Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 727 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ОБРАЗОВАННЫЙ
ҡырҡыулаштырыу; обострить обстановку хәлде киҫкенләштереү
ОБОСТРИТЬСЯ сов. 1. (о чертах лица) ослайыу, һурылыу, һурылып (тартылып) китеү; черты лица обострились йөҙө һурылған 2. (о чувстве, ощущении и т.п.) көсәйеү, яҡшырыу, үткерләнеү, һиҙгерләнеү; слух обострился ишетеү һәләте яҡшырҙы 3. (о болезни) көсәйеү (аҙыу); процесс в лёгких обострился үпкәләге ауырыу көсәйҙе 4. киҫкенләшеү, ҡырҡыулашыу; отношения обострились мөнәсәбәттәр киҫкенләште
ОБОСТРЯТЬ несов. см. обострить
ОБОСТРЯТЬСЯ несов. 1. см. обостриться 2. страд. от обострять
ОБОЧИНА ж сит, ҡыр; ехать обочиной дороги юл ситенән барыу
ОБОЮДНЫЙ, -ая, -ое ике яҡлап булған, үҙ-ара, ике яҡ өсөн дә уртаҡ; обоюдное желание ике яҡ өсөн дә уртаҡ теләк; обоюдное согласие үҙ-ара килешеү
ОБОЮДО... урыҫ телендә ҡайһы бер ҡушма сифаттарҙың “ ике ягы ла ”, “ ике яҡтан да ”, “ ике яҡ өсөн дә ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., обоюдовыгодный ике яҡ өсөн дә файҙалы
ОБОЮДООСТРЫЙ, -ая, -ое ике яғы ла үткер; обоюдоострый кинжал ике яғы ла үткер хәнйәр
ОБРАБАТЫВАТЬ несов. см. обработать
ОБРАБАТЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее прич. от обрабатывать ♦ обрабатывающая промышленность эшкәртеүсе сәнәғәт
ОБРАБОТАТЬ сов. 1. что эшкәртеү, эшкә индереү; (о коже) иләү; обработать землю ерҙе эшкәртеү; обработать кожу тире иләү; обработать паром пар менән эшкәртеү; обработать рану йодом яраны йод менән эшкәртеү 2. кого-что ; перен., прост. (склонить к чему - л.) үҙ яғына ауҙарыу, йоғонто яһау, тәьҫир итеү; обработать свидетеля в свою пользу шаһитты үҙ яғыңа ауҙарыу
ОБРАБОТКА ж см. обработать; обработка камня ташты эшкәртеү; обработка детали деталде эшкәртеү; обработка очерка очеркты эшкәртеү
ОБРАДОВАТЬ сов. кого-что шатландырыу, һөйөндөрөү, ҡыуандырыу, кинәндереү; обрадовать хорошим известием яҡшы хәбәр менән шатландырыу
ОБРАДОВАТЬСЯ сов. шатланыу, һөйөнөү, ҡыуаныу, кинәнеү; обрадоваться встрече осрашыуға ҡыуаныу; обрадоваться подарку бүләккә шатланыу
Образ i м 1. (внешний вид, облик) ҡиәфәт, сүрәт; изменить свой образ ҡиәфәтте үҙгәртеү; принять образ чей-л. берәйһенең сүрәтенә инеү 2. обычно мн. образы (воображаемое представ
ление о ком-чём - л.) күренеш, һын; светлые образы будущего киләсәктең яҡты күренештәре 3. филос. һүрәт; мысленные образы внешнего мира тышҡы донъяның уйҙағы һүрәттәре 4. лит., иск. образ; поэт мыслит образами шағир образдар менән фекерләй; образ Хадии һәҙиә образы 5. чего рәүеш; образ жизни йәшәү рәүеше; образ мыслей фекер йөрөтөү рәүеше ♦ главным образом күбеһенсә, башлыса; никоим образом бер нисек тә, бер хәлдә лә; надлежащим образом тейешле рәүештә; таким образом шулай итеп, шул рәүештә; равным образом шулай уҡ; решительным образом ҡырҡа рәүештә; некоторым образом ҡайһы бер (ниндәйҙер) рәүештә; поэтический образ поэтик сара; утратить (потерять) человеческий образ кешелек сифатын юғалтыу
Образ ii м (мн. образа) тәре
ОБРАЗЕЦ м 1. чего и без доп. өлгө, үрнәк; образец рисунка һүрәт өлгөһө; образцы горных пород тау тоҡомо үрнәктәре 2. чего үрнәк; служить образцом нравственности әхлаҡлылыҡ үрнәге булып тороу; образец мужества батырлыҡ үрнәге; быть образцом үрнәк булыу 3. төр, төҙөлөш; ткани новых образцов яңы төр туҡымалар; дом старинного образца иҫке төҙөлөшлө өй
ОБРАЗИНА ж; прост. ҡотһоҙ, йәмһеҙ, ямаҡ йөҙ, шөкәтһеҙ
Образность ж образлылыҡ, тасуирлы-лыҡ; образность речи телмәр(ҙең) образлылығы
Образный, -ая, -ое образлы; образное мышление образлы фекерләү; образное познание мира донъяны образлы таныу; образное выражение образлы әйтем
ОБРАЗОВАНИЕ I с 1. см. образовать 1, образоваться; образование государства дәүләтте ойоштороу; образование водяных паров һыу быуының барлыҡҡа килеүе 2. ҡатлам; горные образования тау ҡатламдары; жировые образования (тире аҫтындағы) май ҡатламдары
ОБРАЗОВАНИЕ II с 1. (обучение) уҡыу-уҡытыу, белем, мәғариф; народное образование халыҡ мәғарифы; право на образование белем алыуға хоҡуҡ; вопросы образования уҡыу-уҡытыу мәсьәләләре 2. (совокупность знаний, полученных в результате обучения) белем; высшее образование юғары белем; специальное образование махсус белем; получить техническое образование техник белем алыу
ОБРАЗОВАННОСТЬ ж уҡымышлылыҡ, белемлелек, белем дәрәжәһе; оценить образованность чью - л. берәйһенең уҡымышлылығына баһа биреү
ОБРАЗОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от образовать 2; 2. прил. уҡыған, уҡымышлы, белемле; образованный человек уҡымышлы кеше; образованное общество белемле йәмғиәт
727
1/2 24*
ҡырҡыулаштырыу; обострить обстановку хәлде киҫкенләштереү
ОБОСТРИТЬСЯ сов. 1. (о чертах лица) ослайыу, һурылыу, һурылып (тартылып) китеү; черты лица обострились йөҙө һурылған 2. (о чувстве, ощущении и т.п.) көсәйеү, яҡшырыу, үткерләнеү, һиҙгерләнеү; слух обострился ишетеү һәләте яҡшырҙы 3. (о болезни) көсәйеү (аҙыу); процесс в лёгких обострился үпкәләге ауырыу көсәйҙе 4. киҫкенләшеү, ҡырҡыулашыу; отношения обострились мөнәсәбәттәр киҫкенләште
ОБОСТРЯТЬ несов. см. обострить
ОБОСТРЯТЬСЯ несов. 1. см. обостриться 2. страд. от обострять
ОБОЧИНА ж сит, ҡыр; ехать обочиной дороги юл ситенән барыу
ОБОЮДНЫЙ, -ая, -ое ике яҡлап булған, үҙ-ара, ике яҡ өсөн дә уртаҡ; обоюдное желание ике яҡ өсөн дә уртаҡ теләк; обоюдное согласие үҙ-ара килешеү
ОБОЮДО... урыҫ телендә ҡайһы бер ҡушма сифаттарҙың “ ике ягы ла ”, “ ике яҡтан да ”, “ ике яҡ өсөн дә ” мәгәнәһен аңлатҡан беренсе өлөшө, мәҫ., обоюдовыгодный ике яҡ өсөн дә файҙалы
ОБОЮДООСТРЫЙ, -ая, -ое ике яғы ла үткер; обоюдоострый кинжал ике яғы ла үткер хәнйәр
ОБРАБАТЫВАТЬ несов. см. обработать
ОБРАБАТЫВАЮЩИЙ, -ая, -ее прич. от обрабатывать ♦ обрабатывающая промышленность эшкәртеүсе сәнәғәт
ОБРАБОТАТЬ сов. 1. что эшкәртеү, эшкә индереү; (о коже) иләү; обработать землю ерҙе эшкәртеү; обработать кожу тире иләү; обработать паром пар менән эшкәртеү; обработать рану йодом яраны йод менән эшкәртеү 2. кого-что ; перен., прост. (склонить к чему - л.) үҙ яғына ауҙарыу, йоғонто яһау, тәьҫир итеү; обработать свидетеля в свою пользу шаһитты үҙ яғыңа ауҙарыу
ОБРАБОТКА ж см. обработать; обработка камня ташты эшкәртеү; обработка детали деталде эшкәртеү; обработка очерка очеркты эшкәртеү
ОБРАДОВАТЬ сов. кого-что шатландырыу, һөйөндөрөү, ҡыуандырыу, кинәндереү; обрадовать хорошим известием яҡшы хәбәр менән шатландырыу
ОБРАДОВАТЬСЯ сов. шатланыу, һөйөнөү, ҡыуаныу, кинәнеү; обрадоваться встрече осрашыуға ҡыуаныу; обрадоваться подарку бүләккә шатланыу
Образ i м 1. (внешний вид, облик) ҡиәфәт, сүрәт; изменить свой образ ҡиәфәтте үҙгәртеү; принять образ чей-л. берәйһенең сүрәтенә инеү 2. обычно мн. образы (воображаемое представ
ление о ком-чём - л.) күренеш, һын; светлые образы будущего киләсәктең яҡты күренештәре 3. филос. һүрәт; мысленные образы внешнего мира тышҡы донъяның уйҙағы һүрәттәре 4. лит., иск. образ; поэт мыслит образами шағир образдар менән фекерләй; образ Хадии һәҙиә образы 5. чего рәүеш; образ жизни йәшәү рәүеше; образ мыслей фекер йөрөтөү рәүеше ♦ главным образом күбеһенсә, башлыса; никоим образом бер нисек тә, бер хәлдә лә; надлежащим образом тейешле рәүештә; таким образом шулай итеп, шул рәүештә; равным образом шулай уҡ; решительным образом ҡырҡа рәүештә; некоторым образом ҡайһы бер (ниндәйҙер) рәүештә; поэтический образ поэтик сара; утратить (потерять) человеческий образ кешелек сифатын юғалтыу
Образ ii м (мн. образа) тәре
ОБРАЗЕЦ м 1. чего и без доп. өлгө, үрнәк; образец рисунка һүрәт өлгөһө; образцы горных пород тау тоҡомо үрнәктәре 2. чего үрнәк; служить образцом нравственности әхлаҡлылыҡ үрнәге булып тороу; образец мужества батырлыҡ үрнәге; быть образцом үрнәк булыу 3. төр, төҙөлөш; ткани новых образцов яңы төр туҡымалар; дом старинного образца иҫке төҙөлөшлө өй
ОБРАЗИНА ж; прост. ҡотһоҙ, йәмһеҙ, ямаҡ йөҙ, шөкәтһеҙ
Образность ж образлылыҡ, тасуирлы-лыҡ; образность речи телмәр(ҙең) образлылығы
Образный, -ая, -ое образлы; образное мышление образлы фекерләү; образное познание мира донъяны образлы таныу; образное выражение образлы әйтем
ОБРАЗОВАНИЕ I с 1. см. образовать 1, образоваться; образование государства дәүләтте ойоштороу; образование водяных паров һыу быуының барлыҡҡа килеүе 2. ҡатлам; горные образования тау ҡатламдары; жировые образования (тире аҫтындағы) май ҡатламдары
ОБРАЗОВАНИЕ II с 1. (обучение) уҡыу-уҡытыу, белем, мәғариф; народное образование халыҡ мәғарифы; право на образование белем алыуға хоҡуҡ; вопросы образования уҡыу-уҡытыу мәсьәләләре 2. (совокупность знаний, полученных в результате обучения) белем; высшее образование юғары белем; специальное образование махсус белем; получить техническое образование техник белем алыу
ОБРАЗОВАННОСТЬ ж уҡымышлылыҡ, белемлелек, белем дәрәжәһе; оценить образованность чью - л. берәйһенең уҡымышлылығына баһа биреү
ОБРАЗОВАННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от образовать 2; 2. прил. уҡыған, уҡымышлы, белемле; образованный человек уҡымышлы кеше; образованное общество белемле йәмғиәт
727
1/2 24*