Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 695 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
НИ
НЕЧЕЛОВЕЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. кеше көсөнән (хәленән) килмәҫлек, кеше булдыра алмаҫлыҡ, сиктән тыш ҙур; нечеловеческие усилия сиктән тыш ҙур тырышлыҡ 2. (не свойственный человеку) кешегә хас булмаған, кешелекһеҙ, рәхимһеҙ, шәфҡәтһеҙ; нечеловеческие отношения между людьми кешеләр араһындағы рәхимһеҙ мөнәсәбәттәр
НЕЧЕЛОВЕЧНЫЙ, -ая, -ое кешелекһеҙ, шәфҡәтһеҙ, рәхимһеҙ; нечеловечное обращение рәхимһеҙ мөғәмәлә
НЕЧЕРНОЗЁМНЫЙ, -ая, -ое ҡара тупраҡлы булмаған, тупрағы ҡара булмаған; нечернозёмная зона ҡара тупраҡлы булмаған зона
НЕЧЁСАНЫЙ, -ая, -ое таралмаған, туҙған, туҙғаҡ (сәс); нечёсаная голова туҙған баш
НЕЧЕСТНОСТЬ ж намыҫһыҙлыҡ, выжданһыҙлыҡ, намыҫһыҙ (выжданһыҙ) булыу; уличить в нечестности намыҫһыҙлығын фаш итеү
НЕЧЕСТНЫЙ, -ая, -ое намыҫһыҙ, выжданһыҙ, инабатһыҙ, тоғролоҡһоҙ; нечестные люди выжданһыҙ кешеләр; нечестный поступок намыҫһыҙ эш
нЕчет м; разг. таҡ ♦ чёт и нечет таҡмы, йопмо(уйын )
НЕЧЁТКИЙ, -ая, -ое тоноҡ, асыҡ түгел, танымаҫлыҡ; нечёткий рисунок тоноҡ һүрәт
НЕЧЁТКОСТЬ ж тоноҡлоҡ, танымаҫлыҡ, асыҡ булмау; нечёткость изображения төшөрөлгән һүрәттең асыҡ булмауы
НЕЧЁТНЫЙ, -ая, -ое таҡ; нечётное число таҡ һан
НЕЧИСТОПЛОТНОСТЬ ж; прям., перен. бысраҡлыҡ, әшәкелек, шаҡшылыҡ, шапшаҡлыҡ; нечистоплотность поступка ҡылыҡтың бысраҡлығы
НЕЧИСТОПЛОТНЫЙ, -ая, -ое прям., перен . бысраҡ, шаҡшы, әшәке; нечистоплотный человек әшәке кеше
НЕЧИСТОТА ж 1. бысраҡлыҡ; нечистота коридора коридорҙың бысраҡлығы 2. мн. нечистоты нәжес, йыуынтыҡ, ташландыҡ
НЕЧИСТЫЙ, -ая, -ое 1. керле, бысраҡ; нечистая рубашка керле күлдәк; нечистая посуда бысраҡ һауыт-һаба 2. (с примесью) саф (таҙа) түгел, ҡатнаш, сүпле, тоноҡ, саф тоҡомло булмаған; нечистая глина ҡатнаш балсыҡ; нечистая рожь сүпле арыш; нечистый цвет тоноҡ төҫ; собака нечистой породы саф тоҡомло булмаған эт 3. (неточный — о произношении) таҙа (аныҡ) булмаған; нечистый выговор бик үк аныҡ булмаған әйтелеш 4. разг. (выполненный недостаточно тщательно) еренә еткереп эшләнмәгән, насар; нечистая работа еренә еткереп эшләнмәгән эш 5. перен. (нечестный) алдаҡ, алдауға (хәйләгә) ҡоролған; нечистые дела алдаҡ эштәр ♦ нечистый дух; нечистая сила прост. ен,
бәрей, шайтан; нечистый на руку ҡулы кәкре (уғры, бур)
НЕЧИСТЬ ж собир.; разг. 1. фольк. ен-бә-рей(ҙәр), шайтан(дар); лесная нечисть урман бәрейе 2. перен. (презренные, недостойные люди ) хәшәрәт(тәр), ерәнес зат(тар); вражеская нечисть дошман хәшәрәттәре
НЕЧЛЕНОРАЗДЕЛЬНОСТЬ ж аңлайыш-һыҙлыҡ, аңлайышһыҙ (буталсыҡ) булыу; нечленораздельность речи телмәрҙең аңлайышһыҙ булыуы
НЕЧЛЕНОРАЗДЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое буталсыҡ, аңлайышһыҙ; нечленораздельная речь аңлайышһыҙ телмәр
нЕчто мест. (что - то) ниҙер, нимәлер, бер нәмә, әллә нимә; нечто странное сәйер бер нәмә
НЕЧУВСТВИТЕЛЬНОСТЬ ж һиҙмәү(сән-лек), тоймау(санлыҡ); нечувствительность к холоду һыуыҡты һиҙмәү
НЕЧУВСТВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һиҙмәҫ, тоймаҫ, һиҙмәүсән, тоймаусан; нечувствительный к красоте матурлыҡты тоймаусан
НЕШИРОКИЙ, -ая, -ое киң булмаған (түгел), тар (ғына); неширокая река киң булмаған йылға
НЕШУТОЧНЫЙ, -ая, -ое разг. уйын түгел, әһәмиәтле (етди) генә; нешуточная болезнь етди ауырыу; нешуточные слова уйын һүҙҙәр түгел; нешуточное дело уйын эш түгел
НЕЩАДНЫЙ, -ая, -ое рәхимһеҙ, аяуһыҙ, мәрхәмәтһеҙ, шәфҡәтһеҙ; нещадная месть аяуһыҙ үс
НЕЭКОНОМНЫЙ, -ая, -ое бәрәшән, иҫәпһеҙ (һаҡламай) тотона торған, әрәм-шәрәм; неэкономная хозяйка бәрәшән хужабикә; неэкономное расходование денег аҡсаны әрәм-шәрәм итеү
НЕЭТИЧНЫЙ, -ая, -ое әҙәпһеҙ, әхлаҡһыҙ; неэтичный поступок әҙәпһеҙ ҡылыҡ
НЕЯВКА ж килмәү; неявка свидетелей шаһиттарҙың килмәүе
неЯвственный, -ая, -ое асыҡ күренмәгән (ишетелмәгән), насар ишетелгән, аңлайышһыҙ; неявственные звуки асыҡ ишетелмәгән тауыштар
НЕЯСНОСТЬ ж аңлайышһыҙлыҡ, аңлайышһыҙ булыу, аныҡһыҙлыҡ, аныҡ (аңлайышлы) булмау; неясность слов һүҙҙәрҙең аңла-йышһыҙлығы
НЕЯСНЫЙ, -ая, -ое 1. аңлайышһыҙ; неясная мысль аңлайышһыҙ фекер 2. асыҡ булмаған (күренмәгән), һиҙелер-һиҙелмәҫ, беленер-беленмәҫ, тоноҡ; неясные линии беленер-беленмәҫ һыҙыҡтар
НЕЯСЫТЬ ж һоро өкө
НИ I частица и союз 1. частица (для указания на полное отсутствие чего -л. или для усиления отрицания) ғына/генә, да/дә; не
695
НЕЧЕЛОВЕЧЕСКИЙ, -ая, -ое 1. кеше көсөнән (хәленән) килмәҫлек, кеше булдыра алмаҫлыҡ, сиктән тыш ҙур; нечеловеческие усилия сиктән тыш ҙур тырышлыҡ 2. (не свойственный человеку) кешегә хас булмаған, кешелекһеҙ, рәхимһеҙ, шәфҡәтһеҙ; нечеловеческие отношения между людьми кешеләр араһындағы рәхимһеҙ мөнәсәбәттәр
НЕЧЕЛОВЕЧНЫЙ, -ая, -ое кешелекһеҙ, шәфҡәтһеҙ, рәхимһеҙ; нечеловечное обращение рәхимһеҙ мөғәмәлә
НЕЧЕРНОЗЁМНЫЙ, -ая, -ое ҡара тупраҡлы булмаған, тупрағы ҡара булмаған; нечернозёмная зона ҡара тупраҡлы булмаған зона
НЕЧЁСАНЫЙ, -ая, -ое таралмаған, туҙған, туҙғаҡ (сәс); нечёсаная голова туҙған баш
НЕЧЕСТНОСТЬ ж намыҫһыҙлыҡ, выжданһыҙлыҡ, намыҫһыҙ (выжданһыҙ) булыу; уличить в нечестности намыҫһыҙлығын фаш итеү
НЕЧЕСТНЫЙ, -ая, -ое намыҫһыҙ, выжданһыҙ, инабатһыҙ, тоғролоҡһоҙ; нечестные люди выжданһыҙ кешеләр; нечестный поступок намыҫһыҙ эш
нЕчет м; разг. таҡ ♦ чёт и нечет таҡмы, йопмо(уйын )
НЕЧЁТКИЙ, -ая, -ое тоноҡ, асыҡ түгел, танымаҫлыҡ; нечёткий рисунок тоноҡ һүрәт
НЕЧЁТКОСТЬ ж тоноҡлоҡ, танымаҫлыҡ, асыҡ булмау; нечёткость изображения төшөрөлгән һүрәттең асыҡ булмауы
НЕЧЁТНЫЙ, -ая, -ое таҡ; нечётное число таҡ һан
НЕЧИСТОПЛОТНОСТЬ ж; прям., перен. бысраҡлыҡ, әшәкелек, шаҡшылыҡ, шапшаҡлыҡ; нечистоплотность поступка ҡылыҡтың бысраҡлығы
НЕЧИСТОПЛОТНЫЙ, -ая, -ое прям., перен . бысраҡ, шаҡшы, әшәке; нечистоплотный человек әшәке кеше
НЕЧИСТОТА ж 1. бысраҡлыҡ; нечистота коридора коридорҙың бысраҡлығы 2. мн. нечистоты нәжес, йыуынтыҡ, ташландыҡ
НЕЧИСТЫЙ, -ая, -ое 1. керле, бысраҡ; нечистая рубашка керле күлдәк; нечистая посуда бысраҡ һауыт-һаба 2. (с примесью) саф (таҙа) түгел, ҡатнаш, сүпле, тоноҡ, саф тоҡомло булмаған; нечистая глина ҡатнаш балсыҡ; нечистая рожь сүпле арыш; нечистый цвет тоноҡ төҫ; собака нечистой породы саф тоҡомло булмаған эт 3. (неточный — о произношении) таҙа (аныҡ) булмаған; нечистый выговор бик үк аныҡ булмаған әйтелеш 4. разг. (выполненный недостаточно тщательно) еренә еткереп эшләнмәгән, насар; нечистая работа еренә еткереп эшләнмәгән эш 5. перен. (нечестный) алдаҡ, алдауға (хәйләгә) ҡоролған; нечистые дела алдаҡ эштәр ♦ нечистый дух; нечистая сила прост. ен,
бәрей, шайтан; нечистый на руку ҡулы кәкре (уғры, бур)
НЕЧИСТЬ ж собир.; разг. 1. фольк. ен-бә-рей(ҙәр), шайтан(дар); лесная нечисть урман бәрейе 2. перен. (презренные, недостойные люди ) хәшәрәт(тәр), ерәнес зат(тар); вражеская нечисть дошман хәшәрәттәре
НЕЧЛЕНОРАЗДЕЛЬНОСТЬ ж аңлайыш-һыҙлыҡ, аңлайышһыҙ (буталсыҡ) булыу; нечленораздельность речи телмәрҙең аңлайышһыҙ булыуы
НЕЧЛЕНОРАЗДЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое буталсыҡ, аңлайышһыҙ; нечленораздельная речь аңлайышһыҙ телмәр
нЕчто мест. (что - то) ниҙер, нимәлер, бер нәмә, әллә нимә; нечто странное сәйер бер нәмә
НЕЧУВСТВИТЕЛЬНОСТЬ ж һиҙмәү(сән-лек), тоймау(санлыҡ); нечувствительность к холоду һыуыҡты һиҙмәү
НЕЧУВСТВИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һиҙмәҫ, тоймаҫ, һиҙмәүсән, тоймаусан; нечувствительный к красоте матурлыҡты тоймаусан
НЕШИРОКИЙ, -ая, -ое киң булмаған (түгел), тар (ғына); неширокая река киң булмаған йылға
НЕШУТОЧНЫЙ, -ая, -ое разг. уйын түгел, әһәмиәтле (етди) генә; нешуточная болезнь етди ауырыу; нешуточные слова уйын һүҙҙәр түгел; нешуточное дело уйын эш түгел
НЕЩАДНЫЙ, -ая, -ое рәхимһеҙ, аяуһыҙ, мәрхәмәтһеҙ, шәфҡәтһеҙ; нещадная месть аяуһыҙ үс
НЕЭКОНОМНЫЙ, -ая, -ое бәрәшән, иҫәпһеҙ (һаҡламай) тотона торған, әрәм-шәрәм; неэкономная хозяйка бәрәшән хужабикә; неэкономное расходование денег аҡсаны әрәм-шәрәм итеү
НЕЭТИЧНЫЙ, -ая, -ое әҙәпһеҙ, әхлаҡһыҙ; неэтичный поступок әҙәпһеҙ ҡылыҡ
НЕЯВКА ж килмәү; неявка свидетелей шаһиттарҙың килмәүе
неЯвственный, -ая, -ое асыҡ күренмәгән (ишетелмәгән), насар ишетелгән, аңлайышһыҙ; неявственные звуки асыҡ ишетелмәгән тауыштар
НЕЯСНОСТЬ ж аңлайышһыҙлыҡ, аңлайышһыҙ булыу, аныҡһыҙлыҡ, аныҡ (аңлайышлы) булмау; неясность слов һүҙҙәрҙең аңла-йышһыҙлығы
НЕЯСНЫЙ, -ая, -ое 1. аңлайышһыҙ; неясная мысль аңлайышһыҙ фекер 2. асыҡ булмаған (күренмәгән), һиҙелер-һиҙелмәҫ, беленер-беленмәҫ, тоноҡ; неясные линии беленер-беленмәҫ һыҙыҡтар
НЕЯСЫТЬ ж һоро өкө
НИ I частица и союз 1. частица (для указания на полное отсутствие чего -л. или для усиления отрицания) ғына/генә, да/дә; не
695