Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 595 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НАБРАСЫВАТЬ
ҡуйыу 3. (вколотить) ҡағыу; набить гвоздей сөй ҡағыу 4. (надеть) һуғыу, кейҙереү; набить обручи на кадку сапсаҡҡа ҡоршау һуғыу 5. разг. (ударами, трением и т.п. вызвать болезненное явление) бәреп шештереү, ҡабартыу, ҡырҙырыу; набить шишку на лбу маңлайҙы бәреп шештереү; набить мозоли на ладонях устарҙы ҡабартыу 6. тех. (отпечатать узор) биҙәк төшөрөү, биҙәк баҫыу 7. что, кого - чего; разг. (настрелять) байтаҡ атып алыу (бер ни тиклем); набить уток байтаҡ өйрәк атып алыу 8. что, чего (разбить) ватыу, ярыу; набить посуды һауыт-һаба ватыу ♦ набить карман (мошну) кеҫә ҡалынайтыу, байыу; набить оскомину: 1) теш ҡамаштырыу; 2) теңкәгә тейеү; набить руку оҫтарып китеү (алыу), таҫылланып алыу; набить цену на что хаҡ күтәреү (ниндәй ҙә булһа тауарга); набить себе цену үҙ дәрәжәңде күтәрергә тырышыу
НАБИТЬСЯ сов. 1. тулыу, шығырым тулыу; в комнату набилось много народу бүлмәгә халыҡ шығырым тулды 2. (навязаться) тағылыу, көсләп тағылыу, тырышыу; набиться в друзья Дуҫ булырға тырышыу ♦ набиться битком шығырым тулыу
НАБЛЮДАТЕЛЬ м күҙәтсе, күҙәтеүсе, күҙәтеп (ҡарап) тороусы; военный наблюдатель хәрби күҙәтеүсе
НАБЛЮДАТЕЛЬНОСТЬ ж күҙәтеүсәнлек; иметь дар наблюдательности күҙәтеүсәнлек һәләтенә эйә булыу
НАБЛЮДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. күҙәтеүсән, осҡор күҙле, иғтибарлы, һынсыл; наблюдательный человек күҙәтеүсән кеше 2. күҙәтеү ...ы; наблюдательный пункт күҙәтеү пункты
НАБЛЮДАТЬ несов. 1. кого - что, за кем - чем (следить глазами) күҙәтеү, күҙәтеп (ҡарап) тороу; наблюдать закат солнца ҡояш байығанды күҙәтеү 2. кого - что (изучать, исследовать) күҙәтеү, өйрәнеп (тикшереп) тороу; наблюдать жизнь животных хайуандар тормошон күҙәтеү 3. за кем - чем (присматривать) күҙ-ҡолаҡ булыу, ҡарау, күҙәтеү; наблюдать за детьми балаларға күҙ-ҡолаҡ булыу
НАБЛЮДАТЬСЯ несов. 1. (встречаться, бывать, случаться) осрау, осраштырғылау, булғылау, күҙәтелеү, һиҙелеү; наблюдаются ошибки хаталар осраштырғылай; наблюдается потепление погоды көндәрҙең йылыныуы күҙәтелә 2. страд. от наблюдать 2
НАБЛЮДЕНИЕ с см. наблюдать; вести наблюдение күҙәтеү алып барыу; под наблюдением врача врач күҙәтеүендә
НАБОЕЧНЫЙ, -ая, -ое см. набойка 1
НАБОЖНОСТЬ ж динселлек, диндарлыҡ, тәҡүәлек; отличаться набожностью динселлек менән айырылып тороу
НАБОЖНЫЙ, -ая, -ое динсел, диндар, тәҡүәле; набожный старик тәҡүәле ҡарт; набожное настроение динсел (кешегә хас) кәйеф
НАБОЙКА ж 1. см. набить 4; набойка обручей на бочку мискәгә ҡоршау һуғыу 2. (ткань с набивным узором) биҙәк, биҙәкле туҡыма, биҙәк төшөрөлгән туҡыма; скатерть из набойки биҙәк төшөрөлгән ашъяулыҡ 3. (на обуви) набойка; резиновые набойки резина набойкалар
НАБОЙЩИК м 1. (рабочий) тултырыусы; набойщик папирос папирос тултырыусы 2. (рабочий - текстильщик) биҙәкләүсе, биҙәк баҫыусы ( ир-ат )
НАБОЙЩИЦА ж биҙәк баҫыусы (ҡатын-ҡыҙ)
НАБОК нареч. ҡырын, бер яҡҡа; шляпа сбилась набок эшләпә ҡырын киткән; склонить голову набок башты бер яҡҡа эйеү
НАБОЛЕВШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от наболеть 2. прил. күптән борсоған (борсоп торған), күптән хәл ителергә тейешле, кисектергеһеҙ; наболевший вопрос күптән борсоған мәсьәлә
НАБОЛЕТЬ сов. 1. (бик ҡаты, ныҡ) ауырта (һыҙлай) башлау; от нарыва наболела рука эренләүҙән ҡул бик ҡаты һыҙлай башланы 2. перен . (накопиться — о чём -л. мучительном) йыйылыу, тулыу, әрнеү; наболело на душе безл. йөрәк (йән, күңел) әрней
НАБОЛТАТЬ I сов. что, чего; разг. (взболтать ) болғап (ҡушып) туҡыу; наболтать яиц в молоке йомортҡаны һөткә ҡушып туҡыу
НАБОЛТАТЬ II сов. что, чего; разг. күп лығырлау, юҡ-бар (артығын) һөйләп ташлау
НАБОЛТАТЬСЯ сов.; разг. туйғансы һөйләшеү, һөйләшеп туйыу, ләстит һатыу; наболтаться за вечер кис буйы туйғансы һөйләшеү
НАБОР м 1. см. набрать; набор воды в бак бакка һыу йыйыу 2. йыйылма; набор слесарных инструментов слесарлыҡ ҡоралдары йыйылмаһы 3. типогр. набор, йыйылған хәрефтәр 4. (металлическое украшение на ремне, упряжи) еҙле, көмөшлө ♦ набор слов һүҙ бутҡаһы, мәғәнәһеҙ һүҙҙәр
НАБОРНЫЙ, -ая, -ое 1. типогр. набор ...ы, хәреф йыйыу ...ы; наборная машина хәреф йыйыу машинаһы 2. в знач. сущ. наборная ж типографияла хәреф йыйыу бүлеге 3. еҙле, еҙ (көмөш) тағылған; наборная шлея еҙле (көмөшлө) ышлыя
НАБОРЩИК м и НАБОРЩИЦА ж хәреф йыйыусы
НАБОРЩИЦКИЙ, -ая, -ое хәреф йыйыусы ...ы; наборщицкое ремесло хәреф йыйыусы һөнәре
НАБРАНИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы әрләшеү; успеть набраниться туйғансы әрләшеп өлгөрөү
НАБРАСЫВАТЬ I несов. см. набросать
НАБРАСЫВАТЬ II несов. см. набросить
595
ҡуйыу 3. (вколотить) ҡағыу; набить гвоздей сөй ҡағыу 4. (надеть) һуғыу, кейҙереү; набить обручи на кадку сапсаҡҡа ҡоршау һуғыу 5. разг. (ударами, трением и т.п. вызвать болезненное явление) бәреп шештереү, ҡабартыу, ҡырҙырыу; набить шишку на лбу маңлайҙы бәреп шештереү; набить мозоли на ладонях устарҙы ҡабартыу 6. тех. (отпечатать узор) биҙәк төшөрөү, биҙәк баҫыу 7. что, кого - чего; разг. (настрелять) байтаҡ атып алыу (бер ни тиклем); набить уток байтаҡ өйрәк атып алыу 8. что, чего (разбить) ватыу, ярыу; набить посуды һауыт-һаба ватыу ♦ набить карман (мошну) кеҫә ҡалынайтыу, байыу; набить оскомину: 1) теш ҡамаштырыу; 2) теңкәгә тейеү; набить руку оҫтарып китеү (алыу), таҫылланып алыу; набить цену на что хаҡ күтәреү (ниндәй ҙә булһа тауарга); набить себе цену үҙ дәрәжәңде күтәрергә тырышыу
НАБИТЬСЯ сов. 1. тулыу, шығырым тулыу; в комнату набилось много народу бүлмәгә халыҡ шығырым тулды 2. (навязаться) тағылыу, көсләп тағылыу, тырышыу; набиться в друзья Дуҫ булырға тырышыу ♦ набиться битком шығырым тулыу
НАБЛЮДАТЕЛЬ м күҙәтсе, күҙәтеүсе, күҙәтеп (ҡарап) тороусы; военный наблюдатель хәрби күҙәтеүсе
НАБЛЮДАТЕЛЬНОСТЬ ж күҙәтеүсәнлек; иметь дар наблюдательности күҙәтеүсәнлек һәләтенә эйә булыу
НАБЛЮДАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. күҙәтеүсән, осҡор күҙле, иғтибарлы, һынсыл; наблюдательный человек күҙәтеүсән кеше 2. күҙәтеү ...ы; наблюдательный пункт күҙәтеү пункты
НАБЛЮДАТЬ несов. 1. кого - что, за кем - чем (следить глазами) күҙәтеү, күҙәтеп (ҡарап) тороу; наблюдать закат солнца ҡояш байығанды күҙәтеү 2. кого - что (изучать, исследовать) күҙәтеү, өйрәнеп (тикшереп) тороу; наблюдать жизнь животных хайуандар тормошон күҙәтеү 3. за кем - чем (присматривать) күҙ-ҡолаҡ булыу, ҡарау, күҙәтеү; наблюдать за детьми балаларға күҙ-ҡолаҡ булыу
НАБЛЮДАТЬСЯ несов. 1. (встречаться, бывать, случаться) осрау, осраштырғылау, булғылау, күҙәтелеү, һиҙелеү; наблюдаются ошибки хаталар осраштырғылай; наблюдается потепление погоды көндәрҙең йылыныуы күҙәтелә 2. страд. от наблюдать 2
НАБЛЮДЕНИЕ с см. наблюдать; вести наблюдение күҙәтеү алып барыу; под наблюдением врача врач күҙәтеүендә
НАБОЕЧНЫЙ, -ая, -ое см. набойка 1
НАБОЖНОСТЬ ж динселлек, диндарлыҡ, тәҡүәлек; отличаться набожностью динселлек менән айырылып тороу
НАБОЖНЫЙ, -ая, -ое динсел, диндар, тәҡүәле; набожный старик тәҡүәле ҡарт; набожное настроение динсел (кешегә хас) кәйеф
НАБОЙКА ж 1. см. набить 4; набойка обручей на бочку мискәгә ҡоршау һуғыу 2. (ткань с набивным узором) биҙәк, биҙәкле туҡыма, биҙәк төшөрөлгән туҡыма; скатерть из набойки биҙәк төшөрөлгән ашъяулыҡ 3. (на обуви) набойка; резиновые набойки резина набойкалар
НАБОЙЩИК м 1. (рабочий) тултырыусы; набойщик папирос папирос тултырыусы 2. (рабочий - текстильщик) биҙәкләүсе, биҙәк баҫыусы ( ир-ат )
НАБОЙЩИЦА ж биҙәк баҫыусы (ҡатын-ҡыҙ)
НАБОК нареч. ҡырын, бер яҡҡа; шляпа сбилась набок эшләпә ҡырын киткән; склонить голову набок башты бер яҡҡа эйеү
НАБОЛЕВШИЙ, -ая, -ее 1. прич. от наболеть 2. прил. күптән борсоған (борсоп торған), күптән хәл ителергә тейешле, кисектергеһеҙ; наболевший вопрос күптән борсоған мәсьәлә
НАБОЛЕТЬ сов. 1. (бик ҡаты, ныҡ) ауырта (һыҙлай) башлау; от нарыва наболела рука эренләүҙән ҡул бик ҡаты һыҙлай башланы 2. перен . (накопиться — о чём -л. мучительном) йыйылыу, тулыу, әрнеү; наболело на душе безл. йөрәк (йән, күңел) әрней
НАБОЛТАТЬ I сов. что, чего; разг. (взболтать ) болғап (ҡушып) туҡыу; наболтать яиц в молоке йомортҡаны һөткә ҡушып туҡыу
НАБОЛТАТЬ II сов. что, чего; разг. күп лығырлау, юҡ-бар (артығын) һөйләп ташлау
НАБОЛТАТЬСЯ сов.; разг. туйғансы һөйләшеү, һөйләшеп туйыу, ләстит һатыу; наболтаться за вечер кис буйы туйғансы һөйләшеү
НАБОР м 1. см. набрать; набор воды в бак бакка һыу йыйыу 2. йыйылма; набор слесарных инструментов слесарлыҡ ҡоралдары йыйылмаһы 3. типогр. набор, йыйылған хәрефтәр 4. (металлическое украшение на ремне, упряжи) еҙле, көмөшлө ♦ набор слов һүҙ бутҡаһы, мәғәнәһеҙ һүҙҙәр
НАБОРНЫЙ, -ая, -ое 1. типогр. набор ...ы, хәреф йыйыу ...ы; наборная машина хәреф йыйыу машинаһы 2. в знач. сущ. наборная ж типографияла хәреф йыйыу бүлеге 3. еҙле, еҙ (көмөш) тағылған; наборная шлея еҙле (көмөшлө) ышлыя
НАБОРЩИК м и НАБОРЩИЦА ж хәреф йыйыусы
НАБОРЩИЦКИЙ, -ая, -ое хәреф йыйыусы ...ы; наборщицкое ремесло хәреф йыйыусы һөнәре
НАБРАНИТЬСЯ сов.; разг. туйғансы әрләшеү; успеть набраниться туйғансы әрләшеп өлгөрөү
НАБРАСЫВАТЬ I несов. см. набросать
НАБРАСЫВАТЬ II несов. см. набросить
595