Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. I том. 804 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
ОХВАТИТЬ
ОХВАТИТЬ сов. кого-что 1. (обнять) ҡосаҡлау, ҡосаҡҡа алыу 2. (окружить) уратыу, уратып алыу; охватить город валом ҡаланы вал менән уратып алыу 3. (объять, окутать) солғап (ҡаплап) алыу; пламя охватило дом ялҡын өйҙө ҡаплап алды 4. (завладеть, захватить) уратып (солғап) алыу 5. разг. (вовлечь) йәлеп итеү, ылыҡтырыу; охватить общественной работой йәмәғәт эшенә ылыҡтырыу
ОХВАТЫВАТЬ несов. см. охватить
ОХВОСТЬЕ с собир. 1. с. -х. (отходы от очистки зерна) арт, ҡалдыҡ, ҡойроҡ 2. перен., пренебр. (приспешники) ҡойроҡ, ҡалдыҡ; фашистское охвостье фашист ҡалдыҡтары
ОХЛАДЕВАТЬ несов. см. охладеть
ОХЛАДЕТЬ сов. к кому-чему һыуыныу, ҡыҙыҡһынмай башлау, һалҡын ҡарау
ОХЛАДИТЕЛЬ м; тех. һыуытҡыс, туңдырғыс
ОХЛАДИТЬ сов. 1. (остудить) һыуытыу, һыуындырыу, һалҡынайтыу; охладить воду һыуҙы һыуытыу 2. кого-что; перен. һүндереү, һыуытыу, ҡайтарыу; охладить надежду өмөттө һүндереү
ОХЛАДИТЬСЯ сов. һыуыныу, һыуыу, һалҡынайыу
ОХЛАЖДАТЬ несов. см. охладить
ОХЛАЖДАТЬСЯ несов. 1. см. охладиться 2. страд. от охлаждать
ОХЛАЖДЕНИЕ с 1. см. охладить 1, охладиться; охлаждение двигателя двигателдең һы-уыныуы 2. перен. һыуыныу, күңел ҡайтыу, дәрт һүнеү
охламОн м; прост. һантый, аңра
охлОпок м; спец. төпрә, ҡағынды, талҡыш, сүбәк; пуховый охлопок дебет төпрәһе
ОХМЕЛЕТЬ сов.; разг., прям., перен. иҫереү, иҫереп китеү
Охнуть сов.; разг. уфылдап (ухылдап) ҡуйыу
ОХОРАШИВАТЬСЯ несов.; разг. ҡупшыланыу, матурланыу, төҙәнеү, һыланып-һыйпаныу
ОХОТА I ж на кого-что, за кем һунар, һунарсылыҡ, ау, аусылыҡ; охота на медведя айыу һунары, айыуға һунар
ОХОТА II ж 1. к чему и с неопр. (.желание, стремление) теләк, дәрт, әүәҫлек; охота пропала теләк бөттө 2. кому, в знач. сказ.; разг. (хочется) килеү, теләү; читать охота уҡығы килә
ОХОТИТЬСЯ несов. 1. на кого-что, за кем-чем һунарға йөрөү, аулау, ауға йөрөү, һунарсылыҡ (аусылыҡ) итеү 2. перен., разг. эҙләп йөрөү, алырға (табырға) тырышыу; охотиться за редкими книгами һирәк осрай торған китаптарҙы табырға тырышыу
ОХОТНИК I м һунарсы, аусы
ОХОТНИК II м 1. (доброволец) үҙе теләүсе 2. до чего и с неопр. (любитель) һөйөүсе, яра
тыусы, һәүәҫкәр, әүәҫ кеше 3. на что; разг. (желающий приобрести) теләүсе
ОХОТНИЧИЙ, -ья, -ье һунар ...ы, һунарсылыҡ ...ы, ау ...ы, аусылыҡ ...ы; охотничий промысел аусылыҡ кәсебе; охотничье ружьё һунар мылтығы
охОтно нареч. бик теләп, ҙур теләк менән; охотно согласиться бик теләп риза булыу
ОХОЧИЙ, -ая, -ее до чего, на что и с неопр.; прост. яратыусан
Охра ж охра, һары буяу
ОХРАНА ж 1. см. охранять; охрана окружающей среды тирә-яҡ мөхитте һаҡлау 2. (группа вооружённых людей, кораблей и т.п.) һаҡ, һаҡсылар, һаҡсылар отряды; пограничная охрана сик буйы һағы
ОХРАНЕНИЕ с 1. книжн. см. охранить — охранять 2. воен. (войсковое подразделение) һаҡсы(лар) отряд(ы)
ОХРАНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һаҡлай торған, һаҡланыу ...ы, һаҡлаусы; охранительный тариф һаҡлаусы тариф
ОХРАНИТЬ сов. см. охранять
ОХРАНКА ж; ист. охранка
ОХРАННИК м ҡарауылсы, һаҡсы
ОХРАННЫЙ, -ая, -ое һаҡсы, һаҡлау ...ы, һаҡлана (һаҡлай) торған; охранная зона һаҡлана торған зона; охранная рота һаҡсы рота ♦ охранная грамота һаҡлау грамотаһы
ОХРАНЯТЬ несов. кого-что һаҡлау, ҡарауыллау, яҡлау; охранять интересы народа халыҡ мәнфәғәттәрен яҡлау; охранять базу базаны һаҡлау
ОХРИПЛЫЙ, -ая, -ое разг. ҡарлыҡҡан; охриплый голос ҡарлыҡҡан тауыш
ОХРИПНУТЬ сов. (тамаҡ) ҡарлығыу
охромЕть сов.; разг. аҡһау, аҡһаҡлау, сатанлау, һылтыҡлау
ОЦАРАПАТЬ сов. кого-что тырнау, сыйыу, тырнап (сыйып) бөтөрөү (алыу)
ОЦАРАПАТЬСЯ сов. тырналыу, сыйылыу, тырналып (сыйылып) бөтөү
ОЦЕНИВАТЬ несов. см. оценить
ОЦЕНИТЬ сов. 1. кого-что хаҡ (баһа) биреү (ҡуйыу), хаҡын билдәләү; оценить имущество милектең хаҡын билдәләү 2. что (определить значение) баһалау, баһа биреү, әһәмиәтен билдәләү; оценить дружественные отношения дуҫлыҡ мөнәсәбәттәрен баһалау; оценить по достоинству тейешле баһа биреү
ОЦЕНКА ж 1. см. оценить — оценивать; оценка товаров тауарҙарға хаҡ ҡуйыу; оценка знаний учащихся уҡыусыларҙың белемдәрен баһалау 2. (мнение) баһа, баһалау; положительная оценка ыңғай баһа; дать оценку чему-л. нимәгәлер баһа биреү 3. (отметка) билдә; получить хорошую оценку яҡшы билдә алыу
804
ОХВАТИТЬ сов. кого-что 1. (обнять) ҡосаҡлау, ҡосаҡҡа алыу 2. (окружить) уратыу, уратып алыу; охватить город валом ҡаланы вал менән уратып алыу 3. (объять, окутать) солғап (ҡаплап) алыу; пламя охватило дом ялҡын өйҙө ҡаплап алды 4. (завладеть, захватить) уратып (солғап) алыу 5. разг. (вовлечь) йәлеп итеү, ылыҡтырыу; охватить общественной работой йәмәғәт эшенә ылыҡтырыу
ОХВАТЫВАТЬ несов. см. охватить
ОХВОСТЬЕ с собир. 1. с. -х. (отходы от очистки зерна) арт, ҡалдыҡ, ҡойроҡ 2. перен., пренебр. (приспешники) ҡойроҡ, ҡалдыҡ; фашистское охвостье фашист ҡалдыҡтары
ОХЛАДЕВАТЬ несов. см. охладеть
ОХЛАДЕТЬ сов. к кому-чему һыуыныу, ҡыҙыҡһынмай башлау, һалҡын ҡарау
ОХЛАДИТЕЛЬ м; тех. һыуытҡыс, туңдырғыс
ОХЛАДИТЬ сов. 1. (остудить) һыуытыу, һыуындырыу, һалҡынайтыу; охладить воду һыуҙы һыуытыу 2. кого-что; перен. һүндереү, һыуытыу, ҡайтарыу; охладить надежду өмөттө һүндереү
ОХЛАДИТЬСЯ сов. һыуыныу, һыуыу, һалҡынайыу
ОХЛАЖДАТЬ несов. см. охладить
ОХЛАЖДАТЬСЯ несов. 1. см. охладиться 2. страд. от охлаждать
ОХЛАЖДЕНИЕ с 1. см. охладить 1, охладиться; охлаждение двигателя двигателдең һы-уыныуы 2. перен. һыуыныу, күңел ҡайтыу, дәрт һүнеү
охламОн м; прост. һантый, аңра
охлОпок м; спец. төпрә, ҡағынды, талҡыш, сүбәк; пуховый охлопок дебет төпрәһе
ОХМЕЛЕТЬ сов.; разг., прям., перен. иҫереү, иҫереп китеү
Охнуть сов.; разг. уфылдап (ухылдап) ҡуйыу
ОХОРАШИВАТЬСЯ несов.; разг. ҡупшыланыу, матурланыу, төҙәнеү, һыланып-һыйпаныу
ОХОТА I ж на кого-что, за кем һунар, һунарсылыҡ, ау, аусылыҡ; охота на медведя айыу һунары, айыуға һунар
ОХОТА II ж 1. к чему и с неопр. (.желание, стремление) теләк, дәрт, әүәҫлек; охота пропала теләк бөттө 2. кому, в знач. сказ.; разг. (хочется) килеү, теләү; читать охота уҡығы килә
ОХОТИТЬСЯ несов. 1. на кого-что, за кем-чем һунарға йөрөү, аулау, ауға йөрөү, һунарсылыҡ (аусылыҡ) итеү 2. перен., разг. эҙләп йөрөү, алырға (табырға) тырышыу; охотиться за редкими книгами һирәк осрай торған китаптарҙы табырға тырышыу
ОХОТНИК I м һунарсы, аусы
ОХОТНИК II м 1. (доброволец) үҙе теләүсе 2. до чего и с неопр. (любитель) һөйөүсе, яра
тыусы, һәүәҫкәр, әүәҫ кеше 3. на что; разг. (желающий приобрести) теләүсе
ОХОТНИЧИЙ, -ья, -ье һунар ...ы, һунарсылыҡ ...ы, ау ...ы, аусылыҡ ...ы; охотничий промысел аусылыҡ кәсебе; охотничье ружьё һунар мылтығы
охОтно нареч. бик теләп, ҙур теләк менән; охотно согласиться бик теләп риза булыу
ОХОЧИЙ, -ая, -ее до чего, на что и с неопр.; прост. яратыусан
Охра ж охра, һары буяу
ОХРАНА ж 1. см. охранять; охрана окружающей среды тирә-яҡ мөхитте һаҡлау 2. (группа вооружённых людей, кораблей и т.п.) һаҡ, һаҡсылар, һаҡсылар отряды; пограничная охрана сик буйы һағы
ОХРАНЕНИЕ с 1. книжн. см. охранить — охранять 2. воен. (войсковое подразделение) һаҡсы(лар) отряд(ы)
ОХРАНИТЕЛЬНЫЙ, -ая, -ое һаҡлай торған, һаҡланыу ...ы, һаҡлаусы; охранительный тариф һаҡлаусы тариф
ОХРАНИТЬ сов. см. охранять
ОХРАНКА ж; ист. охранка
ОХРАННИК м ҡарауылсы, һаҡсы
ОХРАННЫЙ, -ая, -ое һаҡсы, һаҡлау ...ы, һаҡлана (һаҡлай) торған; охранная зона һаҡлана торған зона; охранная рота һаҡсы рота ♦ охранная грамота һаҡлау грамотаһы
ОХРАНЯТЬ несов. кого-что һаҡлау, ҡарауыллау, яҡлау; охранять интересы народа халыҡ мәнфәғәттәрен яҡлау; охранять базу базаны һаҡлау
ОХРИПЛЫЙ, -ая, -ое разг. ҡарлыҡҡан; охриплый голос ҡарлыҡҡан тауыш
ОХРИПНУТЬ сов. (тамаҡ) ҡарлығыу
охромЕть сов.; разг. аҡһау, аҡһаҡлау, сатанлау, һылтыҡлау
ОЦАРАПАТЬ сов. кого-что тырнау, сыйыу, тырнап (сыйып) бөтөрөү (алыу)
ОЦАРАПАТЬСЯ сов. тырналыу, сыйылыу, тырналып (сыйылып) бөтөү
ОЦЕНИВАТЬ несов. см. оценить
ОЦЕНИТЬ сов. 1. кого-что хаҡ (баһа) биреү (ҡуйыу), хаҡын билдәләү; оценить имущество милектең хаҡын билдәләү 2. что (определить значение) баһалау, баһа биреү, әһәмиәтен билдәләү; оценить дружественные отношения дуҫлыҡ мөнәсәбәттәрен баһалау; оценить по достоинству тейешле баһа биреү
ОЦЕНКА ж 1. см. оценить — оценивать; оценка товаров тауарҙарға хаҡ ҡуйыу; оценка знаний учащихся уҡыусыларҙың белемдәрен баһалау 2. (мнение) баһа, баһалау; положительная оценка ыңғай баһа; дать оценку чему-л. нимәгәлер баһа биреү 3. (отметка) билдә; получить хорошую оценку яҡшы билдә алыу
804