Урыҫса-башҡортса һүҙлек, З. Ғ. Ураҡсин редакцияһында. II том. 163 бит
Һүҙлектәр буйынса эҙләү
тәп алыуҙы, бирецҙе, мәҫ., прикупить өҫтәп һатып алыу; 7) тулы булмаган эште, мәҫ., привстать ҡалҡа биреү; приоткрыть бер аҙ аса төшөү; призадуматься бер аҙ уйға ҡалыу; 8) эштец тулыһынса башҡарылыуын, мәҫ., придумать уйлап табыу (сығарыу); приискать эҙләп табыу; приручить ҡулға өйрәтеү, эйәләтеү; 9) төп эш менән бер цк ваҡытта булган хәрәкәтте (рәцеш ҡылымдар аша бирелгәндә), мәҫ., идти присвистывая һыҙғыра-һыҙғыра барыу 2. исемдәр, сифаттар яһаганда ҡулланылып: 1) берәй ерҙец тирәһен , буйын, эргәһен ацлата, мәҫ., Приамурье Амур буйы; Приуралье Урал алды; привокзальная площадь вокзал янындағы майҙан; 2) өҫтәмә берәй нәмә булыуын, мәҫ., привкус тәме бар; призвук тауышы бар
ПРИБАВИТЬ сов. 1. что, чего өҫтәү, өҫтәп һалыу; прибавить соли в суп ашҡа тоҙ өҫтәү 2. что, чего (увеличить что-л.) өҫтәү, арттырыу, шәбәйтеү; прибавить шагу аҙымды шәбәйтеү; прибавить скорость тиҙлекте арттырыу 3. что и без доп. (сообщить в дополнение к че-му-л.) өҫтәү, ҡушып (өҫтәп) һөйләү (яҙыу); прибавить к сказанному әйтелгәнгә өҫтәү 4. что, к чему (сложить) разг. ҡушыу; прибавить пять к семи етегә биште ҡушыу 5. в чём; разг. һимереү, көрәйеү; я прибавила в весе мин һимерҙем 6. что и без доп.; перен., разг. (приврать) арттырыу, арттырып ебәреү, арттырып һөйләү 7. что; спец. оҙайтыу, киңәйтеү; надо прибавить в длину буйға оҙайтырға кәрәк
ПРИБАВИТЬСЯ сов. 1. (добавиться) өҫтәлеү, ҡушылыу 2. обычно безл. артыу, оҙайыу, киңәйеү; работы прибавилось эш артты; день прибавился көн оҙайҙы 3. разг. (увеличиться в весе, росте и т. п.) артыу, һимереү, көрәйеү
ПРИБАВКА ж; разг. 1. см. прибавить — прибавлять 1 — 3, 5, 7, прибавиться — прибавляться; давать с прибавкой арттырып биреү 2. (то, что прибавлено) өҫтәмә, өҫтәлмә (аҡса йәки башҡа берәй нәмә); получить прибавку өҫтәлмә эш хаҡы алыу; прибавка к пенсии пенсияға өҫтәмә ♦ в прибавку өҫтәүенә
ПРИБАВЛЕНИЕ с 1. см. прибавить — прибавлять, прибавиться — прибавляться 2. (то, что прибавлено) өҫтәлгән, ҡушылған өлөш, өҫтәмә; рассказать с прибавлениями өsтәмәләр ҡушып һөйләү ♦ прибавление семейства бала тыуыу
ПРИБАВЛЯТЬ несов. см. прибавить
ПРИБАВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. прибавиться; силы прибавляются көс өҫтәлә 2. страд. от прибавлять
ПРИБАВОЧНЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. өҫтәмә, өҫтәлмә; прибавочный труд эк. өҫтәмә хеҙмәт; прибавочная стоимость эк. өҫтәмә хаҡ
ПРИБАУТКА ж мәҙәк, таҡмаза, һамаҡ һүҙ; говорить с прибаутками һамаҡлап һөйләү (әйтеү)
ПРИБЛИЖЁННЫЙ
ПРИБЕГАТЬ I несов. см. прибежать ПРИБЕГАТЬ II несов. см. прибегнуть ПРИБЕГНУТЬ сов. 1. к кому-чему (обратиться к содействию кого -л.) мөрәжәғәт итеү, һорау; прибегнуть к помощи врача табибтан ярҙам һорау 2. к чему (использовать что - л.) тотоноу, сараһын күреү, -ға/-гә мәжбүр булыу; прибегнуть к оружию ҡоралға тотоноу; прибегнуть к решительным мерам ҡаты саралар күрергә мәжбүр булыу
ПРИБЕДНЯТЬСЯ несов. разг. 1. (прикидываться бедным) ярлыға һалышыу, байғошланыу 2. (преуменьшать свои возможности) меҫкенләнеү, үҙен меҫкен итеп күрһәтеү, бәхетһеҙгә һалышыу
ПРИБЕЖАТЬ сов. йүгереп килеү (килеп етеү, ҡайтыу, барыу); прибежать домой өйгә йүгереп ҡайтыу
ПРИБЕЖИЩЕ с; книжн. арҡа таянысы, йән терәк, һыйыныр урын; найти прибежище в ком-л. кемдәлер һыйыныр урын табыу
ПРИБЕРЕГАТЬ несов. см. приберечь
ПРИБЕРЕЧЬ сов. что һаҡлау, һаҡлап (тотонмай) тороу; приберечь деньги аҡсаны тотонмай тороу
ПРИБИВАТЬ несов. см. прибить
ПРИБИРАТЬ несов. см. прибрать
ПРИБИРАТЬСЯ несов. 1. см. прибраться 2. страд. от прибирать
ПРИБИТЬ сов. 1. что ҡағыу, ҡаҙаҡлау, ҡатыу, сөйләү; прибить доску таҡта ҡатыу; прибить объявление иғлан ҡаҙаҡлау 2. что (дождём, градом и т.п.) йығыу, ыҡтырыу; град прибил хлеб к земле боҙло ямғыр игенде ергә йыҡҡан 3. кого-что обычно безл. (пригнать) һуҡлыҡтырыу, һуғыу, килтереү; прибить к берегу ярға һуҡлыҡтырыу 4. разг. (побить) туҡмау
ПРИБИТЬСЯ сов. 1. (прикрепиться) ҡаҙаҡланыу, ҡатылыу 2. перен., прост. эйәреү, ҡушылыу; прибиться к отряду отрядҡа ҡушылыу
ПРИБЛИЖАТЬ несов. 1. см. приблизить 2. кого-что и без доп. (об оптических приборах ) яҡынайтып күрһәтеү, ҙурайтып күрһәтеү
ПРИБЛИЖАТЬСЯ несов. 1. см. приблизиться 2. страд. от приближать
ПРИБЛИЖЕНИЕ с 1. см. приблизить — приближать, приблизиться — приближаться; приближение поезда поезд яҡынлашыу 2. мат. яҡынлау; степень приближения яҡынлашыу дәрәжәһе
ПРИБЛИЖЁННОСТЬ ж; мат. яҡынсалыҡ
ПРИБЛИЖЁННЫЙ I, -ая, -ое мат. (приблизительный ) яҡынса; приближённые вычисления яҡынса иҫәпләүҙәр
ПРИБЛИЖЁННЫЙ II, -ая, -ое 1. (близкий к какому-л. лицу) яҡыны, яҡын булған, яҡы-найтылған 2. в знач. сущ. приближённый м яҡын кеше, ышаныс ҡаҙанған кеше
163
6*
ПРИБАВИТЬ сов. 1. что, чего өҫтәү, өҫтәп һалыу; прибавить соли в суп ашҡа тоҙ өҫтәү 2. что, чего (увеличить что-л.) өҫтәү, арттырыу, шәбәйтеү; прибавить шагу аҙымды шәбәйтеү; прибавить скорость тиҙлекте арттырыу 3. что и без доп. (сообщить в дополнение к че-му-л.) өҫтәү, ҡушып (өҫтәп) һөйләү (яҙыу); прибавить к сказанному әйтелгәнгә өҫтәү 4. что, к чему (сложить) разг. ҡушыу; прибавить пять к семи етегә биште ҡушыу 5. в чём; разг. һимереү, көрәйеү; я прибавила в весе мин һимерҙем 6. что и без доп.; перен., разг. (приврать) арттырыу, арттырып ебәреү, арттырып һөйләү 7. что; спец. оҙайтыу, киңәйтеү; надо прибавить в длину буйға оҙайтырға кәрәк
ПРИБАВИТЬСЯ сов. 1. (добавиться) өҫтәлеү, ҡушылыу 2. обычно безл. артыу, оҙайыу, киңәйеү; работы прибавилось эш артты; день прибавился көн оҙайҙы 3. разг. (увеличиться в весе, росте и т. п.) артыу, һимереү, көрәйеү
ПРИБАВКА ж; разг. 1. см. прибавить — прибавлять 1 — 3, 5, 7, прибавиться — прибавляться; давать с прибавкой арттырып биреү 2. (то, что прибавлено) өҫтәмә, өҫтәлмә (аҡса йәки башҡа берәй нәмә); получить прибавку өҫтәлмә эш хаҡы алыу; прибавка к пенсии пенсияға өҫтәмә ♦ в прибавку өҫтәүенә
ПРИБАВЛЕНИЕ с 1. см. прибавить — прибавлять, прибавиться — прибавляться 2. (то, что прибавлено) өҫтәлгән, ҡушылған өлөш, өҫтәмә; рассказать с прибавлениями өsтәмәләр ҡушып һөйләү ♦ прибавление семейства бала тыуыу
ПРИБАВЛЯТЬ несов. см. прибавить
ПРИБАВЛЯТЬСЯ несов. 1. см. прибавиться; силы прибавляются көс өҫтәлә 2. страд. от прибавлять
ПРИБАВОЧНЫЙ, -ая, -ое в разн. знач. өҫтәмә, өҫтәлмә; прибавочный труд эк. өҫтәмә хеҙмәт; прибавочная стоимость эк. өҫтәмә хаҡ
ПРИБАУТКА ж мәҙәк, таҡмаза, һамаҡ һүҙ; говорить с прибаутками һамаҡлап һөйләү (әйтеү)
ПРИБЛИЖЁННЫЙ
ПРИБЕГАТЬ I несов. см. прибежать ПРИБЕГАТЬ II несов. см. прибегнуть ПРИБЕГНУТЬ сов. 1. к кому-чему (обратиться к содействию кого -л.) мөрәжәғәт итеү, һорау; прибегнуть к помощи врача табибтан ярҙам һорау 2. к чему (использовать что - л.) тотоноу, сараһын күреү, -ға/-гә мәжбүр булыу; прибегнуть к оружию ҡоралға тотоноу; прибегнуть к решительным мерам ҡаты саралар күрергә мәжбүр булыу
ПРИБЕДНЯТЬСЯ несов. разг. 1. (прикидываться бедным) ярлыға һалышыу, байғошланыу 2. (преуменьшать свои возможности) меҫкенләнеү, үҙен меҫкен итеп күрһәтеү, бәхетһеҙгә һалышыу
ПРИБЕЖАТЬ сов. йүгереп килеү (килеп етеү, ҡайтыу, барыу); прибежать домой өйгә йүгереп ҡайтыу
ПРИБЕЖИЩЕ с; книжн. арҡа таянысы, йән терәк, һыйыныр урын; найти прибежище в ком-л. кемдәлер һыйыныр урын табыу
ПРИБЕРЕГАТЬ несов. см. приберечь
ПРИБЕРЕЧЬ сов. что һаҡлау, һаҡлап (тотонмай) тороу; приберечь деньги аҡсаны тотонмай тороу
ПРИБИВАТЬ несов. см. прибить
ПРИБИРАТЬ несов. см. прибрать
ПРИБИРАТЬСЯ несов. 1. см. прибраться 2. страд. от прибирать
ПРИБИТЬ сов. 1. что ҡағыу, ҡаҙаҡлау, ҡатыу, сөйләү; прибить доску таҡта ҡатыу; прибить объявление иғлан ҡаҙаҡлау 2. что (дождём, градом и т.п.) йығыу, ыҡтырыу; град прибил хлеб к земле боҙло ямғыр игенде ергә йыҡҡан 3. кого-что обычно безл. (пригнать) һуҡлыҡтырыу, һуғыу, килтереү; прибить к берегу ярға һуҡлыҡтырыу 4. разг. (побить) туҡмау
ПРИБИТЬСЯ сов. 1. (прикрепиться) ҡаҙаҡланыу, ҡатылыу 2. перен., прост. эйәреү, ҡушылыу; прибиться к отряду отрядҡа ҡушылыу
ПРИБЛИЖАТЬ несов. 1. см. приблизить 2. кого-что и без доп. (об оптических приборах ) яҡынайтып күрһәтеү, ҙурайтып күрһәтеү
ПРИБЛИЖАТЬСЯ несов. 1. см. приблизиться 2. страд. от приближать
ПРИБЛИЖЕНИЕ с 1. см. приблизить — приближать, приблизиться — приближаться; приближение поезда поезд яҡынлашыу 2. мат. яҡынлау; степень приближения яҡынлашыу дәрәжәһе
ПРИБЛИЖЁННОСТЬ ж; мат. яҡынсалыҡ
ПРИБЛИЖЁННЫЙ I, -ая, -ое мат. (приблизительный ) яҡынса; приближённые вычисления яҡынса иҫәпләүҙәр
ПРИБЛИЖЁННЫЙ II, -ая, -ое 1. (близкий к какому-л. лицу) яҡыны, яҡын булған, яҡы-найтылған 2. в знач. сущ. приближённый м яҡын кеше, ышаныс ҡаҙанған кеше
163
6*