Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 569 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
МИР
МИНИМАЛЬНЫЙ, -ая, -ое минималь, иң ҡыҫҡа (кәм, аҙ); выдвигать минимальные требования минималь талаптар ҡуйыу
МИНИМУМ м 1. минимум, иң аҙ (кәм, түбән); минимум атмосферного давления атмосфера баҫымының минимумы 2. в знач. нареч. кәм тигәндә, кәмендә; он побудет там минимум пять дней ул унда кәм тигәндә биш көн буласаҡ 3. в знач. неизм. прил. минимум; программа-минимум программа-минимум ♦ прожиточный минимум йәшәү минимумы (көнкцреште тәьмин итерлек иц аҙ аҡса)
МИНИРОВАТЬ сов., несов. что миналау, мина ҡуйыу (һалыу); минировать железнодорожный мост тимер юл күперен миналау
МИНИСТЕРСКИЙ, -ая, -ое министр ...ы, министрлыҡ ...ы; министерская подпись министр ҡултамғаһы; министерский работник министрлыҡ хеҙмәткәре
МИНИСТЕРСТВО с министрлыҡ; здание министерства министрлыҡ йорто
МИНИСТР м министр; министр иностранных дел сит ил эштәре министры
МИННЫЙ, -ая, -ое мина ...ы; минное поле мина яланы (миналанган, миналар һалынган урын )
МИНОВАТЬ 1. сов., несов. что үтеп китеү, теймәй китеү, урап (әйләнеп) үтеү; миновать село ауылды үтеп китеү 2. сов. чего и с неопр. (с отриц.), безл. ҡотола алмау, ҡотолоп ҡала алмау; ему не миновать наказания ул язанан ҡотолоп ҡала алмаҫ 3. сов. уҙыу, үтеп (уҙып) китеү; опасность миновала ҡурҡыныс үтеп китте
МИНОГА ж минога (умыртҡалы һыу тереклеге ); морская минога диңгеҙ миногаһы; речная минога йылға миногаһы
МИНОИСКАТЕЛЬ м мина эҙләү аппараты (приборы)
МИНОМЁТ м миномёт; шестиствольный миномёт алты көбәкле миномёт
МИНОМЁТНЫЙ, -ая, -ое миномёт ...ы; миномётная батарея миномёт батареяһы
МИНОМЁТЧИК м миномётсы
МИНОНОСЕЦ м миноносец (торпеда менән ҡоралланган хәрби карап)
минОр м 1. муз. минор (моцло, ҡайгылы көй); мажор сменяется минором мажор минорға алышына 2. перен., разг. күңелһеҙлек, кәйефһеҙлек; быть в миноре кәйефһеҙлектә булыу
МИНОРНЫЙ, -ая, -ое 1. муз. минор ...ы; минорный аккорд минор аккорды 2. перен., разг. күңелһеҙ, моңһоу, яманһыу, төшөнкө, бойоҡ; настроиться на минорный лад төшөнкөлөккә бирелеү, бойоғоу
минтАй м минтай (балыҡ); пятнистый минтай тимгелле минтай
МИНУВШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от минуть 2. прил. үткән, уҙған; минувшие годы уҙған йыл-
569
дар 3. в знач. сущ. минувшее с үткәндәр, уҙған заман, үткән ваҡыт; вспоминать о минувшем үткәндәрҙе иҫкә төшөрөү
МИНУС м 1. мат. (знак) минус (гәмәл) 2. нескл.; мат. (отрицательная величина) минус 3. нескл. (при указании на температуру ниже нуля) һалҡынлыҡ; минус двадцать градусов егерме градус һалҡынлыҡ 4. перен., разг. етешһеҙлек; проект имеет много минусов проекттың етешһеҙлектәре күп
МИНУСОВЫЙ и МИНУСОВЫЙ, -ая, -ое минуслы; минусовая температура минуслы температура
МИНУТА ж; в разн. знач. минут; пять минут биш минут; ни на минуту не забывать бер минутҡа ла онотоп тора алмау; минуты радости шатлыҡ минуттары ♦ в одну минуту минут эсендә; минута в минуту теүәл, үҙ ваҡытында; с минуты на минуту тиҙҙән, бына-бына; одну минуту бер генә минут көтөгөҙ, хәҙер; минуту внимания бер генә минутҡа иғтибар итегеҙ; жить минутой бөгөнгөһө менән йәшәү; без пяти минут тиҙҙән; как одна минута (пройти, пролететь) бик тиҙ, һиҙмәйенсә лә ҡалыу
МИНУТНЫЙ, -ая, -ое 1. минут ...ы; минутная стрелка часов сәғәттең минут теле 2. минутлыҡ; минутный перерыв бер минутлыҡ тәнәфес 3. ҡыҫҡа ваҡытлы, тиҙ үтеүсән; минутная встреча ҡыҫҡа ваҡытлы осрашыу ♦ минутное дело бер минутлыҡ (еңел) эш
МИНУТОЧКА ж; ласк. от минута
МИНУТЬ сов. 1. см. миновать 1, 3; 2. кому (о возрасте) тулыу, тулып уҙыу (үтеү); ему минуло пятьдесят лет уға илле йәш тулды (тулып үтте)
МИОКАРД м; анат. миокард (йөрәк ите); инфаркт миокарда миокард (йөрәк) инфаркты
МИОКАРДИТ м; мед. миокардит, йөрәк ауырыуы; болеть миокардитом йөрәк ауырыуы менән сирләү
МИР I м 1. ғаләм, донъя, йыһан; происхождение мира донъяның барлыҡҡа килеүе 2. (земной шар) донъя, Ер йөҙө; известие облетело весь мир хәбәр бөтә донъяға таралды 3. (люди) халыҡ, кешелек донъяһы, ил; всем миром решать бөтә ил менән хәл итеү 4. (сфера жизни или область явлений в природе) донъя; старый мир иҫке донъя; артистический мир артистар донъяһы; животный мир хайуандар донъяһы; мир планеты планеталар донъяһы; внутренний мир человека кешенең эске донъяһы ♦ (всем) миром бөтә ил менән; по миру пойти хәйерселәп йөрөү; по миру пустить кого хәйерсегә ҡалдырыу, донъяһын туҙҙырыу; на миру и смерть красна илдә үлем дә ҡурҡыныс түгел; не от мира сего был донъянан түгел, күктән төшкән (хыялланыусы кеше тураһында); с миру по нитке — голому рубашка ил төкөрһә, күл булыр
МИНИМАЛЬНЫЙ, -ая, -ое минималь, иң ҡыҫҡа (кәм, аҙ); выдвигать минимальные требования минималь талаптар ҡуйыу
МИНИМУМ м 1. минимум, иң аҙ (кәм, түбән); минимум атмосферного давления атмосфера баҫымының минимумы 2. в знач. нареч. кәм тигәндә, кәмендә; он побудет там минимум пять дней ул унда кәм тигәндә биш көн буласаҡ 3. в знач. неизм. прил. минимум; программа-минимум программа-минимум ♦ прожиточный минимум йәшәү минимумы (көнкцреште тәьмин итерлек иц аҙ аҡса)
МИНИРОВАТЬ сов., несов. что миналау, мина ҡуйыу (һалыу); минировать железнодорожный мост тимер юл күперен миналау
МИНИСТЕРСКИЙ, -ая, -ое министр ...ы, министрлыҡ ...ы; министерская подпись министр ҡултамғаһы; министерский работник министрлыҡ хеҙмәткәре
МИНИСТЕРСТВО с министрлыҡ; здание министерства министрлыҡ йорто
МИНИСТР м министр; министр иностранных дел сит ил эштәре министры
МИННЫЙ, -ая, -ое мина ...ы; минное поле мина яланы (миналанган, миналар һалынган урын )
МИНОВАТЬ 1. сов., несов. что үтеп китеү, теймәй китеү, урап (әйләнеп) үтеү; миновать село ауылды үтеп китеү 2. сов. чего и с неопр. (с отриц.), безл. ҡотола алмау, ҡотолоп ҡала алмау; ему не миновать наказания ул язанан ҡотолоп ҡала алмаҫ 3. сов. уҙыу, үтеп (уҙып) китеү; опасность миновала ҡурҡыныс үтеп китте
МИНОГА ж минога (умыртҡалы һыу тереклеге ); морская минога диңгеҙ миногаһы; речная минога йылға миногаһы
МИНОИСКАТЕЛЬ м мина эҙләү аппараты (приборы)
МИНОМЁТ м миномёт; шестиствольный миномёт алты көбәкле миномёт
МИНОМЁТНЫЙ, -ая, -ое миномёт ...ы; миномётная батарея миномёт батареяһы
МИНОМЁТЧИК м миномётсы
МИНОНОСЕЦ м миноносец (торпеда менән ҡоралланган хәрби карап)
минОр м 1. муз. минор (моцло, ҡайгылы көй); мажор сменяется минором мажор минорға алышына 2. перен., разг. күңелһеҙлек, кәйефһеҙлек; быть в миноре кәйефһеҙлектә булыу
МИНОРНЫЙ, -ая, -ое 1. муз. минор ...ы; минорный аккорд минор аккорды 2. перен., разг. күңелһеҙ, моңһоу, яманһыу, төшөнкө, бойоҡ; настроиться на минорный лад төшөнкөлөккә бирелеү, бойоғоу
минтАй м минтай (балыҡ); пятнистый минтай тимгелле минтай
МИНУВШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от минуть 2. прил. үткән, уҙған; минувшие годы уҙған йыл-
569
дар 3. в знач. сущ. минувшее с үткәндәр, уҙған заман, үткән ваҡыт; вспоминать о минувшем үткәндәрҙе иҫкә төшөрөү
МИНУС м 1. мат. (знак) минус (гәмәл) 2. нескл.; мат. (отрицательная величина) минус 3. нескл. (при указании на температуру ниже нуля) һалҡынлыҡ; минус двадцать градусов егерме градус һалҡынлыҡ 4. перен., разг. етешһеҙлек; проект имеет много минусов проекттың етешһеҙлектәре күп
МИНУСОВЫЙ и МИНУСОВЫЙ, -ая, -ое минуслы; минусовая температура минуслы температура
МИНУТА ж; в разн. знач. минут; пять минут биш минут; ни на минуту не забывать бер минутҡа ла онотоп тора алмау; минуты радости шатлыҡ минуттары ♦ в одну минуту минут эсендә; минута в минуту теүәл, үҙ ваҡытында; с минуты на минуту тиҙҙән, бына-бына; одну минуту бер генә минут көтөгөҙ, хәҙер; минуту внимания бер генә минутҡа иғтибар итегеҙ; жить минутой бөгөнгөһө менән йәшәү; без пяти минут тиҙҙән; как одна минута (пройти, пролететь) бик тиҙ, һиҙмәйенсә лә ҡалыу
МИНУТНЫЙ, -ая, -ое 1. минут ...ы; минутная стрелка часов сәғәттең минут теле 2. минутлыҡ; минутный перерыв бер минутлыҡ тәнәфес 3. ҡыҫҡа ваҡытлы, тиҙ үтеүсән; минутная встреча ҡыҫҡа ваҡытлы осрашыу ♦ минутное дело бер минутлыҡ (еңел) эш
МИНУТОЧКА ж; ласк. от минута
МИНУТЬ сов. 1. см. миновать 1, 3; 2. кому (о возрасте) тулыу, тулып уҙыу (үтеү); ему минуло пятьдесят лет уға илле йәш тулды (тулып үтте)
МИОКАРД м; анат. миокард (йөрәк ите); инфаркт миокарда миокард (йөрәк) инфаркты
МИОКАРДИТ м; мед. миокардит, йөрәк ауырыуы; болеть миокардитом йөрәк ауырыуы менән сирләү
МИР I м 1. ғаләм, донъя, йыһан; происхождение мира донъяның барлыҡҡа килеүе 2. (земной шар) донъя, Ер йөҙө; известие облетело весь мир хәбәр бөтә донъяға таралды 3. (люди) халыҡ, кешелек донъяһы, ил; всем миром решать бөтә ил менән хәл итеү 4. (сфера жизни или область явлений в природе) донъя; старый мир иҫке донъя; артистический мир артистар донъяһы; животный мир хайуандар донъяһы; мир планеты планеталар донъяһы; внутренний мир человека кешенең эске донъяһы ♦ (всем) миром бөтә ил менән; по миру пойти хәйерселәп йөрөү; по миру пустить кого хәйерсегә ҡалдырыу, донъяһын туҙҙырыу; на миру и смерть красна илдә үлем дә ҡурҡыныс түгел; не от мира сего был донъянан түгел, күктән төшкән (хыялланыусы кеше тураһында); с миру по нитке — голому рубашка ил төкөрһә, күл булыр