя главной роли төп ролде ике (өс) артист алмашлап уйнау 3. кино. дубляж яһау (тәржемә итеү), икенсе телгә күсереү
ДУБЛИРОВАТЬСЯ несов. страд. от дублировать
ДУБЛЬ м; кино. дубль, ҡабатлау (фильмда бер кадрҙы бер нисә мәртәбә төшөрөц)
ДУБЛЯЖ м; кино. дубляж (кинофильмды икенсе телгә кцсерец)
ДУБНЯК м имәнлек, имән урманы, туйралыҡ; молодой дубняк ваҡ туйралыҡ
ДУБОВИК м имән бәшмәге
ДУБОВЫЙ, -ая, -ое 1. имән ...ы; дубовый лес имән урманы 2. имән, имәндән эшләнгән (яһалған); дубовый стол имән өҫтәл 3. перен., разг. (жёсткий, грубый) ҡаты, тупаҫ, имән кеүек; дубовые яблоки ҡаты алма
ДУБРАВА ж имәнлек, туйралыҡ
ДУГА ж 1. (часть упряжи) дуға; гнуть дугу дуға бөгөү 2. (часть окружности, круга) дуға, кәкерсәк ♦ бровь дугой дуғаланып торған ҡыйғас ҡаш; электрическая дуга физ. электр дуғаһы; гнуть в дугу кешене теләгәнсә йөрөтә алыу, үҙ ихтыярыңа буйһондороу
ДУГООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое дуға кеүек (һымаҡ), дуғаланып торған; дугообразный мост дуғаланып торған күпер
ДУДЕть несов.; разг. һыбыҙғы уйнау (һыҙғыртыу) ♦ дудеть в одну дуду: 1) бер теләктә (маҡсатта) эш итеү; 2) бер нәмәне туҡыу (тылҡыу)
ДУДКА ж һыбыҙғы; боцманская дудка боцман һыбыҙғыһы ♦ плясать под дудку чью кеше йырын йырлау, ҡурайына бейеү
ДУДКИ межд.; прост. (выражает отрицание , несогласие, отказ) эләкмәй торһон, тәтемәй торһон, шулай булмағайы
ДУЖКА ж 1. уменьш. от дуга 1; 2. тотҡа; ведёрная дужка биҙрә тотҡаһы 3. анат. (грудная кость у птиц) йәтәс, сәтәш
ДУЛО с көбәк, көбәк ауыҙы (тишеге); дуло ружья мылтыҡ көбәге; нацелить дуло көбәкте төҙәү
ДУМА ж 1. уй, уйланыу; думы о родине ватан тураһында уйланыу; погрузиться в думу уйға батыу 2. дума; Боярская дума Баярҙар думаһы; Государственная дума Дәүләт думаһы 3. дума (украин халыҡ ҡобайырының бер төрө)
ДУМАТЬ несов. о ком-чём, над чем и без доп. 1. уйлау, баш ватыу; думать над решением проблемы мәсьәләне хәл итеү тураһында уйлау 2. с неопр. (намереваться) уйлау, иҫәпләү, иҫәп тотоу; думаем завершить работу сегодня эште бөгөн бөтөрөргә уйлайбыҙ ♦ думать думу уйланыу, уйға сумыу; и думать забыть о ком-чём бөтөнләй онотоу, иҫкә лә төшмәү, иҫтән сығыу; и думать нечего уйлап тораһы ла юҡ, уйларға ла түгел; много думать о себе үҙен әллә кемгә һанау, үҙен юғары ҡуйыу; недолго думая оҙаҡ уйлап тормаҫтан, күп уйламайынса; я думаю! һис шикһеҙ!, әлбиттә шулай!
ДУМАТЬСЯ несов. безл. уйлау, уйға килеү; мне думается минең уйымса (уйлауымса); вышло не так, как думалось уйлағанса килеп сыҡманы
ДУМБЫРА ж; обл. см. домбра
ДУМКА ж (подушечка) күпсек, ҡолаҡ мендәре дуновЕние с иҫеү; дуновение ветра ел иҫеүе
ДУНУТЬ сов. см. дуть 1
ДУПЕЛЬ м зырҡыуыт (ҡош); дупель горный тау зырҡыуыты; дупель лесной урман зырҡыуыты дуплЕт м дуплет (бильярд уйынында — бер шар менән икенсе шарҙы бортҡа ҡаҡсыта һуғып, лузаға төшөрөц)
305
ДУБ м имән; высокий дуб бейек имән
ДУБАСИТЬ несов.; прост. 1. дөмбәҫләү; дубасить друг друга бер-береһен дөмбәҫләү 2. по чему, во что даһырлатыу, дөбөрләтеү; дубасить в дверь ишек дөбөрләтеү
ДУБИЛЬНЫЙ, -ая, -ое дуплау ...ы; дубильный завод дуплау заводы
ДУБИЛЬНЯ ж дуплау бинаһы, тире иләү урыны
ДУБИЛЬЩИК м дуплаусы, тире иләүсе
ДУБИНА ж 1. күҫәк, суҡмар 2. бран., прост. (о человеке) күҙле бүкән, бағана, аңра
ДУБИНКА ж; уменьш. от дубина 1
ДУБИНУШКА ж; трад.-поэт., уменьш. -ласк. от дубина
ДУБИТЕЛЬ м; тех. буяу, буятҡыс матдә, дуплау матдәһе; органические дубители органик буятҡыс матдәләр
ДУБИТЬ несов. что (тире) дуплау, иләү
ДУБИТЬСЯ несов. страд. от дубить
ДУБЛЕНИЕ с дуплау, тире эшкәртеү; дубление кожи тире дуплау
ДУБЛЁНКА ж дупланған тун
ДУБЛЁНЫЙ, -ая, -ое 1. дупланған; дублёная овчина дупланған һарыҡ тиреһе 2. перен., разг. (огрубелый) тутлаған, ҡояшҡа янған; дублёное лицо ҡояшҡа янған йөҙ
ДУБЛЁР м дублёр; артист-дублёр дублёр артист; дублёр космонавта космонавт дублёры
дублЕт м дублет (1. бер иш ике нәмәнең һыңары 2. һунар. мылтыҡтыц ике көбәгенец дә бер юлы атыуы)
ДУБЛИКАТ м дубликат (документтың төп нөсхә менән бер цк хоҡуҡта булған кцсермәһе)
ДУБЛИРОВАНИЕ с см. дублировать
ДУБЛИРОВАТЬ несов. кого-что 1. ҡабатлау, бер иш (үк) эште эшләү; дублировать работу другого предприятия икенсе предприятие менән бер үк эште эшләү, икенсе предприятиеның эшен ҡабатлау, кадрҙы ҡабатлау 2. театр. алмаштырыу, алмашлап уйнау; дублировать исполнителя главной роли төп ролде ике (өс) артист алмашлап уйнау 3. кино. дубляж яһау (тәржемә итеү), икенсе телгә күсереү
ДУБЛИРОВАТЬСЯ несов. страд. от дублировать
ДУБЛЬ м; кино. дубль, ҡабатлау (фильмда бер кадрҙы бер нисә мәртәбә төшөрөц)
ДУБЛЯЖ м; кино. дубляж (кинофильмды икенсе телгә кцсерец)
ДУБНЯК м имәнлек, имән урманы, туйралыҡ; молодой дубняк ваҡ туйралыҡ
ДУБОВИК м имән бәшмәге
ДУБОВЫЙ, -ая, -ое 1. имән ...ы; дубовый лес имән урманы 2. имән, имәндән эшләнгән (яһалған); дубовый стол имән өҫтәл 3. перен., разг. (жёсткий, грубый) ҡаты, тупаҫ, имән кеүек; дубовые яблоки ҡаты алма
ДУБРАВА ж имәнлек, туйралыҡ
ДУГА ж 1. (часть упряжи) дуға; гнуть дугу дуға бөгөү 2. (часть окружности, круга) дуға, кәкерсәк ♦ бровь дугой дуғаланып торған ҡыйғас ҡаш; электрическая дуга физ. электр дуғаһы; гнуть в дугу кешене теләгәнсә йөрөтә алыу, үҙ ихтыярыңа буйһондороу
ДУГООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое дуға кеүек (һымаҡ), дуғаланып торған; дугообразный мост дуғаланып торған күпер
ДУДЕть несов.; разг. һыбыҙғы уйнау (һыҙғыртыу) ♦ дудеть в одну дуду: 1) бер теләктә (маҡсатта) эш итеү; 2) бер нәмәне туҡыу (тылҡыу)
ДУДКА ж һыбыҙғы; боцманская дудка боцман һыбыҙғыһы ♦ плясать под дудку чью кеше йырын йырлау, ҡурайына бейеү
ДУДКИ межд.; прост. (выражает отрицание , несогласие, отказ) эләкмәй торһон, тәтемәй торһон, шулай булмағайы
ДУЖКА ж 1. уменьш. от дуга 1; 2. тотҡа; ведёрная дужка биҙрә тотҡаһы 3. анат. (грудная кость у птиц) йәтәс, сәтәш
ДУЛО с көбәк, көбәк ауыҙы (тишеге); дуло ружья мылтыҡ көбәге; нацелить дуло көбәкте төҙәү
ДУМА ж 1. уй, уйланыу; думы о родине ватан тураһында уйланыу; погрузиться в думу уйға батыу 2. дума; Боярская дума Баярҙар думаһы; Государственная дума Дәүләт думаһы 3. дума (украин халыҡ ҡобайырының бер төрө)
ДУМАТЬ несов. о ком-чём, над чем и без доп. 1. уйлау, баш ватыу; думать над решением проблемы мәсьәләне хәл итеү тураһында уйлау 2. с неопр. (намереваться) уйлау, иҫәпләү, иҫәп тотоу; думаем завершить работу сегодня эште бөгөн бөтөрөргә уйлайбыҙ ♦ думать думу уйланыу, уйға сумыу; и думать забыть о ком-чём бөтөнләй онотоу, иҫкә лә төшмәү, иҫтән сығыу; и думать нечего уйлап тораһы ла юҡ, уйларға ла түгел; много думать о себе үҙен әллә кемгә һанау, үҙен юғары ҡуйыу; недолго думая оҙаҡ уйлап тормаҫтан, күп уйламайынса; я думаю! һис шикһеҙ!, әлбиттә шулай!
ДУМАТЬСЯ несов. безл. уйлау, уйға килеү; мне думается минең уйымса (уйлауымса); вышло не так, как думалось уйлағанса килеп сыҡманы
ДУМБЫРА ж; обл. см. домбра
ДУМКА ж (подушечка) күпсек, ҡолаҡ мендәре дуновЕние с иҫеү; дуновение ветра ел иҫеүе
ДУНУТЬ сов. см. дуть 1
ДУПЕЛЬ м зырҡыуыт (ҡош); дупель горный тау зырҡыуыты; дупель лесной урман зырҡыуыты дуплЕт м дуплет (бильярд уйынында — бер шар менән икенсе шарҙы бортҡа ҡаҡсыта һуғып, лузаға төшөрөц)
305