Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 694 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НЕУЮТНЫЙ
һоҙлоҡ; неуютность комнаты бүлмәнең ҡот-һоҙлоғо
НЕУЮТНЫЙ, -ая, -ое уңайһыҙ, яйһыҙ, йыйнаҡһыҙ, ҡотһоҙ, күңелгә ятмай торған, йәмһеҙ; неуютный дом ҡотһоҙ өй
НЕУЯЗВИМЫЙ, -ая, -ое 1. түҙемле, һүҙ күтәреүсән, сабыр; неуязвимое сердце түҙемле йөрәк 2. нигеҙле, төплө, бәйләнерлек түгел, тел тейҙергеһеҙ; неуязвимое мнение төплө фекер
НЕФЕЛИН м нефелин (минерал)
НЕФЕЛИНОВЫЙ, -ая, -ое 1. нефелин; нефелиновое производство нефелин етештереү 2. нефелинлы; нефелиновое удобрение нефелинлы ашлама
НЕФРИТ I м нефрит (минерал)
НЕФРИТ II м; мед. нефрит (бөйөр шешеце)
НЕФРИТОВЫЙ, -ая, -ое нефрит, нефрит ...ы, нефриттан яһалған (эшләнгән); нефритовые слои нефрит ҡатлауҙары; нефритовая ваза нефрит(тан яһалған) ваза
НЕФТЕДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее нефть табыу ...ы; нефтедобывающая отрасль нефть табыу тармағы
НЕФТЕНАЛИВНОЙ, -ая, -ое нефть ...ы, нефть ташый торған; нефтеналивное судно нефть ташый торған судно, нефть судноһы
НЕФТЕНОСНОСТЬ ж нефтле (нефть сыға торған) булыу; нефтеносность пласта ҡатламдың нефтле булыуы
НЕФТЕНОСНЫЙ, -ая, -ое нефтле, нефть табыла (сыға) торған; нефтеносные земли нефть табыла торған ерҙәр
НЕФТЕПЕРЕГОННЫЙ, -ая, -ое нефть ҡыуа торған, нефть ҡыуыу ...ы; нефтеперегонная аппаратура нефть ҡыуыу аппараттары
НЕФТЕПЕРЕРАБАТЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее нефть эшкәртеү ...ы; нефтеперерабатывающий завод нефть эшкәртеү заводы
НЕФТЕПРОВОД м нефть үткәргес торбалар
НЕФТЕПРОДУКТЫ мн. (ед. нефтепродукт м) нефть продукттары (кәрәсин, бензин, мазут, вазелин һ. б.)
НЕФТЕПРОМЫСЕЛ м нефть промыслаһы (нефть таба һәм сыгара торган предприятие)
НЕФТЕХРАНИЛИЩЕ с нефть һаҡлау урыны, нефть һаҡлағыс (ҡоролма)
НЕФТЬ ж нефть
НЕФТЯНИК м нефтсе (эшсе йәки белгес)
НЕФТЯНОЙ, -ая, -ое нефть ...ы; нефтяная промышленность нефть сәнәғәте
НЕХВАТКА ж; разг. етмәү, етешмәү, ҡыҫынҡылыҡ, ҡытлыҡ; нехватка денег аҡса яғынан ҡыҫынҡылыҡ
НЕХИТРЫЙ, -ая, -ое 1. хәйләһеҙ, бер ҡатлы; нехитрый человек хәйләһеҙ кеше 2. разг. ябай, ҡатмарлы түгел (булмаған), анһат, еңел; нехитрое устройство ябай ҡоролма
НЕХОДОВОЙ, -ая, -ое разг. үтемһеҙ, үтмәҫ, үтмәй торған, һатылмай ятҡан; неходовой товар үтмәҫ тауар
НЕХОЖЕНЫЙ, -ая, -ое разг. кеше аяғы баҫмаған, кеше йөрөмәгән; нехоженые места кеше йөрөмәгән урындар
НЕХОРОШИЙ, -ая, -ее насар, яман, алама; нехорошая погода насар һауа торошо; нехороший взгляд яман ҡараш; нехорошая привычка насар ғәҙәт
НЕХОРОШО 1. нареч. насар; вести себя нехорошо үҙеңде насар тотоу 2. в знач. сказ., безл. насар, яҡшы түгел; так нехорошо былай насар 3. кому в знач. сказ., безл. (о самочувствии ) насар, хәл (кәйеф) яҡшы түгел (ҡырылыу, төшөү); ему стало нехорошо уның кәйефе ҡырылды, хәле насарланып китте
НЕХОТЯ нареч. теләр-теләмәҫ, теләмәйенсә (генә); нехотя отвечать теләр-теләмәҫ яуап биреү
НЕЦЕЛЕСООБРАЗНОСТЬ ж маҡсатҡа яуап бирмәү (тура килмәү), маҡсатҡа ярашлы булмау, кәрәкһеҙлек; нецелесообразность работы над рукописью ҡулъяҙма өҫтөндә эшләүҙең кәрәкһеҙлеге
НЕЦЕЛЕСООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа яуап бирмәгән (тура килмәгән, ярашлы булмаған), файҙаһыҙ, кәрәкһеҙ; нецелесообразная трата времени ваҡытты файҙаһыҙға әрәм итеү
НЕЦЕНЗУРНЫЙ, -ая, -ое 1. цензураһыҙ, цензуранан үтмәҫлек; нецензурные произведения цензуранан үтмәҫлек әҫәрҙәр 2. перен. әҙәпһеҙ, оятһыҙ, әшәке; нецензурные слова әҙәпһеҙ һүҙҙәр
НЕЧАЯННОСТЬ ж яңылышлыҡ, көтөлмәгәнлек), көтмәҫтән (уйламаҫтан) булыу, көтөлмәгән (хәл); нечаянность встречи көтөлмәгән осрашыу; по нечаянности аңғармаҫтан
НЕЧАЯННЫЙ, -ая, -ое 1. (ненамеренный) аңғармаҫтан, осраҡлы, абайламаҫтан; нечаянный выстрел аңғармаҫтан атып ебәреү 2. (неожиданный ) көтөлмәгән, көтмәгән, ҡапыл булған, көтмәҫтән булған; нечаянная радость көтөлмәгән шатлыҡ
НЕЧЕГО I мест. с неопр. (в значении “нет ничего, что бы”) юҡ, бер нәмә лә (ни ҙә) юҡ, бер нәмә лә (ни ҙә); нечего рассказывать һөйләргә бер нәмә лә юҡ ♦ нечего делать бер нәмә лә эшләп булмай, бүтән сара юҡ; нечего греха таить йәшерен-батырын түгел, йәшереп тораһы юҡ; нечего сказать әйтеп тораһы ла юҡ, һөйләп тә тораһы юҡ; от нечего делать эш юҡтан эш итеп (табып), эш юҡлыҡтан
НЕЧЕГО II в знач. сказ., с неопр.; разг. (не следует, незачем) ла/лә юҡ, ла/лә кәрәкмәй, ла/лә ярамай, ярамай, кәрәге юҡ, -маҫ/-мәҫ ине; об этом и думать нечего был турала уйлап тораһы ла юҡ; нечего разговаривать һөйләшеүҙең кәрәге юҡ
694
һоҙлоҡ; неуютность комнаты бүлмәнең ҡот-һоҙлоғо
НЕУЮТНЫЙ, -ая, -ое уңайһыҙ, яйһыҙ, йыйнаҡһыҙ, ҡотһоҙ, күңелгә ятмай торған, йәмһеҙ; неуютный дом ҡотһоҙ өй
НЕУЯЗВИМЫЙ, -ая, -ое 1. түҙемле, һүҙ күтәреүсән, сабыр; неуязвимое сердце түҙемле йөрәк 2. нигеҙле, төплө, бәйләнерлек түгел, тел тейҙергеһеҙ; неуязвимое мнение төплө фекер
НЕФЕЛИН м нефелин (минерал)
НЕФЕЛИНОВЫЙ, -ая, -ое 1. нефелин; нефелиновое производство нефелин етештереү 2. нефелинлы; нефелиновое удобрение нефелинлы ашлама
НЕФРИТ I м нефрит (минерал)
НЕФРИТ II м; мед. нефрит (бөйөр шешеце)
НЕФРИТОВЫЙ, -ая, -ое нефрит, нефрит ...ы, нефриттан яһалған (эшләнгән); нефритовые слои нефрит ҡатлауҙары; нефритовая ваза нефрит(тан яһалған) ваза
НЕФТЕДОБЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее нефть табыу ...ы; нефтедобывающая отрасль нефть табыу тармағы
НЕФТЕНАЛИВНОЙ, -ая, -ое нефть ...ы, нефть ташый торған; нефтеналивное судно нефть ташый торған судно, нефть судноһы
НЕФТЕНОСНОСТЬ ж нефтле (нефть сыға торған) булыу; нефтеносность пласта ҡатламдың нефтле булыуы
НЕФТЕНОСНЫЙ, -ая, -ое нефтле, нефть табыла (сыға) торған; нефтеносные земли нефть табыла торған ерҙәр
НЕФТЕПЕРЕГОННЫЙ, -ая, -ое нефть ҡыуа торған, нефть ҡыуыу ...ы; нефтеперегонная аппаратура нефть ҡыуыу аппараттары
НЕФТЕПЕРЕРАБАТЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее нефть эшкәртеү ...ы; нефтеперерабатывающий завод нефть эшкәртеү заводы
НЕФТЕПРОВОД м нефть үткәргес торбалар
НЕФТЕПРОДУКТЫ мн. (ед. нефтепродукт м) нефть продукттары (кәрәсин, бензин, мазут, вазелин һ. б.)
НЕФТЕПРОМЫСЕЛ м нефть промыслаһы (нефть таба һәм сыгара торган предприятие)
НЕФТЕХРАНИЛИЩЕ с нефть һаҡлау урыны, нефть һаҡлағыс (ҡоролма)
НЕФТЬ ж нефть
НЕФТЯНИК м нефтсе (эшсе йәки белгес)
НЕФТЯНОЙ, -ая, -ое нефть ...ы; нефтяная промышленность нефть сәнәғәте
НЕХВАТКА ж; разг. етмәү, етешмәү, ҡыҫынҡылыҡ, ҡытлыҡ; нехватка денег аҡса яғынан ҡыҫынҡылыҡ
НЕХИТРЫЙ, -ая, -ое 1. хәйләһеҙ, бер ҡатлы; нехитрый человек хәйләһеҙ кеше 2. разг. ябай, ҡатмарлы түгел (булмаған), анһат, еңел; нехитрое устройство ябай ҡоролма
НЕХОДОВОЙ, -ая, -ое разг. үтемһеҙ, үтмәҫ, үтмәй торған, һатылмай ятҡан; неходовой товар үтмәҫ тауар
НЕХОЖЕНЫЙ, -ая, -ое разг. кеше аяғы баҫмаған, кеше йөрөмәгән; нехоженые места кеше йөрөмәгән урындар
НЕХОРОШИЙ, -ая, -ее насар, яман, алама; нехорошая погода насар һауа торошо; нехороший взгляд яман ҡараш; нехорошая привычка насар ғәҙәт
НЕХОРОШО 1. нареч. насар; вести себя нехорошо үҙеңде насар тотоу 2. в знач. сказ., безл. насар, яҡшы түгел; так нехорошо былай насар 3. кому в знач. сказ., безл. (о самочувствии ) насар, хәл (кәйеф) яҡшы түгел (ҡырылыу, төшөү); ему стало нехорошо уның кәйефе ҡырылды, хәле насарланып китте
НЕХОТЯ нареч. теләр-теләмәҫ, теләмәйенсә (генә); нехотя отвечать теләр-теләмәҫ яуап биреү
НЕЦЕЛЕСООБРАЗНОСТЬ ж маҡсатҡа яуап бирмәү (тура килмәү), маҡсатҡа ярашлы булмау, кәрәкһеҙлек; нецелесообразность работы над рукописью ҡулъяҙма өҫтөндә эшләүҙең кәрәкһеҙлеге
НЕЦЕЛЕСООБРАЗНЫЙ, -ая, -ое маҡсатҡа яуап бирмәгән (тура килмәгән, ярашлы булмаған), файҙаһыҙ, кәрәкһеҙ; нецелесообразная трата времени ваҡытты файҙаһыҙға әрәм итеү
НЕЦЕНЗУРНЫЙ, -ая, -ое 1. цензураһыҙ, цензуранан үтмәҫлек; нецензурные произведения цензуранан үтмәҫлек әҫәрҙәр 2. перен. әҙәпһеҙ, оятһыҙ, әшәке; нецензурные слова әҙәпһеҙ һүҙҙәр
НЕЧАЯННОСТЬ ж яңылышлыҡ, көтөлмәгәнлек), көтмәҫтән (уйламаҫтан) булыу, көтөлмәгән (хәл); нечаянность встречи көтөлмәгән осрашыу; по нечаянности аңғармаҫтан
НЕЧАЯННЫЙ, -ая, -ое 1. (ненамеренный) аңғармаҫтан, осраҡлы, абайламаҫтан; нечаянный выстрел аңғармаҫтан атып ебәреү 2. (неожиданный ) көтөлмәгән, көтмәгән, ҡапыл булған, көтмәҫтән булған; нечаянная радость көтөлмәгән шатлыҡ
НЕЧЕГО I мест. с неопр. (в значении “нет ничего, что бы”) юҡ, бер нәмә лә (ни ҙә) юҡ, бер нәмә лә (ни ҙә); нечего рассказывать һөйләргә бер нәмә лә юҡ ♦ нечего делать бер нәмә лә эшләп булмай, бүтән сара юҡ; нечего греха таить йәшерен-батырын түгел, йәшереп тораһы юҡ; нечего сказать әйтеп тораһы ла юҡ, һөйләп тә тораһы юҡ; от нечего делать эш юҡтан эш итеп (табып), эш юҡлыҡтан
НЕЧЕГО II в знач. сказ., с неопр.; разг. (не следует, незачем) ла/лә юҡ, ла/лә кәрәкмәй, ла/лә ярамай, ярамай, кәрәге юҡ, -маҫ/-мәҫ ине; об этом и думать нечего был турала уйлап тораһы ла юҡ; нечего разговаривать һөйләшеүҙең кәрәге юҡ
694