Баш
Рус
Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 769 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ОСНОВАТЕЛЬНЫЙ
менно потерять способность видеть) күҙ сағылыу; ослепнуть от снежного блеска ҡар ял-тырауынан күҙ сағылыу 3. перен. (перестать понимать совершающееся) аҡыл юғалыу (юйылыу), күҙ томаланыу, яңылышыу
ОСЛИЗЛЫЙ, -ая, -ое лайлалы, тайғаҡ; ослизлые грибы лайлалы бәшмәктәр
ОСЛИЗНУТЬ сов. лайлаланыу, тайғаҡланыу ОСЛИНЫЙ, -ая, -ое ишәк ...ы; ослИные уши ишәк ҡолағы
ОСЛИЦА ж инә ишәк
ОСЛОЖНЕНИЕ с 1 . см. осложнить — осложнять, осложниться 2. (препятствие) тотҡарлыҡ, ҡамасау, ҡыйынлыҡ, ҡатмарлылыҡ 3. өҙлөгөү; осложнение после гриппа гриптан һуң өҙлөгөү
ОСЛОЖНИТЬ сов. что ҡыйынлаштырыу, ҡатмарландырыу, ауырлаштырыу
ОСЛОЖНИТЬСЯ сов. 1. ҡыйынлашыу, ҡатмарланыу, ауырлашыу 2. чем (о болезни) өҙлөгөү, өҙлөгөп ҡалыу
ОСЛОЖНЯТЬ несов. см. осложнить
ОСЛОЖНЯТЬСЯ несов. 1. см. осложниться
2. страд. от осложнять
ОСЛУШАТЬСЯ сов. кого-что; разг. ҡушҡанды тыңламау (эшләмәү), буйһонмау, баш бирмәү, ҡарышыу
ОСЛЫШАТЬСЯ сов. яңылыш ишетеү ОСМАЛИВАТЬ несов. см. осмолить ОСМАТРИВАТЬ несов. см. осмотреть
ОСМАТРИВАТЬСЯ несов. 1. см. осмот-
реться 2. страд. от осматривать ОСМЕИВАТЬ несов. см. осмеять ОСМЕЛЕТЬ сов. ҡыйыуланыу, баҙнатланыу ОСМЕЛИВАТЬСЯ несов. см. осмелиться осмелиться сов. на что и с неопр.
ҡыйыуланыу, баҙыу, баҙнат итеү
ОСМЕЯНИЕ с см. осмеять
ОСМЕЯТЬ сов. кого-что көлөү, көлкөгә ҡалдырыу
ОСМОЛИТЬ сов. что ыҫмалалау, ыҫмалалап сығыу, ыҫмала менән ҡаплау
ОСМОЛКА ж см. осмолить — осмаливать; осмолка палубы палубаны ыҫмалалау
Осмос м; физ. осмос (иреткес матдәнец йоҡа гына яры аша иретмәгә цтеп инеце, һарҡыуы )
осмОтр м см. осмотреть — осматривать; врачебный осмотр врач ҡарауы
осмотреть сов. кого-что 1. ҡарау, ҡарап сығыу, байҡау, күҙҙән уҙғарыу (күсереү), ҡарап танышып сығыу; осмотреть выставку күргәҙмәне ҡарап сығыу 2. ҡарау, тикшереү; осмотреть больного ауырыуҙы тикшереү
осмотреться сов. 1. ҡараныу, ҡаранып алыу 2. перен. (ознакомиться) танышып сығыу, эйәләшеү; осмотреться в новом городе яңы ҡала менән танышыу
ОСМОТРИТЕЛЬНОСТЬ ж һаҡлыҡ, алдын-артын ҡарау; проявить осмотрительность һаҡлыҡ күрһәтеү
ОСМОТРИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һаҡ, алдын-артын уйлаусан, ипле; осмотрительный человек һаҡ кеше
ОСМОТРЩИК м тикшереүсе, ҡарап тикшереп тороусы
ОСМЫСЛЕНИЕ с см. осмыслить — осмыслять; осмысление прочитанного уҡығанды аңлау
ОСМЫСЛЕННОСТЬ ж аҡыл менән (уйлап) эшләгәнлек; осмысленность действий хәрәкәттәрҙең уйлап эшләнгәнлеге
ОСМЫСЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от осмыслить 2. прил. аҡыл менән эшләнгән, аңлы, уйланған, мәғәнәле; осмысленный взгляд мәғәнәле ҡараш
ОСМЫСЛИВАТЬ несов. см. осмыслить
ОСМЫСЛИТЬ сов. что аңлау, төшөнөү, аңлап (төшөнөп) етеү
ОСМЫСЛЯТЬ несов. см. осмыслить
ОСНАСТИТЬ сов. что 1. мор. йыһазландырыу, (ҡорамал менән) тәьмин итеү (судноны); оснастить судно судноны йыһазландырыу 2. тәьмин итеү; оснастить хозяйство техникой хужалыҡты техника менән тәьмин итеү
ОСНАСТКА ж 1. см. оснастить — оснащать 2. (снасти) йыһаз, ҡорамал
ОСНАЩАТЬ несов. см. оснастить
ОСНАЩЕНИЕ с 1. см. оснастить 2; 2. ҡорамалландырыу, йыһазландырыу
ОСНАЩЁННОСТЬ ж йыһазландырылыу кимәле, тәьмин ителеш, йыһазлан(дырыл)ған булыу; техническая оснащённость техник яҡтан йыһазланған булыу
ОСНОВА ж 1. (остов) нигеҙ, төп 2. мн. основы нигеҙҙәр; основы знаний белем нигеҙҙәре 3. текст. буйлыҡ, буй еп, буй 4. грам. нигеҙ ♦ класть в основу нигеҙ итеп алыу; лечь в основу чего нигеҙ булып тороу; на основе чего таянып
ОСНОВАНИЕ с 1. см. основать 2. һалыу, һалыныу, барлыҡҡа килеү, төҙөлөү; столетие основания города ҡалаға нигеҙ һалыныуҙың йөҙ йыллығы 3. (фундамент) нигеҙ; искусственное основание яһалма нигеҙ 4. (причина, повод) нигеҙ, сәбәп, һылтау, ерлек; без всякого основания һис бер нигеҙһеҙ; на каком основании? ни сәбәпле? 5. мат. нигеҙ; основание треугольника өсмөйөш нигеҙе 6. хим. нигеҙ; органические основания органик нигеҙҙәр ♦ до основания бөткәнсе, нигеҙенә (төбөнә) тиклем
ОСНОВАТЕЛЬ м нигеҙ һалыусы, ойоштороусы, башлаусы
ОСНОВАТЕЛЬНОСТЬ ж нигеҙлелек, төп-лөлөк
ОСНОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (веский) нигеҙле, төплө; основательный довод нигеҙле дә-
769
менно потерять способность видеть) күҙ сағылыу; ослепнуть от снежного блеска ҡар ял-тырауынан күҙ сағылыу 3. перен. (перестать понимать совершающееся) аҡыл юғалыу (юйылыу), күҙ томаланыу, яңылышыу
ОСЛИЗЛЫЙ, -ая, -ое лайлалы, тайғаҡ; ослизлые грибы лайлалы бәшмәктәр
ОСЛИЗНУТЬ сов. лайлаланыу, тайғаҡланыу ОСЛИНЫЙ, -ая, -ое ишәк ...ы; ослИные уши ишәк ҡолағы
ОСЛИЦА ж инә ишәк
ОСЛОЖНЕНИЕ с 1 . см. осложнить — осложнять, осложниться 2. (препятствие) тотҡарлыҡ, ҡамасау, ҡыйынлыҡ, ҡатмарлылыҡ 3. өҙлөгөү; осложнение после гриппа гриптан һуң өҙлөгөү
ОСЛОЖНИТЬ сов. что ҡыйынлаштырыу, ҡатмарландырыу, ауырлаштырыу
ОСЛОЖНИТЬСЯ сов. 1. ҡыйынлашыу, ҡатмарланыу, ауырлашыу 2. чем (о болезни) өҙлөгөү, өҙлөгөп ҡалыу
ОСЛОЖНЯТЬ несов. см. осложнить
ОСЛОЖНЯТЬСЯ несов. 1. см. осложниться
2. страд. от осложнять
ОСЛУШАТЬСЯ сов. кого-что; разг. ҡушҡанды тыңламау (эшләмәү), буйһонмау, баш бирмәү, ҡарышыу
ОСЛЫШАТЬСЯ сов. яңылыш ишетеү ОСМАЛИВАТЬ несов. см. осмолить ОСМАТРИВАТЬ несов. см. осмотреть
ОСМАТРИВАТЬСЯ несов. 1. см. осмот-
реться 2. страд. от осматривать ОСМЕИВАТЬ несов. см. осмеять ОСМЕЛЕТЬ сов. ҡыйыуланыу, баҙнатланыу ОСМЕЛИВАТЬСЯ несов. см. осмелиться осмелиться сов. на что и с неопр.
ҡыйыуланыу, баҙыу, баҙнат итеү
ОСМЕЯНИЕ с см. осмеять
ОСМЕЯТЬ сов. кого-что көлөү, көлкөгә ҡалдырыу
ОСМОЛИТЬ сов. что ыҫмалалау, ыҫмалалап сығыу, ыҫмала менән ҡаплау
ОСМОЛКА ж см. осмолить — осмаливать; осмолка палубы палубаны ыҫмалалау
Осмос м; физ. осмос (иреткес матдәнец йоҡа гына яры аша иретмәгә цтеп инеце, һарҡыуы )
осмОтр м см. осмотреть — осматривать; врачебный осмотр врач ҡарауы
осмотреть сов. кого-что 1. ҡарау, ҡарап сығыу, байҡау, күҙҙән уҙғарыу (күсереү), ҡарап танышып сығыу; осмотреть выставку күргәҙмәне ҡарап сығыу 2. ҡарау, тикшереү; осмотреть больного ауырыуҙы тикшереү
осмотреться сов. 1. ҡараныу, ҡаранып алыу 2. перен. (ознакомиться) танышып сығыу, эйәләшеү; осмотреться в новом городе яңы ҡала менән танышыу
ОСМОТРИТЕЛЬНОСТЬ ж һаҡлыҡ, алдын-артын ҡарау; проявить осмотрительность һаҡлыҡ күрһәтеү
ОСМОТРИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һаҡ, алдын-артын уйлаусан, ипле; осмотрительный человек һаҡ кеше
ОСМОТРЩИК м тикшереүсе, ҡарап тикшереп тороусы
ОСМЫСЛЕНИЕ с см. осмыслить — осмыслять; осмысление прочитанного уҡығанды аңлау
ОСМЫСЛЕННОСТЬ ж аҡыл менән (уйлап) эшләгәнлек; осмысленность действий хәрәкәттәрҙең уйлап эшләнгәнлеге
ОСМЫСЛЕННЫЙ, -ая, -ое 1. прич. от осмыслить 2. прил. аҡыл менән эшләнгән, аңлы, уйланған, мәғәнәле; осмысленный взгляд мәғәнәле ҡараш
ОСМЫСЛИВАТЬ несов. см. осмыслить
ОСМЫСЛИТЬ сов. что аңлау, төшөнөү, аңлап (төшөнөп) етеү
ОСМЫСЛЯТЬ несов. см. осмыслить
ОСНАСТИТЬ сов. что 1. мор. йыһазландырыу, (ҡорамал менән) тәьмин итеү (судноны); оснастить судно судноны йыһазландырыу 2. тәьмин итеү; оснастить хозяйство техникой хужалыҡты техника менән тәьмин итеү
ОСНАСТКА ж 1. см. оснастить — оснащать 2. (снасти) йыһаз, ҡорамал
ОСНАЩАТЬ несов. см. оснастить
ОСНАЩЕНИЕ с 1. см. оснастить 2; 2. ҡорамалландырыу, йыһазландырыу
ОСНАЩЁННОСТЬ ж йыһазландырылыу кимәле, тәьмин ителеш, йыһазлан(дырыл)ған булыу; техническая оснащённость техник яҡтан йыһазланған булыу
ОСНОВА ж 1. (остов) нигеҙ, төп 2. мн. основы нигеҙҙәр; основы знаний белем нигеҙҙәре 3. текст. буйлыҡ, буй еп, буй 4. грам. нигеҙ ♦ класть в основу нигеҙ итеп алыу; лечь в основу чего нигеҙ булып тороу; на основе чего таянып
ОСНОВАНИЕ с 1. см. основать 2. һалыу, һалыныу, барлыҡҡа килеү, төҙөлөү; столетие основания города ҡалаға нигеҙ һалыныуҙың йөҙ йыллығы 3. (фундамент) нигеҙ; искусственное основание яһалма нигеҙ 4. (причина, повод) нигеҙ, сәбәп, һылтау, ерлек; без всякого основания һис бер нигеҙһеҙ; на каком основании? ни сәбәпле? 5. мат. нигеҙ; основание треугольника өсмөйөш нигеҙе 6. хим. нигеҙ; органические основания органик нигеҙҙәр ♦ до основания бөткәнсе, нигеҙенә (төбөнә) тиклем
ОСНОВАТЕЛЬ м нигеҙ һалыусы, ойоштороусы, башлаусы
ОСНОВАТЕЛЬНОСТЬ ж нигеҙлелек, төп-лөлөк
ОСНОВАТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое 1. (веский) нигеҙле, төплө; основательный довод нигеҙле дә-
769